"Erria" Euskal Egunkariaz

1976ko maiatzaren 30an

Santiago Aizarna kazetariari elkarrizketa.

Santiago Aizarna, Mintzo
"Erria" Euskal Egunkariaz
Talde bat, euskal egunkari bat egin nahirik zebilela, zurrumurruak eta esamesak aspaldi zabaldu ziren. Orain, ordea, telebistak eta erdal egunkariek ere eman dute berria, ARITZ elkarteak ERRIA deitu egunkari bat argitaratzeko asmoak ditu. Eta Santiago Aizarna omen legezko zuzendaria.
Kazetaritzan dihardu aspaldidanik Santiago Aizarnak. -Nik berandu atera nuen kazetari titulua. Bestek berotuta atera nuen. Nik neuk ez nuen honelako asmorik. Egunkari batean lan egiten nuen lehendik ere. Titulua ez zitzaidan beharrezkoa iruditzen. Musikaz idatzi behar duenak gai hori jakin behar du, politikaz idatzi behar duenak politika. Zertaz idatzi behar duen hartaz jakin behar du kazetari batek. Filosofia eta Letrak egina nintzen ni; oso erraz atera nuen kazetari titulua. Baina, ez dut uste, gauza haundirik eman zidanik. Hemen, izan ere, kale-garbitzaile izateko ere titulua behar da.
Halare kazetari-eskola eta tituluen aurka naizenik inork ez beza uste izan».
Erraz hustutzen du barrua Santiago Aizarnak. Pentsatzen duena esaten du. Dakiena esateko gupidarik ez du. «Eskolara hasi nintzenean ez nekien erdararik. Dena buruz edo memoriaz ikasi behar izaten nuen. Istudio guztiak gaztelaniaz eginak ditut nere kideko guztiek bezalaxe. Badakizu zer garaitakoak garen. Orain ari naiz, berriro, euskararen jabe egiten».
-- Euskaraz argitaratu behar den «Erria» deitu egunkariaren zuzendari zarela irakurri dut.
-- Orain dela urte bete aipatu zidaten. Nik egin dezakedana edonork egin dezake, baina, ondo badakizunez, legeak tituludun bat eskatzen du horretarako. Honelako eginkizun baterako ezin nintzela ukatu, iruditu zitzaidan. Euskaraz dakigunak ez bait gara asko. Baiezkoa eman nien.
-- Argitaratzen, noiz hasiko zarete?
-- Nik, egia esan, gauza gutxi dakit honetaz. «Aritz» elkartearen buru Manolo Oñatibia da, buruordeko, berriz, Joxe Murua. Guzti honen berri hoiek emango lizukete ongi. TeIebistan eta egunkarietan egun hauetan harrotu da kontu hau, baina berririk ezer gutxi dagoela uste dut honetaz. Baimena eskatuz paperak aspaldi sartu ziren. Bairnena noiz lortuko den? Inork ez daki hori. Baimena emate hau asko luza daiteke. Gauza garbirik ez diezazuket esan. Gure esku ez den erabaki batetik zintzilik dago guztia.
-- Nolako jendea beharko dela uste duzu?
-- Itzultzaileak behar dira batipat. Ajentzien bidez eskuratzen ditu egunkari batek munduko gertaeren berriak. Gaztelaniaz idatziak heltzen dira teletipo gehienak. Bakarren batzutan ingelesez ere bai, inoiz inoiz alemanez ere iristen dira. Baina gehienetan gaztelaniaz bakarrik. Idazkolan edo redakzioan denak, izenburuak jarri beste lanik ez du. Baina euskarazko egunkari batean euskarara itzuli beharko dira denak. Lan hori azkar egin behar da, berriak etorri ahala. Eta jakina, hori guztia esaldi laburretan eman behar da, ez eliz-hizkera batean. Hiru edo lau itzultzailek etengabe lanean ihardun beharko dute, beste zereginik gabe. Eta gehiago badira hobe. Lan izugarria izango da hori.
--Zenbat jende denera?
-- Ajentzien bidez egin daiteke asko. Egunaren 24 orduetan gertatzen diren berriak eman ditzake ajentzia batek. 24 orduko gertaera eta berrien tratua egin daiteke. 12 orduko kontratua ere egin daiteke. Berri laburtuak eta aukeratuak ematen dizkizute orduan. Erreportajeetarako ere egin daiteke beste tratu bat. Baina guztia ez daiteke ajentzien bidez egin. Bertako gauzen berri eman behar du euskal egunkari batean. Horretarako ere jendea behar da.
-- Ajentzia bakoitzak, zenbat diru eskatzen du?
-- Horretaz ez dakit deus ere. Ni ez nago horretan sartua. Zertarako gezurra esan. Ajentziei ez ezik beste idazle eta kazetariei ere ordaindu behar zaie, ordea. Borondate hutsezko lanekin ezin daiteke egunkari bat egin. Igandeko euskal orria ateratzen hasi ginenean, garbi esan nion «La Voz de España»ko zuzendariari: «zerbait ematen ez bazaio idazleari, nik ez diot inori lanik eskatuko». Eta halaxe, 500 pezta ematen zaio bakoitzari.
-- Idazleez aparte, maketagileren bat ere beharko duzue, noski?
-- Egunkari gehienetan da maketagile bat, orrialde bakoitza ondo antola dezan. Egia esan, zenbait orrialde kazetariok geuk egiten dugu. Bakoitzak berari dagokion orria antolatu ohi du, maketagilea ez bait da denera iristen.
-- «Aritz» elkartea, «Erria» egunkaria. Ortografiaz zatigarri diren bi hitz aukeratu dituzue. «Herria» deitu astekari bat ere bada Ipar Euskal Herrian.
-- Ez da nere kontua izan. Hori guztia erabakia eman zait neri. Ortografiagatik nik ez dut inor baztertzen. Nere esku den igandeko euskal orrian H-dunak ere berdin hartuko nituzke. Ez da nere gustokoa, baina ni ez naiz itsu-itsuan horren aurka.
-- Egunkari bat aurrera ateratzeko, idazkera guztitako jendea hartu beharko litzatekeela uste dut nik.
-- Baita nik ere. Nere aldetik ez zaio inori aterik itxiko. Baina hori ez dut uste erabat zuzendariaren esku denik.
-- Etorkizun ona ahal du euskal egunkari batek?
-- Etorkizuna ez diot bat ere erosoa ikusten. Gipuzkoako erdal egunkariak Gipuzkoara mugatzen dira. Euskal egunkari bat Euskal Herri osora zabal daiteke. Bestalde, pentsaeraz ere oso mugatuak dira erdal egunkariak. Euskal egunkariak, ondo egiten baldin bada, sail haundiagoa har dezake. Baina halere neketsua ikusten diot etorkizuna. Ez gaitezke katalanekin konpara. Katalanez mintzo direnak euskaraz mintzo garenok baina askoz ere gehiago dira. Hizkuntza idatzia gehiago landu dute. Eta latinkume denez, ez ditu gureak dituen oztopoak.
-- Egunkari batentzat ez ote da goizegi?
-- Agian bai. Baina gure herriak behar du egunkari bat, gure herriari zor zaio euskal egunkari bat. Noizpait sartu behar zen putzuan. Hauxe izan daiteke, agian, une egokia. Nork daki? Dena den, neuk ere asko pentsatu dut baiezkoa eman baino lehen. Orain arteko lantegia utzi eta etorkizuna ilun duen lantegi bat hartu behar dut. Bizitzeko ogi kozkor bat gero ere, han edo hemen, beti izango da, noski.
Herrialde

23
Kontuz ezkerrarekin

GaiezKomunikabidPrentsaEuskaraz pr
GaiezKomunikabidPrentsaEgunkariakErria
PertsonaiazAIZARNA1
EgileezHERRIALDE1Komunikabid

Irakurrienak

Matomo erabiliz

Ertzaintzak herritar bati Irunen egindako erasoak haserrea eragin du

Lander Arbelaitz Mitxelena

54 urteko espetxe eskaera sei pertsonarentzat presoen ongi etorriak antolatzea egotzita

Xabier Letona Biteri

"Zenbat dugun kontatzeko!" Euskal Herriko mapa sortu dute

Euskal Irratiak

Efemeridea: Joxepa Antoni Aranberri ‘Xenpelar’ bertsolariak neskazaharrren defentsan bertso sorta argitaratu zuen

ARGIA

Israel ahulduta eta Iran boterea hartuta

Asier Blas Mendoza

"Nire burua duela 20 urte bezain indartsu ikusten dut"

Euskalerria irratia | Miren Mindegia

Azkenak

2024-05-12 | Urko Apaolaza Avila

Koopfabrika

Kooperatiba eraldatzaileen harrobia

Olatukoopek beste hainbat eragilerekin batera garatu duen proiektu nagusienetako bat KoopFabrika da, ekintzailetza soziala bultzatzeko helburuz 2017an sorturiko programa, eta gaur egun oraindik martxan dagoena.

Hasiera batean, lehenengo ideia izan zen ekonomia... [+]

2024-05-12 | Nerea Menor

Ghayath Almadhoun

"Alemania nagusitasun zuriaren piramidearen gailurrean dago, eta lehen holokaustoa ukatu zutenek orain Nakba ukatzen dute"

Ghayath Almadhoun-ekin hitz egin dugu Alemaniako zentsura sistemikoaz eta horren ondorioez. Siriako Damaskon 1979an jaiotako poeta palestinarra, Suediara joan zen bizitzera eta egun Berlinen bizi da. Bere poesiak, ia 30 hizkuntzatan itzulia, maitasuna, tokialdatzea eta nortasuna... [+]

2024-05-12 | Estitxu Eizagirre

Amillubiren festa maiatzaren 11n

Lurra taupaka hasiko da

Urola ibaiaren meandroan, Zestoako Iraeta auzoan daude Amilibia baserria eta bere lur emankorrak: 5 hektarea baso eta 4 hektarea laborantza lur. Laborantza ekologikoa sustatzen duen Biolur elkarteak baserria eta lurra kolektibizatu nahi ditu Amillubi proiektuaren bidez... [+]

2024-05-12 | Amets Aranguren Arrieta

Pastoral bat Iruñearendako

Herri-antzerki forma bat da pastorala. Sujet edo protagonista bat (hildakoa) hautatu eta bere bizia bertsotan ematen duena. Kantua ere presente dago emanaldian. Taula zuzendaria, taula gainean arituko diren arizaleak eta musikariak aritzen dira pastorala ematen den egunean... [+]

2024-05-12 | Urko Apaolaza Avila

'Ekonomia eraldatzailea(k)' liburua

Ekonomiaren adjektibo guztiak

10. urteurrena kari, Olatukoopek bi liburuxka atondu ditu eta labean ditu jadanik, ekonomia eraldatzailearen eta kooperatibagintzaren ingurukoak biak ala biak. Alde batetik, herri-kooperatiben inguruko eskuorri edo gida bat kaleratuko dute, herri kooperatiba bat zer den... [+]

Eguneraketa berriak daude