Venezuela: Ate Berri-Bat
Arrantzaleak ere emigratzen hasi dira. Irakurleak harriturik geratuko zarete noski, guk berria jakin genuenean berdin geratu baikinen.
Lekeitio, Hondarrabi, Orio, Getari bajurako itsasuntziak Venezuela bidean jarri dira. Gerra ondorenean, artzantzara joan ziren euskaldon bat baino gehiago; ordukoa normalagoa zen, bainan gaur arrantzaleak aldegiten hasi badira, egoera latzean aurkitzen direlako da noski. Lizentzi falta, konserberaten stockak, antxoaren prezioa inoiz baino merkeago; argi berrien bila abiatzen dira. Joan bai, bainan aurrera begira euskal koloniekin jarrai behar al dugu Ameriketan?
Gauza ilun asko sumatu ditugu, eta ez arrantzaleen aldetik, baizik behar bada hauen rnartxa antolatu dutenen aldetik. Bidea zuzenki ireki diena nor izan den jakitea ez gara iritsi; bainan gobernuak gertakizun hauen berri izan behar du, ez ote da izan bera erraztasunak jarri dituena? Egoerari hemen irtenbiderik aurkitzeko gai izan ez denez, joango balira, lan bat gutxiago izango lukete, bainan barneko arazoa ez da honekin konponduko.
Arrantzaleak kanpora joateak, ez du arazo ekonomiko baten beldurra bakarrik adierazten, baizik herri arazo, gizarte arazo baten beldurra. Zer suposatzen du Euskal Herriarentzat, arrantzale horien herritarrentzat hanen joateak? Epe motzera garbi dago, itxuraz bizi izaten jerrai nahi badira, eta hamen ezin direnez, beste leku, larralde batzuetara doaz, itzuliko balira gaitzerdi izango litzateke. Bainan arrantzaleen bizia, lan kondizioak dioten bezala, urtetik urtera latzagoak dira, egoera hau aurrera jarraituz gero, aberastasunetako bat galtzeko arriskuan jarriko ginateke.
Lekeitiarrak duela hilabete irten ziren hemendik. Maiatzaren 22an Hondarrabitarrak, Oriotarrak 24ean eta jakin ahal dugunez,Ondarru eta Getariarrak kontratoen zain daude.
Hondarrabikoen irteraz jakin dugunean, beraiengana. joan gara eta - hiru itsasuntzietako patroiekin mintzatu gara. Juanito Altuna, Pello Amunarraiz eta Bittor Amunarrizekin. Arrantzaleen jitea ezaguturik badakigu hitz gutxitan espresatzen direla eta honengatik askotan erantzunak guztiz zailak izaten dira ulertzen, batez ere horrelako egoera batetan, burua Venezuelan eta hankak Hondarrabiko portuan. Oriotarrekin oraingoan egotea ahal izan ez dugunez, joan baino lehenago egoten ahaleginduko gara.
Eta gero, Pellok esaten duena, un poco aventureros.
Gu batzuok, lehenago ere Dakaren egonak gara, eta oso kondizio txarretan. Hizkuntza aldetik ezer ez genekien, oso gutxi ordaintzen ziguten. 57an joan eta 58an etorri ginen. Tripa eta zakatzak kenduta, 7,25 ordaintzen ziguten. 18.000 pezeta irabazita etorri ginen.
Patroiekin egon ondoren, herriko tabernetan murgildu ginen beste arrantzale eta herritarrengandik zerbait gehiago jakiteko itxaropenez. Maila handi batetan eta gauza zehatzei dagokionez, nahi berdinarekin jarraitzen badugu ere, argi pixkabat ikusi genuen.
Antxoaren kanpaina, inoiz baino aberatsagoa –kalitate eta kopurua aldetik–gertatzen ari da aurten, bainan beste mailara igaroz –diruarena –inoiz baino gutxiago irabaziz dabiltza arrantzaleak. Kanpainaren lehen egunetan, 100 pezetatik gora saltzen zen kiloa, azken egun hauetan 25etik behera dabil. Konkretuki, Getariko kalean, Maiatzaren 18an, 19,50 pezetatan saltzera iritsi ziren. Harrapatzen duten kopuruari buruz ere, beherakadarik izan dute. Kanpainaren momenturik onenetan , 8.000 kilo baino gehiago hartzen zituen itsasuntzi bakoitzak, ondoren 8 toneladatik ez pasatzea erabaki zuten eta gaur 5 hartuz dabiltza. Hau zergatik? Konserberatan ez dute nahi, lehenagotik izugarrizko tonelada pila baitute stockean; beraz merkatuan ezin dira saldu tonelada horik denak.
Hemen betikoa planteiatzen dugu; arrantzaleek beren esku izango balituzte bitarteko horiek, beste irtenbide bat emango liokete . Eraberean hau horrela gertatuko balitz, Ameriketara joan beharrik ez lukete izango. Gauza honetan denak bat datoz.
Esan dugun bezala, zenbait arrantzale eta herritarrek mintzatu ondoren zalantza ugariekin geratu ginen. Doazen patroiak esan ziguten bezalaxe "berek berena eta geuk geurea", adierazi ziguten; zihoaztenen arazo bezala agertzen ziguten problematika.
Eta herritarrei dagokioenez, bat baino gehiago topatu genuen, tutik ere ez zekiena; edo baldin bazekiten ere grarrantzirik ez zien ematen. Beste batek agertu zigunez berriz, sei hilabete horik urte pare batera luzatzeko asmoz zihoaztenen susmoak zeuzkaten. Bakarren batek familia Venezuelara eramateko pentsamenduak eta guzti dituela ere bai. "Aventureros" deitzeak ere, zerbait egiazkoa eduki dezakeela pentsatzen dutenak ere badeude. Ez baita kasualitatea lehenago munduan zehar ibilitako berberak –Dakaren alegia– izatea gaur Venezuelara doazenak.
Dena dela, arazoa hor dago eta uka ezinezkoa da. Gure ekonomiaren zati bat–txikia izan arren– badoa eta emigrazio honek jarrai ez dezan neurriak hartu beharra ere hor geratzen da. Zimarroi asko harrapatzea opa diegu eta lehenbailehen bakoitza bere Herrira ,Euskal Herrira itzul daitezela espero dugu.
Elkarrizketa ilustratzeko erabili dugun argazki nagusia 1970eko hamarkadan hartua da. Erratzuko plaza festetarako apainduta ageri da, ezpelez atonduriko ohiko eszenatokiarekin eta etxetik etxera zintzilik, dilindan dauden xingolekin. Urrunean bi soinulari agertzen dira, Maurizio... [+]
Lanaren Ekonomia irratsaioan faxismoaren gorakada aztertu dugu, munduan eta Euskal Herrian gertatzen ari dena.
Taldeko kideen aurkako eraso matxistak talde osoaren aurkako eraso gisa ulertzen dituela adierazi du Aroztegiko Elkartasun Komiteak. Komiteak salatu duenez, Aroztegiko epaiketara ikusle gisa sartu nahi zuen jendearen zerrendatik "Baztango mutil-dantzari talde... [+]
Ekainaren 23aren eta uztailaren 2aren artean iraganen da ahozko azterketa. Frantsesez pasa beharreko azterketa izanda, Seaskako, sail publikoko eta pribatuko irakasle batzuek publikoki jakitera eman dute euskaraz bideratzeko aukera eskainiko dietela ikasleei.
Itzalaldiaren ondoren sortutako komiteak eginiko txostena aurkeztu du astearte gauean Sara Aagesen Trantsizio Ekologikorako ministroak. Horren arabera, "hainbat faktoreren batasunaren" ondorioz sisteman gehiegizko tentsioa izan zen, kate erreakzio gisa. Txostenak... [+]
Maitasun erromantikoari lotuta, nerabe askok normalizatuta eta barneratuta du bikotekideak mugikorraren eta sare sozialen bidez kontrolatu nahi izatea. “Inportantea da ziberbiolentzia gisa identifikatzea, eta ez maitasun seinale gisa”, gogorarazi dute ikertzaileek.
Sexu erasoei lotutako epai ugari eman dira azken egunetan, eta bost gizon zigortu dituzte. Tuteran izandako bortxaketa batengatik, bi gizoni 9,5 urteko kartzela zigorra ezarri diete. Gasteizen gizon bati bost urteko kartzela zigorra ezarri diote emakume bat bortxatzeagatik... [+]
3.000 zauritu ere utzi dituzte Israelgo armadaren erasoek. Maiatzaren bukaeran berrekin zioten laguntza humanitarioari, GHF fundazio estatubatuarraren eskutik; eta ordutik, bertaratutakoei tiro egin diete soldadu israeldarrek.
Grabagailuari stop eman eta segituan galdetu dit Oiherrek: “Transkribatzean mantenduko duzu euskalkia?”. Baietz nik, batuaren mugek uzten didatenaren barruan baietz. “Arras inportantea da niretako”. Dutxa hartu eta Elizondora eginen du berriz, Aroztegiko... [+]
Legea onartu eta ia hiru urte igaro direnean jarriko da martxan neurria. Espainiako Ministro Kontseiluak onartutako dekretuak dio biktima bakoitzak 32.000 eta 96.000 euro artean jasoko dituela kalte-ordain moduan.
Maiatza Birjina Mariaren hilabetea den bezala, amak ospatzeko aukera da Mendebaldeko jendartean. Kasualitatea? Ez dut uste. Frantses lurraldean, Vichyko gobernuak besta hori instituzionalizatu zuen. Helburua bertuteko eta sakrifizioak egiteko prest den pertsona hori handiestea,... [+]
Ekainaren 6an Presidente Autonomikoen Konferentzia egin zen Bartzelonan, Pedro Sánchez eta Felipe VI.a erregea –emeritu ustelaren oinordekoa, beti da ona gogoraraztea– buru zirela. Isabel Díaz Ayuso faxistak uko egin zion Salvador Illaren eta Imanol... [+]
Joan den maiatzaren 23an iragan da, Baigorriko elizan, aparteko kontzertu bat: 180 haurrek, 7 eta 15 urte artekoek, maila handiko kantu emanaldia eskaini diote eliza mukuru bete zuen jendeari. Haur horietarik batzuk Donazaharre eta Baigorri aldean kokatua den Iparralai musika... [+]
