Paisos Catalans: "generalitat"etik at


1977ko azaroaren 06an
Kazetaritza independenteak herritarren babesa du arnas
Joan Ballester, Publia liburudendaren jabeari elkarrizketa
Paisos Catalans: "generalitat"etik at
Barcelonako Unibertsitate Zaharraren atzean, Consell de Cent kalean, Publia dago.
Catalanez eginiko liburuen salmenta betidanik egin ohi izan duen lehenetariko liburdenda dugu Publia. Honen jabeak, Joan Ballester, betiko nazionalista honek, herri zapalduen arazoaz lehen liburu bilduma argitaratu zuen.
Paisos Catalanseko lehen maparen egilea denez, oso ezaguna da. Argitaratze honek hiru hilabeteko espetxe-zigorra ekarri zion.
Publian, egun, Euskal Herria eta Galiziaz ere bi alor bereziak ireki dira.
Ballesterengana jo dugu. "Politikazko "jokuan sinesten ez duena da. Arres erradikal dugu eta Paisos Catalansen ezagutza du helburu.
-- Elkarrizketan, Euskal Herrian ez dugula Catalunya eta Paisos Catalans bereizten, diot ; irriño batez honela dio :
-- Catalunya, español administralgo lau probintziak dira; Paisos Catalansez mintzatzerakoan Catalan nazioaz ari gaituzue; catalan hizkuntzazko lurralde oro. Paisos Catalanseko lurraldea, lau probintzi horiez at, Pais Valanciá, Illes ( Baleares) eta Catalunya Norderk (Frantses estatuko Administralgopean) osatzen dute.
Betitik, gure lurralde honen batasuna hausteko ahaleginak egin ohi izan dira; Alicante, Pais Valenciatik at utzi nahi horrekin español administralgoak, askotan jokatu du. "Zati zak eta irabaziko duk" ezaguna dugu.
Hau, ez dator fiankismotik bakarrik; 1931.ean, estatutoa gorpuztu gabe zegoela oraindik Errepublikako konsituzioan puntu hauxe dager: Erregioen arteko konfederakuntzarik ezin daiteke egin.
Español adminstralgoaren itsumena nabari da: herri zapalduen batasunak min egiten die. Honek, egun, Euskal Herria eta Nafarroaren arazoa dakarkigu burura.
-- Paisos Catalans hitzez, noiztik balia baliatzen zarete?
-- Joan Fuster-ek hasiera eman ziola esan genezake ; bainan iragan mendean erabiltzen zela dio Felis Cucurullek.
Hala ere, noizbait ere Jona Fusterek berasmatu edo bererabiltzen hasi zen. Nire mapak ukan zuen eragipenak ere bere garrantzia izan zuen. Grafika,hitza herrikitzen, lagundu du. Paisos Catalansetako grafiak edo mapak, lau probintzietakoaren imagina hausten arras lagungarri izan dira.
-- Maparekin zerbaiten arazorik izan al zenuen?
-- Bai, 1949garren urtean egin nituen mapek ez zuten inprirnategiko ezaugarririk. Inprimatzaileak, geroztik, ezaugarria jarri nahi izan zion. Denda batek erakusle ihoan ipini zuen. Denbora batetan ez zen ezer gertatu. Bainan, Creix famatua noizbait handik pasa zenean, maparekin maitemindu zen; harrez gero ez ninduten pakean utzi. Detenitu eta ilegalki inprimatzeagatik -- Supremora jo ondoren -- sei hilabetetako kartzelan sartu ninduten.
-- Catalan indar politiko denek ez dute Paisos Catalans arazoa bereganatzen. Bereganatzen dutenak nortzek dira?
-- Paisos Catalanseko nazio errealitutea bereganatzen dutenak, independentzi zaleak dira. Egun koordinakuntza batetan batu direnak. Beste denak lau probintzietako autonomizaleak dira; ez diet catalandar deitzen ere, probintzizale besterik ez. Lau probintziz osaturiko Catalunya onhartzen dutenak eta Paisos Catalansetako errealitatea ahaztu. beren catalandar izakera ere galtzen dute.
Alderdi hauek beraiek irabaz dezaten bakarrik, egiten dute politika. Kezkarik gabeko saltzaile batzu dira; bakoitzak berea egin nahi du.
-- Paisos Catalansen independentzia aldeko borroka nolaz dakusazu?
-- Lehentxoago edo geroxeago hartu beharko liratekeen urrats batzuz burruka harmatuaz ari da) at -- indarrez sartu den jendearengatik, elkarrizketaz ez dago herri baten independentzia lortzerik; oraingoz, behintzat ez da horrelako herririk ezagutzen -- informaketa eta heziketazko prozedura bat eraman beharra dago eta bide honek ez du lehengoa baztertzen.
Aldi garrantzizkoenak ez dutela independentziaz hitz egiten da arazoa; bainan, autonomia aldeko mitin batetan, independentziaz mintzatuko balira, jendeak ulertu eta onartuko lukete. Jende oro burrukara pasako zenik, ez du honek esan nahi.
Jende orok egokiera berdina izango balu, autonomizale baino independentzizale agertuko litzateke.
-- Tarradellesen kasua nolaz dakusazu?
--Exenplu txar bat da. Pertsona hori, generalitatearen lehendakaritza emango balie Barcelonako Diputazioko Lehendakaritza azken finean -- gustora egonen litzateke.(Elkarrizketa hau, Terradeles Generalitateko Lehendakaria egin aurrez, idatzirik dago)
Irailaren l ln, 1.500.000 pertsonez osaturiko manifestapena ez zen Terradellesen omenez egin, Estatutoaren alde baizik. Bestetik, egun, politikoek ez dira Estatutoaz mintzatzen, Generalitatez baizik.
Catalandar parlamentarien errua, Lstatutoa baino lehen Konstituzioa egiten uztena izan da. Logikaz, Estatutoa aurrez da: kosntituzioak Estatutoak ematen dituen botereak gutxituko lituke eta. Honelaz, Gobernazio, ekonomi, hezkuntza, e.a... lehen gertatu zen bezala Madrilen esku geldituko lirateke.
Hontaz pentsatzen iharduten dudanean, parlamentariak deus ez direla irudetzen zait.
Elkarrizketa jarraituz, arras catalaii independentzizale agertzen zaigu. Honek larritasun batzu erakarri diola, dio: hauteskunde garaian abstentzio alde agertu zelako batipat.
Denda jendez betetzen ari da eta beste egun batetan lasaikiago mintzatzera etorriko garela esanaz, agurtzen dugu. Barcelonan, hirurogei urteko independentzizale bide bati gogor eusten dionik, aurkitzea zaila delako, gustura egor, gara.
Jorja Cirera
8

GaiezPolitikaNazioarteaEstatuak/NaKATALUNIA
PertsonaiazBALLESTER1
EgileezCIRERA1Politika

Azkenak
Bilboko superportua eta Getariako hegalabur haztegia, 2025eko “bandera beltz” nagusiak

Ekologistak Martxanek Bandera Beltzak 2025 txostena argitaratu du, urtero legez, "itsasertzeko kutsadura eta ingurumen-kudeaketa txarraren kasu esanguratsuenak ezagutarazteko". Hego Euskal Herriko kostaldeari dagokionez, Bilboko superportuari eta Getariako arrain... [+]


Lanbide Heziketa Duala inplementatzeko modua “anabasa” eta “alegala” izaten ari dela salatu du hainbat irakaslek

“Lehenengo mailako ikasleek enpresetan egin dituzten praktikak existitu ez balira bezala jokatzeko eta notak aurreko sistemaren arabera jartzeko eskatu digute”, adierazi dio ARGIAri irakasle talde batek. Hori eta beste hainbat adibide eman dizkigute, azaltzeko modu... [+]


Nafarroako larrialdi zerbitzuen saturazioa salatu dute langileek, eta langile kopurua igotzea eskatu dute

Langileak kexu agertu ziren ekainaren hasieran. Fernando Domínguez Nafarroako Osasun kontseilariak erantzun zien "euren eskuetan" zegoen guztia egiten ari zirela, baina baliabideak "mugatuak" zirela.


Iragan-minez

Inor gutxik ukatuko du ziurgabetasunez beteriko garai batean gaudenik. Krisi ekonomikoaren, ezegonkortasun politikoaren eta klima-aldaketaren inguruko mezuez inguraturik gaude. Ikaraturik bizi gara. Hori guztia gutxi balitz, globalizazioaren ondorioz, nazioen izaera zalantzan... [+]


Gazara Martxako Euskal Herriko ordezkaritzaren komunikatua Egiptotik
Okupazioa dagoen bitartean, erresistentzia egongo da

Euskal Herriko ordezkaritza gara Gazara Martxan. Egiptora etorri gara mezu argi batekin: genozidioa salatzeko, blokeoarekin amaitzeko eta Israel estatu genozidarekin harreman guztiak eteteko exijitzeko.

Gure elkartasun ekintzaren aurrean, aginte sionistaren eta... [+]


Donostiako Guardetxearen epaiketa urriaren 7an izango da

Donostiako Udalak jakinarazpena bidali dio Alde Zaharreko Gazte Asanbladari, epaiketaren data zehazteko. Asanbladak azaldu duenez, epaiketa aurreko hilabeteetan ezin dira desalojatuak izan, epaileak agindua eman arte.


Egiptok Gazarako martxaren aurkako errepresioa gogortu du, ekimena amaitutzat eman badute ere

Antolakuntzak salatu du Poliziak jarraitzen duela martxako partaideak atxilotzen eta tratu txarrak ematen. Kezka berezia agertu du Saif Abukeshek martxako presidentekidearen egoeragatik: astelehen arratsaldean atxilotu zuten, tratu txar “larriak” eman... [+]


Elkarretaratzea egingo dute Muxikan, jaietan gizon batek hainbat adin txikiko neskari eginiko sexu erasoak salatzeko

San Roman auzoko jaietan bost neska adingaberi ukituak egiteagatik 18 urteko mutil bat atxilotu zuen Ertzaintzak Muxikan (Bizkaia). Udalak eta herriko Mugimendu Feministak elkarretaratzea deitu dute asteartean 20:30erako.


Yala Nafarroak jaurtiko du sanferminen txupinazoa

Palestinaren askatasunaren aldeko eta genozidio eta okupazioaren kontrako Nafarroako plataforma izan da hautagai bozkatuena.


Elektrikari bat amiantoagatik hil zela ebatzi du Gasteizko auzitegi batek

Gasteizko Lan arloko bigarren auzitegiak ebatzi du SIS Electricidad enpresarentzat lan egiten zuen eta 2019an hil zen behargina amiantoak eragindako minbizi batengatik hil zela. Udal galdarak konpontzeaz arduratzen zen elektrikaria, eta 1999tik 2017ra lan egin zuen enpresa... [+]


Txetxu Barrios Atarrabiako presoa baldintzapeko askatasunean geratu da

Kartzelan 27 urte egon eta gero askatasunean geratu dela iragarri du Etxerat elkarteak.


Hilberria
Fermin Leizaola etnografoa hil da, 81 urterekin

Euskal Herriko artzaintzaren kulturan aditua izan da; milaka pieza jaso eta dokumentatu ditu Aranzadirekin. 45 urte eman zituen Etnografia Saileko zuzendari.


17 urteko neska bat elektrokutatuta hil da Araiako tren geltokian

Geldirik zegoen bagoi baten sabaira igo eta han elektrokutatu da. Berarekin zegoen 16 urteko neska zauritua izan da eta Gurutzetako ospitalera eraman dute.


2025-06-17 | Mikel Aramendi
“Lur arraroak” edo “mineral estrategikoak”?

Ezer geratu bada argi pasa den astean Londresen Txinako eta AEBetako merkataritza-arduradunen artean adostu zuten “esparru-akordioan” (batek daki zer esan nahi duen zehazki esamoldeak; “Genevako akordioari buruzko akordioa” dela diote batzuek), hauxe izan... [+]


Israelek Irango telebista kate publikoaren egoitzari eraso egin dio, eta Netanyahuk mehatxu egin du Khamenei hilko dutela

Teherango barruti bati eraso egin ondoren, Israelek jaurtitako misil batek IRIB Irango telebista kate publikoaren egoitza izan du jopuntu. Erasoa gertatu aurretik Israelgo Defentsa ministro Israel Katzek ohartarazi du "Irango propagandaren bozgorailua" desagertzear zela... [+]


Eguneraketa berriak daude