Delta Hegalaldia: Hegan Egitearen Plazerra


1982ko ekainaren 13an
Kazetaritza independenteak herritarren babesa du arnas
Deltan hegan egiten duen bati elkarrizketa
Xorien Pareko Airean Zehar
Delta Hegalaldia: Hegan Egitearen Plazerra
Berriro ere, Leonardo da Vincik arrazoina zuela frogatu da. Esan zuenean gizakiak ere xoriek bezalaxe hegan egin zezaketela ez zegoen hain desbideratua. Gaur egun, ez da derrigorrezkoa hegazkin batetaz ibiltzea aireetan zehar hegan egiteko. Leonardoren ametsa errealitatea bihurtu zaigu: aski da oihalezko triangelu handi bat oinak lurretik altxatzeko eta alturetako zorabioak sentitzeko.
Honako kirol hau–ez egin dudarik hau ere kirola denik– praktikatzen duen butekin izan gara hizketan, eta egia esan, berak esandakoak entzun eta gero, pena handiagoa ematen digu beharrezko atrebentzia ez edukitzea haien gisa hegan egiteko.
Duela zenbat hasi zen praktikatzen kirol hau Euskal Herrian?
Esan genezake duela urte pare bat hasi zela indarra hartzen. Aurretik baten batzu hasi ziren bere aldetik saioak egiten. Hegalaldi librearen aintzindariak ziren haiek. Gero eta gehiago indartuz joan da, eta gaurko egunean, elkarteak ere sortuak dira zenbait hiriburutan. Bertan bildu egiten gara horretaz arduratzen garenok, eta dagozkigun arazoetaz aritzen gara.
Zuk zer eskatuko zenioke tipo bati baldintza bezala kirol honetan hasi baino lehen?
Nire ustez imajin but baztertu beharra dago: supergizonaren imajina. Hegalaldi librea egiteko, ez da beste munduko gizon edo emakumerik izan behar. Baldintza pisudun bat dago derrigorrezkoa, bakarra esango nuke nik: hegan egitea maitatzea. Norberaren gorputza airean zintzilik sentitzeko grina daukanak, azkenean horrek egingo du, eta ondo egingo du gainera abilitate minimo bat baldin badauka.
"Berehal Ohitu Egiten Zara"
Bai, baina hor goiean ibiltzeko ausardi aparta beharko da, ezta?
Ez pentsa, haseran beldur apur bat baduzu, beldurra baino gehiago ezjakintasuna eta nerbiosismoa, baina ibiliaren ibiliz berehala ohitu egiten zara. Bertigoa ez daukan edozein pertsonak egin dezake hegalaldi librea.
Zer moetatako materialea behar da horretan aritzeko?
Oso sinplea da, kanpotik ematen duen baino simplea goa. Materialea bi elemenduz osaturik dago: ohiala, belauntziek erabiltzen dutena bezalakoa; eta tuboak, tamaina desberdinetakoak estruktura metalikoa osatuz. Oso simplea da baina aldi berean oso ongi neurtua eta ekilibratua behar du. Pentsa zabalera hamar metrotakoa duela, eta pisua hogeitabost kilotakoa besterik ez.
«Saiatzearen Poderioz Ikasten Da»
Zaila al da horrelako tramankulu bat gidatzea?
Hori bakoitzaren trebetasunaren neurrian dago. Kontutan izan erakutsi daitekeena oso gutxi dela, astebetean ikas daitekeena: nola mugitu gorputza, zein haize-korronte dauden, etabar. Hortik aurrera saiatzearen poderioz ikasten da: hasi altura txikietatik botatzen, azkenean, ehunka metrotatik bota arte. Azkenik, korronteak nola aprobetxatu eta aparatoarekin konpenetrazioa lortzen duzun neurrian, gustorago sentituko zara, eta horren aranera ere trebatu egiten zara.
Delta hegalaldia edo hegalaldi libreari egiten zaion kritikarik handiena ziurtasunik eza izaten da. Noraino da egia?
Delta hegalaldia kirol arriskutsua dela pentsatzen dutenak oso desbideratuak daude. Gaur egun dauden teknikekin, ia inposiblea da materiale aldetik okerrik gertatzea. Egon daitezkeen istripu ia gehienak, beraz, pertsonaren arauerakoak dira hau da, kontuz ez ibiltzearen ondorioz. Egia da nahi baino istripu gehiago suertatu direla. baina guztiak pertsonaren ondorioz izan dira. Huts egiteko arriskurik gabe esan daiteke istripurako arrisku guztiak ezaba daitezkeela.
Jendeak esana da ere dirudunentzat soilik dela kirol hau, garestia dela alegia...
Begira esango dizut zenbatetan ateratzen zaizun. Garestiena Delta hegalak dira, derrigorrez erosi beharrekoak, eta horiek gutxi gora behera ehun mila pezeta balio dute, beharbada piska bat pasata. Gainerako gastuak oso txikiak dira: kaskoa, parakaidas txikia, botak etbar. Atera hortik kontuak... nik ez dut esaten izugarri merkea denik, baina edozein langileren eskutan dagoela bai.
"Euskadi Oso Lurralde Egokia Da Hegalaldi Librerako"
Eta kondiziorik ba al dago Euskadin kirol hau praktikatzeko?
Horretan esan dezakegu suerte ona daukagula, oso herrialde egokia bait da Euskadi kirol hau praktikatzeko. Hemen beti dago haize-korronteren bat, txiki-txikia bada ere eta beste lurraldeekin alderatuz, oso aproposak dira gure lurrak horretarako.
Haize-bolada indartsua behar al dute Delta hegalek airean irauteko?
Egia esan, oso indar txikiko haizeekin molda daiteke, ia ia haizerik gabe. Problema da gutxi hori ongi aprobetxatzen jakitea. Nik ikusi izan ditut oso onak direnak ia haizerik gabe ibiltzen, baina hori zaila da. Berehala nabaritzen duzu soinuagatik noiz aprobetxatzen duzun ondo haizea, eta noiz ez. Ez baduzu soinu egokia entzuten, gorputza balantzaka mugitu eta inpresio positiboa jasotzean ahalik eta gehiena mantendu.
"Bakarrik Alde Negatiboak Izaten Dira Aipatuak"
Asko al zarete horretara ausartzen zaretenok?
Gero eta gehiago, dudarik ez dago. Gaur egun. eta nik ezagutzen ditudala, berrogeiren bat badaude, eta oso posible da nik ezagutu gabe gehiago egotea. Problema da oso gutxi entzuten dela, eta entzuten dena beti alde negatiboak aipatzeko izaten dela. Bere aldeko alderdiak ezagutaratiko balira, garbi dago askoz gehiago izango ginatekeela.
Eta zer esango zenioke zuk jendeari lehenengo pausak ematen has dadin?
Buf. ez dakit. Tontoak direla. Hegazkin batetan lehen aldiz ibiltzen denak beti komentatzen dizu: "zein zoragarria zegoen dena goitik ikusita", eta horretan konformatzen dira. Nik animatuko nuke jendea. kristal baten atzetik begiratu beharrean, zuzenean begiratzera anima daitezen. Ez duzu gonbaratuko haizearen freskura nabarituz eta zure hegalen soinu bakarrez...
Beno, soinuarena poesia hutsa izan daiteke, zeren motorrez ere ba omen dago, ezta?
Bai baina hemen oraindik oso teknika atzeratuekin gabiltza. Saio solteren butzu egin ohi dira, baina aitortu beharra dago hastapenetan gaudela modalitate horretan. Askoz abilidade handiagoa behar da motorrez ibiltzeko, ez bait da aski soilik hegalaldi libreaz jakitea, motorrari buruz ere jakin behar duzu. Hori bai, askoz seguruago da eta airean mantentzeko posibilitate handiagoak dituzu.
"Gero Eta Deltalari Hobeagoak Ditugu"
Nolabaiteko probak edota txapelketak antolatzen al dituzue?
Beno, zer edo zer antolatzen dugu, baina txapelketa zentzu handirik gabe. Neurri handiago batetan, demostrazioak izaten dira. exhibizioak. Lurreratze-probak egiten dira esate baterako. Bestetik, airean iraute-probak, etabar, etabar. Urteoro antolatzen dira, eta oso leku aproposak izaten dira horiek ikusi ahal izateko gure maila goraka ala beheraka doan. Eta argi eta garbi dago gero eta deltalari hobeagoak ditugula gure artean.
Lehen esan duzu nolabait elkarturik zaudetela. Zein moetatako elkarteak dituzue?
Federazio ofiziala Airezko Kiroletakoa dugu, baina inportanteena geronek eta maila txikiago batetan antolaturikoak dira. Hauek normalean hiriburu bakoitzean daude, eta taberna edota kiroldenda baten inguruan montaturik daude. Bere izenagatik ezagutuko dituzue, guztiek "delta", edo antzeko zerbait daukate eta.
"Inportanteena Aireetako Mozkorraldia Sentitzea Da»
Bukatzeko, eta kuriositate gisa, zeintzu dira hegalaldimoeta honetako errekordak?
Alturan, nik ezagutu izan ditut lau mila bat metrotara ibili direnak, baina horretarako abilidade aparta eta haizeekin suerte handia behar duzu. Airean irautearen aldetik, asko dira egun osoa airean pasa dutenak, nahiz eta maila txikikoen artean, ordu pare bat pasatzea izugarrizko lorpen handia izan. Ez dakit, hori guztia oso erlatiboa da, haize-korronteen arauerakoa neurri handi batetan. Baina inportanteena aireetako mozkorraldia sentitzea da, eta horretarako berezko sentsibilitatea behar da. Horrekin, eta erreflexu onak izanez, ez dago batere problemarik kirol honetaz gozatzeko.
Jexus IJURKO
22-23

GaiezKirolaBesteak
EgileezIJURKO1Kirola

Azkenak
Hernaniko Txosna Batzordea: “Faxismoari eta arrazakeriari bidea itxiko diegu”

Hernaniko San Joan jaietan magrebtarren kontrako eraso gehiagoren berri eman dute Hernaniko Txosna Batzordeak eta Amher SOS Arrazakeriak. Salatu dute herrian asteak daramatzatela "jarrera, gezur eta ekintza antolatu arrazistak" bizitzen, eta ohartarazi dute: "Hau... [+]


Fermin Leizaolaren mundu interesgarriak

Donostia, 1960. Fermin Leizaola 16 urteko gazteak San Telmo Museoan zegoen Aranzadi Zientzia Elkarteko idazkaritzara jo zuen, bertako Espeleologia Sailean aritzeko prest.  

Ez zen San Telmora egiten zuen lehen bisita izan; 1975eko ekainean Zeruko Argia-rekin... [+]


Lurra eta konpromisoa ardatz, Bizkaiko hamar emakume baserritarren historia kaleratu dute

Maribi Ugarteburuk, EHNE Bizkaiaren enkarguz, herrialdeko hamar emakume baserritarren bizi historiak batu ditu Erein, Borrokatu, Bizi liburuan. Azken mende erdian Hego Euskal Herrian nekazaritzan eta abeltzaintzan izandako gertaerak bizi izan dituzten emakumeak dira protagonista.


2025-06-27 | Hala Bedi
Agurain eta Legasako ArcelorMittal enpresako langileek greba mugagabeari ekingo diote uztailaren lehenetik aurrera

Zuzendaritzak aurkeztutako Enplegu-erregulazioko espedientea (EEE) atzera bota eta "irtenbide bat bilatzeko negoziaketak hasteko helburuz", Agurain eta Legasako ArcelorMittal enpresako langileek greba mugagabeari ekingo diote.


LGTBIQ+ Komunitatearen Nazioarteko Egunaren bezperan, “sexu askapena eta harrotasuna” aldarrikatu ditu EHGAMek

Argitaratutako oharrean, EHGAM Euskal Herriko Sexu Askapen Mugimenduak ohartarazi du "faxismoa eta ideia faxistak" zabaltzen ari direla mundu mailan, eta "erresistitzeko prest" daudela: "Beldurra baino askoz handiagoa da sentitzen dugun amorrua". 


EHUn kitxuaz, komunitate indigenen erresistentzia aldarrikatzeko

María del Cielo Galindo Puyalek EHUn Master Amaierako Lana aurkeztu du ostegunean, ekainaren 26an. Galindok kitxuaz hitz egin du epaimahaiaren aurrean, Boliviako emakume indigena meatzarien parte-hartze politikoaz. Lana kitxuaz eta gaztelaniaz idatzi du, eta bere anaiak... [+]


'Missa Solemnis'
Bihotzetik zeruraino

Beethovenen 'Missa Solemnis'

  • Taldeak: Bilbao Orkestra Sinfonikoa (zuzendaria: Nuno Coelho), Bilbao Koral Elkartea (Enrique Azurza) eta Iruñeko Orfeoia (Igor Ijurra).
  • Bakarlariak: Mira Alkhovik (sopranoa), Nerea Berraondo (mezzoa), Michael Porter (tenorea)... [+]

Baztango Udalak “euskal errepublikaren parte” dela erabaki du

Aurrez, Plentziak, Alkizak eta Gernikak euskal errepublikaren parte izatea erabaki zuten. Baztanekin, dagoeneko Euskal Herriko lau herriek hartu dute erabakia.


'Artxibo biluzia'
Memoria indibiduala, memoria kolektiboa eraikitzeko

Artxibo biluzia
Nor: Intza Alkain eta Javi Barandiaran (Metrokoadroka).
Non: Lemoako Kotxepin aretoan.
Noiz: ekainaren 2an.

-------------------------------------------------------

Lemoan independentzia eguna ospatzen ari dira. Kotxepin kultur etxearen alboan,... [+]


Adin txikikoak dituzten Gasteizko bi familia kale egoeran geratzeko arriskuan daude

Duela urtebetetik duen aldi baterako harrera proiektua eten diote familia bati, eta bestea joan den astean etxegabetu zuten, inolako jakinarazpenik jaso gabe. Auzoan Bizi etxebizitza sareak agerraldia egin du ostegunean Txagoko Komunitate Sarearekin eta Federico Baraibar... [+]


2025-06-27 | Xuban Zubiria
Bretoiera eta Bretainiako kultura sustatzen zuen Breizh kooperatiba itxi dute

Bretainiako adierazpide musikal zein literarioen sustatzaile eta banatzaile nagusia izan da Breizh kooperatiba. Ia zazpi hamarkadetako ibilbidean ehunka egile bretainiarren lanak editatu eta ekoitzi ditu, horietako hainbat bretoieraz.


Frantziako Estatuak EEPn 100.000 euro gehiago inbertituko ditu, baina helburuetatik urrun

Maider Behotegi Euskararen Erakunde Publikoaren (EEP) lehendakariak inbertsio handitze guztiak berri onak direla adierazi zuen iaz. Hala ere, erakunde bakoitzak gutxienez 300.000 euro gehiago ipintzea "beharrezkoa" dela nabarmendu zuen, helburua 2050ean hiztun kopurua... [+]


Ed Rojas
“Trans legea onartu dute, baina zer gertatzen da identitate ez-bitarrekin?”

Tramite burokratikoetan murgilduta dago Ed Rojas. Kolonbian jaio eta bizi, 2022an Ikasketa Feministak eta Generokoak Masterra egin zuen EHUn. Baina titulua amaitu eta hiru urtera, ez du lortu bere izenean jasotzea. Arrazoia? 2022an ez-bitar markagailua jarri zuen bere... [+]


Azken hamar urteetan %21 jaitsi dira iktus kasuak Nafarroan

2009tik 2023ra izandako iktus intzidentziak jaso ditu Nafarroako Osasun Publikoko eta Lan Osasuneko Institutuak. Iktusa izan duten nafarren %84k arrisku faktoreren bat zuen.


Eguneraketa berriak daude