Ibai Baten Defentsan, Biziaren Alde

2021eko uztailaren 23an

Urumea Ibaiaren Defentsarako Batzordeari elkarrizketa
«Urumea Ibaiaren 2. Jaitsiera» Datorren Asteburuan
Ibai Baten Defentsan, Biziaren Alde
Nork ez du nabaritu marea behean dagoela Urumea aldamenetik pasatzean halako kirats josanezin bat? Guztiok izan dugu, behintzat, horren inguruan txisteak botatzeko aukera. Halere, horrelako gaietan, turisten garaiak pasa ala zerbait egiteko beharra egoten da beti. Hori da hain zuzen «Urumea ibaiaren Defentsarako Batzordea» egiten hasi dena, eta horretarako antolatu du aurten ere –joan den urtean hasitako experientziari jarraipena emanez– Ereñozuko zubitik Donostiako zubietaraino ontzitan jaisteko ekintza. Hilaren 18.eta 19. egunetan izango da, eta aitortu behar dizuegu ondoren doakizuen elkarrizketa egin eta gero gogo biziak sartu zaizkigula baltsa bat egin eta bertara joateko. Ea zenbat biltzen garen!
Ateak Edonorentzat Zabalik
ARGIA - "Urumea ibaiaren Defentsarako Batzordea" hori noiz sortu zen argituz has zaitezkete, eta bide batez nortzu zarete horrexen partaide,,
BATZORDEA.- Sortu, joan den urteko haseran sortu zen, beste herrialdeetako zenbait ibairekin egindako experientzia kontutan hartuta. Hor dago Arga-rekin izandakoa, esate baterako. Haseratik beretik argi eta garbi utzi nahi dugu sartu nahi duen edonorentzat zabalik daudela Batzorde honetako ateak. Izan ere, bileretarako deialdiak prentsa bidez egiten ditugu. Gaur egun, eta pertsona independienteez gain, Donostiako Ekologisten Batzarra, Hernaniko Antinuklear eta Ekologi Batzordea, eta Euskal Eskaut Elkartea dira Batzordean parte hartzen dutenak. Baina esan dugun bezala, beste edonoren parte hartzea gustora aski jasoko genuke.
A - Datorren astebururako antolatu duzuen "2 jaitsiera'' horren ibitartez zer lotu nahi duzue?
B.- Lehenik, atentzioa deitu, nolabait guztiz ahantzita dagoen ibai horretaz jendea eta instituzioak ohartarazi. Hain zuzen ere, badirudi inork ez duela kontutan hartu nahi (ez erakunde publikoek, ez hiri eta herritako biztanleek) ibaia hiltzen ari zaigula, eta bertako ura hondakinak itsasoraino eramateko bide bat bezala besterik ez dute ikusten. Iaz antolatu eta burutu genuen jaitsierak ibai horrekin berarekin kontaktutan jartzeko balio zigun, Urumea gertuagotik ezagutzeko.
Kontzientziakoa Eta Salaketa, Bi Bide Nagusi
A- Zuen Batzorde horren helburua urteroko jaitsiera hori prestatzea besterik ez al da?
B.– Ez, inondik ere ez. Pasa den lehen urte honetan, egia esateko, ia horretara bakarrik mugatu gara... badakizu haserako pausuak izaten dira zailenak, eta nobatadak pagatu egin behar dira. Baina hemendik aurrera gure eremua zabaldu nahi genuke, bistan da, eta ibaiaren erabateko garbiketaren erreibindikazioari jarraipen luze eta global bat eman nahi genioke, alegia.
A- Eta zeintzu dira horretarako pausu konkretuak?
B.- Zehazki, kontzientziazio kanpaina bat prestatua daukagu jadanik, ibaiaren egoera gogorki eta publikoki salatuz. Alde horretatik era askotako ekintzak pentsatu ditugu, hitzaldiak, diapositiba projekzioak, argazki erakusketa mugikorra, aldizkari informatiboa, etabar... Gure asmotan badago ere erakunde publikoak astindu eta presionatzeko asmo sendoa beren erantzunkizunak bete ditzaten, erakunde pribatuak ere gure salakuntzen jopuntuak izango direlarik.
Erakunde Publiko Guztiek Dute Erantzun Behar
A- Nortzu dira, zuen eritzirako, ibaiaren egoera negargarri horren errudunak?
B.- Begibistakoa da ibaia hondakinez kutsatzen dutenak enpresa pribatuak direla, batere problemarik gabe ura hil eta ibaia zabortegi bihurtuz. Hari berdinetik, aipagarria da ere zentrale hidroelektrikoen papera, urteko sasoi gehienetan Urumea ibaia urik gabe uzten bait dute tarte handi batetan.
Erakunde publikoen erantzunkizuna ere hortxe dago, ageri agerian, eta hor sartu behar genituzke udaletxeak alde batetatik (alkantariletako sareak direla medio), Uretako Komisaria bestetik (izkutuan gordetzen bait ditu publikoan agertu gabe ibaierako isurketetan dauden okerrak). SEFOCONA izenekoa ere (lehen ICONA zena), eta -nola ez–Eusko Jaurlaritza eta Diputazioa (kolektorea bukatu gabe eukitzeagatik) Ikusten duzunez zerrenda luzea, zeren egia esan ia inor ez dago Urumeaz ardurarik hartu duenik eszepziorik gabe esan daiteke erakunde guztiak problemarik ez balego bezala ari direla jokatzen eta hartzen dituzten iniziatibak ondoriorik gabekoak direla.
A.- Ibaierako bijilantzia modurik ez dago, beraz...
B.- Ez, gezurra dirudi gizartean orokorki seguritaterako hainbat eta hainbat modu berri sortzen ari direnean, pertsona bakar butere ez egotea Urumea ibaiaren zaintzeko.
Dauden Lgeak Ez Dira Aplikatzen
A.- Ez al dago legerik gai honi buruz?
B.- Egon badago, eta dagoeneko onartuak dauden legeekin baliteke Urumearen zaintze eta berreskuratzerako egin daitezkeen ekintza guztiak babestu eta bultzatu ahal izatea, baina lege horiek ez dira sekula betetzen Hortxe dago koxka. Hala eta guztiz ere, guk garbi daukagu lege horiek aldatu beharra dagoela, ahalik eta gehiena hobetuz. Alde horretatik, interesgarria da Kodigo Penal berrian sartu den "delito ecológico", deritzona, milioi bateko multak jartzea posibilitatzen duena. Guretzat ebidentea da gaur eguneko legek ez direla aski problema erabat konpontzeko, baina epe motzera daudenak betetzea baino ez dugu eskatzen.
A.– Zenbatekoa izango litzateke ibaia sanotzeak suposatzen duen kostua?
B.– Sozialki hain rentablea den prozesu horretan badirudi arazoa diruarekin sortzen dela, eta gure ustez ekonomikoki ere rentablea izan daiteke birziklaketa eta depuraketazko sistema egoki batzuren bidez. Esate batera, Zikuñagako papelera isurketa likidoetarako emandako konponbidea aplikatzen hasi berria dago, eta ondorioak positiboak izan dira dudarik gabe.
Kolektoreari dagokionez, Urumea osorako planifikatua zegoena ehundik hamar (% 10) besterik ez dute burutu, eta zati horretatik bakarrik neurri batetan erabilia dago. 1962 urterako projektaturik zegoen eta oraindik egin gabe dagoen zati hori Epeleko parajeraino iritsiko litzateke, eta bere kostua 30 milioikoa izango litzateke, gutxi gorabehera. Problema ez da ikerketak behin eta berriz enkargu hartzea, aplika duitezkeenak aukeratu eta beraiek aplikatzea baizik.
Kainoiak Eta Gurinaren Arteko Problema
A.– Norbaitek pentsa dezake diru asko dela, ordea, eta krisia gora eta krisia behera...
B.– Guzti horretan, kainoiak eta gurinaren arteko problema dago Krisi ekonomikoa aipatzen da behin eta birritan, eta ez dela horretan ezer egiten, baina ondoreo horiek berek harriduraren mugetaraino eramaten zaituzte defentsa kontutan ikaragarrizko plan marabiloso eta garestiak asmatuz: FACA plana, ZEN plana ( 14.000 milioi)... Esan beharrik ez dago horren zati txiki batekin aski litzatekeela honelako problema ekologikoak konpondu ahal izateko.
A.– Erakunde publikoak enpresa pribatuei kutsaduraren kontrako neurriak eskatzen gogor hasten bazaizkie, norbaltek agian pentsa dezake horrek berria den hondakin-iturria. lagabezia areagotu dezakeela. Nola ikusten duzue hori?
B.- Gorago aipatu dugu honelako sistemen rentabilitate sozial eta ekonomikoaz, eta ondorioz lanpostuak sortzeko izan dezaketen balioaz ere. Kolektorea eraikitzeko eta depuradoreak instalatzeko egin beharreko inbertsio publikoaren bidez, garbi dago lanpostuak sor daitezkeela helburu sozial positiboago baten barnean enmarkatuz.
A.–Bukatzeko, kuriositatezko galdera bat. Ematen du Donostiak baduela halako txukuntasun itxura bat edo antzeko zerbait. Teorian behintzat hain dotorea den hiri batetan nola explika dalteke Urumea horrelako zakar zuloa dejeneratzen uztea?
B.- Ikusgarria da hori. benetan ikusgarria. Izan ere, behin eta berriz ipini nahi digute Donostia garbiketa ereduaren imajina bezala, eta egia tristea da paperak lurrean egoteagatik edota txakurrek kalean kaka egiteagatik protesta egiten duen hiria ibaia hiltzen uzten ari dela. Donostiarrek Urumea ibaitik hiru zubiak eta Frantziako Pasealekua baino ez dute ezagutzen. Horren aurrean, herriaren presiobideak sortu behar ditugu eta, horren bitartez, erakunde publikoen jarrera sendo bat eragin, hori bait da gure eritziz Urumearen destinoa aldatzeko bide bakarra. Ea egunen batetan bistako kloaka bat izan beharrean, bizitzeko eta ongi pasatzeko ibai bat lortzen dugun.
ERROTARRIA

Urumea ibaia urik gabe, zentrale elektrikoek janda
"Cervezas El León" fabrika, zabaldu berria den hondakin-iturria.
16-17

GaiezGizarteaIngurugiroaEkologiaEkologia
EgileezERROTAERRI1Gizartea

Irakurrienak

Matomo erabiliz

Moja faxisten istorio harrigarria

Gorka Bereziartua

"Torturak ama eta alabarengan sorturiko zauria arintzen lagundu du dokumentalak"

Mikel Garcia Idiakez

Lau, hiru, bi, bat… Gora Olatukoop! Ekonomia eraldatzailearen festa Donostian

Urko Apaolaza Avila

Netanyahu eta Hamasen buruzagitza atxilotzeko eskatu du Hagako Auzitegiko fiskalak

Lander Arbelaitz Mitxelena

'Lurrez estali', laborarien errealitatea oholtzara eramango duen Axut! kolektiboaren obra berria

Gorka Peñagarikano Goikoetxea

Hamabi lagun ikertzen ari dira, Castejonen CAF-Trenasaren kontra egindako protesta bat dela-eta

Gedar

Azkenak

2024-05-21 | ARGIA

Kanakyren alde, elkarretaratzea egingo dute Baionan

Kanakyko manifestariei elkartasuna adierazteko, EH Baik eta LAB sindikatuak deituta, elkarretaratzea egingo dute 19:00etan Baionako suprefetura aitzinean.

2024-05-21 | ARGIA

2x19: Etxe Zuriaren beltza

MULTIMEDIA - Oroimen Histerikoa

2024-05-21 | Axier Lopez

Kolonialismoaren ABDa

2024-05-21 | Alaine Aranburu Etxegoien | Oarso Bidasoko Hitza

Hondarribiko Udalak aitortza egin die Asturiagako hondartzan hildako bi biktimei

Biktimen familiei barkamena eskatu diete ere azken 50 urte hauetan "behar besteko" babesa ez emateagatik. Poeta biktima gisa aitortu duten bezala, Moriko ere hala izatea eskatu du udalak, eta "epe laburrean".

2024-05-21 | Gedar

Hamabi lagun ikertzen ari dira, Castejonen CAF-Trenasaren kontra egindako protesta bat dela-eta

Asteartean deklaratu beharko dute Tuteran, ikertu gisa. Palestinan eraikitzen ari den tranbia-sarearen bidez, CAF "entitate sionistaren kolonizazioan parte hartzen" ari dela ohartarazi dute.

Eguneraketa berriak daude