Iru-Txuloko Dantzariak Dirala Eta

Jesus Billarta, Iru-Txulo dantza taldeko dantzariari elkarrizketa.

Iru-Txuloko Dantzariak Dirala Eta
Euskal-jaiak bukatu dira, oraindik Egun zoragarriak, beste garaietara eraaidean daude gure txistuen soñu alaiak. man erazitzen gaituan... demak, aizkolariak, estropadak, baita ere dantzak... Euskalerriko dantza paregabeak.
Azken garai auetan erruz ari dira ugaritzen dantza taldeak. Orain gutxi sortutakoen artean Iru-Txulo dago, geien itzegin erazi duana, bere jazkeran egin dituan aldaketagatik, bere dantzei eman dien estilo berriagatik eta baita ere Tolosa'n Orixere'n omenaldian sortu erazi zituan itzegitegatik.
Iru-Txulo'ko entsaio tokira joan gera Jesus Billarta'rekin itzegitera.
–Noiz sortu zan Iru-Txulo?
–Iru-txulo urte onen ilbeltzian sortu zan, Bioztun eta Oinkariko batzuegatik.
–Zer dira bearrezkoak euskal dantzak dantzatzeko ?
–Asko, antolaketa gogorra eta errazak duan zer berezi ori, ta jakiña euskaldunak bakarrik duana.
–Euskal dantzak oso zabalduak al daude atzerrian?
–Ez asko. Carmen Mota ta Joaquin Robles "Ballet Antonio"ko bakar dantzariak galdera ber berari berdiñ erantzun zioten irratiatik eta esanaz gañera etzutela ulertzen "flamenco"ak aiña edo geiagoko zera geiago duan dantza batek aiñ gutxi zabaldua ta ezagutua egotea. Nik ere ez det ori ulertzen.
–Nolatan dago euskal dantza bere edertasun eta zerari dagokionez ?
–Egon bear luken bañan berago. IruTxulo sortzerakoan gure asmoa dagokion lekuan jartzea zan.
–Profesio bat bezela jarri al diteke euskal dantza ?
–Zergatik ez ? Gaur egunean badira Frantzian gutxienen taldeko batzuek profesionalak diranak.
–Zeiñ da geiñ gogoko dezun euskal dantza ?
Pentsatzen j artzen eta .
–Zalla da –esaten dit- naparra da aberatsena.
–Dantzatzeko zaillena?
–Gipuzkoarra.
–Ez al dezu uste euskal dantza taldetan ez daudela ia lengo mutill bikaiñ aiek, dantzaria eta "bailarín" diferentziatu erazitzen dituana.
Par egiñ eta.
–Zer ori nigatik al dijoa? –esaten dit– Manuel Elkano ta Iñaki Mugarza dira, nere ustez, oraingo dantzari onenak eta ez dira oso aundiak
–Ba dira euskal dantza "ballet" egiña gustatzen etzaioan, zuk zer esaten didazu?
–Gustatzen zait bañan bere onetik ateratzen ez dan bitartean. Balletak tezknikaz dantza obea egiten du.
–Zenbat aldiz dantzatu dezute?
–Amabi edo amabost aldiz.
–Atzerrian?
–Geienak.
–Nun artu zaituzte ondona ?
–Kanpoan. Donosti'an ez dago anbieterik.
–Zer dira gorputz guztia atzera bota eta belaunak aidean doblatzen dituzuten salto oiek?
-Ori Otxagabi'ko dantzetan egiten degu. –Danak gauza bera esaten dezute. Muzklida'ko amabirjiñaren aurrean dantzatzen dira: Beiñ Confolens'en desfilian auetako salto batzuek ematea bururatu zitzaigun eta urrengo egunean, zas! periodikoaren lenengo orrian zorionekosaltoa.
Itzegiten ari gera korua aurrean jartzen zaigunean eta "nere etorrera" abesten asten diranean. Eta galdetzen diot:
–Dantzatzen dezuten ber berak abesten aldezute?
–Bai, bakar bakarrik iru ditugu abeste besterik egiten dutenak.
–Daneta zenbat zerate?
–Berrogeitamar bat.
–Eta buruan jarzen dituzuten pañueloak, pirata tankeran?
–Izandu zan garai euskalduna ille luziarekin ibiltzen zana eta illia eutsi erazitzeko pañuelo bat ematen zuan buruan.
–Eta jazkeraren berritzeari dagokionez, zer esaten didazu?
–Gipuzkoa'ko diputazioaren artxiboetatik atera ditugu. Ezin dezakegu esan euskaldunak jantzi aiekin dantza egiten zuanik, bakar bakarrik garai artako jantziak dirala.
–Eskerrak ematen dizkitzut, suert asko eta zuen asmo oeiek oso-osoan betetzea opa dizutet.
Saizarbitoria'tar Erramo'ek
DONOSTIA.-Iru-txulo'ko dantzariak.
5

GaiezKulturaDantzaTaldeakIRU-TXULO
GaiezKulturaDantzaEuskal Dant
GaiezKulturaDantzaDantzariak
PertsonaiazBILLARTA1
EgileezSAIZARBITORKultura

Azkenak
2024-03-31 | Julen Azpitarte
Zinearen historiako film-kontzerturik “onena”

Oscar sari andana jaso zuen The Silence of the Lambs (1991) thriller-a zuzendu zuen Jonathan Demme (1944-2017) zinegile estatubatuarrak estreinatu zuen zineak inoiz eman duen kontzerturik onena: 1970eko hamarkadaren erdialdean New Yorken eratutako Talking Heads taldearen Stop... [+]


"Enpresa pribatuen esku utzi da segurtasun publikoaren norabidea"

Ertzaintzaren azken hamarkadako bilakaera teknologikoa aztertu du bere liburu berrian Ahoztar Zelaieta ikerketa kazetari, kriminologo eta ARGIAko kolaboratzaileak. Segurtasunaren industria ikertu eta Ertzaintzarekin duen lotura plazaratu du, La Ertzaintza que viene... [+]


Campi Bisenzioko GKN fabrikan batu dituzte langile borroka eta ekologismoa

2021eko uztailaren 9an jaso zuten kanporatze abisua Campi Bisenzioko GKN lantegiko 422 langileek. Biharamunean berean abiatu zuten fabrikaren okupazioa eta orduz geroztik bertatik dabiltza borrokan, deslokalizazioaren aurkako borroka zena bestelako industria eredu baten aldeko... [+]


Judith Bilelo Biachó
"Erakundeek ez digute lagunduko, guk geure hizkuntzan hitz egitea lortzen ez badugu"

Judith Bilelo Biachó gure artean izan zen iragan udazkenean, Garabideren Aditu programaren karietara. Ekuatore Ginean jaioa (Malabo, Bioko, 1975), bubi etniako kide da, bubiera hiztun eta hizkuntzaren aldeko militantea. Iraganaz bezainbat mintzo da orainaz, geroari... [+]


Eguneraketa berriak daude