«Jolasean». Harreman Askoren Azpikoi Gezurra

1983ko ekainaren 05an

Joxean Sagastizabal idazleari elkarrizketa
Joxean Sagastizabalekin Hizketan
«Jolasean». Harreman Askoren Azpikoi Gezurra
Arestian agertu da aldizkari honetan; "Jolasean" libaruaz eginiko komentarioa, dena den eta hura osatuz, Joxean Sagastizabalekin izan dugu ondorengo elkarrizketa hau, liburuari buruz, honen asmoak, eritziak, historia... hobeki ezagutzeko.
Elkarrizketa hau komentarioaren osagarri bezala hartu behar dugu beraz, halere badago komentarioun nik gaizki jarri nuen ohar bat eta Joxeanek zuzendu didana, hitz jatea galderetan bakarrik ematen dela alegia.
Hemen daukazue beraz, liburu interesgarri honen egilearen hitza.
A.– Joxean, orain esaten badizute zure liburu hau dagoeneko, kalean bi aste bakarrik daramatzalarik, komentarioak sortzen ari dela, zuk zer esango zenuke?, zer suposatzen du horrek zuretzat?
- Asko komentatzen bada, poztuko naiz: horrek esan nahi du nolabaiteko interesa sortu duela jendearengan. Nik egia esan, HABEko lankideen komentarioak besterik ez dut entzun, baina zer hitzeginik ematen badu oso ondo iruditzen zait.
Batez ere, pentsatzen dut, jendeak erotismoaren roilo horrekin ihardungo duela.
A.–Zergatik jarri diozu "Jolasean" izenburua?
–Esplikazio luze samarra behar du. Jolasteko era ezberdinak nahasten dira, alde batetik ba sexualitatea askorentzat joku bat dela, bestalde sakonera sartuaz, bizitza nolabaiteko joku bat da, joku tristea kasu honetan eta gero nire pertsonaje horiek elkar maitatzera jokatzen dute, sexualitatearen jokua aparte utzita ere elkar maitatzera jokatzen dute eta hori beste joku mota bat da, kasu honetan gezurrezkoa.
Sexualitatea egia da, beti egia da; ez dakit ulertzen den. Ni enroilatzen naiz zurekin eta hori egia da, gero jendea enroilatzen da eta esaten dizu "nik maite zaitut", eta hori askotan ez da egia, baina esan egiten da.
A.– Liburuan bedaude hainbat gei, maitasunarena, bizitzaren ikuspuntuak... eta horregatik esan dizut zergatik hartu duzun "Jolasean", hau.
–Bai, jolas mota ezberdinetako nahasketa da liburua.
A.– Liburuan adierazi nahi duzuna hori litzateke, ez? Bizitza jolas bat dela, maltasun askotan ere...
–Liburuarekin adierazi nahi dudana... Iiburuarekin gauza asko adierazi nahi dut.
A.– Garrantzitsuena edo?
- Nik esango nuke... nolabaiteko gezur bat. Horren azpian datzan gezur bat. Pertsonaje horiek elkar maitatzera jolasten dute eta hori azkenean gezurra da, ez dute elkar maitatzen, elkar erakartzen dute eta besterik ez. Eta jendeak askotan egiten du pertsona bat ezagutu eta bigarren egunerako esaten dio asko maite duela eta hori ezinezkoa da. Pertsona bat maitatzeko denbora behar da eta horregatik jarri dut bukaera. Nolabaiteko kontradizio handi bat dago, ematen du horien arteko batasuna sendotzen ari dela eta hor ez dago inongo oinarri sendorik, edozein tontokeriagatik haserretu eta separatu egiten dira. Hori litzateke nolabait guretako askoren harremanen azpian dagoen gezur handi bat.
A.– Ez duzu uste zuk, nolabaiteko etsipenezko mezua dariozula liburu honetatik?
- Baietz iruditzen zait, baina hori dario nik idatzitako guztiari, publikoak hau bakarrik ezagutzen du.
A.– Liburuan hiru historia daude, Karmelo-Soledad, Jone-Ernesto, eta hiru hauen arteko harremana. Erakartze hori ere, hiru adibide nahiko ezberdinetan agertzen da. Hori apropos dago jarrita?
– Ez, hori idatzi nuenean ez nuen pentsatzen nik muturretako gauzak idaztea, ikusi beharko genuke noraino diren gauza horiek egia, nik ez dizut zeintzuk esango, baina gauza asko egia dira eta orduan ez nituen moldatu, ziren bezala daude.
A.– Gala aldatuz, Cafe Iruña irabazi zenuenean hau liburu erotikoa zela esan zuten eta orain saltsa batetan sartzen gara, izan ere ez dago batere garbi erotiko eta pornografikoaren arteko muga.
Hemen liburuan, badaude une batzutan, harremanak beren gailurrera iristen ari direnean, bapateko korteak; puntu suspensiboak. Zergatik?, ez duelako gehiago sakondu nahi horretan edo zer? -Zuri iruditzen zaizu eskena erotikoak behar baino gutxiago deskribitzen ditudala?
A.–Ez, baina ez dituzula osorik deskribitzen.
.–Nahiko dela iruditzen zait, harreman sexual horiek nondik doazen apuntatzen dut, gatxigorabehera zer egiten duten. Ez zait iruditzen gehiago sakondu behar denik; bideratu egiten dut.
A.– Bukatzeko estiloarekin sartuaz, elkarrizketa ageri da nagusi, nola hori?
- Nahi baduzu historia guztia kontatuko dizut eta hobeto ulertuko didazu. Historia hau da, nire lagun gehienak Urrestildarrak direla, Azpeiti ondokoak, jende hori ezagutu eta bertako euskara ikasten hasi nintzen; horiek beti hikaz egiten zidaten eta orduan ni hasi nintzen erlato bat idazten, elkarrizketa hutsez egindako erlato bat. Personajeak Urrestilako hika egin zezaten, nik praktikatzeko. Horiei zer hitzeginik emateko nire roiloak ateratzen joan nintzen eta konturako gabe ia, orriak eta orriak idazten nituen; gero konturako nintzen orrien arteko nolabaiteko batasun bat zegoela, hortik nobela antzeko bat ateratzen zela, eta lotu, narratiba piska bat sartu, beste elemento batzu gehitu, noski, eta atera zen "Jolasean" orain dena; gipuzkeraz idatzi ta gero batuara pasa nuen. Hori da gutxigorabebera historia ta horrela esplikatzen da ere aditz laguntzailea ez erabiltze hori; hori egiten da hain zuzen Urrestillan. Galderak egiteko oso gutxitan jartzen dituzte aditz laguntzaileak.
Nik beti galderetan kendu dut eta Urola aldeko ez den batentzat arraroa egingo da; hain zuzen ere euskaltegian Urrestildar bat eta azpeitiar bat daude eta horiei ez zitzaien batere arraroa egin, beste guztiei bai. Eta nik neuk gaur egun horrela hitzegiten dut, "ez iruditzen?", "gustatzen?", "nahi?"
Azkenik eta gure aldetik ohartxo bat, komentarioan aipatzeke utzita hain zuzen; liburu honetan egilea hizkuntza kolokial bat erabiltzen saiatu dela eta gure ustez ongi lortu duela bere asmo hori ere. "Aparatoa" kendu ondorengo aipamen guzti horietako bat hau zen, eta horrela denez gero hemen doa.
Xabier ETXANIZ
34-35

GaiezKulturaArgitalgintArgitalpenaLiburuakLiteratur l
GaiezKulturaLiteraturaArgitalpenaNarratiba
GaiezKulturaLiteraturaIdazleakSAGASTIZAB2
PertsonaiazSAGASTIZAB2
EgileezETXANIZ3Kultura

Irakurrienak

Matomo erabiliz

Lagunak, adiskideak eta beste hainbat etsai

Gorka Bereziartua

Nola landu desirak, aniztasun sexuala edota identitatea 12-18 urteko ikasleekin?

Mikel Garcia Idiakez

Hezkuntza komunitateak protestara deitu du Palestinako haur eta nerabeen alde

Gorka Peñagarikano Goikoetxea

2x11: Odei Barroso | Erabakiak hartzea

ARGIA

Pertsona afroamerikar bat erail du Poliziak AEBetan, belaunarekin lepoa estutu ostean

Gedar

Azkenak

2024-04-30 | Eguzki Talde Ekologista

Turismofobia gogoan al duzue?

2024-04-30 | Gorka Peñagarikano Goikoetxea

Manifestazio eta aldarri ugari Maiatzaren Lehenerako

ELA sindikatuak mobilizazioak egingo ditu Bilbon eta Iruñean, eta LABek, berriz, Iruñean.

2024-04-30 | ELA sindikatua

Amiantoa kentzeko protokoloak berritzea eskatu dute, dagoeneko 61 pertsona hil baitira

2024-04-30 | Euskal Irratiak

Ximun Fuchs: "Zorrez itorik peko errekara doan etxalde batean kokatzen da antzezlana"

"Isiltasuna oztopo eta elkartasuna lagun, egungo mundu gordina" kontatzeko erronkari lotu da Axut! antzerki konpainia.

2024-04-30 | Gedar

Pertsona afroamerikar bat erail du Poliziak AEBetan, belaunarekin lepoa estutu ostean

Istripu batetik ihes egin zuela aitzakiatzat hartuta, taberna batera sartu, lurrera bota eta buruz behera lotu zuten poliziek 53 urteko gizona. Zortzi minutuz izan zuten lurrean.

Eguneraketa berriak daude