Javier Mina, Komikia Eta Bizitzaren Arteko Muga


1983ko ekainaren 19an
Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Javier Mina, komiki gidoilariari elkarrizketa
Komikietako Gidoiak Egitera Dedikatzen Da
Javier Mina, Komikia Eta Bizitzaren Arteko Muga
Duela bizpahiru aste berriki argitaratu diote berak eta Pedro Oses-ek burututako komiki luze bat. «Invasión aplazada» izeneko albumak berrogei orrialde luze ditu, eta dexente kostata, bazter askotako kideak ibiliz, lortu egin dute azkenik beren kumeak argia ikus dezan. Komikiaren mundua zertan den (edo Javierrek nola ikusten duen, hobe esanda), apur bat jakiteko zita azkar bat hitzardu dugu, eta gure aurrean daukagu edozertara erantzuteko prest. Ea bada.
ARGIA.- Irakurri dudana oker ez badago, atera berria duzuen komiki albumak bost urte pasa ditu argitara ezinean. Nola liteke hori?
JAVIER MINA.- Nahiko historia beltza da. Hasera batetan euskaraz.atera behar zuten Donostian, itzulpena egina zegoen eta azken pausua besterik ez zen falta. Halere, azkeneko momentuan atzera jo eta pikutara joan zen projektu hura. Gero, Gasteizen egon zen, album batzu atera behar zituztela eta, baina aurrekoan bezala azken momentuan atzera jo zuten. Eta modu horretan, gaur arte, azken honetan argitaratu diguten arte.
A.- Nola lortu duzue azkenean argitaratzea?
J. M.- Ustegabean eta kasualitatez atera zitzaigun aukera hau, Bartzelonan atera dugu. Gallardo eta Mediavilla-ri ("Makoki" egiten dutenak) gustatu zitzaien behin batetan Pedro marrazkilariaren etxera joan zirenean, eta agian atera zitekeela esan ziguten.
A.- Badirudi zain egon zaretela editoreak etorri arte...
J.M.- Ez, ez, inola ere ez. Lehen momentuko euforiarekin, hortik zehar abiatu ginen komikia besapean eta Europako komiki argitaletxe pilo bat bisitatuz ea nonbait edo ateratzerik bazegoen. Alde batetatik, aldizkari batetan ateratzeko luzeegia zen haien ustez, eta album bat egitea nahiko utopikoa zen betalde.
A.- Zailtasuna, beraz, luzea izatetik al dator? Argitaratzeko zailtasunaz ari naiz, bistan da...
J.M.- Begira, asuntoak klub antzeko batzuen bidez funtzionatzen du. Editorial bakoitzak bere ekipoa dauka, bere figurak, eta horietaz besterik baliatu gabe ateratzen ditu bere aldizkariak. Izan ere, normalean editorial bakoitzak ere bere aldizkari propioa dauka eta horrela bideratzen ditu lan guztiak. Horrek ez du esan nahi inola ere lan konkreturen bat sartu ezingo zenukeenik. Auskalo zer nolako arrazoinak direla medio... izan daiteke kontakto batzu lagun dituzulako edota pertsona zehatz batzuren bitartez.
A.- Eta ospatzen diren "Salón del comic" eta antzekoak?
J. M.- Horrelakoetan materiala kolokatu edo -besterik ez bada–erakutsi nahi izatea alperrikakoa da, inork ez dizu kasurik egingo eta lan guztiak debaldekoak izango dira. Esate batera, duela gutxi Bartzelonan ospatu den Saloi horretan, editorialen arteko barne kontaktuetarako besterik ez zuten interesik agertu, inondik ez orijinalak ikusteko edo.
A.- Esan al daiteke nolabaiteko mafia kulturala dagoela horretan?
J.M.- Hainbeste ez, osa hitz gogorra da hori. Gainera, nik konprenitzen dut. Pertsona batek edo kolektibo batek lortzen badu tribuna bat, normale da beste inori lekurik ez ematea. Horrek horrela funtzionatzen du. Kontutan euki argitaratzen diren aldizkariekin hilean–esan dezagun 300 en bat orrialde daudela, eta lehen filako komiki egileak 100en bat. Hortik kontuak atera nolako borroka dagoen zer edo zer publikatzeko Mafia hitz horrekin beraz; ez nago konforme joera indibidualak direlako, eta bata bestearekin lotzen dituen asmo komunik ez dagoelako, baina egia da ere osa roilo txarra dagoela, jendea osa gaizki enroilatzen dela. Esate batera, inork ez die lekurik uzten hasten ari den jendeari.
A.- Izan ere, hainbat eta hainbat marrazkilari egonda, zailagoa... esan al daiteke zenbat diren lan horretan ibiltzen direnak?
J. M.- Mordo bat. Ez nuke asmatuko zenbat izango diren konkretatzen, baina ideia bat egiteko 1960 urtean fijo samar ibiltzen zirenak 60 omen ziren. Orduz gero, kontutan hartu sortu diren komiki aldizkari guztiak, boom handi delako hori... bai, asko eta asko dira bide honetatik abiatu direnak.
A.- Oraintxe aipatu duzu komiki aldizkarien boom hori edo... nola explika daiteke duela bost urtetatik hona hainbeste aldizkari sortzea eta, gainera, ia guztiek iraun ahal izatea?
J.M.- Ebidentea zen. Beharra bistan zegoen, asetu gabeko egarri izugarri bat. Gainera, begira... Iehenengo experientzia ongi irten zen eta ondoren bata bestearen atzetik jendea apuntatuz joan zen. Dena dela, editoreek ez dute esaten hainbesteko txoiloa denik. Esaten dizute ilusio hutsa dela, zeren orain saltzen den bezala hemendik urte pare batetara pasa daitekeela eta dena pikutara joan. Negar jario etengabean aritzen dira beti editoreak, baina aitortu behar da negozioa primeran doakela.
A.- Negar jarioa aipatu duzu, baina orain arte Estatu mailan aritu gara batik bat. Euskadin negarrak handiagoak al dira?
J. M.- Bai, bistan da. Bi editorial daude hemen, eta bi horiek nola dabiltzan ikusteak apur bat erakusten digu hemengo egoeraren nondik norakoa. Egia esan, dauden bakarrak kritikatzea ez da oso egokia, egon behintzat hortxe bait daude, baina beno, kritika ere egin beharko da. Bat Gasteizen kokatua dago, "Ikusager" eta ez du xentimorik arriskatzen ezertan. Fama handiko marrazkilari bat hartu du, Hernández Palacios, eta harena besterik ez du kaleratzen. Ez dago dudan jartzerik egiten duena kalitatez ona ez denik, ezpairik gabe oso ona bait da (beste gauza bat da niri ez gustatzea), baina jendeak egin dezakeena ez zaio batere inportik.
Dagoen bigarren argitaletxea "Erein" da eta haurrentzat dedikatua dago. Nire ustez nahiko gusto txarrez, "Pulgarcito"aren nolabaiteko rebisio bat izan nahi du baina marrazki okerragoez. Dexente kaskarra, beraz.
A.- Eta "Habeko mik"?
J. M.- ''Habeko mik" euskararen zerbitzuan dagoen aldizkaria da eta horrek asko primatzen du, nahi eta nahi ez. Eta planteamendu hori ongi dago, gainera ongi ordaintzen dute, eta alde horretatik tira baina nire ustez marrazkiaren kalitatea ez da behar den mailara iristen. Medioak egon badaude, baina nik ez dakit zergatik ez den kalitate hobeagoa biltzen.
A.- Duela denbora gutxi Iruñean "Hamelin", izeneko komik aldizkaria kaleratzen hasi zen. Zuk dexente gertutik jorraitu duzu experientzia hori. Kontatuko dizkiguzu piska bat horren gorabeherak?
J.M.- Historia hori aspaldiko kontua da. Dagoeneko 1977an argitaratu zen lehen fanzine bat, "El huerto" izenekoa. Geroago "Viva San Fermin" zeritzona ere kaleratu zen. Guzti haiek pikutara joan ziren batez ere distribuzio problemengatik. Experientzia horietatik ideia sortu zen aldizkari bat egiteko, ez bait zegoen ezer Espainia osoan ere. Baina bat batean beste guztiak sortu ziren, eta guk ikusi genuen berriz ere fanzinearen bidera bueltatu behar genuela. Horrela sortu zen "Hamelin" egiteko ideia. Interesanteena jende berria sartuz joan dela ikustea izan da, hamazazpi-hogei urtetako jendea. Hiru ale atera dira, baina laugarrenerako betiko problema, distribuzioarenak. Eta ziur aski boskarrenak ezingo du kalera atera. Oraindik ez dakigu.
A.- Nahiko beltza jartzen duzu egoera... zuritzeko aukerarik ikusten al duzu?
J.M.- Begira, ni nahiko eszeptikoa naiz. Instituzioen aldetik laguntzarik egon zitekeen, baina niri ez zait gehiegi interesatzen, ez nau konbentzitzen Estatuaren luzapen bat izan behar horrek. Izan zitekeen ere kolektibo gisa muntatzea aldizkari bat, baina neuri ere ez zait interesatzen. Ni neure modura ibiltzera ohitu naiz, originalak eraman eta atera nahi badituzte aurrera, eta bestela zer egingo diogu.
J.L.

Komiki kontutan, negarrerako arrazoi gehiago omen dago Euskadin Espainian baino. "Invasión aplazada"; Javier Mina-ren gidoiaz eta Pedro Osés-en marrazkiez kaleratu berri den komiki albuma.
33-35

GaiezKulturaArteaKomikigintzBesteak
PertsonaiazMINA1

Azkenak
Hegazkinez bidaiatzea trenez baino 26 aldiz merkeago izan daiteke Europan

Europa barruan hegaldiak hartzea trenez bidaiatzea baino 26 aldiz merkeagoa izan daiteke, 31 herrialdetako 142 ibilbidetan oinarritutako Greenpeaceren ikerketa baten arabera. Hegaldien zerga pribilegioei egotzi die desparekotasuna, eta trenbidea merketzeko neurriak eskatu ditu.


Belfasteko Kneecap musika taldea jo-puntuan: epaiketak, zentsura, jazarpena...

Israel Gazan egiten ari den genozidioaren aurkako mezuak adierazteagatik mota askotako errepresioa jasan du Irlandako Kneecap musika taldeak: Liam Óg Ó hAnnaidh kidea asteazkenean epaitu zuten, Londresen emandako kontzertu batean Hezbollah miliziaren bandera... [+]


Gutxieneko soldata propioaren alde 138.495 sinadura lortu dituzte sindikatuek

ELA, LAB, ESK, Steilas, Hiru eta Etxalde sindikatuek aurkeztu dituzte Herri Ekimen Legegilearen sinadurak Eusko Legebiltzarrean. Orain pilota alderdien teilatuan dagoela esan dute, eta herritarren borondatea kontuan izatea eskatu diete.


Gazako genozidioan hildakoen %83 zibilak dira, Israelgo armadaren datuen arabera

Israelgo armadaren barne agiri batean agertzen diren datuek diote Gazan hil dituzten sei palestinarretatik bost zibilak direla, azken hamarkadetan aurrekaririk ez duen sarraskia izanik. Israelgo zerbitzu sekretuek maiatzean zioten armadak Hamaseko eta Jihad Islamikoko 8.900... [+]


Sexu erasoak “kopuruz eta intentsitatez handitu” dira Bilboko Aste Nagusian

Bilboko Konpartsek elkarretaratze jendetsua egin dute Arriaga Antzokiren aurrean azken egunetako eraso sexisten aurka egiteko. Konpartsek adierazi duten arabera, erasoak kopuruz eta intentsitatez handitu dira. Aste Nagusiaz gozatzera gonbidatu dituzte herritarrak, eta... [+]


Kartzelan jaioa eta Israelek eraila adin nagusitasunera iritsi aurretik: Youssef Al-Zuqen historia

Youssef Al-Zuq munduko preso gazteena izandakoaren bizitza Gazako zigor zikloaren ikur da. Al-Zug 2008an jaio zen kartzelan, ama atxilotu eta epaiketarik gabe espetxeratu ondoren. Uztailaren 12an hil zuten Israelen bonbardaketa batean.


Oporrak ere gaixotasun?

Abuztua heldu zaigu, irakurle. Oporretan zaude eta zuretzako denbora gehiago daukazu? Edo agian ez daukazu denborarik, oporrak planez bete dituzulako? Edozein modutan, kontuz! Egungo bizimoduaren psikologizazioak edonon sailkatzen ditu sindrome berriak, eta oporraldiak ez daude... [+]


Txikiren eta Otaegiren mural bati eraso egin diote Durangon

Durangoko Ernaik salatu du Txiki eta Otaegiren muralaren kontrako erasoa. Ostegun arratsaldean murala berregiteko dei egin dute.


Nazien kontzentrazio esparruetan palestinar zapia ezin dela jantzi ebatzi du Alemaniako epaitegi batek

Turingia estatuko Auzitegi Gorenak ebatzi du Buchenwald konzentrazio esparruko memorialak eskubidea duela kufija daraman edonori sarbidea ukatzeko, "judutar ugariren segurtasuna" arriskuan jarri baitezake.


AEBek beltzez margotu dute Mexikoko mugaren hesia haren tenperatura igo eta migratzaileak pasatzea saihesteko

Mexikoko mugako hesia beltzez margotu du AEBetako Gobernuak. Lehenengo brotxakadak ematera bertaratu da Segurtasun Nazionaleko idazkaria bera, Kristi Noem. Neurri horren bidez, hesiaren tenperatura igo nahi dute, eta horrela migratzaileen pasabidea zailtzeko.


Ibai Iturria Garmendia, mendi gidaria
“Jende asko ez da modu egokian joaten mendira, kezkagarria da”

Garmendi mendi gidaritza zerbitzuaren bitartez zeharkaldi eta ateraldiak antolatzen ditu Ibai Iturriak. Argitara eman diren datuekin kezkatuta, mendian "kontzientziaz eta arduraz" jokatzearen beharra azpimarratu du.


2025-08-21 | Gedar
Zumaiako Bedua jatetxeko esplotazioaren testigantza gehiago bildu dituzte

Ez kobratzea, nagusiaren senideen etxeak garbitu behar izatea, lantokian lo egin behar izatea, irainak... Luxuzko jatetxeko esklabotza-baldintzen lekukotzak argitara ateratzen jarraitzen dute Urola Kostan.


Israelek Gaza hiria okupatzeari ekin dio, Hamasek azken su-eten proposamena onartuta ere

Erakunde palestinarrak astelehenean jakinarazi zuen ohar batean Egiptoko eta Qatarreko bitartekariek proposatutako su-eten akordioa ontzat jo duela. Israelgo armadak, ordea, dagoeneko inguratuta dauka Gaza hiria, eta han dauden palestinarrei urriaren 7ra arteko epea eman die... [+]


Eguneraketa berriak daude