Gizartea
Ingurumena
Politika
Ekonomia
Kultura
Euskara
Feminismoa
Hezkuntza
Nazioartea
Iritzia
ostirala 2024ko maiatzaren 17an
Lizarra: Haurrak Euskaraz Kalean
Nabarroan dugu. Lizarrako herrian (Estella), ikastola bat. Hemen, haurren euskalduntzeari egiten diote aspaldidanik, «Portaera edo Behavioristen teorien" eskutik. Ekin eta baita lortu ere. Izarrako ikastolako haurrek, euskaraz hitzegiten dute, haien arten eta kalean.
Guk, esperientzi hau kaleratu nahian, hango Zuzendaria den JOSE LUIS GOROSTIDI elkarrizketatu dugu.
Gure lehenengo helburua Euskara bizitzaratzea izango zen, hau da: jolasaldian eta kalean erabiltzea, familietara eramatea (Ikasgela euskaldundu, jolasaldia, Ikastolako bazterrak, kalea familia irabazi). Hor erreko genituen gure lehenengo indar bizienak. Egun, egituren hobetze kanpainak eta lexiko kanpainak eratzen ari gara.
Hau lortzeko, batez ere, bizitza inplikapenak erabiliko ditugu (ilusioa, emozioa, jolasen mundu sinbolikoa).
Lehenetik ikasle guztien euskalduntzeaz konprometituko da irakaslegoa. Ikasgeletako "Errepublika independiente" konzeptua baztertu eta joko unitarioak sortzen saiatuko gara. Honekin batera ikasleen PROTAGONISMOA bultzatu eta lagunduko dugu (hau benetan efektiboa). Aurrekoa argi izanik Euskaraz egite portaera kondizionatzen joango gara:
- Sugestioaren bidez, egoera lasai eta erlaxagarri batez baliatuz, finkatzen...
- Estimulu neutroak Euskararen alde kondizionatuz (Txapak, e.a.)
- Programa operanteak erabiltzen ditugunean nazkagarri bihurtu baino lehen berriak proposatuz. Euskarari buruzko zaletasuna lantzeko ekintza motibatzaileak kateaturik erabiko ditugu.
- Gure kasuan ikasleen arteko imitapena funtseskoa denez, nagusien protagonismoa txikiak euskalduntzen ipiniko dugu. Txikien lantze honekin batera, nagusien kontzientzi maila handitzen doa.
- Eta gurekin Euskal Telebista izango bagenu...
- Berri onak eman (Eskutitzak, telegramak, bisitak...)
–Txapak (Euskal inbestidura, lehenengo mailan, "Euskalerrian Euskaraz txaparekin").
Estimulu hauek kondizionatuz "Euskaraz egite" portaera ikasleengan mantentzeko erabiltzen ditugu.
- Txikien jolasaldian nagusiek aktiboki parte hartzea.
- Nagusiek asmatzen dituzten antzerkitxoak txikiei azaltzea.
- Hormairudiak (Gramatikal erruak lantzeko eta mentalizapena bultzatzeko).
– Euskara Herrira ordu batez (Ikasleak taldetan banaturik herriko puntu ezberdinetan zabaldu euskaraz jolasteko).
- Jolas Kanpaina orokorrak (Txartel kanpainak).
– Espien kanpainak: ... D'ARTA KAN.
- Oporretan euskaraz.
– Hobetze kanpainak:
Egitura okerrak konpontzen
Esaera zaharrak sortzen
Lexiko berria sortzen...
- Beste ikastolekin harremanetan.
–Asteburu pasa Zerainen.
- Udalekuak.
–Euskararen eguna ospatu.
–Gurasoen estimulapena.
Eten gabe, motibapen joko eta teknikak erabiliz, apurka, gradualki, giro bat lortzen da. Berez ingurua euskalduntzen da. Horrela errazago izango da Euskara, ikasgeletan lantzea, euskararen aurkako aberbalizazio, gutxiago entzuten dira.
Guri tokatzen zaigunez, erdaldun interesen aldeko benetako kokoa jate prozesuan protagonistak izatearen ordez, nahiago dugu euskalduntzerako aipatu duzun,"buru jate" hori bultzatzen saiatu. Erdal indar kondizionatzaileak gure gainean izanik ez dugu zalantzetan ibiltzeko astirik. Nagusien "rollo mentalak", eta extrapolazio merkeak alde batetara utziz, txikiei, ikasleei interesatzen zaiena eskeintzen arduratuko gara: frustazioak, traumak eta horrelako hitz boren estrukturaketan parte hartzen joango dira. Laister ikasiko dute zer ikusi handia dutela alboan gertatzen diren gauzetan. Azken orduan ikasle automotibutuak, autokontrolatuak eta autoerreforzatuak lortzen saiatuko gara (Hortara doaz erabiltzen ditugun "protagonismo teknikak").
Zigorra, beldurra, errefuerzo negatiboa... nagusi izan den tokian guztiz normala iruditzen zalgu konduktualismoaren aurkako jarrerak zabaltzea.
Kondizionamendu historiko asko jasan behar izan dugu (pekatua, buruzagiei idolatria, apaltasuna, sexu tabuak eta beste mila)., Berez, egun ezkondizionatze prozesuarekin batera kondizionamendu berrien jasokuntzan ari gara (askatasun jokabideak...). Konportamental teknikak, instrumentuak besterik ez dira; zertarako eta nola erabiliko dugun litzateke eztabaidagarria.
Hala ere beti esan dugu "D", eredua minimo profesional bat dela eta "J" ereduarekin (Jo eta Ke) batera erabili behar dugula. Zaletasuna, motibapena eta profesionaltasuna elkarloturik eraman behar ditugu; berez, teknika konportamentalistak aplikatuz behar bada.
Erdal giroetan bizi diren ikasleek lehenbaitlehen ikasi eta ikusi, sentitu eta Euskara instrumento erabilgarria eta aproposa dela. Ingurua erdalduna bada, bertan euskaraz eginez euskaldunduntzen, aidatzen eta kondizionatzen joango gara.
Bestalde, kondizionamendu jator bat sortzeko identifikazio arazoa sakonki kontrolatu behar dugu; betez ere beheko adinetan.
Lizarran, guraso, kale eta telebista erdaldunekin zeharo kaltegarria iruditzen zaigu Euskara eta Gaztelania nahasi mahasian azaltzea. Haseran Ikastola eta ikasgela gure haurren euskararen inguru fisiko bakarra dugu eta ezin dugu hor kontradikziorik sortu aurrerago Euskara pertsona eta toki baten bidez kondizionatuz jasotzeko.
Honekin ez dugu nahi esan azken baldintza hau ezinbestekoa denik "Euskara irakasteko", baina ba, noski, Euskara bizitzaratzeko, Euskaraz bizitzeko.
- Andereño - irakasleen kalitatea eta profesionaltasuna zalantzan ipiniz.
–Politika edo ideologi alderdikeroak sartzea omen dela gure helbururik nagusiena esanez.
- Euskara besterik (eta askotan hori ere ez ongi) ez omen dugu irakasten baieztatuz.
Honekin batera, gaurko ekonomi politika mantenduz, diru oxigenoa eskastuz, Ikastola txikiak pikutara joateko zorian daudela esan beharra. Ikusten denez ez digute nahi eman behar den beste dirurik ez eta konfidantzarik Nafarroako Ikastolak eta hauekin Euskara bultzatzeko.
Hala ere etorriko zaigu eguna: erne gaude instituzionalizaketaren gorabeherak noiz eta nola izango diren zai. Hor ere gure beldurrak ditugu, Euskara eta Euskalduntzeari dagozkionak batipat.
- Zein inzidentzia izango duen erdaldun giroetan gauden Ikastoletan egiten ari diren "mapa soziolinguistiko" horrek. Zeintzu linguitiko ereduak inposatuko dizkiguten. Nortzuk izango diren gure orientatzaile jakintsuak; zeintzuk psikopedagogo bulegari ospetsuak, experientzi extrapolatzaile bizkorrak...
Zer Lizarrako etorkizunari buruz? Betikoa: gure infraestruktura eta diru arazoak konpondu edo konpontzeko bidean jarri ezkero eta gaurko gure joko pedagogiko eta linguistiko sakondu, hobetu eta mantenduz zihur bidean izan ondoren begi alai eta zabalekin itxaroko genuke etorkizuna.
Irakurrienak
Matomo erabiliz
#2
Mikel Garcia Idiakez
#3
Cira Crespo
#5
Miel Anjel Elustondo
Azkenak
2024-05-17
Jon Hidalgo Gereñu
Netanyahuk ez dauka “gerra osteko” planik Gazarako
Yoav Gallant Israelgo Defentsa ministroak publikoki leporatu dio Netanyahuri “gerra” amaitzerako planik ez izateak Israel behartuko duela Gazan kontrol militar eta zibila inposatzera. Palestinako Aginte Nazionalaren egitekoari buruzko eztabaidak talkak sortu ditu... [+]
2024-05-17
ARGIA
LGTBIfobiaren aurka egingo dute ostiral arratsaldez manifestazio ugaritan
LGTBIfobiaren aurkako eguna da maiatzaren 17an eta arratsaldez mobilizazio ugari izango dira Euskal Herrian barrena. Albistearen bukaeran ematen dizuegu horietako batzuen berri.
2024-05-17
Jenofa Berhokoirigoin
Urriaren 7az geroztik, 142 kazetari hil ditu Israelek Gazan: bi egunero kazetari bat
Gerra garaian zentsurak eta propagandak berebiziko lekua hartzen dutela jakina da, eta horren froga bat gehiago dugu Israelek Gazan bideraturikoa. Hala ere, prentsa askatasunaren alde dabiltzan egiturak izugarri kezkaturik dira: ez da munduan eta historian zehar beste gatazkarik... [+]
2024-05-17
ARGIA
Zubietako Erraustegira martxa egingo dute larunbatean Lasartetik abiatuta
Maiatzaren 18an, larunbatez, Zubietako Erraustegiaren aurkako martxa antolatu du Erraustegiaren Aurkako Mugimenduak (EAM). Lasarte-Oriatik abiatuko da, Okendo plazatik 11:00etan.
Eguneraketa berriak daude