Luis Bergaretxe Jauna


1976ko urtarrilaren 18an
Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Irungo Alkateari elkarrizketa da
Luis Bergaretxe Jauna
Luis Bergaretxe Irunen jaio zen orain dela 45 urte. Amaren eta aitaren aldeko aitona-amonak ere irundarrak zituen.
Aduanako agentea dugu.
1967garren otsailaren 5ean alkate-ordeko izendatu zuten.
1973garrengo martxoaren 3an, berriz, Irungo alkate.
Hiru seme-alaben guraso dugu
Gipuzkoako Diputazioko lendakaritarako eskaini du bere burua.
- Zerk eskainerazi dizu zeure burua Diputazioko Lendakaritarako?
- Nik ez nuen egundaino Diputazioko Lendakaritzara iristerik pentsatu, nahizta zenbait aldiz komunikabideek hala adierazi. Baina, orain, aukerazko kargu gertatu delako lendakaritza hori, eta adiskide batzuek leun bezain estu hala eskatu didatelako, neure burua eskaini dut kargurako, aukera batek berekin dituen arriskuak gogoan izanik ere.
Baina egokiera egokiera, eragin didaten arrazoi sakonak honako hauk dira: gizartea zerbitzeko grina - horrek erabili nau nere Irungo Udaletxearen buru egon naizenean ere -; neure Gipuzkoari diodan maitasun bihotzekoak eta hezurretaraino euskaldun izateak; eta gure kondairaren betiko eskakizunen araberako nere espaniar izateak, gaur Erregeren mensajean erdi-erdian sartuta dagoen Kondaira horrenak, alegia.
- Zerk bereizten zaitu, zeure ustez, beste lendakari-gaietatik, nahiz ideoligia kontuan nahiz giza-alderditik?
- Ez naiz iardun ideologiko bereiztasunen bila besteekiko. Beste biak eta ni, oraintsu bukatua dugun administrazioaren zerbitzari izan gara Elkarte berean. Baina hori bukatu da, historia da jadanik, ni baino dinago direnek esan dutenez.
Giza-alderdiko bereiztasunak, berriz, beste norbaitzuek bila ditzatela. Famili-maitea naiz eta harentzat bizitzea gustatzen zait, norbaitek zerbait duenean hartaz hitzegiten ahaleginduz, inundiz ahal bada, gizarte aldakor honen araberan familiaren izaer moldatzeko.
Nere adiskideen adiskide naiz, eta norbaitek etsai banau, nahiago izaten dut ez jakin, nere izateko moduak nornahiri laguntzera naramanez gero.
- Zein dira gaur Diputazioak daduzkan arazo nagusienak? Zein da zuk gehiena landu nahiko zenukeen alderdia, Lendakari aukeratuko bazintute?
- Diputazioaren arazo nagusiak "regimen especial" delakoaren ingurumari izango dira oraingoz. Jakin bedi hala ere, nahizta garrantzizkoa izan norbaitzuentzat garrantzitsuena dirudien ekonomia alderdia, badela beste zenbait, hala nola barne-eraketa, autonomia, Junta Jeneralen bidez herriak parte hartzea elkartearen zereginetan eta abar, ekonomia bezain garrantzizkorik eta, nolabait, haren arima izan behar duenik.
Batez ere, Ayuntamentuak probintziako zereginetan sarrerazten ahalegindu nahiko nuke, hoien harremanak erraztuz eta leunduz. Probintziako hiri bateko Alkate naizenez eta Elkarte-batzordeko buru, ezagutzen ditut zuzenki eta senditzen barnetik ayuntamentuen arazoak.
- Gaurko Dipuazioek badutela uste al duzu, antzinakoek zuten itzalik? Ezetz uste baduzu, zergatik dela derizkiozu?
- Itzala, efikaziaren ordaina dela uste dut nik. Eta efikazi kontuan asko esan nahi dute dauzkan sarrerak. Ikus daitezke zein izaten zituen aintzina Diputazioak eta zein izan dituen bukatu berria dugun azken aldi hontan. Baina sarrerak sarrera, nere ustez efikazia izan du Dipuazioak, zeukan presupuestoaren arabera egin dituen lanetan. Pentsa gero, publiko izeneko presupuestoa zuen arren, pribatua izan balu bezala ibili dela: Amnistrazio zentralak erabakitako sarreren arabera kalkulatu behar izan ditu bere gastuak.
- Gaur egiten den aukera-modua iruditzen al zaizu hoberena? Zergatik?
- Gure Probintzian, lehen egiten zen bezala egin behar litzatekeela iruditzen zait Lendakariaren aukera: Herriak aukeratutako Junta Jeneralek aukeratu behar luketela Diputazioko Lendakaria.
- "Concierto Económico" berriro ezartzeak zer dakar berekin? Zertan lagun diezaioke gure probintziako ekonomiari?
- Bentaja bat, lehen aipatu dudan presupuesto eta efikazia kontua da. Horrekin bakarrik kenduko liratekeela uste dut oraindaino bere inbersioetan izan dituen- mózketak. Nik esan behar banu, ezarri behar diren zerbitzuak ezartzeko dirua, zerbitzu hoien premia sortzen duten sektoreek emango lutekenarekin bilduko litzateke.
Uste dut, gainera, konzierto hori gaurkotuz, gure gauzen antolaketa egokiago egin daitekeela, han edo hemen beharrezko den zenbait lantokiri lagunduz, edo-ta premiarik ez dagoen lekuetan ezartzen den beste zenbaiti karga haundiagoak botaz.
Hala ere, konziertoa, bukatu dugun kondairaldi hau ongi bukatzeko genuen beharrezkoena da.
- Probintzia bakoitzari bakarka erantzuteko partez, ez al litzateke hobe Euskal Herri osoarentzat erantzun bat lortzea, Nafarroa barne?
- Ez dut uste Euskal arazo hori batean hartzea arau juridiko baten esku dagokeenik. Nahizta elkartzen gaituzten sentimentu batzuk gogoan izan, badela uste dut diferentziarik aski, osoko erantzun bat pikutara bial dezakeenik. Berezko eskualde dugun hau, Bardulia, indartu behar dugula uste dut eta poliki-poliki elkar-lan batzuk hartzen ahalegindu, elkartzen gaituen guzia indartu dezogun eta bakantzeri gaituen hura jan. Horrela, poliki-poliki eta eten gabe lan eginaz, uste dut, luzaro gabe ikus daitekeela gure Eskualde hau beste probintziekin bateratua.
- Zer pentsatzen duzu momentu hontako politika-egoeraz? Zer ekar dezake aldaketak Diputazioen eginkizunerako?
- Interesgarria iruditzen zait oso momentua, eta aldi berean, eskakizunez betea nahiz Elkarteentzat eta nahiz gipuzkoar bakoitzarentzat. Probintzia osoari begira, Diputazioa dela uste dut giltza.
- Oraingo Gobernuaren "Real Manifiesto" hortan ageri den eskualde eraketan zer dagokie Diputazioei?
-.Gobernuko Lendakariaren programa ikusi beharko lehenbizi, galdera horri erantzuteko.
- Partidu-politikoak izateko askatasunaz zer uste duzu? Asoziazio bidea nahikoa al da?
- Gobernuko Lendakariak esan duenez, gure Erakundeen demokratizatze hortan eginkizunik haundienetakoa dute partiduek. Baina nere iritziz, Diputazio eta Ayuntamentuen eginkizuna aministrazioa denez gero eta politikaz landa dagoena nolabait;demokratizatzearen lehen pausotan, hau da, diputazio eta ayuntamentu mailan, ez dut uste hartarainoko garrantzia dutenik.
- Diputazioren eginkizunetan sartzen al da, zure ustez, kultura euskaldunaren alde egitea eta euskara indartzen saiatzea?
- Estatuari baldin badagokio nazioko kultura babestea eta indareraztea, bera nazio horren ispilu delako, eta gero kultura hori herritar guziei banatzea, Diputazioari ere badagokio bere saileko gizonek gizaldiak barrena egin duten kultura babestea eta indartzea. Bera baita, izan ere, bere sailaren ispilu eta aministratzaile. Eta hizkuntza bada kultura horren bide garrantzitsuen edo beharrezkoena -folklorea, musika, literatura eta abar ere barne diren arren -, badagokio Diputazioari Euskararen alde lan egitea, gure eskualdean lan egiten duten guziek gure kulturaren jabe izan ditezen.
- Bilinguismo kontua, nola ezarriko zenuke gure artean?
- Egundaino ez zait gustatu erantzunak asmatzen ibiltzerik, eta, are gutiago, bilinguismoa nola gure artean, galdegiten didazunez gero. Berriketa da ba hori! Lehen esan dizut euskara jakitea beharrezkoa dugula geure kultura ahogozatzeko; baina bilinguismoa nola beharko lukeen esaten hastea, atrebentzi itzela litzateke. Nik esan diezazukedana, hauxe da: Diputazioak, nik dakidanez, lehen ere, orain baino giro txarragoa zenean, pauso haundiak emanak badituela hortan, eta ni aukeratzen banaute, arreta bereziz zainduko dudala gauza hori, utz ezinezkoa baitugu, guztiok geure kultura sakondu dezagun eta gure ondorengoei pasa ahal izan diezaiegun.

Luis Bergaretxe
18-19

GaiezPolitikaEuskal HerrErakundeakUdalak
PertsonaiazBERGARETXE1

Azkenak
Euskadi nazioa da

2025eko Aberri Egunean, Imanol Pradales lehendakari jaunak “Euskadi Nazioa da” eta “hemen jarraitzen dugu eta jarraituko dugu, gure hizkuntzarekin eta gure nazio nortasunarekin, ez izan zalantzarik”, ozenki esan zituen.

Euskalduna naizen aldetik,... [+]


Sader-Profersaren Zorrotzako lantegien jarduera etetea eskatu dute auzokideek osasuna kaltetzen duelako

Auzo elkarteak, herri mugimenduak eta ekologistak batu ziren asteazkeneko kontzentrazioan. Lantegien jardueraren amaiera itxaroten ari dira duela hamar urte.
 


Landaguneen despopulazioa
Perotx oinetxea birgaitu, Nafarroako Urraul Goiti biziberritzeko

Nafarroako landa gune asko daude despopulazio arrisku larrian eta horietako bat da Urraul Goiti Pirinioaurreko bailara. Hango Adoain herrian biztanle bakarra bizi da iraunkorki eta 93 urte ditu. Han da ere Perotx oinetxe zaharra eta berau birgaitzeko herri ekimena abiarazi dute.


Tunisiatik Gazara abiaturiko ‘Al Soumoud’ auto-karabana geldiarazi dute Libiako Sirte hirian

Asteartean pasa zuten Tunisia eta Libiaren arteko muga, ondotik Egiptora sartu eta bertatik Gazara heltzeko asmoz. Berez, Libiako autoritateen babesa jasota du ekimenak, eta jarrera horri segika bidea berriz irekitzea galdetu diete poliziei antolatzaileek.


Israelen erasoaren aurrean, Iranek mendekua iragarri du eta 100 bat dronerekin erantzun du

Israelek Iranen aurka orain arte egindako aire eraso gogorrena egin du ostiral goizaldean, Leon operazioa-rekin. Erasoan, Israelgo Armadako 200 bat gerra hegazkinek hartu dute parte eta kalte handiak eragin dituzte Iraneko nuklear programa garatzeko eta misil balistikoak... [+]


Bilboko San Frantziskon ertzainek egindako eraso bat ikertzen ari da Segurtasun Saila

Erasoa Bilboko kale horretako ile apaindegi batean egin zuten maiatzean. Erasoa grabatua izan zen eta auzokideek salatu zuten.


Agus Gorbea, Gazako martxatik deportatua
“Martxak ezin badu aurrera egin, beste alternatiba batzuk jarriko dituzte martxan; zerbait egingo dute ziur”

Gazarako Martxara bidean, Kairoko aireportuan atxilotu zituzten euskal herritarren artean dago Agus Gorbea, eta momentuz deportatu duten bakarra izan da. Euskal Herrira bidean dagoela erantzun ditu ARGIAren galderak.


2025-06-13 | Irutxuloko Hitza
Palestinaren aldeko bi eguneko baraualdia egingo du Argituz elkarteak Donostian

Palestinako herria pairatzen ari den genozidioa salatzeko bi eguneko baraualdia egingo du Argituz elkarteak Donostian asteburu honetan, larunbatean eta igandean. Garibai kaleko 19. zenbakian egingo dute elkartasun ekintza.


Israel gosea arma gisa erabiltzen ari dela salatu du Nazio Batuen Batzar Orokorrak

Espainiako Estatuak eta Palestinak bultzatuta, 146 herrialdek alde bozkatu dute, 12k kontra eta 19 abstenitu dira. Ebazpenak Gazako sarraskia eta Israelen hedapena Zisjordanian salatu ditu eta nazioarteko ebazpen judizialak betetzea eskatu.


Zer egin Lemoizko zentral nuklearragaz?

1984an, Lemoizko zentral nuklearrak bere ateak betirako itxi zituen, konpondu gabeko urteetako gatazka eta zauriak atzean utzita; zentralaren azpiegitura ia berdin mantendu da, eta gertatutakoa, isilpean iraun du. Orain, tokikoek hainbat proiektu proposatu dituzte Basorda kalako... [+]


2025-06-13 | Ahotsa.info
Euskararen Defentsarako Sarea
“Bidegabea da euskara lanpostu publikoetan ez baloratzea”

Euskararen Defentsarako Sareak elkarretaratzea egin du Nafarroako Parlamentuaren aurrean ostegunean, aldarrikatzeko lanpostu publikoetan hizkuntzak baloratzen badira, euskara baloratzen ez den lanposturik ez litzatekeela egon behar. Eta beraz, Nafarroako Gobernuak egindako... [+]


Melisa Pérez, Kairon atxilotua
“Debekatu egin omen dute Gazara martxa, baina guk aurrera jarraituko dugu”

Egiptoko Gobernuak Israelen presioei men egin eta ehunka pertsona atxilotu ditu, Gazara egitekoa den martxa gelditu nahian. Hala ere, milaka lagunek martxari hasiera emateko prest jarraitzen dute, Israelen blokeoa apurtu eta genozidioa gelditzeko presioa egin asmoz. Melisa... [+]


Eguneraketa berriak daude