Iru-Txuloko Dantzariak Dirala Eta

Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu
Jesus Billarta, Iru-Txulo dantza taldeko dantzariari elkarrizketa.

Iru-Txuloko Dantzariak Dirala Eta
Euskal-jaiak bukatu dira, oraindik Egun zoragarriak, beste garaietara eraaidean daude gure txistuen soñu alaiak. man erazitzen gaituan... demak, aizkolariak, estropadak, baita ere dantzak... Euskalerriko dantza paregabeak.
Azken garai auetan erruz ari dira ugaritzen dantza taldeak. Orain gutxi sortutakoen artean Iru-Txulo dago, geien itzegin erazi duana, bere jazkeran egin dituan aldaketagatik, bere dantzei eman dien estilo berriagatik eta baita ere Tolosa'n Orixere'n omenaldian sortu erazi zituan itzegitegatik.
Iru-Txulo'ko entsaio tokira joan gera Jesus Billarta'rekin itzegitera.
–Noiz sortu zan Iru-Txulo?
–Iru-txulo urte onen ilbeltzian sortu zan, Bioztun eta Oinkariko batzuegatik.
–Zer dira bearrezkoak euskal dantzak dantzatzeko ?
–Asko, antolaketa gogorra eta errazak duan zer berezi ori, ta jakiña euskaldunak bakarrik duana.
–Euskal dantzak oso zabalduak al daude atzerrian?
–Ez asko. Carmen Mota ta Joaquin Robles "Ballet Antonio"ko bakar dantzariak galdera ber berari berdiñ erantzun zioten irratiatik eta esanaz gañera etzutela ulertzen "flamenco"ak aiña edo geiagoko zera geiago duan dantza batek aiñ gutxi zabaldua ta ezagutua egotea. Nik ere ez det ori ulertzen.
–Nolatan dago euskal dantza bere edertasun eta zerari dagokionez ?
–Egon bear luken bañan berago. IruTxulo sortzerakoan gure asmoa dagokion lekuan jartzea zan.
–Profesio bat bezela jarri al diteke euskal dantza ?
–Zergatik ez ? Gaur egunean badira Frantzian gutxienen taldeko batzuek profesionalak diranak.
–Zeiñ da geiñ gogoko dezun euskal dantza ?
Pentsatzen j artzen eta .
–Zalla da –esaten dit- naparra da aberatsena.
–Dantzatzeko zaillena?
–Gipuzkoarra.
–Ez al dezu uste euskal dantza taldetan ez daudela ia lengo mutill bikaiñ aiek, dantzaria eta "bailarín" diferentziatu erazitzen dituana.
Par egiñ eta.
–Zer ori nigatik al dijoa? –esaten dit– Manuel Elkano ta Iñaki Mugarza dira, nere ustez, oraingo dantzari onenak eta ez dira oso aundiak
–Ba dira euskal dantza "ballet" egiña gustatzen etzaioan, zuk zer esaten didazu?
–Gustatzen zait bañan bere onetik ateratzen ez dan bitartean. Balletak tezknikaz dantza obea egiten du.
–Zenbat aldiz dantzatu dezute?
–Amabi edo amabost aldiz.
–Atzerrian?
–Geienak.
–Nun artu zaituzte ondona ?
–Kanpoan. Donosti'an ez dago anbieterik.
–Zer dira gorputz guztia atzera bota eta belaunak aidean doblatzen dituzuten salto oiek?
-Ori Otxagabi'ko dantzetan egiten degu. –Danak gauza bera esaten dezute. Muzklida'ko amabirjiñaren aurrean dantzatzen dira: Beiñ Confolens'en desfilian auetako salto batzuek ematea bururatu zitzaigun eta urrengo egunean, zas! periodikoaren lenengo orrian zorionekosaltoa.
Itzegiten ari gera korua aurrean jartzen zaigunean eta "nere etorrera" abesten asten diranean. Eta galdetzen diot:
–Dantzatzen dezuten ber berak abesten aldezute?
–Bai, bakar bakarrik iru ditugu abeste besterik egiten dutenak.
–Daneta zenbat zerate?
–Berrogeitamar bat.
–Eta buruan jarzen dituzuten pañueloak, pirata tankeran?
–Izandu zan garai euskalduna ille luziarekin ibiltzen zana eta illia eutsi erazitzeko pañuelo bat ematen zuan buruan.
–Eta jazkeraren berritzeari dagokionez, zer esaten didazu?
–Gipuzkoa'ko diputazioaren artxiboetatik atera ditugu. Ezin dezakegu esan euskaldunak jantzi aiekin dantza egiten zuanik, bakar bakarrik garai artako jantziak dirala.
–Eskerrak ematen dizkitzut, suert asko eta zuen asmo oeiek oso-osoan betetzea opa dizutet.
Saizarbitoria'tar Erramo'ek
DONOSTIA.-Iru-txulo'ko dantzariak.
5

GaiezKulturaDantzaTaldeakIRU-TXULO
GaiezKulturaDantzaEuskal Dant
GaiezKulturaDantzaDantzariak
PertsonaiazBILLARTA1
EgileezSAIZARBITORKultura

Azkenak
2025-06-23 | Axier Lopez
asteko argazkia
Isolamendua

Israelek aldebakarrez eraso egin dio Irani eta 585 pertsona baino gehiago hil ditu, horietatik %90 zibilak. Nazioartean atxilotzeko agindua duen Benjamin Netanyahu gerra-kriminalak dio "eraso prebentiboa" izan dela, bere inguruan inork ez dezan eduki berak aspaldian... [+]


Israelek beste 33 palestinar hil ditu Gazan, eta Mahmud Khali ikaslea aske utzi dute AEBetan

Israelek 33 palestinar hil ditu Gazan igandetik astelehenera bitartean, horietatik sei janari bila zihoazela. Israelgo armadak jakinarazi du Gazan bahituta zituzten hiru israeldarren gorpuak berreskuratu dituela. Bestetik, Mahmud Khali AEBetako Columbia Unibertsitateko ikaslea... [+]


2025-06-23 | Hala Bedi
Gasteizko Txosnek 2025eko programazio osoa argitaratu dute

Gasteizko Txosnek gaur aurkeztu dituzte ofizialki 2025eko Andre Mari Zuriaren jaietarako kartela eta musika zein kultur programazioa. Hirugarren urtez jarraian, Entxosnatu, etorri gugana! lelopean, gune autogestionatuak abuztuaren 4tik 9ra egongo da irekita, 40 kontzertu eta... [+]


Ugatza Azazetan: kontserbazioa edo txikizioa?

Joan den igandean, ekainak 15, ugatzari buruzko artikulu interesgarria argitaratu zuen Rosa Canchok El Correo egunkarian. Azken urteotan hegazti sarraskijale adierazgarri honek Araban bizi duen itxaropen onaren egoeraz hitz egiten zen testuan. Arabako Foru Aldundiko Ingurumen... [+]


AEBak gerran zuzenean sartu ostean, Iranen “erregimen aldaketa” behar dela esan du Trumpek

Irango hiru gune nuklear nagusiei eraso egin ostean, Donald Trump AEBetako presidenteak "Iran berriz handi egiteko" erregimen aldaketa bat behar dela adierazi du sare sozialetan. NBEren Segurtasun Kontseiluak larrialdizko bilera egin du, eta Errusiak, Txinak eta... [+]


Nekropolitiken politika

"Oxala Mediterraneoko herrialdeek beren betebeharrak beteko balituzte, eta bilaketa eta erreskateko uretan eskura dauzkaten operatibo guztiak martxan jarriko balituzte, jendeak itsasoan arriskurik izan ez dezan". Mikel San Sebastian Aita Mari erreskate ontziko kidearen... [+]


Astelehenean hasiko dira Zaharraz Harro! jaiak Gasteizko Alde Zaharrean

Astelehenetik igandera askotariko 106 jarduera antolatu dituzte auzoko bizilagun eta eragileek, parte hartzea, auzo harrotasuna eta autogestioa ardatz. Aurten poliziak bortizki hustu berri duen Korda espazioa izango dute gogoan. Hamazazpigarren edizioa da aurtengoa.


Gasteizko lorezainak hiru hilabete greba mugagabean
“Egoera oso zaila da une honetan, baina langileek borrokari eutsiko diote”

Ostegunean hiru hilabete beteko dira Gasteizko lorezainek greba mugagabea hasi zutenetik aho batez, ELA, LAB eta ESK sindikatuek deituta. Gasteizko parke, igerileku eta berdeguneak belar eta sasiek hartuta ikusteak oso ikusgarri egin du greba, baina iragan astean “zerbitzu... [+]


Sergio Ayucar (BSH): “Prozesuari eustea oso gogorra izaten ari da; mediku-bajak bikoiztu egin dira”

Eskirozko BSH lantokia ixteko asmoa plazaratu zutenetik lan taldearen mediku-bajak bikoiztu baino gehiago egin direla salatu dute gaur: "Abenduan prozesua hasi zenean lan taldearen %4 zegoEn bajan, orain %13 baino gehiago dago", adierazi du Sergio Ayucar BSHko langile... [+]


2025-06-23 | Jakoba Errekondo
Arrosa basatiaren izen saltsa

Loratu da. Kostata baina loratu da, bai, arkakaratsa (Rosa spp.). Lore arin, mehe, hegalari itxurakoa da, arrosa bat da eta lorea ere arrosakara eta zuriaren arteko kolorea du. Urtero loratzen da lurrin fina zabalduz. Lore horiek destilatu egiten dira, ia erabat kosmetikan eta... [+]


2025-06-23 | Garazi Zabaleta
Azpigorri
Bertako ahuntz arrazaren txorizoak

David de Blasek abiatutako proiektua da Azpigorri Ahuntz Txorizoak, eta izenak argi uzten duenez, azpigorri arrazako ahuntzekin ari da lanean. “Urteetan industrian aritu nintzen lanean, baina pandemia garaian artzain eskolara joan nintzen, eta ikasketak amaitutakoan... [+]


2025-06-23 | Irati Diez Virto
Askari izena duen haragijale txikia

Duela egun batzuk Zeraingo mendietan nenbilela, gorpu bat topatu nuen bidearen erdian. Lehen aldia zen halakorik ikusten nuela, eta kosta zitzaidan identifikatzea. Bere tamaina txikia ikusita, kume bat izan behar zuela pentsatu nuen; baina oker nenbilen. Munduko ugaztun... [+]


Kanpaina bukaerako ariketa

Hau idazten ari naizela, kanpaina bukatzear dugu. Datorren astelehenean jetzaldi batera pasako gara. Horrek esan nahi du hiru egunetik behin egingo dugula gazta, eta gaztek izango dituztela bospasei kilo. Uztailaren bigarren astean edo utzi egingo diogu gazta egiteari.


Eguneraketa berriak daude