P.S.A.N. ETA KOMUNISMOA


1977ko maiatzaren 08an
Kazetaritza independenteak herritarren babesa du arnas
"Part Socialiste D´Alliberament nacional dels Paises Catalans"eko ordezdari bati elkarrizketa
P.S.A.N. ETA KOMUNISMOA
P.S.A.N. "Parti Socialiste D'Alliberament Nacional dels Paises Catalans"eko ordezkari bat egon da gure artean. Xavier Bruxekin eduki dugun elkarizketatik puntu garrantsitsuenak argitaratzen saiatuko gara. Esan beharrean gaude, berarekin mintzatu ginenean 39 gradu sukarra genuela, eta, behar bada, zenbait gauza ez genituen oso ondo jaso.
Noiz jaio zen PSAN?
- 1968 bukaeran jaio zen. Front Nacional de Catalunya -FNC-ko zatiketa bezala. Talde hau "interclasista" zelarik eta, bere barnean zeuden batzu, askatasun nazionalaren aldeko borroka eta klase borroka elkartu nahi zutelarik, zatiketa nahi eta nahizkoa zen. PSAN FNCren ezkerrean gelditu zen bainan leku berezi bat beterik gabe. Naiz eta sozialismoz asko hitzegin, oraindik bere linea garbitu barik zuen.
PSAeen izenarekin bi talde daude Catalunyan: zuek eta Probisionalak (P). Zergaitik bereiztasun hau?
- 1972en hasieran sortu zen zatiketa.
PSAN(P) askoz eta iraultzaileagoa zen. Moderatsu eta operatibitate guttiz ikusten zuten erakundea, eta hortaz salatu zuten ordezkaritza fundatzailea. Askatasun nazionala alde batera utzi gabe, ezkertiar garbiak bezala azaltzen ziren. Garrantzi handiena Catalunyan eduki zuen, zeren bere militantzia gehienbat hemen finkaturik zegoen, nahiz eta Valencian eta lllesetan zenbaitek lan egin. 1974eko bukaeran Valencian finkaturik zeuden. Probisionalak borroka harmatua onhartzen zuten, baita praktikan jarri ere. Horregatik 7475en sekulako errepresioa erori zen bere gain. Gauzak honela zeudela eta, PSAN haunditu zen, zeren berak egiten zuen lan politiko osoa. Bainan, nahiz eta indarra hartu akats guztiekin jarraitu zuen.
- Nola lortu duzue P.S.A.N.en konserbadurismoa kentzea?
Gehienak ideoloji mailan klarifikatzeko beharra sentitzen genuen. Bainan 1976 arte hau ez zen lortu. Barneko diskusioen poderioz "marxista iraultzailea, leninismoaren puntu garrantzitsuenak kontuan harturik, bainan "cuestión nacional"engatik leninista ez dena" definitu genuen taldea. PSANeko fundatzaileak ez zeuden ados. Kontrako kanpaina bat aurrera eraman zuten. Nahiz eta botazioetan galdu, alderdiaren barnean gelditu ziren base mailan eztabaidatuz. Eztabaida honek 1976ko Uztailean hasi eta aurtengo Urtarrilararte iraun du. Fetxa honetan zatiketa bat euki genuen, zeren eta berak batzu komentzitu zituzten. Gaur egun, PSAN zuzpertzea lortu dugu. Probisionalekin harremanetan gaude. Klase eta nazional Sindikatua aurrera atera nahi dugu.
- Gaur egun zein dira (P) eta PSANen artean dauden bereiztasun nagusienak?
- Pentsatzen dut 8-9 hilebetean bi auza gerta daitezkeela: Bi taldeek batzea edo Probisionalak iraultzero taldea bihurtzea, hitzez gure ezkerrean daudenak, bainan praktikan berdintsuak. Zertan bereizten gara? Ba, berak sozialista iraultzaileak definitzen dira eta gu komunistak bezala.Langile mailan "Collectiu d'obrers en lluita" bultzatzen dute, eta guk "Collectiu de travalladors per un Sindicat de Catalunya, del Pais Valencia y de Les llles" Batzekotan, gure izenarekin izan beharko da.
- Sindikatu honen puntu nagusiak zein izango dira?
- Sindikato Baterakoia, langile klasea zuzenduko ez duena. Batasuna base mailan bultzatuko du, fabrikako asanbladaren bitartez. Inungo "Pacto Social "ik onhartuko ez duena, burokraziarik gabekoa eta erreformismoari kontra egingo diona. Askatasun nazionalaren aldetik, honela ikusten dugu forma bakarra independentziar,en aldeko borroka eta langileriaren boterea iristekoa batzeko. Estadu espainola zatitzea lortzen dugun egunean burjesiaren zapalketa bakatuko da, eta Langile klaseak boterea edukiko du. Burjesia nazionala barne, zeren hauk ere bizi dira estadu espainolaeren laguntzarekin.
Gu, lehen, CCOOen barnean egon ginen, zeren uste genuen borroka garbi bat planteatzen zutela. Gaur egun PSUC, PC, eta abarren "correa de transmisión" bilakatu dira. Ez dugu puskatu CCOOekin, bainan Collectius hauk leku bakoitzean finkatuak egotearen alde borrokatzen gara.
- Zer bide ikusten duzue onena askatasun nazionala lortzeko?
- Lehen pausoa politiko autonomia lortzea. Hau Catalunya, Valencia eta llleseko autonomi estatuto banaren bidez lortu dezakegu, hiru herri hauek osatzen bait dute. Ezkertiar frente bat osatzea behar beharrezkoa ikusten dugu helburu hauk lortzeko. "Asamblea de Catalunya" pauso haundi bat izan zen, 4 puntuen inguruan oposizioko talde asko -burjesi nazionala barne- elkartzeko. Amnistia orokorra, politiko eta sindikal askatasuna, 32ko autonomi estatutoa autodeterminaziorako eskubide osoa lortu arte pauso bat bezala, eta beste indarrekin elkartzea hau dena aurrera eramateko. Catalunyako lehen "organismo unitario"a izan da, bainan gaur egun barnean dauden talde askok aipatutako erreibindikazioak alde batera utzi dituzte. Gobernuak maniobra berri bat asmatu du, "decreto ley"en bitartez "Consejo General de Catalunya" osatu nahi du. Dena da herriak eskatzen duena -autonomi estatutoa- ez ematea eta burjesiari interesatzen zaiona martxan jartzea
10

GaiezPolitikaNazioarteaEstatuak/NaKATALUNIA

Azkenak
Errusiak baieztatu du Putin eta Trump datozen egunetan bilduko direla

Joan den astean Trumpek ohartarazi zion Putini hamar eguneko epean Ukrainarekin su-eten akordio bat sinatu ezean, zigor ekonomikoak ezarriko dizkiola. Zelenskik sare sozialetan adierazi du ezinbestekoa dela Errusiako presidentearekin bildu aurretik lehenbizi su-etena... [+]


Boubacar Diouf: “‘Manteroa’ izatea ez da delitua; bakean bizi nahi dugu, diskriminaziorik gabe”

Manteroekin Bat plataformak eta Mbolo Moye Doole elkarteak elkarretaratzea egin zuten astelehenean Bilbon, azken asteetan poliziak manteroen aurka eginiko eraso "arrazistak" salatzeko. Izan ere, Boubacar Diouf kale saltzailearen arabera, poliziaren jazarpena... [+]


Nafarroako suteak nekazaritzako makina batek sortu zituela baieztatu du gobernuak

338 hektarea erre ditu astearteko suteak. Nekazarien sindikatuak haserre agertu dira Nafarroako Gobernuak suteak saihesteko ezarritako murrizketekin. Asteazkenean beste sute bat piztu da Artaxoa eta Añorbe artean, baina hura ere kontrolpean dute suhiltzaileek.


ChatGPT psikologo bezala erabiltzearen arriskuez mintzatu da Mireia Centeno Gutierrez psikologo eta psikopedagogoa

Ohartarazi du ChatGPT lanketa emozional “sakonak” egiteko erabiltzea “arriskutsua” izan daitekeela ez duelako erabiltzailearen testuingurua ezagutzen eta “gehiago biktimizatu” dezakeelako.


Heriotza txikiak

Urtebetetzeek eta urte aldaketek pilaketa bidezko eragina dute: alegia, banaka, gertatzen direnean, nik ez dut ezer sumatzen. Urtebetetzeetan, ondo xamar egin badut segundo batzuez olgatzen naiz (nire baitarako), nire garunaren zati batek ezin dio utzi zoriontzen dutenean... [+]


Miren Agur Meabe
“Zalantza askorekin idatzitako liburua da, baina zalantzek bultzatzen gaituzte aurrera”

Apirilean argitaratu zuen Amorante frantsesa (Susa) Miren Agur Meabek (Lekeitio, 1962). Thriller ukitua du poemen bidez idatzitako nobela deigarriak eta, istorioa fikziozkoa den arren, badu idazlearen aurreko lanak markatu dituen kutsu autobiografikoaren arrastorik. Hortaz,... [+]


‘Stabat mater’ borobila

Zer: Orquesta de la Comunitat Valenciana. 

Zuzendaria: Mark Elder. Donostiako Orfeoia. 

Zuzendaria: José Antonio Sáinz Alfaro.

Bakarlariak: Federica Lombardi (sopranoa), Paula Murrihy (mezzoa), Xabier Anduaga (tenorea), Will... [+]


Bakioko jaietako gau bateko egitaraua bertan behera utzi dute, sexu erasoen eta borroken gorakadagatik

Abuztuaren 29ko gaueko egitaraua bertan behera utzi dute, iazko jaietan gau horretan izan baitziren indarkeria kasuak: sumisio kimiko bidezko sexu erasoak eta borrokak "nabarmen" areagotu zirela azaldu du Amets Jauregizar herriko alkateak. Abuztuaren 28tik 31ra bitarte... [+]


Plastikoaren kutsadura mugatzeko itun baten negoziaketan ari dira NBEko herrialdeak Genevan

Erabilera bakarreko plastikoen ekoizpenari eta erabilerari jarri nahi dizkiete mugak bereziki. Plastikoaren ekoizpena bikoiztu dute mende hasieratik, eta igoera horren arrazoia erabilera bakarreko plastikoak dira nagusiki.


600.000 milioi euro inbertitu ezean, %35eko muga zergak jarriko dizkio Trumpek Europako Batasunari

Von der Leyenek eta Trumpek akordioa lortu eta astebetera egin du mehatxua AEBetako presidenteak, Europako herrialdeek hitzartutakoa beteko ez dutela kezkatuta. Europako produktuei %15eko muga zergak ipintzeaz gain, Europako Batasunak AEBetan 600.000 milioi euro gehiago... [+]


Kontrolpean dute Nafarroako baso sutea, eta gobernuak suteak saihesteko neurriak hartu ditu

Suhiltzaileek kontrolpean dute Ibarbeibar ibarreko sutea, Eneritz, Muruzabal, Añorbe eta Obanos herrietan egondakoak hain zuzen ere. Nafarroako Gobernuak behin-behineko debekua ezarri dio nekazaritzan sua erabiltzen duen edo sor dezakeen makineriari. 


2025-08-05 | El Salto-Hordago
Plastikoak eragindako kutsadurak 1,3 bilioi euroko osasun gastuak eragiten ditu

The Lancet aldizkariak argitaratutako ikerketa batek eman du datua eta ohartarazi du plastikoaren ekoizpenak osasunean eragina duela bere ekoizpen prozesu osoan eta gazte zein helduei eragiten diela. Gehitu du 1950tik 200 aldiz biderkatu dela plastikoen ekoizpena.


Etxeko atxiloaldia ezarri diote Bolsonarori, 2023an estatu kolpe bat ematen saiatzeagatik

Brasilgo Auzitegi Gorenak eman du sententziaren berri, Bolsonaro oraindik Luiz Inazio da Silva Lula Brasilgo egungo presidentea pozoitu eta Alexandre de Moraes epailea hil nahi izateagatik epaitzen ari diren bitartean. Sare sozialik erabili ezin zuenean,... [+]


Bilboko Konpartsek “gustu guztientzako” 600 ekintzatik gora antolatu dituzte

Bilboko Konpartsen Federazioak 2025eko Aste Nagusirako prestatu duen egitaraua aurkeztu du Arriaga Plazan. Federazioak, konpartsek eta Jai Batzorde Mistoak 600 jarduera baino gehiago prestatu dituzte, "gustu guztientzako ekintzez betetako Aste Nagusiaz gozatzeko". 


2025-08-05 | Mikel Aramendi
Gero eta fede gutxiagorekin esanda: ‘No More Hibakusha!’

Hiroshima eta Nagasakiko masakre nuklearren 80. urtemuga heldu zaigu, eta inoiz baino eskasagoak dira itxaropentsu izateko inputak. Hala ere, No More Hibakusha! aldarrikatzen jarraitu beharko dugu... ordukoei ez ezik geure buruari zor diogulako.

Iazko Bakearen Nobel... [+]


Eguneraketa berriak daude