Emakumeen eskubideen borrokan ibilbide luzea du Alba Alfagemek. Indarkeria matxistetan aditua da, Brasil eta Indiako hainbat gobernuz kanpoko erakunderekin lan egin zuen eta azken urteetan Kataluniako Generalitateko Barne Saileko aholkulari izendatu dute eta Universitat de Girona eta Universitat de Barcelonako irakaslea izan da.
Kataluniako Generalitatearen aholkularia zara. Nola suertatu zen aukera?
Bereziki konplexua eta patriarkatuaren adibide gardena den Barne Saileko aholkulari izatea proposatu zidaten; sail horretan lidergoa betidanik gizonezkoena izan da eta bereziki maskulinizatuta dago. Nire erronka hasieratik izan zen kontseilaritzaren egoera feminizatzea, zuzendaritza karguak zituzten emakumeak gehituta eta dinamikak aldatuta. Gogorra izan da, erakundeak toki itxiak dira eta joera matxista nabarmena da; nekagarria izan daiteke, baina, aldi berean, gauzak aldatzea posible dela egiaztatzeko aukera izan dut eta horrek konpentsatzen du.
Erakundeetatik nahikoa egiten ari da gizon eta emakumezkoen desberdintasunaren kontra borrokatzeko?
Geroz eta erakunde gehiagok kontzientzia hartu dute. Lan handia egiten ari da statu quoa aldatzeko, baina sekula ez da nahikoa. Ibilbide luze bateko abiapuntuan gaude.
Aurrerapausoetako bat izan da ‘Soilik baietz da baietz’ eztabaidagarria. Zer deritzozu?
Lege horrek aurrerapen nabarmena dakar indarkeria matxistaren kontrako borrokan, aldiz, gizarteko sektore eskuindarrek sustatu, baina, ezkertiarren artean ere azaleratu den erantzun erreakzionarioa nagusitu da. Arazoa da fokua mugatu dutela zigor kodean, baina ez zaio baliorik eman legeak bermatzen duen arreta integralean, biktimen konponketan, eta, funtsean, bere horretan ekarri dituen aurrerapenetan. Montero ministroak ordaindu duen prezioa onartezina da.
Rubiales auziaz: "Hasieran ulertezina iruditu zitzaidan ikustea gizarteak denbora behar izan zuela, edonork ikusi zituen irudi horiek irudikatzen zutena eraso eta indarkeria sexual gisa izendatzeko".
2021ean Quan cridem els nostres noms (Gure izenak oihukatzen ditugunean) liburua argitaratu zenuen. Emakumeen kontrako isilpeko guda bat dagoela erraten duzu. Bi urte pasa dira, gudak jarraitzen du?
Zorionez, hain isilpean ez egoteko borrokatzen dugu, baina gudak bere horretan jarraitzen du, bai. Denbora luzez patriarkatua saiatu da emakumeon kontrako erasoak eta indarkeriak zatikatzen, horregatik zen hain zaila egiturazko arazo gisa ulertzea. Orain begiak irekitzen hasi gara, hasi gara ulertzen arazoa patriarkatuan gizonezkoek duten boterea dela. Terrorismo matxista deitzen diot nik, ez baitago matxismoaz aparte hainbeste emakume erailtzen dituen fenomenorik. Ezin dugu ahaztu gure gizartean emakumezkoen heriotzen eta ziurgabetasunaren lehendabiziko arrazoia direla indarkeria matxistak.
Nola bizi izan duzu Rubiales auzia?
Hasieran ulertezina iruditu zitzaidan ikustea gizarteak denbora behar izan zuela, edonork ikusi zituen irudi horiek irudikatzen zutena eraso eta indarkeria sexual gisa izendatzeko. Argi dago erantzun hori inokulatuta dugun matxismoaren termometroa izan zela.
Rubialesek dimititu behar zuen ostiral hartan, baina ez zuen egin. Zuk eskerrak eman zenizkion Diari Ara-ko artikulu batean, zergatik?
Egin zuen prentsaurreko beldurgarri hura matxismoaren ikastaroa izan zelako; Jenniri errua bota zion, euforiaz hitz egin zuen, feminismo faltsuaz… Mintzaldi hark eragin zuen jende askok begiak irekitzea, bertatik bertara ikusi zutelako matxista bat letra larriekin, neandertal bat. Bere hitzaldiari esker kontzientzia hartu zuen jende askok eta hainbat sektoretako erantzuna ekarri zuen.
Rubialesen musuak iraultza bat eragin zuen, inflexio puntu bat.
Ez baita musu bortxatu bat bakarrik; auzi horrek agerian uzten ditu gizartean, enpresetan eta erakundeetan instituzionalizatu eta normalizatu diren indarkeria matxistak eta botere erasoak. Jenniri emandako musuak oihartzuna izan du, guztiok bizi izan dugulako antzeko erasoren bat. Desberdintasuna da gauzak aldatzeko arrakala bat ikusi dugula.
Jennik salaketa jarri zuen azkenean. Zenbateraino da garrantzitsua hori?
Garrantzitsua da, baina egin ez balu ere ulertuko nuke. Eztabaida juridikotik ihes egitea komeni da; zigorraren bideaz haratago, inportanteena delako gizartearen, erakundeen eta elkarteen erantzuna.
Badago bere salaketa zalantzan jarri duenik, ospatu zuelako, Ibizara oporretan joan zelako…
Eraso baten aurrean dagoen erantzuna ez genuke epaitu beharko. Baina, bai, patriarkatuak emakumeen kontrako bonbak botatzen jarraitzen du, gure duintasuna eta sinesgarritasuna gutxiesteko.
Futbolari mutilen salaketa lotsatia izan da, orain arte.
Lotsagarria izan da, eta era berean, erantzun urri hori bada gure gizarteak duen arazo larri baten isla; gizonezkoak ez dira interpelatuta sentitzen. Hori da erronka nagusia: gizonezkoek ulertzea indarkeria matxistak maskulinitate heteropatriarkal eta normatiboak sortu dituela. Emakumeon historia zapalduta egon izan da patriarkatuak inposatutako isiltasunarekin. Isiltasun hori sortzen da gure ahotsak lapurtzeko, sinesgarriak ez bagara, ez dugulako espazioa okupatzeko aukerarik. Eta ezin dugu ahaztu indarkeria matxista baten aurrean isiltasunak erasotzailea indartzen duela.
Zerbait irakatsi digu Rubiales auziak?
Noski, agerian ikusi dugu indarkeria matxisten kontra borrokatzea posible dela eta aukera dugula, gizarte patriarkalaren kontrako alternatiba bat eraikitzeko.
"Feminismoak bizitza salbatu dit eta, era berean, ahalbidetu dit nire bizitzan zehar, neska edo emakumea izateagatik bizi izan ditudan hainbat pasarte ulertzea. Feminismoari esker identifikatu ditut bizitako hamaika injustizia eta indarkeria. Ez bakarrik nik pairatutakoak, baita inguruan ditudan eta gizonezkoen munduan borrokatzen zuten emakumeek jasandakoak ere; amak, amonak eta hainbeste lagunek, hain zuzen ere. Identifikazio prozesu hori egiteaz haratago, feminismoa nabigazio iturri ere izan da niretzat, eta ulertarazi dit patriarkatuaren kontra borrokatu eta alternatiba feminista bat eraikitzea posible dela".
Uda giroan barneratuta, heldu dira herriko festak, baita sexu erasoen salaketen gorakada ere. Gozamenerako guneak sortzeko hilabeteetako lana egiten dute jai eta txosna batzordeetako kideek, eta goraipatzekoa da espazio horiek bermatzeko herritar boluntarioek egiten duten... [+]
Epailearen aurrean deklaratu du astelehen goizean Alonso enpresari gipuzkoarrak, Servinabar enpresaren jabeak, eta adierazi du Guardia Zibilak haren etxean aurkitutako agiriak ez duela balio, notarioarenera eraman ez zuelako. Accionako kontseilari Fernando Merinok ere deklaratu... [+]
Gasteizko lorezainen eta udalak azpikontratatutako enpresaren arteko negoziazioak uztailaren 7an hasiko dira Eusko Jaurlaritzaren bitartekaritzarekin.
Hamasek jakinarazi du Palestinako erresistentziako beste taldeekin hitz egin duela AEBek, Egiptok eta Qatarrek proposaturiko meniaz, eta "pozik" hartu dutela. 60 eguneko su-etenaz gain, akordioak barne hartuko luke Hamasek Gazan dituen hamar bahitu israeldar askatzea,... [+]
HoBBea proiektua hiru elkarte hauek elkarlanean egina da: Biharko Lurraren Elkartea (BLE), Biolur eta Hazialdeko. Nekazari-okinaren figura indartu nahi dute HoBBea proiektuaren bidez, eta lurraldeko ogi ekologikoa kontsumitzearen balioak eta onurak ezagutarazi nahi dituzte... [+]
AnimalNaturalis eta PETAk manifestazioa egin dute Iruñeko Udaletxearen aurrean, tauromakia bekatua da lelopean.
Sei urte, sei urte luze, pasa dira Ciudadanos alderdi politikoak bere mitina egin zuenetik gure herrian. Bere mitina apirilaren 14an, errepublikaren egunean, eta inongo ordezkaritzarik ez duen herri eta lurralde batean. Ohituak gaude horrelako probokazioekin, baina egia da... [+]
BRICS+ taldeak hamazazpigarren gailurra egin berri du Rio de Janeiron, eta herrialde parte hartzaileek oharra argitaratu dute Trumpen muga zergak eta Iranen aurka eginiko erasoak gaitzetsiz. Erantzun gisa, AEBetako presidenteak mehatxu egin die "Amerikaren aurkako... [+]
BSHko langileek mobilizazioa egin dute larunbatean Iruñean, eta Billabesetako langileen babesa jaso dute. Billabesetako langileek manifestazioa burutu dute egun berean. BSHko langileeak enpresaren Bruselako egoitzan bilduko dira astelehenean, Europako Batzordeko Enplegu... [+]
Sanferminak ate joka direla, Iruñerriko feministek Alde Zaharreko kaleak zeharkatu dituzte, eraso sexisten aurkako aldarria zabalduz.
AZET Etxebizitza Sindikatuak salatu du Poliziak 8:00etatik hartu duela etxegabetu duten etxeko ataria. Auzokide ugari gerturatu badira ere etxegabetzea gelditzen saiatzera, Polizia etxebizitzara sartu da eta balkoira kateatu diren bi auzokideak askatu ditu. 9:30ak aldera heldu... [+]
Eduardo Ibero, Lidon Soriano eta Dyna Kharrat, Yala Nafarroa Palestinarekin plataformako kideek, 2025eko sanferminei hasiera eman dion suziria piztu dute.
Euskaraz hitz egiten duen gure herriak zortea izan du azken mende erdi luzean zehar gure herriari buruz pentsatzen aritu den figura bat edukitzegatik. Joxe du izena eta Azurmendi abizena. Oharkabean pasa daitekeen izena da. Bere obra milaka eta milaka orrialde emankorrek osatzen... [+]