«Zienzia Fikziozko Sexualitate Bat Potentziatzen Da Gaur Egun»

1983ko urtarrilaren 23an

Jabi Gomez sexologoari eta Joan Mari Seges ginekologoari elkarrizketa

Uhin Bare, Lasarteko Planninga
«Zienzia Fikziozko Sexualitate Bat Potentziatzen Da Gaur Egun»
Abortoaren polemika gainean dugula interesgarria iruditu zaigu sexuaren gelatxoan sartzea horretara ko gaur ditugun zirrikituaz baliaturik. Lasarteko planningera jo dugu, eta han topatu ditugu Jabi Gomez sexologoa eta Joan Mari Seges ginekologoa.
Gela txuri, ez aseptiko eta kliniko, alai eta bareak. Landare berdeak han hemenka. Argazkiak, liburuak, giro lasaigarria. Explorazio kamilak ere dekorazioarekin nahastu daitezke.
Abortoaz, planifikaketaz, plazerraren eskubideaz, oraindik ere azaleratu ez diren sexu arazotaz... hainbat gauzataz hitzegin genuen gustora ze, orduak eta orduak konturatu gabe joan zitzaizkigula.
Emakumeren bat egon balitz beste zerbait aterako zen agian baina.
Jabi: Nire ustez guregana etortzeko jarrera kontrakoagoa ageri da hemengo emakumeengan. Hipotesis bat da.
A: Zergatik hori?
Jabi: Datu bat dugu. Hona datozen emakumeen artetik erdia baino gehiago emigranteak dira. Badago beste hipotesi bat, eta beste dato bat. Zentrura, soziokultur maila behekoak datoz gehienbat.
Joan Mari: Bi eratako emakumek osatzen du gehiengoa: emigratuen emazteak, eta emakume independiente, kultur handiagokoak baina, baita ere diru gutxikoak, estudianteak esaterako.
A: Adina hartu ezkero kontutan, nola banatzen dira datu horiek?
Jabi: 20 urtetatik berakoak %5 besterik ez ditugu (Kontutan hartu behar da muestreoa 270 emakumeren artean egina dagoela. Beste zenbait tokitan ondorio ezberdinak atera daitezke agian). Honek esan nahi du gazteek ez dutela honako zentru batetarako joerarik. Diru ezagatik, edota ausartzen ez direlako besterik gabe, ze oraindik, eta esan beharra dago, heziketa sexuala tabu bat da, eta ezjakintasuna izugarria da maila horretan. Harreman sexualen hasera aldiz gero eta beherago dago adinari dagokionez. Asko hasten da 15 urterekin. Beraz, hor badago 15 eta 20 urte arteko tarte bat, harreman sexual frangorekin eta kontrazepzio posibilitaterik gabekoa.
30 urtetako media daukagu. Gehiengoak 20-25, eta 30-35 tartekoak direlarik.
Harrigarria da 72% ezkondutakoak izatea.
Jabi: Garbi zegok mundu guztiak darabilela kontrazepzio metodoren bat. %90 batek. Tranpa edo martxa atras eginaz, edo nahi duan modura, baina mundu guztiak zerabilen zerbait. Ikaratzekoa duk baita ere ia inolako kontrolik gabe zenbat pastila erabiltzen den.
Joan M.: Interesgarria duk zenbat D.I.U. (dispositibo intrauterino) jarri ditugun. Asko.
Jabi: Eta %27k ez duela inolako kontrazepzio metodorik erabiltzen. Ez martxa atras eta ez ezer. Honek, seguruasko, zerikusia edukiko du 20-25 urtetako portzentai horrekin, hau da, beren sexu harremanak adin horretan hasten dituztenekin.
A: Zer da famili planifikaketa?
Jabi: Bi alde ditu, nire ustez, planifikaketaren kontu honek. Alde batetik kontrazepzioa dago, jaiotz kontrola besterik ez dena, eta bestalde, sexualitatea orokorrean. Uste dut, plazerrarekiko eskubidean, eta haurrak nahi direnean egiteko eskubidean oinarritzen dela guzti hau. Gizakiaren izate sexuala kontutan harturik plazerraren eskubidea, hots, sexu harreman atsegingarri, beldurrik gabeko, eta lasaia, trabarik gabea, eta bestalde fekundidade eskubidea, baina sortzaile bezala, haurrak sortzeko eskubidea bikotearen proiektu bat bezala.
Zerikusi handia dauka honek osasun mentalarekin. Nahi diren semeak edukitzea, nahi direnean, bikoteak nahi dituenean, bere harremanen oreka eta ekonomiaren arabera... Hori litzateke planifikaketa. Urrun gaude demografi politika batetatik ene ustez.
A: Zentru hanek berriak dira hemen. Zeri erantzuten diote?
Jabi: Arrazoi soziologiko bat besterik ez da. Azken urteotan tabu bat izan da sexualitatea Espainian. Bestalde giza kontrol handia suposatzen du sexualitatearen kontrolak. Errepresio sexuala are eta handiagoa denean, bortitzago da pertsonen kontrola. Gizarte diktatorial batek sexualitatea kontrolatzen du lehen bait lehen, erligioa edo beste zenbait bitarteren bidez. Espainiako gizartea Europako besteak baino beranduago doa, eta normala da orain arte sexu kontutan ere atzetik ibiltzea. Txunditzeko modukoa da ordea azken hiru urteetan ireki diren planning guztien kopurua. Eskaera sozial bati erantzuten dio horrek.
Joan Mari: Gai honi buruz atera diren liburu eta aldizkari guztiekin batera doan prozesu bat dela uste dut. Giroa liberalizatu egin da pittin bat, eta eskaera handia ageri da.
A: Nola erantzuten dio estatuak giza eskakizun honi?
Jabi: Bada, oraingoz gaizki. Nik ezagutzen ditudan zentruak izardi asko kostata sortutakoak dira.
A: Eta iniziatiba pribatuz gainera...
Jabi: ...Ez. Nik uste diat iniziatiba herrikoiak direla, eta gero hauek zenbait plataformatan oinarritzen direla, udaletxetan esatebatera.
A: Zentru hauek sortzerakoan, ba al dago aurrekontzeptzioren bat?
Joan Mari: Ez dago liburu zuririk planifikaketari buruz horrelakorik jasotzeko, baina badago jendearen sexualitatea positiboki begiratzekoaren aldeko giro bat.
Jabi: Transizioarekin batera doa hau. Diktaduratik demokraziara, adierazpen askatasuna, eta beste zenbait askatasunen artean sexu askatasuna etorri zaigu.
Joan Mari: Ez nioke nik askatasuna deituko baizik eta ilunpetatik ateratzea. Arazo zenbait badagoela azaleratzen da.
Jabi: Noski, eta arazo horiek behar batzutan ikusten dira. Kontrol baten beharrean, antisorgailuen beharrean adibidez. Eta bestalde, atzeraturik nik uste, psikosexual behar zenbait. Gonbarazio batean, orain dela urte batzu ezinezkoa zen inpotentziaz eta anorgasmiaz hitzegitea ere. Master eta Jonhson datoz eta Freud-ek baino datu ikaragarriagoak dakartzate: emakumeen artean %80ean inpotentzia eta anorgasmia ematen dela diote. Honek laguntza eskatzen du. Baina oso atzeratuta gaude oraindik honetan. Baten bat antzeko zeozer galdetzera datorrenean, in extremis dator, beste soluziorik ez dute aurkitu. Hau edo pareja desegitea, ez baitu funtzionatzen. Honela datoz
A: Zeren eske etortzen da jendea honuntza?
Jabi: Gero eta garbiago dauka jendeak harreman sexualak nahi dituela. Gero eta garbiago plazerra eta prokreazioa ezberdindu behar direla. Gazteengan argiago ikusten da hau. Honek, orain, behar bat dakar: antikontzeptzioa. Hori da eskakizunik handiena. Jendea ez dator hona bere sexu harremanak antisorgailuen bidez hobetzera. Ez. Kontrazepzioarena konpondu nahi dute. Eta hortxe datza planning zentru baten arriskurik handienetako bat. Planning asko itxi dira antisorgailuek itota. Orain dela hiru urte izandako boom hartan, Madrilen eta, feministek irekitakoak asko, hainbestekoa izan da antisorgailu eskea ze azkenean blokeatuta, itxi egin behar izan dituztela.
Joan Mari: Inpotentzia, eiakulazio prekoza, baginismoa, etabar, ez dira oraindik planteatu ere egiten. Beldurra, lotsa...? Eta garbi dago arazo horiek ematen direla. Arazo horiek azaltzea, horiei konponbidea eskatzea, hori ere izan zitekeen planning baten betebeharra.
Jabi: Gauza bat esango diat, hemendik pasa diren emakumeen artean oso hedatua dago gogaimena eta anorgasmia. Hau sexu mentalitate baten ondorio da. Gizonak rol dominatzailea dauka eta emakumeak amore ematen dio. Bitxia da. Ba dira eiakulazio prekoza duten gizonak horregatik harro sentitzen direnak, beraientzat "gizonago" baitira horrela. Hain dira indartsuak ze berehala ixurtzen bait dute. Eta emakumea seguru ez dela enteratu ere egiten, ez du ezer sentitzen. Emakume askok orduan onartu egiten du bere anorgasmia. Guztiau ere planningaren lana litzateke. Aldatu behar da hori. Aldatu behar dira pertsonen arteko harreman horiek.
A: Eskakizun herrikoi bat litzateke...
Joan Mari: Herrikoia, herrikoia ez zegok esaterik. Euskaldunen artean badakik ze fama izan duen, badakik fama txarra eduki duela. Eskakizun bat badago baina ez dago orokorki asumitua. Indibidualki ematen da arazoa, eta arazo mediko bezala. Aldiz geure eskeintzak betetzen ditu eskakizun herrikoiak.
A: "Herrikoi" zentzu ezberdinetaz ari gara agian...
Jabi: Planning zentruan sorreran badago, nire ustez, zentzu herrikoi bat. Baina alde elitista batzurekin hein berean. Posibilitate intelektual bat duen jendea hasten da.
A: Aipatu dira jada kontrazepziorako zenbait arrazoi...
Jabi: Baina badago beste bat oso zabaldua gaur egun, eta arriskutsua iruditzen zaidana. Krisis egoera batetan gaude, eta emakume gehienak arrazoi ekonomiko hutsengatik sentitzen dira ez sortzera bultzatuak. Telebistan abortoari buruzko programan argi eta garbi zitekeen hau. Nik ba ditut bi seme eta ezin dut beste bat mantendu. Horregatik ez dut desira. Eta ez, esatebaterako, nire gorputzaz nahi dudana egiten dudalako. Eta hau ari da gertatzen. PNVko emakumeak izanik ere, gaizki ba dabiltza diruz, ez dute dudarik izango erligioaren aurka doazen neurriak hartzeko. Larrialditan ez zaio deusi egiten kasorik.
Jabi: Eske debeku batetik libre uztera pasa gara. Kontubernio bat zegoen, eliza, estatua eta medizina ofizialaren artean. Batentzat pekatua zena ilegala zen bestearentzat, eta noski, patologikoa. Gero libre uzten da. Uzten da. Baina espejismo bat gerta daiteke. Errepresioak jarraitzen du baina beste forma batekin.
A: Neurritik kanpoko garrantzia ematea sexualitateari?
Jabi: Horixe, gaur, zienzia fikziozko sexualitate bat potentziatzen da.
Joan Mari: Klaro, zakilak hainbat metro eduki behar ditu, ez dakit zenbat orgasmo... Angustiatu egiten du horrek jendea. Kulpabilitate sentimenduak. ..
Jabi: Rebistak, eta pelikula pornoak, eta... Sexualitat,ea horrela baloratzea bilatzen da. Etorri zaigu jendea bada, astean behin egiten dutela txortan eta normala gehiagotan ez egitea ez ote den galdezka. Bada footin egiten duen batek hogei minutu aguantatzen baditu eta beste batek bi ordu, hemen ere antzeko zerbait gertatzen da. Jotzearen beharra ezberdina da pertsona batetik bestera. Alde horretatik errepresioak dirauela uste dut. Sexualitatea gaztaroarekin lotzen da, sexualitatea gauza aldakor bat denean. Polita izango litzateke zahartzaroaren sexualitateaz hitzegitea. Badago haurren sexualitate bat. Badago helduen sexualitatea...
A: Zer egin beharko luke estatuak alor honetan?
Joan Mari: Beharrezkoa litzateke planning hauek osasun sare publiko batetan sartzea. Medio faltan aurkitzen gara bestela behin baino gehiagotan. Analisis batzuk egin behar dituzula, edo ez dakit zer, eta ezin.
A: Publikotasuna beraz...
Jabi: Kontradizio batetan bizi gara. Publikoa da hau, herriaren eskaera bati erantzuten dion neurrian, zerbitzu publiko den neurrian. Maila horretan bakarrik da publikoa, mentalitatez, ze guk kobratzen dugunarekin..., lokalarena ere ezin dezakegu egin. Borrokan ari gara benetan publikoa egin dadin eta norbaitek har dezan bere kargura. Udaletxea dakusagu posibilitaterik egokiena bezala, seguritate soziala dago bestalde, ez dakit PSOEk zer egingo duen maila horretan.
Joan Mari: Beharrezkoa da ze horrela ez zegok segitzerik. Pribatu bezala ez zegok. Ez duk ez kobratzea bakarrik, herorrek jarri behar duk dirua. Erre egiten haiz. Gero gainera pribatua baldin bahaiz...
Zera nahi genuke, Hernani, Lasarte, Andoain eta inguru honetako beharrei erantzun. Horretarako beharrezkoa da osasun komisioek zentru hau lagun dezatela. Guk gustora utziko genioke kobratzeari osasun sare batetan sartuko balitz.
A: Zer nolako jerrera dakar jendeak honuntza etortzean?
Joan Mari: Oso jarrera positiboa ene ustez, irekia, "desenfadatuagoa" lehen baino...
Jabi: Bai, hau ez da klinika bat. Saiatu gara lokala bera atsegingarri bilakatzen, eta geure trato pertsonala nahiko sinpatikoa da, gazte garelako edo nahi duana.
A: Zer aportatuko zenukete abortoaren polemikan?
Joan Mari: Sexualitateari buruzko ikuspegi positibo baten ondorio bezala jo beharko genuke, parejak nahi dituenean izan ditzala haurrak. Hortik abiatu beharko litzateke.
Jabi: Hemen ditudan datoak begiraturik badirudi abortoen kopurua eta inolako antisorgailarik erabiltzen ez duten emakumeen kopuruak korrelatiboak direla. Beraz, abortoaren profilaxis bat egin beharko litzateke, hau da abortoa kontrazepzioaren frakasu bezala ulertu beharko litzateke, bai informazio ezaren ondorio gisa, bai hutsune teknikoen ondorio bezala. Abortoa baztertzera jo beharko genuke informazio egoki eta zabal bat eskeiniz, eta antisorgailuen hutsune teknikoa hobeagotuz. Hau ordea ez da geure kontua, D.I.U.k %2 tan huts egiten badu..., berdin gurekin.
Beharrezkoa da emakumeak bere gorputzari buruzko libertate hori izan dezan.
A: Bai, baina elizak esatebaterako, ez ditu ez eta antisorgailuak ere onartzen...
Jabi: Bai, noski...
Joan Mari: Zera da, giza bizitza abstraktuan onartzen da, eta bizitza erreala mespreziatu egiten da. Mozkortzera bultzatua dagoen gixagajo langabea kastigatzen dute izorratzera errealitatean, abstraktuki bizitza berri baten alde diharduten bitartean, eta jaio bezain laister ahantziko dute izaki jaio berri hori, bizitzeko eskubidea zeukan hori. Eta gizakiaren bizitza itxurazko bizitza izan dadin, noski garrantzi handia duela haurtokiak, amasabelak, baina are eta handiago bera bizi deneko inguru giroak.
Honela hasi ezkero idiarena jotzea ere haur posible pila bat galtzea duk. Noiz hasten den bizitza eta noiz ez? Galdera hauek bizantino hutsak dituk.
A: Ze iruditzen zaizue abortoari buruzko lege proiektua?
Jabi: Extraofizialki majoa izan daiteke, ze nahiz eta oso lege motza izan...
A: Aborto terapeutikoa besterik ez...
Joan Mari: Bai, baina klausularen batek baldin badio por enfermedad física o psíquica de la madre, psikiko hori kajon de sastre bat izan daiteke.
A: Hau da, nahiz eta apur bat besterik ez izan onartzen dena, gero praktikan askoz ere gehiago egiteko posibilitatea izatea.
Jabi: Antzeko zerbait gertatu huen 78an antisorgailuekin, ez ziren legalizatu, despenalizatu baino, "salvo los mutilantes", hau da, ligadura eta basektomoia. Baina ligadurak eta hasi ziren piskanaka piskanaka eta barra barra egiten dira gaur, eta inork ez du bere moralitateaz kezkarik, nahiz eta oraindik debekaturik egon.
L. BASTIDA. Joxe MOLLARRI
19-23

GaiezGizarteaSexualitateSexu hezike
PertsonaiazGOMEZ1
PertsonaiazSEGES1
EgileezBASTIDA1Gizartea
EgileezMOLLARRI1Gizartea

Irakurrienak

Matomo erabiliz

Lagunak, adiskideak eta beste hainbat etsai

Gorka Bereziartua

Hezkuntza publikoari buruz hitz txintik ere ez hauteskundeetan!

Nagore Iturrioz Lopez | Yolanda Porres García | Steilas sindikatua

Hezkuntza komunitateak protestara deitu du Palestinako haur eta nerabeen alde

Gorka Peñagarikano Goikoetxea

Pertson(alismo)en politika

Zigor Olabarria Oleaga

Pedro Sánchezek karguan jarraituko du

Gorka Peñagarikano Goikoetxea

Azkenak

2024-04-30 | Gedar

Pertsona afroamerikar bat erail du Poliziak AEBetan, belaunarekin lepoa estutu ostean

Istripu batetik ihes egin zuela aitzakiatzat hartuta, taberna batera sartu, lurrera bota eta buruz behera lotu zuten poliziek 53 urteko gizona. Zortzi minutuz izan zuten lurrean.

2024-04-30 | Mikel Aramendi

Aranetatarrak

2024-04-30 | Axier Lopez

Hinteligentzia

2024-04-30 | Mikel Garcia Idiakez

Nola landu desirak, aniztasun sexuala edota identitatea 12-18 urteko ikasleekin?

Gorputzak, identitateak, desirak, justizia soziala, ahalduntzea eta memoria: sei arlo horien bueltako unitate didaktikoak kaleratu dituzte, DBH eta Batxilergoko ikasleekin lantzeko. LGBT+ pertsonen testigantzak, diskriminazioa eta aldarrikapenak oinarri, “armairuan... [+]

2024-04-29 | ARGIA

Pablo Gonzalez kazetaria aske uztea eskatu dute beste behin Nabarnizen

Apirilaren 28an 42 urte bete ditu Pablo Gonzalezek. Kazetariak 26 hilabete daramatza Poloniako kartzela batean, Errusiaren alde espioi aritu dela egotzita. Gonzalezek idatzitako gutun bat irakurri du Oihana Goirienak. “Hor zaudetela eta ez nagoela bakarrik jakitea... [+]

Eguneraketa berriak daude