Behiek Ez Dute Barkatzen


1979ko maiatzaren 06an
Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak
EHNEko teknikoa den Andoni Lekuonari elkarrizketa.

Behiek Ez Dute Barkatzen
Bai, hemen denok gaude asperturik barkamen kontu horrekin, baina hain beharrezko zaigun produto hau, esnea, ematen dutenek bai ez dutela barkatzen; berdin. jaten dute, berdin jeitzi behar dira. Eta hainbat lan egiten duten langile horiek, berriro ere, beren etorkizuna ilundua ikusi dute. Egia esan, behar bada aspergarriak izango gaituzue gai hauk ikuitzerakoan baina maila batetan: baztertuen gisara daudela iruditzen zaigu, gutxienez komunikabideei dagokienez, eta uste dugu beste edozein sektoretako langileak hainbat garrantzizkoak direla baserritarrak.
Apirilaren Pazko astean.negoziatu ziren Madrilen produto agrarioen prezioak barnean esnearena zegoelarik. Negoziaketa hauk gertuen ikusi dituena, euskalduna noski, Andoni Lekuona, EHNEko teknikoa izan da eta berak agertu dizkigu joan etorri guztiak. Soziologo ikasketak egina, Zabalegi eta Oronozen pasa du zenbait urte irakaskuntza lanean.
"Badakizu iaz negoziaketak hautsi egin zirela, ez zen akordio batetara iritxi eta Gobernuak nahi zuena egin zuen; urteko prezioa 16,75 pezetatan utzi ziguten, guk, normala den bezala, protesta bat egin genuen, greba gogor bat ere bai, bainan ez zen ezer lortu."
Z A.–Frakasoa hor dago eta ez dezagun gehiegi harrotu, aurtengo prezioak hobeagoak izateko, zer pauso eman dituzue?
–Lehenengo, guk geure interesak zaintzeko eta gure ahotsa hemendik kanpo ere entzunerazteko kornisa mailan (kornisa, Galizia, Asturias, Santander, Euskadi eta Leonek osatzen dute) elkartzen hasi ginen, bestaldetik ertz honetan ateratzen da Estatuko produzioaren erdia baino gehiago eta honela indar handiago eduki daiteke. Honela bileratxo batzu egiten hasi ziren batez ere aurrera begira.
Z.A.-Orain arteko erreferentzi bezala urtearen lehenengo zatiko negoziaketa ibili duzu, baina irailean erabakitzen den prezioaren aurrean zer egin zenuten, edo zer gertatu zen?
–Gertatua oso garbia da, baserritarrak udan lanez leporatuak egoten dira eta Gobernuak inorekin kontatu gabe dekreto baten bidez erabaki zuen esnearen prezioa. 18 pezetatan jarri zuten, hau da beti bezela 1,25 bakarrik igo zuten. Baina hau ez zen izan okerrena, prezio hori, berriro diot, dekretoz, urte beterako jarri zuten; hau da, irailetik irailera, hau ez da inoiz egin eta egia esan honek asko ikaratu gintuen.
Z.A.–Baina, kornisa mailako bilerekin gutxienez jarraitu zenuten,ez?
–Bai eta helburu garbi batekin gainera: lehenengo, urte guztirako dekreto horrekin hausteko eta bestetik urrengo negoziaketa iristen zenean indartsuak joateko. Programa batzu egiten hasi ginen, azken finean garrantzi handiena zuena politika ganadera serio bat egitea baitzen. Gauza hauen berri emateko Ministroarekin elkarrizketa bat eskatu genuen, erantzunik ez genuenez jaso Madrila joan ginen baina ez ministro, ez inork, ez. ziguten entzun nahi izan. Azkonik FORPArekin hitzegin genuen baina gauza garbirik ez genuen atera. Eraman genituen zalantzekin itzuli ginen.
Z.A.–Baina azkenean esnea berriro negoziatu da.
–Bai, beste produto guztiekin batera, hauk 19 dira denera. Negoziaketak martxoan.hasi ziren baina lehenengo Suarezen inbestidura zela, gero munizipalak eta gero Aste Santua, atzeratu egin ziren joan zen asterarte.
Z.A.–Zuek zer paper jokatu duzue negoziaketa horietan?
–Guk ez dugu ezer egin ahal izan. Bost sindikatu daude negoziaketetan parte hartzen dutenak: CNAG, UFADE, CNJA, FTT (UGTren adarra) eta COAG. Denen artean erabaki bat behintzat bazegoen, prezioei eustea zen eta-hau ez da gutxi. Ministerioaren aldetik, Ministroa; FORPPA eta beste ordezkari batzu zeuden. Gure eskakizunaren ahotsa jaso duena COAG izan da, hau ikusten baikenuen egokiena; gutaz hitzegiten dudanean, kasu honetan, kornisako guztiak gara.
Egin genuen proposamena gure aldetik garbia zen. Litro esnea zenbait kostatzen den Lurgintzak du estudio bat egina; iaz ia 22 pezeta kosta zitzaion baserritarrari, aurten noski garestiago irtengo da. Neurri honetan litroa 23 pezetatan eskatzen genuen. Beste gainerantzeko negoziaketako sindikatuak ere 2223 tartean zebiltzan.
Z.A Eta zer gertatu da negoziaketetan?
–Bueno, guk bagenekien eskatzen genuena ez genuela lortuko, dena dela tarteko laguntza batzu lortu izan bagenitu, gaitz erdi. Luzarora begira, ganaderitzarako politika sakon bat eskatzen dugu eta epe motzera begira berriz, esne zentraleek seriotasun pixkabat izan . dezatela esnea biltzerakoan; dena dela guk minimo bat jarria genuen, hau da urtean 20 pezetako media bat ateratzea. ,
Ministeritzaren eskaintzak eta gure erantzunak denbora luzez igaro ziren; azkenik hau onartu zen: 19 pezetatan litroa, prezio hau uztailetik Abendurarte izango da. Honek guretzat gauza inportante bat suposatzen du. Hau da, dekretoa hautsi dela eta gutxienez urte bukaeran berriro negoziatuko dela. Hobeago zen zerbaitekin etorri esku hutsekin baino.
Z.A.–Zehatzago zer suposatzen du zuentzat prezio berri honek?
–Begira, iaz, media 17,04 pezeta irten zitzaigun, aurten 18,50 pezeta izango da igoera hau kontuan izanik; igoerak 8,57 %a suposatzen du. Baina bi kontsiderazio, produkto agrarioak aurten 12 %a. iaz bizi kostua 16,50 %a igo zen, beraz kontuak atera, galdera asko egin daiteke. Nora eraman nahi gaituzten da galdera. Baserritar batek urtean zehar gutxi gora behera 3.000 ordu sartzen dituela kontuan izan, langile normal bat 2.000 ordu inguruan ibiltzen da. Guk esnea jornal egoki bezala hartuko bagenu, iaz-182 pezeta suposatuko luke orduko, aurten berriz orduko gutxiago irabaziko dugu. Zer nolako etorkizuna, ez? Hau kontuan hartzen badugu langile soil batek orduko gutxienez 640 irabazten dituela.
Z.A.–Egoera latz honen aurrean, ez zarete planteiatu burrukaldiren bat egitea?
–Zuek erraz esaten duzue. Azkeneko greban jendeak oso erreta bukatu zuen, bestetik Santanderrekin adibidez ez dugu konfiantza handigirik, Galizia ere erdipurdika ibili ohi izan da, itxaropen pixkabat ematen diguna Asturias da. Dena dela greba bat egiterako oso ongi pentsatu behar da, gauza serioa baita. Egia da beste irtenbide batzu planteiatu ditzakegula eta aurrera begira bilatu beharko ditugula, baina momentu honetan ez zen kondiziorik ikusten. Greba behintzat oso arriskugarria da, gainera esnea nahiz ez atera behiak jeitzi behar dira, pentsua eta belarra eman, lana berdin egin behar eta honek asko erretzen du.
Z.A.–Gertakizun hauen berri sindikatuko afiliatuek jakingo dute noski?
–Noski baietz, gauza hauk oso garrantrizkoak dira eta daukagun estrukturak gainera lana asko errazten du. Bai, baserritarrak hau badakite.
L. AUZMENDI
11-12

GaiezEkonomiaLehen sektoAbeltzantza
GaiezEkonomiaSindikalginSindikatuaEHNE
PertsonaiazLEKUONA3
EgileezAUZMENDI1Ekonomia

Azkenak
Dopina

Sentitzen dut, baina kosta egiten zait sinestea. Yeray Alvarez Athleticeko jokalariak analisi batean positibo eman izanak berriro azaleratu du kirolean existitzen den dopinaren inguruko eztabaida. Eliteko kirolean, hobeto esanda; eta horra hor auziaren gakoa. Kirolari... [+]


Gorpu bat aurkitu dute Nagoreko urtegian, Nafarroan

Herritar talde batek bainua hartzen zegoela gorpua aurkitu eta Polizia deitu zuen. Iruñera eraman dute gorpua autopsia egiteko, eta heriotzaren zergatia argitzeko. Gizonak 51 urte zituen.


Ukrainako Independentzia Egunean, Kievek eta Moskuk 146na preso trukatu dituzte

Arabiar Emirerri Batuen bitartekaritzarekin lortu dute preso trukea gauzatzea. Zelenskik adierazi du Ukrainak "askatasunaren alde" borrokatzen jarraituko duela, herrialdeak independentzia aldarrikatu zuenetik 34 urte bete direnean: "Bakea behar dugu, eta gure... [+]


Israelek Gazako Nasser ospitaleari eraso egin dio, eta gutxienez hemeretzi pertsona hil ditu, tartean lau kazetari

Gazako osasun zentro nagusia bonbardatu du Israelek. Hildakoen artean lau kazetari daude, Reuters, AP, Al Jazeera eta NBCkoak. 


Imanol (edo futbola gizartearen isla, beste behin)

Futbola herriaren opioa zela zioten batzuk; garrantzitsuak ez diren gauzetan garrantzitsuena dela pentsatzen dute hainbatek; kapitalismo basatienarekin lotzen duenik ere bada… Nire iritziz, gizartearen isla soila da; herritarron gabezia eta arazo askoren isla.

Ez zait... [+]


2025-08-25 | Thomas Barlow
Hizkuntzaren ertzetik erdialdera

Hizkuntzalari ospetsu José Ignacio Hualdek hiru joera nagusi bereizi ditu euskaldun berrien artean, batuarekiko harremanari dagokionez: euskalki biziko herrietan, gazteek etxean euskalkia darabilte eta eskolan batua; gaztelaniaz hitz egiten den hiriguneetan, gehienek batua... [+]


2025-08-25 | Haritz Arabaolaza
Irakasleon figura

Azkenaldian buruari bueltak ematen ari natzaio, hezkuntza publikoaren egoerari. Aurtengo ikasturteko greba garaiak pasa dira eta lan hitzarmen berria sinatu zela denboratxo bat igaro da. Irakasleoi, onerako eta txarrerako, garai hartako odol beroa hoztu zaigula esango nuke. Ez... [+]


2025-08-25 | ARGIA
Euskaltzale independentistak Behorlegiko kanpaldian bildu dira, Nafarroa Behereko EHEk gonbidatuta

Ez diote ezeri muzin egin nahi opor giroan: natura, aisialdia eta gogoeta izango dira ardatz Euskaltzale Independentisten Akanpadan, abuztuaren 25etik 31ra.


Israelek eta Hamasek su-etenerako negoziazioekin jarraitzen dute, Gazan gosetea “larritzen” ari den bitartean

AEBetako Estatu idazkari Marco Rubio astelehenean biltzekoa da Israelgo atzerri ministro Israel Katzekin, su-etenerako akordioez mintzatzeko. IPC Jakien Segurtasunaren Faseen Sailkapen Integratuak agentziak ostiralean kaleratutako txosten batek ohartarazi du Gazan gosete... [+]


Gaskoia irakatsiko dute lehenengo aldiz Samatzeko eta Bidaxuneko eskoletan

Martxan daude okzitanieran jatorria duen hizkuntza berpizteko hainbat ekimen. Ipar Euskal Herrian galzorian dagoen hizkuntza da gaskoia; aurreko mende hasieran galdu zen Hego Euskal Herrian.


Itsas salbamenduak 236 pertsona erreskatatu ditu Kanaria Handitik 429 kilometrora zegoen txalupa batetik

Sahara hegoaldeko gizonak, emakumeak eta adin txikikoak zeuden txalupan. Merkataritza ontzi batek jitoan zebilen txalupa ikusi, soka bat lotu, eta laguntza eskatu zuen.


2025-08-25 | ARGIA
Dani Larrea euskaltzalea hil da, Emun kooperatibaren sortzailea

Gaixoaldi baten ondorioz, 65 urterekin hil da Daniel Larrea Mendizabal. 


Gazte boluntarioak frankismoko memoria berreskuratzen

Azken zortzi urteotan 30 bunker inguru berreskuratu dituzte dozenaka gazte boluntariok; Baztanen, Otsondon, izan da azkena. Ana Ollo kontseilariak bisitatu du auzolandegia eta gazteen ezinbesteko lana txalotu eta eskertu du.


2025-08-25 | Euskal Irratiak
Zigor Akixo
“Euskal Herriari, Miarritzeko herriari eta itsasoari atxikia zitzaion Maite Maniort”

95 urte bete zituela zendu zen Maite Maniort Hennebutte, 2025eko uztailaren 10ean.


Jose Manuel Gorospe zendu da, Euskadiko Filmategiko sortzaileetako bat

Jose Manuel Gorospe Meagas aktore eta kultur ekoizle donostiarra zendu da, 81 urterekin, Madrilen. Bizitza osoa antzerkiarekin eta ikus-entzunezkoen munduarekin era batera edo bestera lotuta pasatu zuen Gorospek, eta, besteak beste, Euskadiko Filmategiaren sortzaileetako bat... [+]


Eguneraketa berriak daude