Gizartea
Ingurumena
Politika
Ekonomia
Kultura
Euskara
Feminismoa
Hezkuntza
Nazioartea
Iritzia
asteazkena 2025eko abenduaren 31n
Amarako Euskal Haurtzaindegia
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu
Beharrezkoak ditugu euskal haurtzaindegiak Euskal Herrian. Nahitaez ugalduko dira erdal "guarderia"k. Gero eta etxekoandre eta neskame gutxiago izango bait da etxea eta umeak zaintzeko. Gero eta ama gehiago doaz lantegitara lanera. Gero eta neskatxa gutxiago dago mirabetzarako prest dagoena.
Habia goxoa eta beroa behar du haurrak. Zail da amaren eta aitaren altzoa bezain habia goxorik eta berorik aurkitzen. Bestelakorik ere ezagutu izan dugu, jakina. Izan ohi dira amaren eta aitaren Itzo hotz askoak. Bada amaika guraso nolabaiteko eta moldakaitz haurrentzat bazterretan.
Baina halere zail da amaren zuloa betetzen, gehienetan. Berehalaxe igerri ohi zaio umezurtzari. Hutsune nabarmena du honelakoak bere bizitzan eta hezieran.
Haurtzaindegiak, ordea, ez dira sukaldeko giroa eta gurasoaren habia epela hozteko. Alderantziz, baizik. Haur bakoitzaren etxea goxoagotzeko dituzu.
Lehen gertatzen ez den gauza bat gertatzen da gizartean. Lanera joan beharra dauka nahitaez zenbait emakumek, familia aurrera ateratzeko. Bestalde, oso gogorra zaio ezkongaietan lantegin ohitutako emakumeari etxe barruan geratzea.
Horretaz gainera jende asko etxe berrietan, etxe txikietan eta aurrerapenez hornitutako etxetan bizi da. Gaur ez dira familietan haurrak dozenaka sortzen, banaka eta binaka baizik. Besterik gabe lana asko urritu da etxekoandreentzat. Eta aldi berean bai amentzat eta bai haurrentzat itolarria sortzen duten etxeak eta etxejirak dauzkagu. Ez dute haurrek nahiko lekurik etxe barruan jolaserako. Gainera, senide gutxi direnez gero eta zaharrena ikastolara edo eskolara joaten denez gero, askotan bakarrik, oso bakarrik, geratu ohi da txikiena. Kalean bakarrik aurkitu ditzake bere kidekoak jolaserako. Baina nola bidali haurra bakarrik kalera, zenbait herritan?
Horregatik esan dugu goraxeago, hau xoagotzeko dela haurtzaindegia.
Haurrak lagunartea behar du Bere kideko lagunak behar ditu. Bestalde, gaurregun pedagogia etasikologiak aurrerapen haundiak egin ditu, nahiz eta oraindik doi-doi jakin.
Beraz, ondo eratutako haurtzaindegia bezalakorik ezer ez, etxeko giro goxoa ,galdu gabe haurrak hazteko.
Ugaltzen ari dira guarderiak eta haurtzaindegiak Euskal Herrian. Guk ikastolaren hazitegi izan nahi dutenetaz bakarrik hitzegin nahi genuke. Ezagutzen ditugu hortan lanean gogatsu ari diren batzuk. Baina, agian, ez denak. Horregatik ez dugu, bereziki, inor aipatzen.
Bakarra aipatu nahi genuke Donostiako Amarakoa. Izan ere sekulako diru-zorretan sartzera doaz.
-Amara Zaharrekoak zarete zuek, noski.
-Guk ez dugu beste Amararik ezagutzen. Hau da Amara. Amara Berri esaten zaion hori ez da Amara. Hori beste zerbait da. Baina elkarrekin nolabait hitzegiteko, Amara Zaharra deitzen utziko dizugu.
-Oraindik orain irakurri ahal izan dut DONOSTI BERRI elkarteak donostiarrei zuzendutako eskutitz irekia erdal egunkarietan. Ikastolaren eta haurtzaindegiaren arazoa aipatzen zute han. Haiek berak al zarete ala beste talderen bat?
-Guk geuk egin genuen eskutitz hura. Ez da beste talderik. Aspaldikoa da DONOSTI BERRI elkartea. 51 urte ditu sortu zelarik. Hil aldi gogorra izan zuen, baino berriro piztualdia du.
-Esango al zenidake, hitz bitan, zertan ari zareten?
-Oso pozik. Ez dugu non bildurik, ez dugu lekurik. Halare, zerbait egiten dugula uste dugu. Karmelitek uzten digute lekua zenbait gauzetarako, ez bait da San Roke gure parrokian, euskal arloarentzat laguntzarik. Ez dugu meza bakar bat ere euskeraz. Udaletxeak ere ez digu lekurik utzi. Baina ez gaude geldirik. Euskerazko ikagaiak ematen ditugu egunero urte guztian. 150 ikasle ditugu eta 10 irakasle 3 urtetik hasi eta 42 urte artekoak dauzkagu euskera ikasten. Bi ekinalditan ematen ematen ditugu Lehenengo saioa 8'30tik 9'30 ra. Hamaika talde dauzkagu.
-Besterik zer egiten duzue?
-Dantzari talde bat eta mendizale sail bat dauzkagu. 100 haur dabiltza euskal dantzak ikasten. Mendizaleen taldean, berriz, 130 dauzkagu.
-DONOSTI BERRI elkartearen barruan sartzen al dituzue ikastola eta haurtzaindegia?
-Ez. Hortarako, LANDETXE elkartea sortu dugu bereziki. Hala du izena erosi dugun etxeak. San Roke eta "La Cumbre"ren tartean dago. Aldapetaruntz. Oso leku ona da. Hiru bizitza ditu. Mila metro kuadro dauzka atarian, jolaserako. Egutera eguteran dago. Leku zoragarria da haurrentzat.
-Etxe horrek dirua ere ona eskatuko du, noski?
-Lau milloi eta erdi eskatu dizkigute. Bi hillabete barru ordaindu behar ditugu gainera.
-Nondik atera behar duzue horrenbeste diru?
-Amaran langile jendea bizi da batipat. Halere, dagonekoz, milloia eta hirurogei mila pezeta bildu ditugu. Dendariak izan dira gehien lagundu digutenak. Oraingoz ez gara Amaratik kanpora diru eske atera, oso ezagun batzuetara izan ezik. Oraindik ez dugu diruetxe, Diputazio, Udaletxe eta abarretara jo. Badugu asmoa. Izan ere bi miloi behar ditugu lehenbait lehen eskuan, kredito bat atera ahal izateko. Halare nahiko lanak izango ditugu, ateratzen ditugun bi milloi eta erdiren interesei hilero erantzuten. Interesetan bertan 30 mila pezeten erantzunbeharra izango bait dugu hilero.
-Nolako harrera izan du Amaren susmo onek?
-Ezin eta hobea. Hortarako, bertako bizilagunen iritzia jakiten saiatu ginen. 3.500 eskutitz zabaldu genituen. 500 erantzu jaso ditugu. Denak oso aldekoak. Denak daude horrelako zerbaiten egarriz.
-Nola eratzeko asmoa duzute?
-Hiru hilabetekoetatik hasi eta sei urte bitartekoak hartzeko asmoa dugu. Euskeraz izango da heziera guztia. Erderaz hezi nahi dituenak badute nahiko aukera. Ikastolarentzat hazitegi izatea nahi genuke haurtzaindegi hau. Haurrak aurrena ikasiko duen hizkuntza euskera izan dadila, nahi dugu. Hitzegiten ikasteko garaian zaintzen ez baditugu geure haurrak, gero oso zail da hoiek euskerara jartzea. Ez dugu erdera ikasi gabe geratuko diren beldurrik.
-Zer bete behar jartzen ditu legeak honelako haurtzaindegi bat irekitzeko.
-1945garrenean atera zen legean daude baldintza guztiak. Etxe egokia, txukuna, jolastegiak eta zaintzaile tituludunak. Hiru urte bitartekoentzat aski da edo "puericultura" edo "asistente" edo "enfermera" bat. Hortik gorakoentzat irakasle titulua duena behar da. Guk inude deituko genieke hiru urte bitarteko haurrak zaintzen dituztenei. Izan ere, hori da inudearen eginkizuna: haurra inutu edo janaritu , haura zaindu edo hezi. Hiru urtetatik goragoko haurrak zaintzen dituztenei, berriz, amdereño deituko genieke, ikastola-aurreko irakaskintza eta heziera ematen ari bait dira haurrei.
Haurtzaindegiak direla, uste dugu, haurak euskalduntzeko biderik errazen eta egokiena. Ez da hain zaila oraingoz "puericultora" edo inude tituloa ateratzea. Irakaskintza horiek egiteko lekua aurkitzea da zaila. Lekua halako lau aldiz gehiago bait dira hori ikasi nahi dutenak.
Ez da erraza, zenbait andereño laguntzailerentzat, batxillera egin eta "magisterio" amaitzea.Agian, hementxe daukate legearen aurrean beren ogibidea zuritzeko bidea. Ez bait da titulu hau ateratzeko batxiler beharrik. Urtebetean ateratzen da aginera.
Guk dakigukarik, Gipuzkoan, Azpeitian bakarrik atera diteke. Berrogeintzat bakarrik da lekua ere.
Bilbon hiru leku daude. Bi mojaetxe eta "sanidad"ek daukan ikastetxea. Guztira ehun eta hirurogeiren batentzat bakarrik dago leku hiruretan.
Ez dakigu Iruñean eta Gasteizen badagoenik. Baina, dena den, saiatuko gintzaizkioke argibide gehiago ematen, hortaz kezkaturik dagoenari.
Irakurrienak
Matomo erabiliz
#1
Jakoba Errekondo
#2
Zigor Olabarria Oleaga
#3
Errezilgo iturrien erabiltzaileak
#4
Gorka Bereziartua
#5
Zigor Olabarria Oleaga
Azkenak
Eguneraketa berriak daude