Gizartea
Ingurumena
Politika
Ekonomia
Kultura
Euskara
Feminismoa
Hezkuntza
Nazioartea
Iritzia
larunbata 2025eko ekainaren 07an
Unibertsital Barrutia Eztabaidan
Euskal Unibertsitatea ahotik ahora dabilenez gero, mundu honetako zenbait gizoni inkesta egin die unibertsitari talde batek, Zeruko Argiarako. Ahal den eran eta apurka apurka agertzen joango zaizkizue egindako inkestaren erantzunak,
Jose Luis Lizundia
Euskal Herriaren desartikulatze kronikoaz, eta unibertsital barrutiarena da kasu bat, aspergarri izan arte idatzi eta mintzatu naiz, eta aski da.
Araba, Bizkaia, Gipuzkoa eta Nafarroa hartuko lituzke oraingoz, baina hasieratik Ipar herrialdeekin nolabaiteko harremanak bideratuz, Logroñoko probintzia, hots, Errioxa, sartzea ez litzateke txarra, gaur Zaragozaren barrutian baitago, Nafarroa bezalaxe; horretarako errioxar erakundeei, "instituto de Estudios Riojanos" eta antzerakoei gomit egin.
Biderik egokienak, bat eta lehendabizikoa, oztopo hori kentzea; 2) EKT, EKM eta antzeko unibertsital taldeek kanpaina gogor eta zaratatsu bat muntatzea (hasiak dira horretan;3) edonon barreiaturik dauden irakasleak horren alde izena ematea; 4) euskal kulturgintzan dihardugun guztiok ere hori berori egitea; 5) alderdi politiko guztiek pundu honetan bere atxikimendu zehatza agertzea 4) Euskaltzaindia, R.S.V.A.P. Azkoitikoak eta Iruineakoak, eta beste euskaltzale erakunde eta kultur elkarte edo erakunde guztiak Estatuari eskabide konkretu hau egitea; 7) Lau Diputazioei ere bere postura argitzera bortxatzea; 8 ) Euskal Herrian diren Fakultate dekanoei ere bortxatze bera.
Bestalde, Unibertsital Barruti Biltzarre bat antolatu behar litzateke, bi Sailekin, bata fakultate dekanoek, eskola berezien zuzendariek eta ikasleen ordezkariek osotua, eta bestea "Patronato" gisakoa, Diputazioen ordezkariek ( gaurkoak baino demokratikoagoak, noski), Euskaltzaindiarenak, Ikastolen Konfederakundeenak eta antzerako Euskal Herria, Hego Euskal Herria bederen, hartzen duten erakunde eta kolegioena, hala nola Arkitektoena.
Honekin ez dut gaitsezten beste zenbait pundu, asko bait dira oraindik unibertsital antolaketa batetan. Bakarrik, eta egungo moduko egoera batetan eta Barruti arazoari begirako gainegiturari begira da hau.
Oinati bakar eta indartsu bat izateko azkenengo esperantzak joanak dira, nonbait, bera inoiz esan dudan bezala gure Oxford, Heidelberg, Harvard gure neurriko izan zitekeena, edo nahi baduzue Oinati-Bergara bikotea, giza eta zientzien habi hurbilak. Baina gaur, Lejoa, Deustu ( hemen ere hiru lekutan, Konpñiakoa Deustuibarrean, Ekonomikatakoa Sarrikon, Magistergokoa, Berrizmendian ) ; Basurtun, Ingenari Eskola, Gasteizen, Unibertsital Kolegioa, Bergaran, UNED delakoa; Donostian zehar barreiaturik dauden Fakultate eta Eskolak, Iruineko Opusena eta Zaragozaren menpean dauden bi Unibertsital Eskola ditugu. Guzti hau Iparraldekoak kontatzeko eta bat edo bat ahazturik uzteko arriskuan.
Zentru planifikatze kontuan, bateratuz joan behar litzateke, gutxienez Bizkaian dauden guztiak Lejoaruntz bidali (noiz ikasi behar ote dugu Lejona euskaraz Lejoa dela, n galduaz eta bertako euskaldunek j esaten duten eran, ez gaztelaniazkoan, noski eta ez Leioa, Lexoa, Lexona, Lejona ?), eta Bilbo inguruan bertan dagoen sakabanatze barregarria kendu. Iruinekoak nafartu, euskaldundu, hainbeste sakabanatze prolema ezbaitago. Donostian ez nuke fakultate gehiagorik jarriko orainarte Gipuzkoa ez baita izan hain hiriburuzale, eta Gipuzkoak behar dituenak Oinati-Bergararuntz abiatu. Arabak ere bere Fakultate edo Eskolak izateko eskubidea du, eta gainera hainbat eta hainbaten beharrizana du Euskal Herriak Kolegioarena izango, Uribarri-Ganboa alderuntz Oinati-Bergara eta Bizkai alderuntz hurbiltzen den lekuren bat baizik.
Bi ertz oraingoz ( hirugarrena Iparraldekoa izango litzateke) izango lituzke Unibertsital Barrutiak Euskal Herrian; bata Iruinea eta bestea Lejoa, eta erdigune bat, Gipuzkoa-Arabarena, Oinati-BergaraGanboa. Falta diren unibertsital eskolak hemen jartzera joan, adibidez nekazalgo basa bide eta antzerakoak Araba partean. Zientzi Ikerketa Zentru bat Bergaran, Oinatin giza jakintzakoak, euskara huteezkoFakultate eta Ikerketa Zentruak. Oinati-Bergara, egun, apartetzat joko dute zenbaitzuk, baina Bilbo-Baionako autobideari, Maltzaga-Mirandakoa gehitzen zaionean, Debarroa, Euskal Herriaren bihotza gertatuko da. Erdigune hori izan daiteke, baita Erretoralgo Kontseilaren bulego zentrua ere.
Dena dela, unibertsital arazoa ez dut ikusten herrialdeen beharrei loturik zertan izan behar duenik, Euskal Herri osoa renak baizik, berai gure Nazioak bi Mendikutza Fakultate behar baditu, hiru Letretako, bat Basa Inginaritzakoa, horiek jarriko dira eta ez beste, herrialdeekin pixkabat ahazturik. Berdin hain beharezko ditugun Institutuen; adibidez, Ozeanografiakoa, bat ere ez dugu eta bat aski dugu, Santurtzin, Pasaian edo Saturraranen jartzeaz.
Gure Herri Langilean milaka lagun dira unibertsitate baten ateetatik igarotzerik ez dutenak izan ; horientzat aukera bereziak antolatu beharko lirateke UNED gisako zentruak nonnahi jarriaz, lantegietatik hurbil edo bertan, baina euskaldun edo euskalduntze unibertsital sistima bati atxikiaz, bertora joango den langilea.
Irakurrienak
Matomo erabiliz
#1
#2
Maria Ortega Zubiate
#3
Jon Fernández González
#4
Jenofa Berhokoirigoin
#5
Xabier Letona Biteri
Azkenak
2025-06-06
Jon Fernández González
EAEko euskaltegietan A2 mailan matrikulatzea oraingoaren laurdena kostako da
Datorren ikasturtetik aurrera, euskaltegietan A2 mailan matrikulatzen direnek orain arte bezala 310 euro ordaindu beharrean, 70 euro ordainduko dituzte. Maila gaindituz gero, ordaindutakoa itzuliko zaie ikasleei.
2025-06-06
Jon Fernández González
Guardia Zibilak “hemendik fan egiteko” eskatuko dute ekainaren 14an Oñatin
Kuartela herrixantzat lelopean indar okupatzaileek Euskal Herritik irten behar dutela aldarrikatzen du Fan Hemendik taldeak.
2025-06-06
Maria Ortega Zubiate
Gure haurrak ere badira ekimenak mobilizazioa egingo du ekainaren 12an, Gasteizen
Rafah-ra doan nazioarteko martxarekin bat eginez, Gasteizen mobilizatzera deitu du plataformak, baita ikasgeletan ere. Palestinar haurrekiko elkartasun argazkiak ateratzeko eskatu du.
2025-06-06
Xabier Letona Biteri
Bake Bideak eta Bakegileak bide amaierara iritsi dira
Aieteko Nazioarteko Bake Konferentzia 2011n egin zen Donostian eta ondoren sortu zen Bake Bideak, Ipar Euskal Herritik bake prozesua sustatzeko. Bakegileen zeregina ETA armagabetzeko ekinbide zibila antolatzea izan zen. Orain, desegingo direla iragarri dute bi ekimenek.
2025-06-06
Gedar
EAEko kartzelariak greba egitera deitu ditu ELAk
Espetxeetako funtzionarioek lanuzte partzial bat egingo dute ekainaren 9tik 15era bitartean.
2025-06-06
Uxue Gutierrez Lorenzo
Idoia Asurmendi
Bihotzetik berriz pasatzea
IDOIA ASURMENDI
Non: Bilboko Kafe Antzokian.
Noiz: maiatzaren 29an.
----------------------------------------------------
Termometroak 30 gradutik gora markatzen ditu, uda giroa nagusi da eta Bilboko kaleak herritar aztoratuz beteta daude. Horrelako egun... [+]
2025-06-06
Jon Fernández González
Torturaren 21 biktima berri aitortu ditu Nafarroako Gobernuak
21 pertsona “giza eskubideen urraketen biktima” gisa aitortu dituzte ofizialki. Espainiako Estatuko funtzionarioek eta eskuin muturreko taldeek torturatutako pertsonak dira eta biolentzia horren lagin txikia baino ez direla dio Egiaren Garaia Da ekimenak.
2025-06-06
Maria Ortega Zubiate
111 Akademiak banatuko duen azken saria jaso du Miren Amurizak
Ostegunean banatu dute saria, Amasa-Villabonako Hika txakolindegian. Bertan jakinarazi dute 2024koa izan dela 111 Akademiak banatuko duen azken saria.
2025-06-06
Hainbat sinatzaile*
Non daude kaparrak?
Lorazainok bi hilabete baino gehiago daramatzagu greban, eta, horietan, udaltzaingoek indarrez zapaldu gaituzte piketeetan. Hirian zehar jarraitzen gaituzten sekretek jazartzen gaituzte, eta mobilizazio bakoitzean zelatatzen gaituzte. Enpresak ez gaitu aintzat hartzen, eskaintza... [+]
“Zaurgarritasun Indizea”, Jaurlaritzak nahi duena egiteko koartada
Nork sinesten du urtebetean Ordiziako errealitatea goitik behera aldatu dela eta desorekak desagertu direla?
Udaberriko oporren ataritan egunkarietan Begoña Pedrosak eman zigun titularra: Ordiziak ez du desorekei aurre egiteko plan berezirik behar... [+]
2025-06-06
Jenofa Berhokoirigoin
Ostiralean hasi eta urte bukaera arte iraungo du Arestiren ekarria ezagutarazteko Bilboko egitarau oparoak
Euskaltzaindiak, EHUko Gabriel Aresti Katedrak, Gabriel Aresti kultura elkarteak eta Bilboko Koral Elkarteak elkarlanean antolatu dute egitaraua. Ostiral honetan, adibidez, Bilboko Udalaren Txistularien Bandak Aitaren Etxea emanaldia joko du Euskaltzaindiaren... [+]
2025-06-06
Xabier Letona Biteri
GALen biktimei barkamena eskatu die Alonsok, Gogora Institutuko zuzendariak
Datorren irailaren 25ean 40 urte beteko dira GALek Baionako Monbar hotelean egindako atentatutik, non lau euskal errefuxiatu hil zituen. Horren karietara, Gogora Memoria, Elkarbizitza eta Giza Eskubideen Institutuak oroimen ekitaldi bat egingo du udazkenean.
2025-06-06
Jenofa Berhokoirigoin
Energia berriztagarrien arloko kooperatiben europar federazioko Kontseilu Errektoreko kide bihurtu da Goiener
Rescoop.eu federazioko Kontseilu Errektorean sartu da Goiener kooperatiba, eta "lorpen handitzat" jo du ardura berri hori. Iragan maiatzaren 22an Krakovian (Polonian) egindako Energia Komunitarioaren Foruman parte hartu ahal izan dute, eta une inportantea izan... [+]
Eguneraketa berriak daude