Iparraldeko AEKrekin Solasean


1983ko urriaren 09an
Kazetaritza independenteak herritarren babesa du arnas
Iparraldeko AEKri elkarrizketa
Iparraldeko AEKrekin Solasean
"Euskera Da Herri Berean Batzen Gaituena"
83-84 ikasturte hasiera honetan, mugaz bi aldeetan, gau eskola eta euskaltegietako ikasleak MAMUT edo KARREFURen ikus daitezke erosten zeinek lau koloretako estiloa, zeinek ikurriña-besterik ez-dun koadernilloa. Erakasleak berriz Zabal, Bilintx, Eki, Herrikoia eta abarretan ibiltzen dabiltza urduri Txillardegiren gramatikak, euskara errexezko liburuttoak eta besteak pasatzen eta arrapasatzen esku leketan.
Une egokiagorik ba al da azken bulta honetan Iparraldean gero eta azkarrago agertzen zaigun AEKz galdezka aritzeko? Jakina ezetz, eta gainera parada ona dukegu ere euskalduntze alfabetatze mugimenduaren indarra neurtzeko. (Horrekin guziarekin ez baduzu segidaren irakurtzeko gogo bihirik, ba ETBn pelikula onik pasatzen delakoan izango da)
A.- Bon, nendik hasiko gaituk?
AEK- Ontsa hasten haiz! Asko agertzen garelako? Ba, so egizak, AEKren helburua bikoitza duk ezta, klaseak eta abar emaitea alde batetik berreuskalduntzea gizartean bultzatzea bestetik. Sos piez beraren bi aldea, ezin berexiak, eta gainera batek bestea ziekarrek: euskal hiztun ainitz sortuz berreuskalduntzea aintzina doa, bainan hiztunak sortzeko erakasleak eta ikasleak behar dituk. Horretarako ba prentsan eta, gelditu gabe, etengabe sakatu, okupatu, mintzatu behar dik. AEK hemen, gaueskolak hor, euskara ikas han, zu ere erakasle ta istorio. Zenbatzuei espantuka aritzea iruditu zaiena...
A.- Ez duk hori bakarrik, kristoren errebista ta dena...
AEK- Ahala, ahala! Ez, banan kanpaina batetan ezin duk dena prentsatik agertu. Bait genituen momento hartan (ekainean) gauza batzu jendartean egin ahala zabaldu beharrak atera diagu «EUSKARA BIDEAN 83» izeneko errebista, hain segur oraino irakurri ez dukana gainera.
A.- Ez, egia duk. Binan erosi diat, 15 libera. Zendako diok «memento hartan», zer zuen berexirik?
AEK.- (errebista Bilintxen salgai dagoela) Ba, ospatu berri genuelako biltzar nagusi berezi bat zenbait aldaketen ekarle gertatu dena.
A.- Hala nola...
AEK-Hitz batez efikazia gehiagora buruz joatea. Bai didaktika mailan ikasprozesua laburtu nahiz (6 oren astean egitera pasatzeko indar handia emaitea 83-84ean, Didaktika Taldea bultzatzea, irakasleen prestaketa hobetzea...), bai egituraketa mailan (koordinaketa gehiago, autonomi gehiago, ere oinarrizko gau eskoletan elkarte kulturalen babesetik ateraz...)
Efikazak izan, erran nahi baitu hiztun berri ainitz ateratzea, oraiko martxarekin ardiesten ez genuena. Eta hortarako nolabaiteko profesionaltasun batetara iraganez.
A.- Hago. Bi galde. Hiztun hori zer duk, espantu gehiagoren erabilizeko euskera berri hori? Bat. Bi: profesionaltasunak permanente gehiago hartzea erran nahi ote du?
AEK.- Zeini arrapostua lehen?
A- Batera ezin baduk nahi dukanari.
AEK- Bigarrenari beraz. Profesionaltasun hitzak ez dik bakarrik permanente gehiago erran nahi, hori bai, bainan bestalde batez ere izpiritu bat. Gure lana hobetu, erakasleak gehiago inplikatu (prestaketa, ebaluaketak, elgar lana...). «Ari izan behar delako» hortatik atera, euskararen egoera hontan daukagun erantzunkizunari ohartuz geroz, behar diren medioak hartuz. Eta medioetan bistan da, jendea enplegatzea. Mementoan 4 permanente gaituk, hori bait hukeen ondoko galdea...
A Bai, bainan hiztun-arenari ez duk erantzun...
AEK- Euskaldun berri ere erraiten duk, bainan guretzat hiztun berri erran-nahikorragoa duk. AEKren lana duk euskaraz mintzatu edo hitz eginen duten pertsonak sortzea, hitzdunak alo. Gainera hitz hori didaktikan Euskadi osoan hartu edo hartzen ari garen norabideekin bat dator, hots, metodo komunikatiboei lotzea.
A.- Ah ba, estilo ta paperik gabe ikasten dela orain...
AEK- Eta batez ere besteekin komunikatzen ikasten dela. Ez euskaraz hainbat eta hainbat ezagupen ukan bainan euskaraz edozein egoeratan komunikatzeko gai izan, hon baitugu beharrezkoenik orain.
A- Euskadi osean erran duk, ze harreman duzue hegoeldeko AEKrekin?
AEK- So egizak, zer bera duk bi aldeetan. Duela 3 urte, 80an, GAU ESKOLAK elkartea sortu genuelarik hemen, berehala erabaki genuen AEK barnean koordinatzea, eta geroztik GAU ESKOLAK-AEK izena hartu diagu. Arrazoia bistakoa duk: euskara duk herri berean batzen gaituena eta euskararen berreskuratzea herri osean eraman behar dik, bakotxaren Drozesoak eta dinamika errespetatuz bistan da, bainan egin abala koodinatuz eta bilduz, ezen euskararen berreskuratzea ezin bait liteke herri osoan eraman behar dik, bakotxaren prozesoak eta dinamika errespetatuz bistan da, bainan egin abala koordinatuz eta bilduz, ezen euskararen berreskuratzea ezin bait liteke herri konzeptotik berex.
Hortik aparte AEK-ren filosofiarekin bat egiten diagu, erran nahi baitu erakaskuntza progresista, kudeaketa demokratikoa eta herri dinamika.
A Przeso eta dinamika ezberdinak aipatu dituk
AEK- Bai zeren ta hitzez errex duk koordinakunde bakar bat izatea, obratu behar baita gero errealitatean zinezkoa izan dadin! Ta hor traba frango ba duk. Alde batetik bi estadoren peko izaiteak egoera ta baldintza ezberdinak ekartzen ditik. Adibidez jaz hegoaldean gobernu autonomoari buruz eraman izan den kanpainan ez diagu kasik batere parte hartu, ez zelako arrunt gure arazoa hemen, eta hemengo gizartea ez zelako dinamika horretan sartua. Nahiz eta helburu bera ukan beste prozesu bat eramaten diagu hemen, bortxaz egoera eta baldintza politikoek hartaratzen baitgaituzte. Dinamika mailan berdin, zaila duk koordinatzea hemen mugimendu arras minoritario baten ardatz kulturalaren partaideetarik bat eta lau liberatu baizik ez duena haizelarik. Hiru urte ba dik bakarrik elgarretaratu garela iparraldean. Urratsez urrats joan behar dik eta Talde Didaktikoaren ongi koordinatzea, metodo, ikasprozesu, ebaluaketa sistema berak erabiltzea eta abar pausoz pauso lortuko dira, ez berehala eta ez artifizialki gainetik ezarriz. Alfabetatze euskalduntze mugimenduak bere historia eginbehar dik hemen, haga hor gora ezar ta heltzen garenean piska bat goraxago ta horrela. Non eta dinamika azkarragoa hemen, orduan eta koordinaketa zinezko eta emankorragoa. Deus ez delarik, ezer ez da koordinatzerik.
A.- Pesimista?
AEK- Bate. Duela 3 urte ba, hemen kasik ez zian deus. Eta sortuz ari izan gaituk eta azkartuz. Hiru urteren buruan maila batera heldu gaituk bainan azken biltzar nagusiak haga gorago ezarria dik, eta hortara goaz. Ondorioz ba, gehiago agertzen gaituk publikoari buruz eta, AEK barnian ere azken hilabete hauetan gehiago koordinatzen gaituk eta sendi duk. Adibide argiena duk iparraldeko AEKk eskatu duela KORRIKA hemendik abiatzea. Bide onean goatzik baina ba duk oraino ibiltzekorik.
A.- Bukatzeko, oporrak buraratu bait...
AEK- Errak eta, euskarak ez dik oporrik AEKn!
A.- Ze jinkoa aritu zarete bada?
AEK- Udako ikastaldiak ta...
A.- Eta?
AEK- Ba, jauzi handia joanden 82KO udarekin konparatuz geroz. Jaz erakasleen ikastaldian 10 bat bildu ziren, aurten 28. Ikasleen barru ikastaldietan berriz jaz 30 bat, aurten 69.
A.- Nola azaltzen duzue?
AEK- Maiatza-ekainean eraman dugun kanpainaren ondorioa dudarik gabe: Bilintxen 15 liberetan salgai dagoen «EUSKARA BIDEAN 83» agerkaria, artikuluak, emankizunak hitzaldiak, pestak...Horiek orok berena ekarri die: ohartze edo kontzientzi hartze azkarrago bat euskararen erakasteko edo laster ikasteko, AEK gehiago plazaratzea...
A Eta orain urte berria...
AEK- BAI alimaleko ilusio eta proiektoekin. Lokalez kanbiatzen diagu (helbide berria: 17, Pontrique Karrika) eta berria gure lan eta xedeetarako egokiagoa izanen delakoan giaudek. Beste bi liberatu hartu nahi genikek, bat Lapurdi kostan, bestea Uztaritzen ta, horrela estruktura azkartu nahi genikek eraketa eta didaktika mailetan, azken honetarako permanentzia bat sortuz Baionan eta Jendea gehiago libratuz. Gero hor zegok ere 6 orenetara iragatea eta ikusi beharko jendeak onartzen duenez eta zenbat tokitan ardiesten denez. Azkenik, orain artekoa gutti balitz bezala, KORRIKA Baionatik abiatzen zaiguk eta gaitzeko lana furnitu beharko diagu antolaketan zinez erreusitua izan dadin. Test bat bezala zaiguk, ardietsi dugun (ala ez) mailaren neurgailu alo. Hots urte garrantzitsua. Ontsalazjauzi bat ona eman behar genikek, eman behar diagu, gaur hemen bizi garen egoeratik ateratzeko eta euskalduntze affabetatze mugimenduaren bultzatzeko guttienezko baldintza zaigulako.
Astema
18-19

GaiezHizkuntzaEuskaraAlfabetatzeAEKGau-Eskolak
EgileezASTEMA1Hizkuntza

Azkenak
Kilate askoko abesbatza

Fitxa: Musika Hamabostaldia. Kursaal Zikloa. Le Concert des Nations. La capella Nacional de Catalunya.
Zuzendaria: Jordi Savall.
Abesbatzaren prestaketa: Lluís Vilamajó.
Egitaraua: Mendelssohnen lanak.
Lekua: Kursaal Auditorioa.
Data: abuztuaren... [+]


Denge eta chikungunya kasuak ugaritu dira Europan, klima aldaketak eraginda

Abuztuan chikungunya infekzio kasu bat atzeman dute Hendaian. Bero boladek, tenperaturaren igoerak eta eremu tropikaletara egindako bidaiek areagotu dituzte kasuak.


Eskola-itzuleran 400-500 euro artean gastatuko dute Hego Euskal Herriko etxeek, inkesten arabera

Testuliburuen mailegutza, berrerabilera edota bigarren eskuko azokak ugaritu badira ere, ikasmaterialak gastua izaten jarraitzen du etxe askotan, dirulaguntzak dirulaguntza. Eskola-itzulerak batez beste 400 eta 500 euro arteko gastua ekarriko du Hego Euskal Herriko etxeetan,... [+]


Muruzabal eta Zarrakaztelu suteengatik hondamendi eremu izendatu ditu Espainiako Gobernuak

Izendapenak ahalbidetuko du kalte ordainak ordaintzeko prozesuak hastea. Bi suteetan 500 hektarea baino gehiago erre dira.


Frantziako Estatuak “arriskuan” jarriko du EKE, dirulaguntzak 30.000 euro murriztuta

Iaz jasotakoarekin alderatuta, %15eko murrizketa jasango luke Euskal Kultur Erakundeak. Prentsa ohar batean, erakundeak adierazi du erabaki horrek "ondorio latzak" izango lituzkeela: esaterako, hainbat postu arriskuan egongo liratekeela eta kideei emandako dirulaguntza... [+]


Talde ekologistak:
“Auditoretza ekonomiko bat nahikoa izan da inbertitzaileak Muga meatze proiektuan atzera egiteko”

Ekologistak Martxanek eta Sustrai Erakuntzak diote txinatar inbertitzaileek atzera egiteak agerian utzi dituela Zangozako meatzearen "funtsik gabeko arrazoiak". Nafarroako Gobernuari eskatu diote "interes publikoari erantzuten ez dion proiektu defendaezina... [+]


Urruñako sukalde zentrala prest da herriko haur eta adinekoei tokiko elikadura prestatzeko

Herriko Etxeak elikadura burujabetzaren aldeko urrats handia egingo du 380 metro koadroko azpiegitura berriarekin. Sukaldeak haur eta adinekoentzako janari osasungarria eskainiko du, tokiko produktuekin eta tokiko laborantza indartuko du.


Mapamundiak Afrikaren benetako tamaina islatu dezala aldarrikatu du kontinenteak

“Mapak ez dira erreminta hutsa, sinboloak dira, eta mapa zuzentzea Afrikari buruzko narratiba globala zuzentzea ere bada; duintasun kontua da”. Afrikako Batasunak eskatu du munduan oraindik erabilienetakoa den mapa distortsionatua alboratzeko.


Euskal Selekzioak jokatuko du munduko Wallball txapelketan

Wallball txapelketa abuztuaren 27tik 30era jokatuko dute. Euskal Herritik aparte Argentina, Belgika, Erresuma Batua, Valentzia, Herbehereak eta Puerto Rico herrialdeek hartuko dute parte.


Oposizioari aurrea hartuz, Bayrou konfiantza mozio batera aurkeztuko da irailaren 8an

"Gehiengoa lortzen badugu, gobernua berretsiko dute; bestela, erori egingo da", adierazi du Frantziako lehen ministroak. LFI Frantzia Intsumisoak, Frantziako Alderdi Komunistak, ekologistek, Alderdi Sozialistak eta RN Batasun Nazionalak, ordea, dagoeneko jakinarazi dute... [+]


Wagner birformulatua

Fitxa: Musika Hamabostaldia. Kursaal Zikloa. Espainiako Orkestra Nazionala.
Zuzendaria: David Afkham.
Egitaraua: Wagnerren ‘Der Ring ohne Worte’ (Lorin Maazelen moldaketa). Lekua: Kursaal Auditorioa.
Data: abuztuaren 22a.

---------------------------

Oraingo... [+]


Israelek Gazako Nasser ospitaleari eraso egin dio, eta gutxienez 20 pertsona hil ditu, tartean bost kazetari

Gazako osasun zentro nagusia bonbardatu du Israelek. Hildakoen artean bost kazetari daude, Reuters, AP, Al Jazeera eta NBCkoak. 


BEC ondoko ‘minipisuak’: 1.000 euro hilean eta 24 metro koadro, iruzurrean oinarrituta eta legearen gainetik

639 'minipisu' ari dira eraikitzen Barakaldon, BEC erakustazokaren aldamenean. Udal ordenantzak aginduta, hotel erabilera eman behar zaio espazio horri, baina "alokairu malgua" dela dio Be Casa-k. Egun batzuetako alokairuetatik hasi eta "hilabete batzuetarako... [+]


Festetako egitarauaren argazkia matxista dela salatu du Cascanteko emakumeen elkarteak

Candela emakumeen elkarteak eta PSNk eskatu dute argazkia kentzea eta udalak argitaratutako materialetan kontrol handiagoa egotea, ez egoteko estereotipo sexistarik.


Paul Laverty gidoilari britainiarra atxilotu dute Edinburgon, Gazako genozidioaren aurkako kamiseta eramateagatik

Poliziak Palestine Action ekintzaileen taldea babestea leporatzen dio, Erresuma Batuko Gobernuak uztailean erakunde terrorista izendatu zuena. Bizpahiru orduz atxilo egon ondoren aske geratu da, baina epailearen aurrean deklaratu beharko du irailaren 18an.


Eguneraketa berriak daude