Euskalari Gazteak "Oskillaso"

1964ko urtarrilaren 05an

Oskillaso idazleari elkarrizketa.
Euskalari Gazteak "Oskillaso"
Agertu barria dogu "Oskillaso", gure euskal idazleen artean. Bere liburuak, "Kurluink", sarata aundia atara dau euskal literatura zaleen artean.
Egia egia dan rnoduan esateko, gure gerra aurretik be asi zan lan pixka bat egiten. Bere lenengoko bierren ganean itandu deutzagu. Eta erantzun:
–1933 edo 1934'garren urteen erderazko ipuin batzuk oso txarto euskeratu nituzen sariketa batera bidaltzeko. Neure lana biduldutakoen arte txarrena izan arren niri emon eustien berrogeta hamar pesetako saria. Juradoari etxako bota behar errna, neure lana txarrena bazan be, etzan agertu boste lanik eta.
Besterik?
–Orduan Donostiko "Argia" astekariari bidaltzen neuntzazan euskeraz Madrid'eko barriyak.
...?
–Sari bat irabazi neban Donostiko Euskal Jaietan euskal iphuin sariketean. Leher Zengoko saria, hamar milla pesetakoa, emon eustien. Lehenagoko gauzak ardura gitxikoak izan jatazan. 1934 garreneko jaietan Bilbo'n sagardo botilla bat irabazi neban, "tiro al blanco" eritxen jokoan.
Beren bizitzaren ganean galdetu, eta erantzuten, deusben.
--...?
–Aita ta aitaren- parteko aittita izugarri onak ziran gauzak eta iphuinak euskeraz kontetan. Idazle gutxi topeu dotez euren bosteko gatzagaz. Baña ezeben idazten euskeraz. Lumea busti baño ez eta erderaz hasten ziran.
...?
–Madrid'en estudiatu neban Universidadean. Licenciado en Ciencias Físicas y Malernáticas nozu. "Príncipe de Viana" deritxen Institutotan inglesezko irakasle naz, Madrid'en irabazitako oposizinoen ostean.
...?
–Axularrek, "Gero"-en azkeneko argitaratzeagaz, biztu eustan zeozer euskerazko gaietako zaletasuna. Baña lehendik berez. uste dot ezteutsatela zor ija ezebe euskaltzalei euskaltzaletasunaren gaindegitik, baña bihotzetiko eskerrik beroenak emon behar deatsaduz euskeraren arerioei, asko lagundu deustelako, euren gorrotoagaz, neure euskaltzaletasana sendotzen.
...?
–Urten herritik hamazazpi urthegaz eta bothi ibili naz euskaldunekaz. Erdal Herrian, bethi euskeraz egiten lanetik urtendako denpora guztijen. Hau Iruñera ethorri arte. Hemen ija hamar urthe daroaduz, baña hemen ezin dot egin Madrid'en eta Ehdal Herriko toki guztijetan egiten nebana, ezin botu euskaldan kuadrilla bat. Nere lagunak euskaltzaleak eta euskal apelliduko jenteak dira, baña erduldunak. Hona ethorri arte zebala Jazo etxatena jazoten jat hemen, erderaz egiten dot lagunakaz.
–Noiz ixartu jatzun zure euskaltzaletasuna?
–Baleitteke hamar urthe eskasak bethe orduko.
Euskal irabazleak?
–Altube'tar Saber'i zar dentzat neukazan akasik handijenak khentzen jakitea (G. B.) Egoarri edo pazientzi handijagaz ibili zan denpora askotan biduldu neuntzazan lanei akatsak banan batia aztertzen.
–Euskal Literatura esagutzen dozu?
–Gerra ostean argitaratutahorik gehiena.
–Zure begiko diran euskal idazleak?
–Axular, Mogel, Kirikiño, Domingo Agirre, Anabitarte.
–Euskal Literaturari buruz zein da zure iritzia?
–Hizkuntza oso ederra da, edozein hizkuntz bat bezain ona iduz~eko, erdera baño biziagoa. Litteraturea oso txarra, españolez izan ezik, eztot~ikusi euskerazko libarnak bezain txarrak. Olerkian ezkagoz hain txarto.
Eta gure gerra ostekoa?
–Antz handiagoa dauka berba eciten danekoogaz eta hobea da horregaitik. Liburu gehiago atharaten dira. Baña askotan erdel kursua nabariegia da, jostueran eta esakeretan. Gaia kontetako modua erderazko eredua erakusten deu larrei.
–Eta beste izkuntzetako oraingo literaturen aurrean jarri ezkero, zelan gelditzen da gurea?
–Bertsoetan ezkagoz txarto. Baleitteke bertso gehiago sortzea gure arte, España ta Frantzia guztian sortzen diran baño. Libaru txarretan be ezkara gelditzen gaztelerazko liburuen atzean.
–Gure gerra ostean sortu ote dogu beste izkuntzetako liburu onen parekokorik?
–Orixe'ren poema ospetsua, "EUSKALDUNAK", irakurri dabenak badiñoie munduko onenetarikoen arte ipiñi leittekela. Beste gauza bat be badaukagu: "KURLOIAK", munduko liburu guztien arte lotsa barik ipiñi leittekena, gaindegi batetik begiratzen bada. Beste litteraturetan libaru bakhotxeko bost irakurle egoten dira gehienetan. KURLOlAK irakurle bakhotxeko hamar libaru dituz. Hau bentaja handi but da irakurlearentzat, lohitzen jakonian bethi erdsi lei beste bat barri barrija. Mila athara ta ehun irakurle baño eztotez euk'. Hamar tokatzen jakoz ba irakurle bakhotxari. Hau munduko libaru gitxiguitik esan leitteke.
Nun idatzi dozu euskeraz orain?
–"EGAN"-en (1962, 4-ó) gauza bi: "Mikel eta erdeldurzak" eta "Ihardezpen bat Aita Villasanteri".
Aurreranzko asmoak?
–Novela but doukat eginda argitaratu barik eta beste butegaz asi naz. "Egan"-en (1963, 3-4'gn zenbakean) nik egindako "Ihardespen but Mitxelena jannarz" agertuko da, J. I. Iphuin bi be idutzi neLazan esandako sariketara bidultzeko, euretaLo boti lehenengoko saria emon eatsen esan dotelez. Laster argitaratuko dihduz nonon.
Irakurle, alkarizketa onetatik ikusiko dozu ez jatorkula mutill makala Oskillaso euskalari barri au. Eta konturatuko ziñan, gañera, eztala edozelako humoristea.
BITAÑO
3

GaiezKulturaLiteraturaIdazleakOSKILLASO1
PertsonaiazOSKILLASO1
EgileezBITAÑO1Kultura

Irakurrienak

Matomo erabiliz

54 urteko espetxe eskaera sei pertsonarentzat presoen ongi etorriak antolatzea egotzita

Xabier Letona Biteri

"Zenbat dugun kontatzeko!" Euskal Herriko mapa sortu dute

Euskal Irratiak

Pastoral bat Iruñearendako

Amets Aranguren Arrieta

Ertzaintzak herritar bati Irunen egindako erasoak haserrea eragin du

Lander Arbelaitz Mitxelena

"Nire burua duela 20 urte bezain indartsu ikusten dut"

Euskalerria irratia | Miren Mindegia

Israel ahulduta eta Iran boterea hartuta

Asier Blas Mendoza

Azkenak

2024-05-12 | Urko Apaolaza Avila

Koopfabrika

Kooperatiba eraldatzaileen harrobia

Olatukoopek beste hainbat eragilerekin batera garatu duen proiektu nagusienetako bat KoopFabrika da, ekintzailetza soziala bultzatzeko helburuz 2017an sorturiko programa, eta gaur egun oraindik martxan dagoena.

Hasiera batean, lehenengo ideia izan zen ekonomia... [+]

2024-05-12 | Nerea Menor

Ghayath Almadhoun

"Alemania nagusitasun zuriaren piramidearen gailurrean dago, eta lehen holokaustoa ukatu zutenek orain Nakba ukatzen dute"

Ghayath Almadhoun-ekin hitz egin dugu Alemaniako zentsura sistemikoaz eta horren ondorioez. Siriako Damaskon 1979an jaiotako poeta palestinarra, Suediara joan zen bizitzera eta egun Berlinen bizi da. Bere poesiak, ia 30 hizkuntzatan itzulia, maitasuna, tokialdatzea eta nortasuna... [+]

2024-05-12 | Estitxu Eizagirre

Amillubiren festa maiatzaren 11n

Lurra taupaka hasiko da

Urola ibaiaren meandroan, Zestoako Iraeta auzoan daude Amilibia baserria eta bere lur emankorrak: 5 hektarea baso eta 4 hektarea laborantza lur. Laborantza ekologikoa sustatzen duen Biolur elkarteak baserria eta lurra kolektibizatu nahi ditu Amillubi proiektuaren bidez... [+]

2024-05-12 | Amets Aranguren Arrieta

Pastoral bat Iruñearendako

Herri-antzerki forma bat da pastorala. Sujet edo protagonista bat (hildakoa) hautatu eta bere bizia bertsotan ematen duena. Kantua ere presente dago emanaldian. Taula zuzendaria, taula gainean arituko diren arizaleak eta musikariak aritzen dira pastorala ematen den egunean... [+]

2024-05-12 | Urko Apaolaza Avila

'Ekonomia eraldatzailea(k)' liburua

Ekonomiaren adjektibo guztiak

10. urteurrena kari, Olatukoopek bi liburuxka atondu ditu eta labean ditu jadanik, ekonomia eraldatzailearen eta kooperatibagintzaren ingurukoak biak ala biak. Alde batetik, herri-kooperatiben inguruko eskuorri edo gida bat kaleratuko dute, herri kooperatiba bat zer den... [+]

Eguneraketa berriak daude