Mari Paz Jimenez De Bizkarrondo,

1975eko martxoaren 23an

Mari Paz Jimenez De Bizkarrondo,
Margolari Ez Ezik Emakume Kezkatua
Amarako hauzo berrian, Buigas-ko iturritik hurbil bizi da, Gipuzkoan oso ezaguna ez den Mari Paz Jimenez margolaria. Pinu, urre-lili eta narziso lore bidetik etxe handi batetara heltzen gara; erdi mailako burgesak bizi dira han, diseinu gustagarria duten errediza eta autoz inguraturik. Gusto ona igogailu edo aszensorean ere usnatzen da. Jende mota hau gainera, hala nola Mari Paz, irekia da, ikasia, lagunarteko elkarrizketak eramaten iaioa. Horregatik da atsegina hauekin hitzaspertu bat egitea. Wiskyak bixitzen du gure mintzaldia eta herriko kultura, Oteiza, emakumea, pintura edoeta nazioarteko politika gaiak aisa darite. Mari Paz, margolari ez ezik, beste guztiez kezkaturiko emakumea ere bai bait da.
· M.P.: Begira, ni familia soil batekoa nauzu; injineru batekin ezkontzean, ordea, ekonomi-ardura guztietatik askatu nintzen. Baina beti gorroto izan dut emakumearen nagikeria eta irakurtzeari ekin nion, astronomiaz, literaturaz, politikaz... sakontzeari heldu nion; beti axolatu izan naiz gure inguruko misterioez. Espazioa, denbora, ihesi doakigun bizia liluragarri izan ditut eta neuk neure burua lantzera bultzatu naute, autodidakta bihurtuz. Horretxegatik ekin nion margotzeari ere eta, noski, ene kezkak ateratzen zitzaizkidan. Beti barnetik ateratzen zitzaidana margotu izan dut eta ez dut inoiz egin saltzeagatik zein inon agertzeagatik, neure barrenak eta neure biziak behartzen nindutelako baizik.
· Mari Pazen senarrak zer esana izango du, bada, zutaz, zure emakume eta artista izateaz?
· Senarra zoragarria dut; beti errespetatu izan dit bai lana bai neure izaera. Ez nauzu etxekoandre ona, ez dut atsegin sukaldea. Seme bat izan dut eta margolari da hau ere; eta pozik naiz nere bizitzan margotzen egin dudan lanaz. Beti salatu naiz irakurtzen, ibiltzen eta ene senarraren mailan, eta nerekin harremana duen jendearen mailan jartzen. Gizonaren mailakoa izan behar duela emakumeak, uste dut. Lan egin behar du eta familiaren ardura eraman eta, behar baledi, etxearen pixua eta martxa ere bai, gizon asko oso axolakabe bait da honetan. Emakumea utzia izan da, bera eta gizonak terreno askotan bazter zezala utzi du, orain kostako zaigu puesto horiek eskuratzea. Emakumeak behar duena hauxe da: pertsona izatera hel dadila. Eta honetarako, ez zait iruditzen, ez familia ez eta lana ere utzi behar duenik. Kultur arazo bat da eta gure senarren mailan edozeri buruz hitzegiteko mailan jarri beharra dugu, nahi eta nahi ez.
· Mari Paz kulturaz mintzatzen da asko, baina badaki aurrez arazo asko dela. Dena den, gure Herriak "renta per capita'' aurrera eraman arren, ez darama a hein berean kultura maila.
· Ba al dakizu zer gertatzen den gure Herrian? Ez garela gure kultur-bideen jabe eta dena kanpotik dakarkigutela; eta horrela ezin geureganatu. Herri honetako jendea giza-balio handikoa da, baina landu gabekoa. Mundu itxi bat dute eta mundu hertsi horretan bizi dira. Nola emakumeak hala gizasemeak, ekonomiaz goi samar egon arren, kulturaz oso hertsirik bizi dira. Ni, senar-emazte adiskideekin afaltzera hortik zehar noanean, zeharo aspertzen naiz. Orobat diotsut senar-emazte gazteei buruz. Itxirik daude. Eta zenbat gauza egin genezakeen, kultura pittin bat gehixeago bageneza! Oteiza eta horrelako batzuk bai, kezkaturik daude gure gauzez, gure arazoez. Baina Jorge bezalako guti dago eta denon artean hiltzen ari ditugu. Ez gara inolaz ere politikaz axolatzan eta horrela gabiltza, ibili ere. Hau izugarria da.
· Baina, Mari Paz emakume atsegin eta ikasi hau baino lehen, ezagutu nuen nik, aspaldi, emaku me margolari ikasi eta materika bat. Oraingoan, arte zaleak ez zekien zenbait gauza esan digu Mari Pazek. Hona hemen horietariko batzuk:
· Animaliak eta ximeletak margotuz ekin nion nik. Garai hartan hinduen filosofia asko irakurri ohi nuen eta kritiko argentinarrek "surrealismo zuria" zeritzen zerbait egiten hasi nintzen. Mari Pazek, garai hartako zenbait lan gordetzen duen gela batetara narama. Han ditu, gerora landuko zituen lanen hazi eta hastapenak: poesiaz hornituriko mundu liluragarri bat, panpin edo andere moduko emakumeak, jostailu moduko anima liak. Ondoren, zenbait bodegoi egin nuen eta margoz eta pastaz asetako emakume irudiak, ia fauvistak. Guzti hau 40 eta 50. urte bitartean egin nuen. 60. urteetan pasa nintzen abstrakziora. ( 1 ) Pelay Orozco izan nuen, ene margoa "eskatologikoa" zela esan zidana eta arrazoi zuela deritzat. Dena den, beti kezkatu izan nau ni tekniko problemak eta ez horrenbeste formalak. Esateko zerbait dagoenean kezkatu ohi du formak. Beti gustatu izan zait artearen egoerari bertatik jarraitzea. Duela bi urte, Parisa joan nintzen, eguneratze arren. Inpresionismoaz geroztik ehun urtez ari gara bila eta bila eta gaurdaino ez dugu bukatu bilatze hori... atomoa, Erranazimendua, bizitza badarrai eta bizitza aldatu egiten da. Ez da, beraz harritzeko nola zientzia hala pintura ere alda dadin. Biek inguruko mundua behar bait dute aztertu.
Orain pintura ia soila eta liriko-abstraktua ari naiz egiten. Kolorea da gehien axolatzen nauena eta ene koadroak oso landuak eta matizatuak dira. Azken aldi honetan, sopletez erre ohi ditut. Mari Pazek berriro bere estudiora narama, koadroz eta isipuz betea du, margo arrosaz, urdinez eta nabarrez eginiko oholak erakusten ari zait. Poesia baizik ez dute ia Mari Pazen koadroek. Gezurra dirudi nola ditzakeen emakume argoi eta zalu batek honelako lan liriko eta itxuraz sotilak. Itxuraz diot, azken batean obrak berak ere oso indartsuak bait ditu. Badute halako erro edo gune izkutu, misterioso eta sakon bat.
Zer deritzazu egungo euskal pinturaren egoerari?
· Ez dut uste balore askorik dagoenik, jende askok pintatzen duen arren. Gehienak gazte dira eta gogo beroa dute. Gertatzen dena zera da: Madriden eta gainontzekoetan egoera lazkarriagoa dela. Ene eritziz, gaur Gipuzkoak Bizkaiak baino jende interesgarriagoa du. Egia diozut, abstrakzioak on handi, ekarri dio gerra ondoko euske pinturari. Koadroa egitean, hutsetik abiatzean ni xoratu eta, orditu egiten nau. Burruka ba da, geuregan aztertzea eta gure inguruko giroa aztertzea. Bere inguruan gertatzen ari dena axolatzen ez den artista ez daiteke izan artista ona.
EDORTA KORTADI
12

Gaiez\Kultura\Artea\Pintura\Pintoreak\JIMENEZ3
Pertsonaiaz\JIMENEZ3
Egileez\KORTADI1\Kultura

Irakurrienak

Matomo erabiliz

4x16: Sarasua bueyeroa da

Beranduegi | ARGIA

"Batasun estrategikoa lantzen ari gara Europako Alderdi Komunista sortzeko"

Xabier Letona Biteri

Infiltratutako beste polizia bat atzeman dute Madrilgo hainbat kolektibotan

Gedar

Efemeridea: Donostia inguratzen zuten harresiak eraisten hasi ziren

ARGIA

‘Gu’-aren inguruan marraztu du Tupust! kolektibo feministak bere hirugarren alea

Gorka Peñagarikano Goikoetxea

Cuelgamuroseko indusketetan eskuin muturraren presio eta sabotaiak salatu dituzte auzitegi-medikuek

Urko Apaolaza Avila

Azkenak

2024-05-06 | Mattin Jauregi | Inaxio Arin | Balerdipeko erleak

Lan banaketak

Gizakiok ez bezala, erlauntzako hiru partaideek jaiotzetik dituzte eginkizunak argi.

2024-05-06 | Nagore Zaldua

Arrosarioa, sexu-estrategia aurrerakoiaren adierazle

Itsaso zabalean bada izaki lirdingatsu bat, gorputz gardenekoa, bitxi bezain ezezaguna. Aitzitik, ezin esan genezake ezohikoa denik, haren banaketan munduko itsaso gehienetara zabaltzen baita, Kantauri itsasoa barne. Batzuetan bakarka topatu daitezke, besteetan aldiz lepoko edo... [+]

2024-05-06 | Jakoba Errekondo

Intsusa lore edariak

Edanari emateko prest? Uda atari hau aproposa da gero berokoak etortzean ez lehortzeko edariak destilatzeko. Hezetasunari eustea garrantzitsua da gorputzari bere onenean atxikitzeko, eta etxean sortutako mamarekin bada zer esanik ez.

2024-05-06 | Garazi Zabaleta

Erlauntzako airea arnastearen onurak

Eladi Balerdi erlezainaren eta Jose Manuel Atxaga erleen zale sutsuaren arteko elkarlanetik egitasmo berritzailea sortu da duela gutxi. "Arnastu erlauntzaren airea" eta "Erleen sauna" jarduerak proposatu dituzte, konbentzituta baitaude onuragarri direla... [+]

2024-05-05 | Jenofa Berhokoirigoin

Adimen artifizialaren esku utzi du palestinarren hilketa Israelek

Titularra irakurri eta baten batek pentsatuko du esajerazio bat dela, neurriz kanpoko orokortze bat egin duela kazetariak. Israelgo informazio zerbitzuetako sei langile ohien lekukotasunetan oinarrituriko 'Lavender': The AI machine directing Israel's bombing spree in... [+]

Eguneraketa berriak daude