SUSA Berezia: Bernardo Aixaga Eta Literatura

1982ko maiatzaren 16an

Susa 5 kaleratu dutela eta elkarrizketa
Susa 5 Kalean
SUSA Berezia: Bernardo Aixaga Eta Literatura
Talde honen 5 garren alea dugu eskutan, beltz beltza, begiak jausten zaizkigu bere zirrikitutan kanikak bailira, ze harri eginda geratu bait gara ale honen mardultasuna eta seriotasuna begira, Alegia, krisis guztien gainetik eta kritika guztien azpitik hor dihardu jira eta bira, bere indarrak lagunduko al du euskararen sokatira!
Talde Gaztea
–Argia.– SUSA-koak gazteak zarete eta esaten denez ez zarete batere serioak, ez dakizue euskaraz eta...
–SUSA.– Inporta ez bazaik banan bana erantzuten hasiko gaituk. Gazteak garela begibistan zegok. Hor arazoa ez duk gu gazteak izatea ala ez izatea, arazoa duk gu gazte izanda ere plazan gaudela, ze ez duk batere normala inon gu bezalako batzu gure gauzatxoak ateratzen tokirik izatea. Hala gertatzen duk behintzat literatura normaletan.
–Argia.– Orduan zer gertatzen da?
–SUSA.– Zera gertatzen duk, urtebetean ia ez duk literatur obrarik argitaratu euskaraz, hau oso grabea duk. Adierazten dik alde batetik, euskal editorialeek ez dutela argitaratzen, eta bestetik, ez dutela argitaratzen kasik ez dagoelako originalik. Dagoen gutxi hori ez da ateratzen edo kostata ateratzen da.
Argia.– Eta ze lotura du honek gazte izatearekin?
–SUSA.– Ba hutsune honen barnean guk tokia dugu eta Atxaga batek adibidez baita ere, Atxaga ere gaztea bait diagu.
–ARGIA.– Hitzetara Atxaga atera duzuenez, zein izan da SUSA 5 garrena berari dedikatzeko arrazoia?
–SUSA. - 5 garren ale honen sarreran "ALE HONEK EZ DU JUSTIFIKAZIORIK", diogu, horrekin katxondeo gisa egoeraren dramatikotasuna adierazi nahi izan dugu eta ez itxuraz dirudien bezala "enfant terrible"' batzuren gisa guztitaz parregin. Beti esaten da ez dagoela kritikarik, euskal literatura krisisan dagoela..., guzti hauek nolabait horrela ez izatearren saiatu gara literatura egiteaz gain, kritika bideak jorratzen hastea.
"Atxagarekin Ezkondu Gara"
–Argia.– Eta zergatik Atxaga eta ez beste edozein?
–SUSA.–Galdera honi erantzuteko taldeko gehienok atera beharko genituzke Atxagak guregan sortu dituen konnotazioak eta bere literaturarekiko eraginak. Gure artean oso irakurria izan da, komentatua, azken finean bera da gaur egun gu gandik hurbilen dabilena, bai literatur hautapenetan, bai literaturan geure buruak kokatzean. Noski, beti bezala, esango da hobe litekeela beste autore klasikoren bat aztertzea, eta segurasko arrazoia izango dute, bainan horrelako beharren bat sentitzen genuen gure erreferentziak argi eta garbi ikusteko. Gauza bat klaru dago, gure belaunaldiak ez du erlazio zuzenik izan aurrekoarekin, izango dira arrazoiak agian bainan horrela gertatu da. Orduan zeharo galdurik ez ibiltzearren ez datorkigu batere gaizki Atxaga bezalako batekin erlazio zuzenak izatea.
–Argia.–Beraz, ale berezi bat baino gehiago izan da zuentzat...
–SUSA.–Bai, esan bezala Atxagarekin ezkondu gara alde batetik, bostetik eztabaidak sortu ditugu taldean Pott eta Ustelako goraberak aztertzerakoan, bestetik kritika lan serio samar bat egin dugula uste dugu.
–Argia.– Bainan ez al duzue Bernardo mitifikatzen, ba al du Bernardok hainhesterainoko garrantzirik?
–SUSA.– Justu ikutu duk ala hau berezia ale ez egitekotan ganbileneko galdera. Guk ez diagu inor mitifikatu nahi gainera! Hi lasai, hemen ez zegok mitifikazio bildurrik literaturan behintzat, futbolean agian bai. Gero Bernardok ze garrantzi duen lehen adierazi diagu gurekiko. Garai baten handia izan zian bai Ustelan eta Potten mugitzaile moduan, gero berekaxa ere lan ederrak egin ditu, bainan justu denbora hartan nahiko ahaztua gertatu zen.
–Argia.– Ale honetan garbi ikus daiteke dexenteko lana egin duzuela; nola egiten da hau SUSA barnean?
–SUSA.– Astero biltzen gara bainan ez geure amodioak errepasatzeko kalatxorien modura, baizik eta geure idazlanetaz, literaturaz eta SUSA literatur aldizkaria atera ahal izateko hitzegiteko. Poesi errezital pare bat izan dugu eta azken bileretan gauza teknikoetan besterik ez gara jardun. Badakik, errezitalak prestatu, SUSA 4 eta 5 atera, astean behin bakarrik biltzeko askotxo duk.
–Argia.– Hainbesteko lana al da ba SUSA kaleratzea?
.–SUSA.– Hi ohituta egongo haiz hire artikuloak makinaz idatzi eta erredakzioan uzten, ezta? Ba guk ondorengo prozesu guztia egin behar diagu, eta eskuz gainera; benetan esan daiteke artisauak garela.
–Argia.– Guztionek pena merezi al du?, zer irabazten duzue honekin?
–SUSA.– Dirurik ez, hori bai ezetz! Baina pena merezi du, hori bai! Sozialki gure eragina euliarena behiaren gainekoaren antzekoa izango da, bainan hortxe gaude bronkaren erdi erdian behia zirikatzen, beti susara. Pertsonalki ere ematen dizkik bere satisfazio apurtxoak, ARGIA entrebista, euskal progre zikin eta lizun horiekin ligatzeko aitzakia, geure buruak nonbaiteko lanean justifikatuak ikustea...
–Argia.– Zer moduzko oihartzuna jaso duzue orain arte?
–SUSA.– Gehiegizkoa, prentsan atera gaituk, irratitan, mahai-ingurutara deitzen hasi zaizkiguk... Gehiegizkoa, ze gu mukitsu batzu besterik ez gaituk oraindik, eta hau ez dik inork esaten. Zergatik? Hori esan beharko hiketenak kakatsu batzu direlako, ez dutelako guk baino gehio egiten, ez eta hobeago. Honekin hasierara itzul gintezke, gazteak gaituk, bai, ez zekiagu Mitxelenaren euskara, bale, bainan erabiliaren erabiliaz mejoratzen ari gaituk, ez zegok idaztea eta argitaratzea bezalako ariketarik, kritikak entzun eta ikasten diagu. Beste jaun horri honezkero ahaztu ere egin zaio euskara, gazteleraz besterik ez baitu ateratzen zarata.
–Argia.– Beste zerbait erantsi nahi al zenuteke?
-SUSA.- Bai, bai, bai,. SUSA-5 Gure herriko neskatxa maitenei dedikatzen diegu.
Joxe MOLLARRI
32-33

GaiezKomunikabidPrentsaAldizkariakSusa
GaiezKulturaArgitalgintArgitalpenaAldizkariak
GaiezKulturaLiteraturaIdazleakATXAGA1
PertsonaiazATXAGA1
EgileezMOLLARRI1Kultura

Irakurrienak

Matomo erabiliz

Lagunak, adiskideak eta beste hainbat etsai

Gorka Bereziartua

Hezkuntza komunitateak protestara deitu du Palestinako haur eta nerabeen alde

Gorka Peñagarikano Goikoetxea

2x11: Odei Barroso | Erabakiak hartzea

ARGIA

Hezkuntza publikoari buruz hitz txintik ere ez hauteskundeetan!

Nagore Iturrioz Lopez | Yolanda Porres García | Steilas sindikatua

Beste 40 urtez esperoan egon nahi ez baduzue

Iñigo Satrustegi

Azkenak

2024-04-30 | Gedar

Pertsona afroamerikar bat erail du Poliziak AEBetan, belaunarekin lepoa estutu ostean

Istripu batetik ihes egin zuela aitzakiatzat hartuta, taberna batera sartu, lurrera bota eta buruz behera lotu zuten poliziek 53 urteko gizona. Zortzi minutuz izan zuten lurrean.

2024-04-30 | Mikel Aramendi

Aranetatarrak

2024-04-30 | Axier Lopez

Hinteligentzia

2024-04-30 | Mikel Garcia Idiakez

Nola landu desirak, aniztasun sexuala edota identitatea 12-18 urteko ikasleekin?

Gorputzak, identitateak, desirak, justizia soziala, ahalduntzea eta memoria: sei arlo horien bueltako unitate didaktikoak kaleratu dituzte, DBH eta Batxilergoko ikasleekin lantzeko. LGBT+ pertsonen testigantzak, diskriminazioa eta aldarrikapenak oinarri, “armairuan... [+]

2024-04-29 | ARGIA

2x11: Odei Barroso | Erabakiak hartzea

MULTIMEDIA - BTN

Eguneraketa berriak daude