Albizu'tar Enrike Margolaria


1964ko ekainaren 14an
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu
Endrike Albizu Perurena margolariari elkarrizketa
Albizu'tar Enrike Margolaria
Pinturan, Euskal eskolarik sortu danik ez du uste
Albizu ta Perurena, tar Endrike, euskal margolaria da. Guk ezer esan ezpagendu ere, bere abizenak deadarka dau de esaten. Iran'en jaioa ta orain Ondarrabia'n bizi dana, bere ogei ta amasei urterekin. Biziro eraso digu, esanaz:
–Bidasoa'koa naizela jarri. zazu ta kito.
Onela egiten degu. Ta ondoren gure galdera-zerrenda egiten diogu. Pintore bezela guziok dakigu bere balioa, ta egun anetan ikusteko jarri ditu bere lanak Donostia'k~ Aiuntamentu azpietan. Jendea ta arrera oso ona izan du bere erakusketa onekin.
Berrogei ta amaika lanki es da txantxetako lanza. Maiatz onen bigarrenean zabaldu zan erakusketa, amabosgarren egunerarte irautekotan. Gure pintorea ezaguna ba-da ere, –len esan degunez–, ZERUKO ARGIA'ren irakurleei jakingarri izango zale gizen onen griña ta ircika nolakoa izan dan bere asieratik artuta.
–Nolatan asi ziñan?
–Zer esango dizut? Valentzia'ko San Carlos'en asi nintzan ikasten eta Madrid'go San Fernando'n jarraitu nuan nere margo-eskola.
–Luzaro aritu al-ziñan ortan?
–Ikasgoak bukatu arte, erabakita dauden urtetan
Diputazioak Saritua
–Aldi artan erakusketa edo espoxiziorik egin al-zenduan?
–Bein baiño geiagotan ala ere, ta Diputazioak saritua izan nintzan pintore gaxteen artean.
–Erbestetan ere ibillia omen-zera?
–Orrela da. Erroma'n, Frantzia'n eta Venezuela'n izana naiz. Azkenengo lurralde ontara joan nintzanean, ezkondua nengoen. Berrogei ta amabi ta berrogei ta amairugarren urtetan zan ori, ta egun aietan borruka bizian ari nintzan.
–Zenbat urte dala itzuli ziñan?
–Orain lau bat urte.
Orain arte gizena, margolaria, zuen aurrean igintzea besterik ez degu egin; baiña ortik gora ere oso jakingarria dala derizkiogu bere gaurko eiña pintore aldetik, beraren estela berezia ta nola umatu dan lan ontara jakitea.
–Nerekiko–erantzuten digu– gizona bera da autrenengo pintagaia. Gizona bat argazki zuzenean, baiña baita ere bere osotasunean. Euskalerriko lurra alde batera utzi gabe–jakiña!–. Gizona bere saltsan jarria, esango gem duke. Ta guretzat gure lurraldea. Batez ere Ondarrabi'ko ikusmira –mendi, itxaso, ibaia da nere begietan dantzan dabillena; emen bizi bainaiz gorputz eta biotz.
Euskal Eskolarik Ezin Diteke Sortu
–Ba-da gure artean Euskal-eskola izena artu duan pintura-meta. Zu eskola ortakoa al-zera?
–Ara. esango dizut. Euskal-eskola lege batzuen barrnan lan egitea ba-da, ori exin diteken gauza; da gure artean; oso bakoitza bere koskolean sartuak baikera euskaldunok. Ni nerau naiz ta zu zerari zera gure artean.
–Ala ere entzun oi-degu
–Bai, bai. Baiña euskalpintura ori gelenbat barrugiroz eta norberaren erri-maitasanez egin ditekela uste det. Euskal-estilorik, euskalkerarik ere ez det uste benetan arkitu ditekenik. Beti bakoitzaren nortasuna artu izan det aintzakotzat; norberak barrnan daramana ta iñun ikasten ez dana. Arriskutik anndiena, orregatik, alde guzietako ertia sorizeko arriskua dala deritzat. Eskola berdiña mundu guzian; bai Paris'en bai Madrill'en.
–Orduan?...
–Len esan dizudana: norberak bere koxka jarizea; beraren sentigena agertzea.
Albizu, beraz, bera da. Ta norbera izate au garrantzi aundikoa izanik, askoz geiago margolaritzan. Alde guzietatik nortasuna galdu ta pillean nastuta gelditzeko zorian bai-gande.
–Ta ondoren dio:
–Norberatasun au–gezurra dirudi ala danik–ito gabe eramatea, neke anndiko lana da. Besteren giñean lan egitea, ostera, askoz errazago eramatekoa dirudi.
Besteak Ez Bezelakoa Izatea Naikoa Det
–Nortasunak emango du gure lanaren erantzuna, naiz ta lan urria izan. Ta ez det berria izateko asmorik; orri arropuzkeria dala bai-deritzat. Naikoa det, besteak ez bezelakoa izateaz.
–Ortan datza nortasuna –esaten diogu gure aldetik– boste molde batekoa izatean.
–Askok–jarraItzen du Albizu'k– egon-eziña, urduritasuna, imintzioarekin nastu oi-dute, ta boti «estetika berri» zai egon oi-dira. Onela, maiztutako esanak berrituaz, gizan-arpogia pintatzea lan galdua ta gaindua dala uste dute. Baiña nik lenean iraunaz, giza-arpegi bat bere eiñean pintatzea, erreza ez dalarik, oso garrantzi anndiko lana dala sinisten det oraindik ere.
Erakusketa onetan margolariari oso barrukoak zaizkion gaiak ikusten dira: arrantzalesk dirala, Ondarrabiko etxeak dirala, erlijio-gairen bat, eta Madrill'en margoztutako zenbalt argazki.
–Beste tokiren batzuctan erakutsi al-dezu zure lan au?
–Madrill'en, Bartzelona'n, Bilbo'n
–Ta zare margalaritzatik bizi al-zera?
–Bai, baiña ori orrela izatea, zorionez neretzat, nere emazteari zor diot. Bera nere lanean ziaro sartua bai-dago ta nere erti-kezkatan egosia. Orregatik sortu zalt onelako ankera nere bizibidean aurrera irtetzeko.
–Bukatzeko, zer esango zeniguke zure gogoz?
–Inguruko aide gabe lan egitea zailla dalarik, nere erakusketa au alegin batzuen ondorena ta bizi gerala adierazteko egokia sortuko balitza, ederki letorke nere nekea. Ezpaida sarri erreza norberaren neucri betea lanean ematea, gizonak izaten dituan aldarte txarrak dirala bide, askotan ez degu gure barruko ongi adieraxten.
–Asmo berririk?
–Jo ta ke jarraitzea lanean. Edo-ta norbaitek zionez: jan bajo ta itxoin.
KUKU

San Benitotren zati bat. Iduri an EnriRe Albizutren lana da ta oraln Lazkao'ko Beneditarren prallletegian iRus diteRe.
8

GaiezKulturaArteaPinturaErakusketak
GaiezKulturaArteaPinturaPintoreakALBIZU1
EgileezKUKU1Kultura

Azkenak
Hegazkinez bidaiatzea trenez baino 26 aldiz merkeago izan daiteke Europan

Europa barruan hegaldiak hartzea trenez bidaiatzea baino 26 aldiz merkeagoa izan daiteke, 31 herrialdetako 142 ibilbidetan oinarritutako Greenpeaceren ikerketa baten arabera. Hegaldien zerga pribilegioei egotzi die desparekotasuna, eta trenbidea merketzeko neurriak eskatu ditu.


Belfasteko Kneecap musika taldea jo-puntuan: epaiketak, zentsura, jazarpena...

Israel Gazan egiten ari den genozidioaren aurkako mezuak adierazteagatik mota askotako errepresioa jasan du Irlandako Kneecap musika taldeak: Liam Óg Ó hAnnaidh kidea asteazkenean epaitu zuten, Londresen emandako kontzertu batean Hezbollah miliziaren bandera... [+]


Gutxieneko soldata propioaren alde 138.495 sinadura lortu dituzte sindikatuek

ELA, LAB, ESK, Steilas, Hiru eta Etxalde sindikatuek aurkeztu dituzte Herri Ekimen Legegilearen sinadurak Eusko Legebiltzarrean. Orain pilota alderdien teilatuan dagoela esan dute, eta herritarren borondatea kontuan izatea eskatu diete.


Gazako genozidioan hildakoen %83 zibilak dira, Israelgo armadaren datuen arabera

Israelgo armadaren barne agiri batean agertzen diren datuek diote Gazan hil dituzten sei palestinarretatik bost zibilak direla, azken hamarkadetan aurrekaririk ez duen sarraskia izanik. Israelgo zerbitzu sekretuek maiatzean zioten armadak Hamaseko eta Jihad Islamikoko 8.900... [+]


Sexu erasoak “kopuruz eta intentsitatez handitu” dira Bilboko Aste Nagusian

Bilboko Konpartsek elkarretaratze jendetsua egin dute Arriaga Antzokiren aurrean azken egunetako eraso sexisten aurka egiteko. Konpartsek adierazi duten arabera, erasoak kopuruz eta intentsitatez handitu dira. Aste Nagusiaz gozatzera gonbidatu dituzte herritarrak, eta... [+]


Kartzelan jaioa eta Israelek eraila adin nagusitasunera iritsi aurretik: Youssef Al-Zuqen historia

Youssef Al-Zuq munduko preso gazteena izandakoaren bizitza Gazako zigor zikloaren ikur da. Al-Zug 2008an jaio zen kartzelan, ama atxilotu eta epaiketarik gabe espetxeratu ondoren. Uztailaren 12an hil zuten Israelen bonbardaketa batean.


Oporrak ere gaixotasun?

Abuztua heldu zaigu, irakurle. Oporretan zaude eta zuretzako denbora gehiago daukazu? Edo agian ez daukazu denborarik, oporrak planez bete dituzulako? Edozein modutan, kontuz! Egungo bizimoduaren psikologizazioak edonon sailkatzen ditu sindrome berriak, eta oporraldiak ez daude... [+]


Txikiren eta Otaegiren mural bati eraso egin diote Durangon

Durangoko Ernaik salatu du Txiki eta Otaegiren muralaren kontrako erasoa. Ostegun arratsaldean murala berregiteko dei egin dute.


Nazien kontzentrazio esparruetan palestinar zapia ezin dela jantzi ebatzi du Alemaniako epaitegi batek

Turingia estatuko Auzitegi Gorenak ebatzi du Buchenwald konzentrazio esparruko memorialak eskubidea duela kufija daraman edonori sarbidea ukatzeko, "judutar ugariren segurtasuna" arriskuan jarri baitezake.


AEBek beltzez margotu dute Mexikoko mugaren hesia haren tenperatura igo eta migratzaileak pasatzea saihesteko

Mexikoko mugako hesia beltzez margotu du AEBetako Gobernuak. Lehenengo brotxakadak ematera bertaratu da Segurtasun Nazionaleko idazkaria bera, Kristi Noem. Neurri horren bidez, hesiaren tenperatura igo nahi dute, eta horrela migratzaileen pasabidea zailtzeko.


Ibai Iturria Garmendia, mendi gidaria
“Jende asko ez da modu egokian joaten mendira, kezkagarria da”

Garmendi mendi gidaritza zerbitzuaren bitartez zeharkaldi eta ateraldiak antolatzen ditu Ibai Iturriak. Argitara eman diren datuekin kezkatuta, mendian "kontzientziaz eta arduraz" jokatzearen beharra azpimarratu du.


2025-08-21 | Gedar
Zumaiako Bedua jatetxeko esplotazioaren testigantza gehiago bildu dituzte

Ez kobratzea, nagusiaren senideen etxeak garbitu behar izatea, lantokian lo egin behar izatea, irainak... Luxuzko jatetxeko esklabotza-baldintzen lekukotzak argitara ateratzen jarraitzen dute Urola Kostan.


Israelek Gaza hiria okupatzeari ekin dio, Hamasek azken su-eten proposamena onartuta ere

Erakunde palestinarrak astelehenean jakinarazi zuen ohar batean Egiptoko eta Qatarreko bitartekariek proposatutako su-eten akordioa ontzat jo duela. Israelgo armadak, ordea, dagoeneko inguratuta dauka Gaza hiria, eta han dauden palestinarrei urriaren 7ra arteko epea eman die... [+]


Eguneraketa berriak daude