Albizu'tar Enrike Margolaria


1964ko ekainaren 14an
Kazetaritza independenteak herritarren babesa du arnas
Endrike Albizu Perurena margolariari elkarrizketa
Albizu'tar Enrike Margolaria
Pinturan, Euskal eskolarik sortu danik ez du uste
Albizu ta Perurena, tar Endrike, euskal margolaria da. Guk ezer esan ezpagendu ere, bere abizenak deadarka dau de esaten. Iran'en jaioa ta orain Ondarrabia'n bizi dana, bere ogei ta amasei urterekin. Biziro eraso digu, esanaz:
–Bidasoa'koa naizela jarri. zazu ta kito.
Onela egiten degu. Ta ondoren gure galdera-zerrenda egiten diogu. Pintore bezela guziok dakigu bere balioa, ta egun anetan ikusteko jarri ditu bere lanak Donostia'k~ Aiuntamentu azpietan. Jendea ta arrera oso ona izan du bere erakusketa onekin.
Berrogei ta amaika lanki es da txantxetako lanza. Maiatz onen bigarrenean zabaldu zan erakusketa, amabosgarren egunerarte irautekotan. Gure pintorea ezaguna ba-da ere, –len esan degunez–, ZERUKO ARGIA'ren irakurleei jakingarri izango zale gizen onen griña ta ircika nolakoa izan dan bere asieratik artuta.
–Nolatan asi ziñan?
–Zer esango dizut? Valentzia'ko San Carlos'en asi nintzan ikasten eta Madrid'go San Fernando'n jarraitu nuan nere margo-eskola.
–Luzaro aritu al-ziñan ortan?
–Ikasgoak bukatu arte, erabakita dauden urtetan
Diputazioak Saritua
–Aldi artan erakusketa edo espoxiziorik egin al-zenduan?
–Bein baiño geiagotan ala ere, ta Diputazioak saritua izan nintzan pintore gaxteen artean.
–Erbestetan ere ibillia omen-zera?
–Orrela da. Erroma'n, Frantzia'n eta Venezuela'n izana naiz. Azkenengo lurralde ontara joan nintzanean, ezkondua nengoen. Berrogei ta amabi ta berrogei ta amairugarren urtetan zan ori, ta egun aietan borruka bizian ari nintzan.
–Zenbat urte dala itzuli ziñan?
–Orain lau bat urte.
Orain arte gizena, margolaria, zuen aurrean igintzea besterik ez degu egin; baiña ortik gora ere oso jakingarria dala derizkiogu bere gaurko eiña pintore aldetik, beraren estela berezia ta nola umatu dan lan ontara jakitea.
–Nerekiko–erantzuten digu– gizona bera da autrenengo pintagaia. Gizona bat argazki zuzenean, baiña baita ere bere osotasunean. Euskalerriko lurra alde batera utzi gabe–jakiña!–. Gizona bere saltsan jarria, esango gem duke. Ta guretzat gure lurraldea. Batez ere Ondarrabi'ko ikusmira –mendi, itxaso, ibaia da nere begietan dantzan dabillena; emen bizi bainaiz gorputz eta biotz.
Euskal Eskolarik Ezin Diteke Sortu
–Ba-da gure artean Euskal-eskola izena artu duan pintura-meta. Zu eskola ortakoa al-zera?
–Ara. esango dizut. Euskal-eskola lege batzuen barrnan lan egitea ba-da, ori exin diteken gauza; da gure artean; oso bakoitza bere koskolean sartuak baikera euskaldunok. Ni nerau naiz ta zu zerari zera gure artean.
–Ala ere entzun oi-degu
–Bai, bai. Baiña euskalpintura ori gelenbat barrugiroz eta norberaren erri-maitasanez egin ditekela uste det. Euskal-estilorik, euskalkerarik ere ez det uste benetan arkitu ditekenik. Beti bakoitzaren nortasuna artu izan det aintzakotzat; norberak barrnan daramana ta iñun ikasten ez dana. Arriskutik anndiena, orregatik, alde guzietako ertia sorizeko arriskua dala deritzat. Eskola berdiña mundu guzian; bai Paris'en bai Madrill'en.
–Orduan?...
–Len esan dizudana: norberak bere koxka jarizea; beraren sentigena agertzea.
Albizu, beraz, bera da. Ta norbera izate au garrantzi aundikoa izanik, askoz geiago margolaritzan. Alde guzietatik nortasuna galdu ta pillean nastuta gelditzeko zorian bai-gande.
–Ta ondoren dio:
–Norberatasun au–gezurra dirudi ala danik–ito gabe eramatea, neke anndiko lana da. Besteren giñean lan egitea, ostera, askoz errazago eramatekoa dirudi.
Besteak Ez Bezelakoa Izatea Naikoa Det
–Nortasunak emango du gure lanaren erantzuna, naiz ta lan urria izan. Ta ez det berria izateko asmorik; orri arropuzkeria dala bai-deritzat. Naikoa det, besteak ez bezelakoa izateaz.
–Ortan datza nortasuna –esaten diogu gure aldetik– boste molde batekoa izatean.
–Askok–jarraItzen du Albizu'k– egon-eziña, urduritasuna, imintzioarekin nastu oi-dute, ta boti «estetika berri» zai egon oi-dira. Onela, maiztutako esanak berrituaz, gizan-arpogia pintatzea lan galdua ta gaindua dala uste dute. Baiña nik lenean iraunaz, giza-arpegi bat bere eiñean pintatzea, erreza ez dalarik, oso garrantzi anndiko lana dala sinisten det oraindik ere.
Erakusketa onetan margolariari oso barrukoak zaizkion gaiak ikusten dira: arrantzalesk dirala, Ondarrabiko etxeak dirala, erlijio-gairen bat, eta Madrill'en margoztutako zenbalt argazki.
–Beste tokiren batzuctan erakutsi al-dezu zure lan au?
–Madrill'en, Bartzelona'n, Bilbo'n
–Ta zare margalaritzatik bizi al-zera?
–Bai, baiña ori orrela izatea, zorionez neretzat, nere emazteari zor diot. Bera nere lanean ziaro sartua bai-dago ta nere erti-kezkatan egosia. Orregatik sortu zalt onelako ankera nere bizibidean aurrera irtetzeko.
–Bukatzeko, zer esango zeniguke zure gogoz?
–Inguruko aide gabe lan egitea zailla dalarik, nere erakusketa au alegin batzuen ondorena ta bizi gerala adierazteko egokia sortuko balitza, ederki letorke nere nekea. Ezpaida sarri erreza norberaren neucri betea lanean ematea, gizonak izaten dituan aldarte txarrak dirala bide, askotan ez degu gure barruko ongi adieraxten.
–Asmo berririk?
–Jo ta ke jarraitzea lanean. Edo-ta norbaitek zionez: jan bajo ta itxoin.
KUKU

San Benitotren zati bat. Iduri an EnriRe Albizutren lana da ta oraln Lazkao'ko Beneditarren prallletegian iRus diteRe.
8

GaiezKulturaArteaPinturaErakusketak
GaiezKulturaArteaPinturaPintoreakALBIZU1
EgileezKUKU1Kultura

Azkenak
NATOren eta Trumpen irizpideen aurka, Espainiaren aurrekontu militarra %5era igotzeari uko egin dio Sánchezek

Oraindik ez dago garbi noiz arte eutsiko dion bere erabakiari Pedro Sánchez Espainiako Gobernuko lehendakariak, baina korapilo handi samarra sortzen ari da NATOren barruan, honek aurrekontu militarra %5era igotzea arbuiatu ondoren.


Elkarte frankistak debekatuko dituen legea onartu du Espainiako Kongresuak

Espainiako Gobernua osatzen duten PSOEren eta Sumar alderdien arteko koalizioak aurkeztutako lege proposamena onartu dute Kongresuan ostegun goizean, frankismoaren apologia egiten duen edozein erakunde debekatuko edo legez kanpo utziko lukeena


Beste familia bat etxegabetu dute Iruñeko Alde Zaharreko Jarauta kalean

Ostiral goizaldean emakume bat eta bere semea etxegabetu dituzte Iruñeko Alde Zaharreko Jarauta kaleko 82. zenbakian. Espainiako Poliziaren laguntzarekin, epaitegiko segizio judiziala etxebizitzan sartu eta eta bizilagunak kanporatu dituzte.


2100. urtean herritarren %60 urak har ditzakeen eremuan biziko dira Eusko Jaurlaritzaren azterketaren arabera

Bero boladak ohikoagoak eta luzeagoak dira, azken bi mendeetan 20 zentimetrotan igo da itsas maila eta EAEko bataz besteko tenperatura 0,3 ºC igo da hamarkada bakoitzean.


Donostiako Gladys Eneako paumei emandako tratu txarrak salatu ditu Eguzki taldeak

Eguzki elkarte ekologistak salatu du Donostiako parkean gertatutakoa. Parkean bizi diren hainbat paumari lumak erauzi dizkiote, odoletan utzita. Beraz, erasoa izan dela ondorioztatu dute eta ez dela hegaztien lumaberritze prozesu naturala izan. Eguzki


Hamabost migratzaile bizi ziren kanpaleku bat hustu du Getxoko Udalak

Algortako Larrañazubi inguruan dago kanpalekua, eta Getxoko Udaltzainek hori husteari ekin diote ostegun goizean. Alkateak adierazi du han bizi ziren pertsonen "segurtasuna" bermatzeko eta "ingurune natural hori zaintzeko" desegin dutela. Getxoko EH Bilduren... [+]


Zizurren ikasleak komun eta aldageletan grabatzen zituen irakasleak 180 urteko zigorra jaso dezake

Zizur Nagusiko institutu batean 41 pertsona grabatu zituen eta haietako 30 bere ikasleak ziren. Argazki batzuk sare sozialak erabilita lortzen zituen eta adimen artifizialarekin aldaketak egiten zituen.


Jaurlaritzak babestu du Jerusalemgo kolonoentzat CAF egiten ari den tranbia

Beasaingo enpresaren akzioen %3ren jabe da Eusko Jaurlaritza, eta adierazi du CAFek nazioarteko legedia errespetatzen duela. BDZ Euskal Herriak gogorarazi dio gobernuak derrigortuta daudela okupazioa bultzatzen duten proiektuen aurka egitera.


Irungo ‘auzokide patruilen’ atzean, islamofobia, xenofobia eta erailketarako deiak

Maiatzaren 5ean “Lo Vimos en Irun” WhatsApp taldea sortu zenetik, 700 lagun baina gehiago bildu dira larunbatetan patruilak antolatzen dituen taldera. “Segurtasuna bermatzeko” eta “delituak prebenitzeko” aitzakien gibelean, gorrotoaren haztegi... [+]


2025-06-20 | Gedar
Basauriko Sidenorrek 1.207 tona altzairu bidali dizkio arma-ekoizle sionista bati

Egoitza nagusia Basaurin duen enpresak IMI Systemi egin dio bidalketa. Armagintzan bakarrik aritzen da Israelgo Estatuko konpainia hori.


Arabako Mahastiak sor-markari behin betiko itxi dio bidea Espainiako Auzitegi Gorenak

EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak ezetza eman zion ABRA Arabako Errioxako Upategien Elkarteak bultzatutako sor-markari. Elkarteak helegitea jarri zion ebazpenari, eta orain Espainiako Auzitegi Gorenak ezetza berretsi du.
 


Beskoitzen ikastola eraikitzeko lursaila eskuratu du Seaskak

Ikastola 2013an sortu zuten eta ondoko urtean jarri zuten prefabrikatu bat herriko etxearen lursail batean bertatik bideratzeko ikaskuntza. 2022an eraikin sendo bat eraikitzeko proiektua aurkeztu zuten, baina herriko kontseiluak ez zuen horrelakorik onartu. Gatazka gogorra egon... [+]


Eguneraketa berriak daude