Iparraldeko AEKrekin Solasean

1983ko urriaren 09an

Iparraldeko AEKri elkarrizketa
Iparraldeko AEKrekin Solasean
"Euskera Da Herri Berean Batzen Gaituena"
83-84 ikasturte hasiera honetan, mugaz bi aldeetan, gau eskola eta euskaltegietako ikasleak MAMUT edo KARREFURen ikus daitezke erosten zeinek lau koloretako estiloa, zeinek ikurriña-besterik ez-dun koadernilloa. Erakasleak berriz Zabal, Bilintx, Eki, Herrikoia eta abarretan ibiltzen dabiltza urduri Txillardegiren gramatikak, euskara errexezko liburuttoak eta besteak pasatzen eta arrapasatzen esku leketan.
Une egokiagorik ba al da azken bulta honetan Iparraldean gero eta azkarrago agertzen zaigun AEKz galdezka aritzeko? Jakina ezetz, eta gainera parada ona dukegu ere euskalduntze alfabetatze mugimenduaren indarra neurtzeko. (Horrekin guziarekin ez baduzu segidaren irakurtzeko gogo bihirik, ba ETBn pelikula onik pasatzen delakoan izango da)
A.- Bon, nendik hasiko gaituk?
AEK- Ontsa hasten haiz! Asko agertzen garelako? Ba, so egizak, AEKren helburua bikoitza duk ezta, klaseak eta abar emaitea alde batetik berreuskalduntzea gizartean bultzatzea bestetik. Sos piez beraren bi aldea, ezin berexiak, eta gainera batek bestea ziekarrek: euskal hiztun ainitz sortuz berreuskalduntzea aintzina doa, bainan hiztunak sortzeko erakasleak eta ikasleak behar dituk. Horretarako ba prentsan eta, gelditu gabe, etengabe sakatu, okupatu, mintzatu behar dik. AEK hemen, gaueskolak hor, euskara ikas han, zu ere erakasle ta istorio. Zenbatzuei espantuka aritzea iruditu zaiena...
A.- Ez duk hori bakarrik, kristoren errebista ta dena...
AEK- Ahala, ahala! Ez, banan kanpaina batetan ezin duk dena prentsatik agertu. Bait genituen momento hartan (ekainean) gauza batzu jendartean egin ahala zabaldu beharrak atera diagu «EUSKARA BIDEAN 83» izeneko errebista, hain segur oraino irakurri ez dukana gainera.
A.- Ez, egia duk. Binan erosi diat, 15 libera. Zendako diok «memento hartan», zer zuen berexirik?
AEK.- (errebista Bilintxen salgai dagoela) Ba, ospatu berri genuelako biltzar nagusi berezi bat zenbait aldaketen ekarle gertatu dena.
A.- Hala nola...
AEK-Hitz batez efikazia gehiagora buruz joatea. Bai didaktika mailan ikasprozesua laburtu nahiz (6 oren astean egitera pasatzeko indar handia emaitea 83-84ean, Didaktika Taldea bultzatzea, irakasleen prestaketa hobetzea...), bai egituraketa mailan (koordinaketa gehiago, autonomi gehiago, ere oinarrizko gau eskoletan elkarte kulturalen babesetik ateraz...)
Efikazak izan, erran nahi baitu hiztun berri ainitz ateratzea, oraiko martxarekin ardiesten ez genuena. Eta hortarako nolabaiteko profesionaltasun batetara iraganez.
A.- Hago. Bi galde. Hiztun hori zer duk, espantu gehiagoren erabilizeko euskera berri hori? Bat. Bi: profesionaltasunak permanente gehiago hartzea erran nahi ote du?
AEK.- Zeini arrapostua lehen?
A- Batera ezin baduk nahi dukanari.
AEK- Bigarrenari beraz. Profesionaltasun hitzak ez dik bakarrik permanente gehiago erran nahi, hori bai, bainan bestalde batez ere izpiritu bat. Gure lana hobetu, erakasleak gehiago inplikatu (prestaketa, ebaluaketak, elgar lana...). «Ari izan behar delako» hortatik atera, euskararen egoera hontan daukagun erantzunkizunari ohartuz geroz, behar diren medioak hartuz. Eta medioetan bistan da, jendea enplegatzea. Mementoan 4 permanente gaituk, hori bait hukeen ondoko galdea...
A Bai, bainan hiztun-arenari ez duk erantzun...
AEK- Euskaldun berri ere erraiten duk, bainan guretzat hiztun berri erran-nahikorragoa duk. AEKren lana duk euskaraz mintzatu edo hitz eginen duten pertsonak sortzea, hitzdunak alo. Gainera hitz hori didaktikan Euskadi osoan hartu edo hartzen ari garen norabideekin bat dator, hots, metodo komunikatiboei lotzea.
A.- Ah ba, estilo ta paperik gabe ikasten dela orain...
AEK- Eta batez ere besteekin komunikatzen ikasten dela. Ez euskaraz hainbat eta hainbat ezagupen ukan bainan euskaraz edozein egoeratan komunikatzeko gai izan, hon baitugu beharrezkoenik orain.
A- Euskadi osean erran duk, ze harreman duzue hegoeldeko AEKrekin?
AEK- So egizak, zer bera duk bi aldeetan. Duela 3 urte, 80an, GAU ESKOLAK elkartea sortu genuelarik hemen, berehala erabaki genuen AEK barnean koordinatzea, eta geroztik GAU ESKOLAK-AEK izena hartu diagu. Arrazoia bistakoa duk: euskara duk herri berean batzen gaituena eta euskararen berreskuratzea herri osean eraman behar dik, bakotxaren Drozesoak eta dinamika errespetatuz bistan da, bainan egin abala koodinatuz eta bilduz, ezen euskararen berreskuratzea ezin bait liteke herri osoan eraman behar dik, bakotxaren prozesoak eta dinamika errespetatuz bistan da, bainan egin abala koordinatuz eta bilduz, ezen euskararen berreskuratzea ezin bait liteke herri konzeptotik berex.
Hortik aparte AEK-ren filosofiarekin bat egiten diagu, erran nahi baitu erakaskuntza progresista, kudeaketa demokratikoa eta herri dinamika.
A Przeso eta dinamika ezberdinak aipatu dituk
AEK- Bai zeren ta hitzez errex duk koordinakunde bakar bat izatea, obratu behar baita gero errealitatean zinezkoa izan dadin! Ta hor traba frango ba duk. Alde batetik bi estadoren peko izaiteak egoera ta baldintza ezberdinak ekartzen ditik. Adibidez jaz hegoaldean gobernu autonomoari buruz eraman izan den kanpainan ez diagu kasik batere parte hartu, ez zelako arrunt gure arazoa hemen, eta hemengo gizartea ez zelako dinamika horretan sartua. Nahiz eta helburu bera ukan beste prozesu bat eramaten diagu hemen, bortxaz egoera eta baldintza politikoek hartaratzen baitgaituzte. Dinamika mailan berdin, zaila duk koordinatzea hemen mugimendu arras minoritario baten ardatz kulturalaren partaideetarik bat eta lau liberatu baizik ez duena haizelarik. Hiru urte ba dik bakarrik elgarretaratu garela iparraldean. Urratsez urrats joan behar dik eta Talde Didaktikoaren ongi koordinatzea, metodo, ikasprozesu, ebaluaketa sistema berak erabiltzea eta abar pausoz pauso lortuko dira, ez berehala eta ez artifizialki gainetik ezarriz. Alfabetatze euskalduntze mugimenduak bere historia eginbehar dik hemen, haga hor gora ezar ta heltzen garenean piska bat goraxago ta horrela. Non eta dinamika azkarragoa hemen, orduan eta koordinaketa zinezko eta emankorragoa. Deus ez delarik, ezer ez da koordinatzerik.
A.- Pesimista?
AEK- Bate. Duela 3 urte ba, hemen kasik ez zian deus. Eta sortuz ari izan gaituk eta azkartuz. Hiru urteren buruan maila batera heldu gaituk bainan azken biltzar nagusiak haga gorago ezarria dik, eta hortara goaz. Ondorioz ba, gehiago agertzen gaituk publikoari buruz eta, AEK barnian ere azken hilabete hauetan gehiago koordinatzen gaituk eta sendi duk. Adibide argiena duk iparraldeko AEKk eskatu duela KORRIKA hemendik abiatzea. Bide onean goatzik baina ba duk oraino ibiltzekorik.
A.- Bukatzeko, oporrak buraratu bait...
AEK- Errak eta, euskarak ez dik oporrik AEKn!
A.- Ze jinkoa aritu zarete bada?
AEK- Udako ikastaldiak ta...
A.- Eta?
AEK- Ba, jauzi handia joanden 82KO udarekin konparatuz geroz. Jaz erakasleen ikastaldian 10 bat bildu ziren, aurten 28. Ikasleen barru ikastaldietan berriz jaz 30 bat, aurten 69.
A.- Nola azaltzen duzue?
AEK- Maiatza-ekainean eraman dugun kanpainaren ondorioa dudarik gabe: Bilintxen 15 liberetan salgai dagoen «EUSKARA BIDEAN 83» agerkaria, artikuluak, emankizunak hitzaldiak, pestak...Horiek orok berena ekarri die: ohartze edo kontzientzi hartze azkarrago bat euskararen erakasteko edo laster ikasteko, AEK gehiago plazaratzea...
A Eta orain urte berria...
AEK- BAI alimaleko ilusio eta proiektoekin. Lokalez kanbiatzen diagu (helbide berria: 17, Pontrique Karrika) eta berria gure lan eta xedeetarako egokiagoa izanen delakoan giaudek. Beste bi liberatu hartu nahi genikek, bat Lapurdi kostan, bestea Uztaritzen ta, horrela estruktura azkartu nahi genikek eraketa eta didaktika mailetan, azken honetarako permanentzia bat sortuz Baionan eta Jendea gehiago libratuz. Gero hor zegok ere 6 orenetara iragatea eta ikusi beharko jendeak onartzen duenez eta zenbat tokitan ardiesten denez. Azkenik, orain artekoa gutti balitz bezala, KORRIKA Baionatik abiatzen zaiguk eta gaitzeko lana furnitu beharko diagu antolaketan zinez erreusitua izan dadin. Test bat bezala zaiguk, ardietsi dugun (ala ez) mailaren neurgailu alo. Hots urte garrantzitsua. Ontsalazjauzi bat ona eman behar genikek, eman behar diagu, gaur hemen bizi garen egoeratik ateratzeko eta euskalduntze affabetatze mugimenduaren bultzatzeko guttienezko baldintza zaigulako.
Astema
18-19

GaiezHizkuntzaEuskaraAlfabetatzeAEKGau-Eskolak
EgileezASTEMA1Hizkuntza

Irakurrienak

Matomo erabiliz

54 urteko espetxe eskaera sei pertsonarentzat presoen ongi etorriak antolatzea egotzita

Xabier Letona Biteri

"Zenbat dugun kontatzeko!" Euskal Herriko mapa sortu dute

Euskal Irratiak

Pastoral bat Iruñearendako

Amets Aranguren Arrieta

Ertzaintzak herritar bati Irunen egindako erasoak haserrea eragin du

Lander Arbelaitz Mitxelena

"Nire burua duela 20 urte bezain indartsu ikusten dut"

Euskalerria irratia | Miren Mindegia

Israel ahulduta eta Iran boterea hartuta

Asier Blas Mendoza

Azkenak

2024-05-12 | Urko Apaolaza Avila

Koopfabrika

Kooperatiba eraldatzaileen harrobia

Olatukoopek beste hainbat eragilerekin batera garatu duen proiektu nagusienetako bat KoopFabrika da, ekintzailetza soziala bultzatzeko helburuz 2017an sorturiko programa, eta gaur egun oraindik martxan dagoena.

Hasiera batean, lehenengo ideia izan zen ekonomia... [+]

2024-05-12 | Nerea Menor

Ghayath Almadhoun

"Alemania nagusitasun zuriaren piramidearen gailurrean dago, eta lehen holokaustoa ukatu zutenek orain Nakba ukatzen dute"

Ghayath Almadhoun-ekin hitz egin dugu Alemaniako zentsura sistemikoaz eta horren ondorioez. Siriako Damaskon 1979an jaiotako poeta palestinarra, Suediara joan zen bizitzera eta egun Berlinen bizi da. Bere poesiak, ia 30 hizkuntzatan itzulia, maitasuna, tokialdatzea eta nortasuna... [+]

2024-05-12 | Estitxu Eizagirre

Amillubiren festa maiatzaren 11n

Lurra taupaka hasiko da

Urola ibaiaren meandroan, Zestoako Iraeta auzoan daude Amilibia baserria eta bere lur emankorrak: 5 hektarea baso eta 4 hektarea laborantza lur. Laborantza ekologikoa sustatzen duen Biolur elkarteak baserria eta lurra kolektibizatu nahi ditu Amillubi proiektuaren bidez... [+]

2024-05-12 | Amets Aranguren Arrieta

Pastoral bat Iruñearendako

Herri-antzerki forma bat da pastorala. Sujet edo protagonista bat (hildakoa) hautatu eta bere bizia bertsotan ematen duena. Kantua ere presente dago emanaldian. Taula zuzendaria, taula gainean arituko diren arizaleak eta musikariak aritzen dira pastorala ematen den egunean... [+]

2024-05-12 | Urko Apaolaza Avila

'Ekonomia eraldatzailea(k)' liburua

Ekonomiaren adjektibo guztiak

10. urteurrena kari, Olatukoopek bi liburuxka atondu ditu eta labean ditu jadanik, ekonomia eraldatzailearen eta kooperatibagintzaren ingurukoak biak ala biak. Alde batetik, herri-kooperatiben inguruko eskuorri edo gida bat kaleratuko dute, herri kooperatiba bat zer den... [+]

Eguneraketa berriak daude