ANTXON EZEIZA Donostiarrak Mexikon egindako filmea

1977ko martxoaren 06an

Antxon Ezeizari elkarrizketa

Mina-Viento de libertad
ANTXON EZEIZA Donostiarrak Mexikon egindako filmea
- Anton, Mexikon zergatik zaude?
- Zer nahi duzu? Beste euskaldun abertzale eta sozialista askok bezala handik hanka egin behar izan nuen eta.
- Filme hori egitera zerk bultza zaitu?
- Mexikoko kontairan iraultzai!e bezala zerbait egin zuen esukaldunen baten bila hasi nintzen. Bi asmo hauek bete nezazkeen honela: Hemen bizi naizenez filme mexikano bat egin batetik ; bestetik berriz, gure herriaren, Euskal Herriaren borroka adierazten zuen zerbait egin, orain arteko filmetan ez bait nuen honelakorik egin. Burutapen horrekin nenbilela MINArekin egin nuen topo liburutegi batean.
- MINArekin?
Nafarroako Otanon jaio zen MINA, 1789garrenean. 1808an Napoleonen aurka atera zen gerrilleroa dugu. Berorwn atzaparretan preso geratu zen. Garai hartako pentsamendurik iraultzaileenaren jabe egin zen espetxean. Gero Fernando VII aurka jeiki zen. Londresa ihesegin behar izan zuen. Hortik Mexikora etorri zen Amerikako herriak askatzera. Independentziaren alde borrokatzen zen "Internacionalista" gudari taldearen gudalburu izan zen. Azkenik, espainolek afusilatu zuten 27 urte zituela.
- Euskaldunetik ezer ba ote du zure filmeak?
- Mexiko independentziaz egina da; historia aldetik, beraz, ez da euskalduna. Pertsonaia eta egilea bera euskaldunak izatez gainera euskal izpiritu sakon bat badu filmeak: askatasun egarria eta independentziaren alde bizia emateko adorea. Bestalde, TXIKIren ohorez egina da filmea; 1975. irailaren 27an afusilatu zutenaren omenez, alegia. Hil aurretik idatzitako bertsotik hartua du Filmeak bere izena :
Mañana me enterrarán
No vengais a rezar por mí
Yo no estaré allí Seré
VIENTO DE LIBERTAD
Bertso hoikin Cubako "Orquesta Sinfómca Nacional"ak jotzen duen "Eusko gudariak gera" kantuz amaitzen da filmea. Ez da etsipenezko bukaera. Askatasunaren aldeko borroka, herria askatzen denean itzaltzen dela adierazten du. Minaren heriotza 1817~n eta Txikirena 1975ean herrien borroka bidean argi-gidariak dira: hil arte borroka egin.
- Mexikoko eta Espainiaka historialariek bezala hartzen al duzu zuk MINA?
- Espainolentzat traidore bat da Mina. Mexikokoentzat, aldiz, Martin Luis Guzman-ek bere liburuan deitzen diona: "Un heroe de España y de Mexico". Neretzat, berriz, euskaldun internazionalista bat da.
- Antzerki gisako zati batzuek ere baditu filmeak: zer adierazi nahi dute?
- Mina afusilatu zutenean, berau kakaztu .nahian, antzerkia egin zen Mexikon. Minaren hitzak eta antzerkiko jantziak hartzeko sartu dut antzerkia. Espainiaren mendeko herriek Espainiaren alderdi batetaz duten iritzia hor agertzen da: zapalkuntzaren, oskurantismoaren, jauntxoen, elizgizonen eta gudalostearen Espainiarena alegia.
- Zenbait diru behar izan duzu filmea egiteko eta nork lagundu dizu?
- 120 miloi peztatik gure kosta da filmea. Mexiko eta Cuba estatuetako zineerankundeek aurreratu dute dirua. Bi aste pasa dira bi herri hoietan filmea egiten, ehunen bat teknikarik, beste horrenbeste aktorek eta, tarteka, mila lagun eta gehiagok parte hartuz. Minak egin zuen bide berdina egin dugu, hondartza, baso eta mendietan barrena. 1817garrengo ibiltari haiek izan zituzten eragozpen berak izan ditugula uste dut gainera.
- Euskal Zine Nazionalaren barruan sar daitekeela zure filme hau iruditzen al zaizu?
- Erantzun luzea eskatzen du galdera horrek. Euskal zineak zer izan behar duen euskal kultura nai dugun guztion artean erabaki behar dugu: kultur, politik, ekonomik eta sozial arloan bere kabuz erabakitzen duen Euskal Herri askatua nahi dugun artean alegia.e

YON DE LUISA

Txikiren oroirnenez filma
41

GaiezKulturainemaFilmeakLuzemetraia
GaiezKulturainemauzendariakEZEIZA1
PertsonaiazEZEIZA1
EgileezDE LUISA1Kultura

Irakurrienak

Matomo erabiliz

Ertzaintzak herritar bati Irunen egindako erasoak haserrea eragin du

Lander Arbelaitz Mitxelena

54 urteko espetxe eskaera sei pertsonarentzat presoen ongi etorriak antolatzea egotzita

Xabier Letona Biteri

"Zenbat dugun kontatzeko!" Euskal Herriko mapa sortu dute

Euskal Irratiak

Efemeridea: Joxepa Antoni Aranberri ‘Xenpelar’ bertsolariak neskazaharrren defentsan bertso sorta argitaratu zuen

ARGIA

Israel ahulduta eta Iran boterea hartuta

Asier Blas Mendoza

"Nire burua duela 20 urte bezain indartsu ikusten dut"

Euskalerria irratia | Miren Mindegia

Azkenak

2024-05-12 | Urko Apaolaza Avila

Koopfabrika

Kooperatiba eraldatzaileen harrobia

Olatukoopek beste hainbat eragilerekin batera garatu duen proiektu nagusienetako bat KoopFabrika da, ekintzailetza soziala bultzatzeko helburuz 2017an sorturiko programa, eta gaur egun oraindik martxan dagoena.

Hasiera batean, lehenengo ideia izan zen ekonomia... [+]

2024-05-12 | Nerea Menor

Ghayath Almadhoun

"Alemania nagusitasun zuriaren piramidearen gailurrean dago, eta lehen holokaustoa ukatu zutenek orain Nakba ukatzen dute"

Ghayath Almadhoun-ekin hitz egin dugu Alemaniako zentsura sistemikoaz eta horren ondorioez. Siriako Damaskon 1979an jaiotako poeta palestinarra, Suediara joan zen bizitzera eta egun Berlinen bizi da. Bere poesiak, ia 30 hizkuntzatan itzulia, maitasuna, tokialdatzea eta nortasuna... [+]

2024-05-12 | Estitxu Eizagirre

Amillubiren festa maiatzaren 11n

Lurra taupaka hasiko da

Urola ibaiaren meandroan, Zestoako Iraeta auzoan daude Amilibia baserria eta bere lur emankorrak: 5 hektarea baso eta 4 hektarea laborantza lur. Laborantza ekologikoa sustatzen duen Biolur elkarteak baserria eta lurra kolektibizatu nahi ditu Amillubi proiektuaren bidez... [+]

2024-05-12 | Amets Aranguren Arrieta

Pastoral bat Iruñearendako

Herri-antzerki forma bat da pastorala. Sujet edo protagonista bat (hildakoa) hautatu eta bere bizia bertsotan ematen duena. Kantua ere presente dago emanaldian. Taula zuzendaria, taula gainean arituko diren arizaleak eta musikariak aritzen dira pastorala ematen den egunean... [+]

2024-05-12 | Urko Apaolaza Avila

'Ekonomia eraldatzailea(k)' liburua

Ekonomiaren adjektibo guztiak

10. urteurrena kari, Olatukoopek bi liburuxka atondu ditu eta labean ditu jadanik, ekonomia eraldatzailearen eta kooperatibagintzaren ingurukoak biak ala biak. Alde batetik, herri-kooperatiben inguruko eskuorri edo gida bat kaleratuko dute, herri kooperatiba bat zer den... [+]

Eguneraketa berriak daude