SUSA: «Kojuntura Petral Honetaz Baliatzen Gara»


1983ko martxoaren 27an
Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Susa aldizkarikoei elkarrizketa
SUSA: «Kojuntura Petral Honetaz Baliatzen Gara»
Beren Zazpigarren Aldizkaria Kaleratu dute
Kalitatezko literatura maite dugunon kalterako,. "Susa" aldizkaria gero eta ezagunago bilakatzen ari da. Aurreko aldizkaria argitaratu zutenean -duela hiru hilabete- abisu ikaragarri baten hidez mehatxatu gintuzten. "urtean lau aldiz atera nahi dugu".
Eta haserako ikara handia izan bazen ere, hamaika aldiz handingoa da oraingoa, mehatxua betetzen hasiak direla frogatu dugunean. Bai, badirudi serio esan zutela urtean lau aldizkari ateratzearena. Egia esan, geure gogoz ez genieke elkarrizketarik egingo, baina azkenean amore eman beharrean aurkitu gara, hain koloregabekoa da gure euskaltzaletasuna. Hala eta gustiz ere, iragar dezagun aldez aurretik gure ahalegin guztiak inbertitu ditugula haien buruak ridikuluan jartzen.
ARGIA.- Oraingo "Susa" honekin hasi aurretik, aurreko trapu zaharrak haizatu nahi genituzke. Egia al da aurreko zenbakitik denak saldu dituzuela?
SUSA.- Den denak ez hori oposizioak zabaldutako zurramurru inbiriosu hutsa da. Baten batzu apropos gorde ditugu hemendik urte batzutara rebentan doblea ateratzeko. Halere, azkar dabilenari lehengo prezioan salduko genioke.
A.- Zazpigarren zenbaki hau gainbegiratuta, harritzen duen lehenbiziko gauza dena ipuinez josia egotea da. Zer adierazten du horrek?
S.- Garbi dago gure helburua ez dela aldizkaria argitaratzea soilik; gure begiak areago doaz. Hau saio bat baino ez da izan, gauza serioago eta mardulagoek ekin baino lehenagoko saioa. Gure asmoa da editorial potente bat sortzea, ea horrela expropiatzen gaituzten (dena dela, hori ez ezazu argitara, zeren sortu aurretik oztopoak jartzen hasiko bait zaizkigu).
A.- Baina poemarik ez da ageri, ezta antzerki edo saiorik ere...
S.- Hori kasualitate bat izan da... areago esango nuke: kapritxo bat. Aldizkarian bertan ez dugu ipintzen, baina gure bizitza labur bezain onurosoetan lehenengo aldiz ipuin baten bidez agertu dugu editoriala: "Suzko gezi bat bezala". Bertan explikatzen da faszikulo eroso batzuren bidez nola erre daitekeen editorial bat poemak argitaratu nahi ez izateagatik.
A.- Beno, aski da editorialekin eta besteekin sartzeaz. Zuetaz mintzatuko gara orain... zuen ekipoa, establea al da?
S.- Establea esan nahi badu astero biltzeak, asteartero kafesne-katilukadak hustutzeak, edota batak bestearen berri literario eta ez-literario jakiteak... orduan agian baietz esango genuke. Konparazio batera, Espainiako Telebistan "Revista de Toros" egiten duten bezalaxe, guk "Revista de txaskarrilos" konfekzionatzen dugu. Benetako lana, Eusko Jaurlaritzan folioko bi mila pezeta ordaintzen dena, bakoitzak bere etxean egiten du.
A.- Hala eta guztiz ere, seigarren zenbakian nolabaiteko eszisio-susmoak zabaldu zenituzten editorialaren bidez...
S.- Hasteko, heterodoxia legetzat hartzen dugula aldarrikatu behar, Savater-ek bezala baina etika apur batez. Egia esan, arrazoi ekonomikoak ere tartean daude; badakizu, eszisioa bultzatzen duenak kapitalaren bere parteariuko egiten dio. Zein den gure kapitala? Gure kapitala Gasteiz da, baina hain gutxi pagatzen badigu beste edozein kapital aukeratzeko prest geundeke.
A.- Heterodoxia aipatu duzue. Benetan hain desberdinak al zarete zeuon artean?
S.- Horixe baietz. Ikusi besterik ez dago nola jazten dugun bakoitzak. Batek Auzmendin, beste batek Emausko Traperotan, eta beste baten bat Picadilly Circus-eko trapuz ere apaintzen da.
A.- Baina desberdinak esan nahi dugu ideien aldetik, ideologia etabar... ez tanjentetik irten.
S.- Badago tendentzia bat azken kongresuan nabarmendu dena, eta horientzat bizitza da literaturaren iturri nagusia, adibidez, "nolako bizi, halako krisi" eta alderantziz. Tendentzia nagusi horretatik landa, beste zenbaitek uste du Herri honetako kondizioak Manhattan-en parekoak direla eta, beraz, nobela poliziako eta beltza landu behar dela batik bat. Badira beste tendentzia batzu baina horiek alperrenak dira, eta ez dute inoiz idazten. Beharbada, hil ondoren haien gutun motaketa aztertuz gero aberastasun izkuturen bat aurkitu ahal izango da.
A.- Esaldi bat esango dizuet, eta zuek erantzun sujeritzen dizuenaren arauera. Hauxe esaldia: "literatura behar-beharrezko lujo bat da".
S.- Horrek sujerentzia bizi-biziak ekartzen dizkio gogora Emauseko Traperotan jazten duenari. Horrekin esan nahi baduzu literatura egitea pribilejio bat dela, nik erantzungo dizut segun zeinentzat espainola izatea ere pribilejio bat dela.
A. Ondoren, kolore bat: urdina.
S.- Urdina, baina iluna. Itsasoaren kolorea, praka mahonak, eta amonak bordatu dizun kaiku hori ere. Begien kolorea ez dugu aipatzen badaezpada ere, baina guzti horiek izan daitezke Caja Laboraleko kalendrerarako gai egokiak.
A.- Ebokaziozko galdekizunekin bukatzeko, hirugarren bat: "piraten pabeiloi beltza ala inperioaren bandera?"
S.- Horrelako aukera baten aurrean, nahiago genuke Daniel Defoe-ren kolekzio osoa erregalatuko bazenigu, eta Izaroko irlara joango gara Drake-k erre zuen fraile-komentuaren istorio ezkutuak idaztera.
A.- Kazetari aseptikoaren galderak eta gero, hona hemen kazetari ausartaren galdera-sorta. Bat: "Susa"k ematen dizuen ahomenak ligatzeko aitzakirik eman al dizue inoiz?
S.- Bai eta ez. Segun nor den interesatua. Baina, normalean, "Susa" eros dezakeen jendea ez da ibiltzen gauez gu ibiltzen garen tokietatik, eta hain zaila zaigu egunez ligatzea!!
A.- Irakurleen morboa alimentatuz jarraituko naiz; nor akaatuko zenukete lehenago, ama edo aita?
S.- Je, je, je... horra hor tranpan erortarazi nahiaren malezia, horra. hor Freud kazetariz mozorroturik. Gure Edipo konplejuaren berri jaso nahi bazenuen, zuk zeuk behintzat amarena daukazu itzela, galdera formulatzeko era ikustearekin nahikoa... Halere, galderei ihesegiten diegunik esan ez dezazun, horra hor gure erantzuna: hasteko, aita ordezkotzat ezarri zaizkigun guztiak garbituko genituzke bertan (aita Eztakizer, aita Eztakinor, aita Eztakinola...), eta bigarrenik, beren bularrak ez desitxuratzearren titi eman nahi ez duten amak eta oinordeak.
A.- Galdera zorrotzen sailarekin amaitzeko, konsziente al zarete erderaz idatziz gero inork ez lizuekeela kasu putarik egingo?.
S.- Bai, gauero gogoetak egiten ditugu horretaz loak hartu baino lehen. Egiten duguna konjuntura petral hau aprobetxatu besterik ez da. Hari beretik tira eginda, pentsatzen dugu Hawai irletan jaiotzekotan beste gauza interesgarriagoak izango genituzkeela eskutartean:
A.- Ez al zarete gazteegi horrelako saltsetan ibiltzeko?
S.- Gazteegi, noski baietz. Horixe da daukagun bentaja. Imajinatu zelako desesperazioa hogeitamar urterekin orain bezala libururik argitaratu gabe egongo bagina. Ez, dudarik gabe nahiago dugu gure hamabi urte hauekin segitu (nahiz eta baten batek hamabost ere badituen). Gainera, jakingura infantil honekin helduek zer egiten duten eta ez duten kuxkuxatzeko aukera daukagu.
A.- Bukatzeko garaia da zeruei esker. Hamar segundu dituzue nahi duzuen pertsonari nahi duzuen galdera egiteko.
S.- Quo vadis, bonberua, extintorerik gabe?
34-35

GaiezKulturaArgitalgintArgitalpenaAldizkariak
GaiezKulturaLiteraturaTaldeakSusa

Azkenak
Arabako Mahastiak sor-markari behin betiko itxi dio bidea Espainiako Auzitegi Gorenak

EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak ezetza eman zion ABRA Arabako Errioxako Upategien Elkarteak bultzatutako sor-markari. Elkarteak helegitea jarri zion ebazpenari, eta orain Espainiako Auzitegi Gorenak ezetza berretsi du.
 


Beskoitzen ikastola eraikitzeko lursaila eskuratu du Seaskak

Ikastola 2013an sortu zuten eta ondoko urtean jarri zuten prefabrikatu bat herriko etxearen lursail batean bertatik bideratzeko ikaskuntza. 2022an eraikin sendo bat eraikitzeko proiektua aurkeztu zuten, baina herriko kontseiluak ez zuen horrelakorik onartu. Gatazka gogorra egon... [+]


2025-06-19 | Sustatu
AA batek zenbat eta gehiago “arrazoitu”, orduan eta okerrago

Applen lan egiten duen ikertzaile talde batek adimen artifizialaren (AA) esparrurako egindako ikerketa baten emaitza argitaratu dute. Izenburu esanguratsua du: The Illusion of Thinking. Euskaraz, bere izenburu luzean, honela: Pentsatzearen ilusioa: arrazoitzeko ereduen... [+]


Desokupacyl enpresa Donostian dagoela ohartarazi dute

Desokupacyl desokupazio taldeak bideo bat argitaratu zuen atzo sare sozialetan, Luis Nuñez Mané burua eta beste hiru kide Donostian zeudela esanez. Bideoa, Kontxan grabatuta dago, eta “okupatutako” etxeak erostera bultzatzen du bertan Manék:... [+]


Ekialde Erdia
Mundua begira, Israelek eta Iranek elkarri erasotzen jarraitzen dute

Joan den ostiralean Israelek Iran eraso zuenetik, bi herrialdeek bata bestea erasotzen jarraitzen dute. Ali Khamenei Iraneko liderra hilko dutela diote Israeleko agintariek, AEBen parte hartze zuzena eskatzen dute, baina AEBetako lehendakari Donald Trumpek ez du oraindik erabaki... [+]


Langileen eskubideek okerrera jo dute azken hamarkadan, bereziki Europan eta Ameriketan

Nazioarteko Sindikatuen Konfederazioak (ITUC) urtero argitaratzen duen txostenak langileen eta sindikatuen egoera globala gero eta okerragoa dela adierazi du.
 


2025-06-19 | Axier Lopez
Banco Santanderrek armagintzan eta genozidioan duen parte-hartzea salatzeko ekintza egin dute Azpeitian

Azpeitiko Elkar-ekin taldeak protesta ekintza egin du asteazken gauean. 1.000 kilo obra-hondakin utzi dituzte bankuko sarreran, hildakoak irudikatzeko panpinak jarri eta porlanez zikindu dute egoitza.


Iruñeko eta Gasteizko gertakarien gaineko erantzukizuna aitor dezala eskatu diote Espainiako Gobernuari

78ko Sanferminak Gogoan plataformak eta Gasteizko Martxoak 3ko ekimenak bat egin dute espainiar estatuak gertakari latz horietan bere erantzukizuna onartu eta biktimen aitortza ofiziala egin dezan. 'Estatua Erantzule!' izena darama kanpainak.


Prostituzioa debekatzeko lege proposamena aurkeztuko du Espainiako Berdintasun ministroak irailean

Birritan saiatu da PSOE legea aurrera ateratzen. "Berriro ekingo diogu, beharra bertute bihurtu behar dela uste baitut. Benetan, unea dela uste dut", adierazi du Ana Redondo Berdintasun ministroak.


BVE talde parapolizialak gutxienez 40 lagun hil zituen 1975 eta 1983 artean, Iñaki Egañaren arabera

Iñaki Egaña historialak Impunes (Txalaparta, 2025) liburuan dio frankismoak talde parapolizialetara jo zuela errepresioa "itxurak mantenduta" ezartzen jarraitzeko, eta beren kideen "inpunitatea" azpimarratu du. Duela 50 urte sortua, bederatzi... [+]


Teresa Zavaleta 
“Euskararen bidez Euskal Herriko egoera politikoa ulertu nuen”

Argentinarra da, baina sustraiek errotzen dute. Euskararekin maiteminduta dago, 25 urterekin ikasten hasi zenetik. Arbasoetako batzuk Euskal Herrikoak zituen, Soraluzekoak eta Azagrakoak, eta bizpahiru urterekin hasi zen Arrecifeseko Euskal Etxera joaten; arbasoa sortzaileetako... [+]


PSNko idazkariorde Ramón Alzórrizen dimisioak ustelkeria eta krisi politikoa Euskal Herrian kokatu ditu

María Chivite Nafarroako Presidentearen "konfiantza galdu" duela eta, Ramón Alzórrizek PSNko idazkariorde nagusi eta Nafarroako Parlamentuko bozeramaile izateari utziko dio. Bere bikotekidea Servinabar enpresan lanean aritu zela publiko egin ostean eman du... [+]


Faxismoaren aurka borrokan, munduan zein Euskal Herrian

Lanaren Ekonomia irratsaioan faxismoaren gorakada aztertu dugu, munduan eta Euskal Herrian gertatzen ari dena.


Papax Fagoaga, mutil-dantzaria 1970eko hamarkadatik
“Ezin nuen ulertu emakumeok herriko bestetan ezin genuela mutil-dantzetan parte hartu, horregatik hasi nintzen dantzan”

Elkarrizketa ilustratzeko erabili dugun argazki nagusia 1970eko hamarkadan hartua da. Erratzuko plaza festetarako apainduta ageri da, ezpelez atonduriko ohiko eszenatokiarekin eta etxetik etxera zintzilik, dilindan dauden xingolekin. Urrunean bi soinulari agertzen dira, Maurizio... [+]


Aroztegiko Elkartasun Komiteak salatu du bi kidek jazarpenak eta irain matxistak jasan dituztela

Taldeko kideen aurkako eraso matxistak talde osoaren aurkako eraso gisa ulertzen dituela adierazi du Aroztegiko Elkartasun Komiteak. Komiteak salatu duenez, Aroztegiko epaiketara ikusle gisa sartu nahi zuen jendearen zerrendatik "Baztango mutil-dantzari talde... [+]


Eguneraketa berriak daude