Donostiako Orfeoiaren zuzendaria.
Orrenbeste urtetan irauteko asmo irauteko asmo irmi eta sendoz sortua izango da noski Orfeioa, Aniton?
Nik ez dakit aien asmoen berri. Denek izaten dituzte asieran asmo onak. Batzuren asmoak bidean galtzen dira. Besterenak, berriz, bizirik irauten dute. Orfeoiak ere bizirik dirau. Izan ere jende osa onez osatua bait dago. Musika-zaletasuna, iraupena, eta zailmena izan bait ditu beti Orfeoiko. jendeak.
Zein garaitan izan da onena?. Noiz iritxi da gaillurreraiño?
75 urte behar izan ditu eltzeko. Beti eltzen-eltzen joan dan zerbait dugu Orfeioa. bere elburu bakarra: gero eta gehiago eta obeto abestea izan du. Baiña izan ditu azi-une aundiak. Euskal folkloreaz asi zen Andik laister kantu-sariketara joateko era izan zuen. Geroxeago emakumezkoen eztarri leunez ornitua izan zen. Azkenik sinfoniari ekin zion. Bizitza osoan joan da aldatuz, onduz eta elduz.
Zuzendari edo gidari bakoitzak ezarriko zenioten, bada, zeuron jita edo izaera edo zera?
Noski. Bakoitzak bere ideiak bereziak ditu. .Bakoitzak bere indar eta asmo berriak ekartzen ditu Ortaz gaiñera Orkestako zuzendari bakoitzak ere eransten dio berea. Munduko musikalarl onenen gidaripean ere abestu izan du. Orrek guziak orraztuz, bikaindu eta osatu du.
Batpateko jende aldatzerik izaten al duzue?
Ez. Ehun eta berrogeiren bat lagunez osatua dago. Poliki-poliki esartsen zaizkio eraskin berriak. Nik nahi baino polikiago Ez bait da lehen bezain erraza jende berria billatzea. Eskerrak lehendik dandenak ondo irauten duten! Emakumezkoak aldatzen dira gehiena, delako ezkontza ori delata.
Zailtzen ari dela esan du Orfeoirako jendea billatzea. Zergatik dala uste duzu?
Orren errua apaizek dutela uste dut.
Orrena ere bal?
Begira, ez dakit norena dan. Bai, elizetako koru guztiak desegin dira. Konzilioak erakusten duen liturji-berirtzea beste erabatera egin zitekeala uste dut. Ez dut uste koruak galdu behar zutenik. Euskal Errian leben nonahi ziran koru onak. Gaur denak galdu dira. Eta ori negargarria da. Badakit jendeak ez daukala lehen aiña beta, baiña parrokia ere ez dira bat ere saiatu eusten. Zirt-zart kendu dituzte, erri osoari kantarazteagaitik. Jakiña, ona da erriak abestea Baiña ortarako ez ziran eragozpen keruak. Ez zegoen koruak kendu beharrik. Eta jakiña keru olek galtzean, orfeoiko iturriak agortu dira. Orregatik diot apaizek dutela errua.
Zer eskatzen duzue Orfeoira sartzeko ?
Ezer gutxi zoritxarrez. Ia etortzen dan guzia artu beharra daukat, non eta oso belarri txarrekoa ez dan eta eztarriz edo ahotsez lehendik daudenekin uztar eziñezkoa. Gogoa eta iraupena duen guzia artu beharra daukat. Orduar jo eta ke solfa erakusteari ekiten-diogu. Eta urte guzian abestiak ikasteari.
Beste koru asko baino obea edo dala iruditzen al zaizu Orfeoia ?
Galdera zabalegia egiten didazu 1900etik 1906ra arte, sariketara aurkeztu zen. Denetan irabazle atera zen. Parisen azkeneko aldiz. Orduz geroztik iñongora ez joatea erabaki zuen. Era ontako abes-taldeak iñon gutxi dande. Bergarakoa, Iruñekoa eta Kataluñakoa besterik ez dande. Tokirik so natuenetara deitzen gaituzte.
Diruz ondo al zabiltzate?
Ori ez aipatzea obe. Ayuntamentuak ematen dizkigu ehun milla pezeta. Aurrezki kutxa Probintzialak beste berrogei-ta amar milla. Diputazioak ere ematen zizkigun lehen beste berrogei-ta amar, baiña gaur bat ere ez. Guztira ehun eta berrogeita amar milla pezeta besterik ez digute ematen, beraz. Eta urtero iru milloi pezetako gastua daukagu. Iñork ez du sosik irabazten Orfeoian. Zuzendariak bakarrik, illean iru milla pezeta. Eta oiek jasotzeko ere lau illabete edo urte osoa itxoin behar izaten du.
Zer asmo daukazue diamantezko eztai auek ospatzeto?
Au da gure betiko ametsa; gero eta gehiago eta obeto abestu. Ortik kanpo agerraldi batzuk egin an eta emen. Ekainez, Donostian. Madrillen eta Barzelonan. Telebistan Eta borobiltzeko Berlinen datorren urteko urtarrillaren 20an. Ori guztia, jakiña, zor aundiak egiñaz.
Orfeoiko jendeak baduela uste al duzu erri-millik edo euskal-zaletasunik? Ez al zaizu iruditzen aundi-usteko jendez ornitua dagoenik?
Orfeoiko jendea, erriko jendea duzu. Jende xumea. angille dituzu gehienak. Norabait joan behar dugunean edo zerbai egin behar dugunean nagusiei baimen eske ibilli behar izaten dugu. Bestalde euskaldun jendea da orfeoiko jendea. Bertako gauzak maite dituan jendea. Bertako arazoak bizi dituena gutxi asko.
Ez dirudi ba zuek eukal folkloreari lotuak zaudetenik zuen abesti saioetan?
Ez dugu nahi ere. Ez da guri dagokigun eginkizuna. Ortarako beste talde asko eta onak dira. Eta guk euskal folklorea abesten badugu erriari loxintxa egiteagatik egiten dugu. Baiña ez genduke egin behar. Guk gorago jo behar genduke
Baiña ezin ukatuko didazu zuek Euskal Errian baiño kanpoan gehiago zabiltzatela?
Ez gure gogoz. Guk zoritxarrez ezin ditugu onerako kantu-sasoiak eratu. Negargarria da baiña guk ezin diegu emen, gure bazkideei ere, konzierto bat eman. Gure maillako orkesta bat behar dugu. Eta ori oso garestia da. Eta ez pentsa gero guk sosik artzen dugunik. Guk debalde abesten dugu. Gaiñera esan behar dizut "Orfeon Donostiarra" ez dala Donostlako Orfeoia, Gipuzkoakoa baizik. Gu prest gaude edozein erritara joateko. Edozein erritako bandakin abesteko. Orfeoia edozein bandako zuzendariaren esku uzten dugu. Baiña ez dezakegu gehiago zaritxarrez.
Ez al zaizu iruditzen bazkideak ugalduz gero indartu ditekeanik Orfeoia.
Larehun bazkide izateko ordez lau milla bagenitu zerbait egin genezakela uste dut. Illean amar pezeta besterik es du ordaindu beharrik. Urtean 150.000 pezeta biltzeko ordez milloi bat bilduko bagendu! Orduan lan asko egingo genduke Erriaren eta musikaren alde. Ortaz gaiñera jende gehiagok joan beharko luke guri entzutera. Jendez gaiñezka bete beharko luke antzoklak. Bestela beti zorretan gelditzen bait gera.
Etorkizun illun samarra ikusten diozu, beraz, Orfeolari?
Bai. Biltokia bera ere lorrera dator. Goitik beheraiño berritua beharra daukagu zutik irautea nahi badugu. Diru-laguntzak potzolotu beharra dago. Bazkideak ugaldu beharra Eskolatik asita umeak musikaz landu beharra. Baiña ez da aski eskolan zerbait egitea. Lan orri jarraitu egin behar zaio.
ERRIALDE
"Oinarrizko premiak bilatzen dituzten bitartean zibilak, haurrak barne, anker hiltzea" salatu dute. Gazan hamabost pertsona hil dira gosez azken 24 orduetan, eta AFP albiste agentziako kazetariek ohartarazi dute euren lankideak gosez hiltzen ari direla zerrendan,... [+]
Subflubialaren behin betiko proiektua onartu zuenez Aldundiak pasa den astean, eta dozenaka pertsona batu dira proiektua gelditzea eskatzeko.
2011tik 2021era bitarte egin zituen erasoak, klaseak eman bitartean. Gipuzkoako Lurralde Auzitegiak sexu abusuen delitu bakoitzeko lau urte eta hilabete bat eta hamabi urte bitarteko kartzela zigorra ezarri dio. Horrez gain, 40 urteko gizonak adin txikiko bakoitzari 3.000 eta... [+]
Bide parlamentarioa egin beharko du orain. Lege testu honen arabera, 30 urteko epea ezarriko dute sekretuak desklasifikatzeko, eta 45 urtekoa "goi mailako" sekretuendako. Bakoitza hamabost urtez luza daiteke.
2022an EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak ebatzi zuen kuartela Hirigintza Ondare Eraikia Babesteko Plan Berezian sartzea, Voxek jarritako helegite bat onartuta. Gorenak baliogabetu egin du epai hori, eta bidea ireki dio Donostiako Udalari eremu horretan 1.500-1.700 etxebizitza... [+]
Inguratu, iraindu eta besotik heldu eta bultzatu ere egin zutela salatu du Galiziako gida gazteak. Valladolidekoak dira sei pertsona galegofoboak.
Langileak amiantoak eragiten duen minbizi mota bat dauka eta 376.305 euroko kalte ordaina eman beharko diote, EAEko Auzitegi Gorenak zigorra berretsi baitu.
Gasteizko hainbat auzotan ezarri dituzten “Moros fuera de España” kartel eta pegatinak ikertzen ari da Ertzaintza. Irun, Hernani, Barakaldo… Ez dira kasu isolatuak, eta “etorkinen kontura jarraitzaileak irabazi nahi dituen ideologia” ikusten du... [+]
Euskarazko B2 maila dutela ez ziurtatzeagatik Eibarko Egogain zaharren egoitzako lan eskaintza publikotik kanpo utzi zituzten bi langileen alde ebatzi du Donostiako Lehen Auzialdiko 3. Epaitegiak, CCOOk jakinarazi duenez. 2024ko urrian, Gonzalo Pérez Sanz epaileak... [+]
Jesus Maria Gomez Ezkerro 'Txutxo', 2001eko urtarrilean atxilotu zuten, 2021ean hirugarren gradua ezarri zioten, eta 2023ko otsailean baldintzapeko askatasuna eman zioten. 24 urte geroago aske geratu da.
Biolur laborantza ekologikoaren aldeko elkarteak frutazaintza sustatu nahi du eta horretarako egun-pasa ederra antolatu du uztailaren 29rako; hiru proiektu ezagutuko dituzte bertatik bertara: Erroak mintegia Ahatsan (Nafarroa Beherea), Kibbi Sat Donezteben (Nafarroa) eta... [+]
Japoniako goi-ganberaren erdia berritzeko uztailaren 20an egindako hauteskundeek berretsi eta ondu egin dituzte aurreikuspenak: Alderdi Liberal Demokratikoak eta haren ia betiereko aliatua den Komeito konfesional eskuindarrak galdu egin dute Aholkularien Batzar horretan zuten... [+]
Barau kolektiboak beti erdaraz izaten ziren, baraualdi bat euskara hutsean antolatzen hasi ginen arte. Irakurketa dramatizatuak taldean, abestu, dantzatu, arnasketa kontzientea, masaje trukaketa, Bergarako igerilekura jaistea, kanten liburuxka... eta pilota partiduak.
Aurten,... [+]
Xenpelar Dokumentazio Zentroak dokumentazio bilketan sakontzeko aurrerapausoak eman ditu: Bertsozale Elkarteko egitasmoen bilketa prozesuak berrikusi dira eta tokian tokiko eragileekin harremanetan jarrita, eremu horretako jarduna aztertu eta hobekuntzak bideratu... [+]