“Sistemak ez ditu emakume ahaldunduak nahi, ez zaio komeni”

  • Abeslaria, komunikatzailea, sortzailea eta ekintzailea da Zuriñe Hidalgo (1990, Gasteiz). Batek baino gehiagok Hesian taldearekin oholtzan edo telebistan ezagutu du. 2020an, emakumeen zaintza, autoezagutza eta ahalduntzea jomuga dituen Enraizadas proiektua abiatu zuen.

"Ez dira asko gure burua guztiz aske izaten uzten diguten espazioak". (Argazkia: Zuriñe Hidalgo)

Noiz eta nola sortu zen Enraizadas?
Konfinamenduan izan zen. Guztia eta guztiok gelditu ginen eta hortxe ikusi nuen neure momentua, neure aukera. Ordura arte, nire lan egoera eta bizimoduagatik, erretiroak antolatzearen ideia ezinezkoa zen. Baina etxean itxita geundenean eta dena kolokan zegoenean, hau da, ezjakintasun etengabean bizi ginenean eta aldi berean guztia posible zenean, nire ideia utopiko hori garatzen hasi nintzen. Ekainean, askatu gintuzten momentuan, maleta eta kotxea hartu, eta Enraizadas proiektuari ekin nion. Ibizara egin nuen alde. 

Zer bilatzen zenuen?
Emakumearen autoezagutzan, ahalduntzean, zaintzan eta ongizatean lan egitea: sororitateaz hitz egin, hausnartu eta praktikara eraman. Elkar entzun, sostengatu eta babesten diren emakume talde baten parte direla sentitzea. Alegia, erretiroetan parte hartzen duen bakoitza den bezalakoa azaltzeko askatasuna sentitzea, konplexurik eta "autoepairik" gabe.

Emakumeon ongizatea helburu duen espazio segurua sortzea duzu xede. Gizartean espazio seguruak izatea ohikoa da?
Espazio hauek beharrezkoak ditugula azpimarratu nahiko nuke aldez aurretik. Ez dira asko gure burua guztiz aske izaten uzten diguten espazioak. Besteen epai edo kritikengatik mugatuta bizi gara askotan, edo autozentsuratuta. Eta sarri epai horren beldur garenez, ez gara modu askean komunikatzen, ez gara %100ean gu izaten eta oso tristea iruditzen zait.

Emakumeok gure burua nahiko ezagutzen dugu?
Sistemak ez ditu emakume ahaldunduak nahi, ez zaio komeni. Autoezagutzak ahalduntzen gaitu eta horrek, aldi berean, libre egiten gaitu. Imajinatu gizarte batean, non emakume guztiak libre sentitzen eta libreak garen.

Askatasuna boterea da, sistemari ez zaio komeni, kontrola galdu egingo litzatekeelako. Horregatik, gure gorputzak ezagutzea, onartzea, maitatzea eta modu libre batean bizitzea guztiz iraultzailea da, txikitatik burua beldurrez, tabuz, gorrotoz, konparazioz… betetzen digutelako.

Argazkia: Enraizadas proiektua

Lehendabiziko erretiroa Ibizan antolatu zenuen. Zergatik han?
Aspaldi maitemindu nintzen irlarekin. Bertako energia benetan ederra da, eta munduko toki bat aukeratu behar nuenez, Ibiza hautatu nuen. Zoragarria izan zen. Gaur egun, bertaratu ziren emakumeekin oso harreman estu, osasuntsu eta ederra mantentzen dut, oso lagun onak dira.

Hiru urte geroago, Maldivak, Sri Lanka eta Balira ere iritsi zarete. Nola suertatu zen aukera?
Egia esan, toki horiek ez nituen nik aukeratu. Bertan erretiroak antolatzeko aukera heldu zitzaidan, beste pertsona batzuk toki hauetan hori egiteko proposamena luzatuta. Lehena Panaman izan zen, eta beste guztiak etorri dira atzetik.

Zer aurkitu dezake zure erretiroetan parte hartzen duen emakume batek?
Erretiro bakoitza bakarra da, eta egia esan, maite dut askotariko esperientziak sortzeko aukera izatea, guztiok ez baitugu erretiro hauetan berdina bilatzen, eta ederra da aukera ezberdinak dituen abanikoa eskuragai izatea. Ibizan emakume lantalde zoragarria dago eta hauxe da gure kanpamentu base nagusia. Hainbat tailer eta lanketa egiten ditugu: yoga, biodantza, chakra-k, ziklo menstruala… Etortzen diren gainontzeko emakumeen eskutik, barne lanketa sakona egiten da. Maldivetako esperientzia askoz ere abenturazaleagoa da. Sri Lankakoak, besteak beste, bertako emakume komunitatearekin lan egiteari ematen dio lehentasuna.

Aurrera begirako asmorik baduzu?
2023a ederra dator, batek daki zer gertatuko den 2024an. Bizitzak buelta asko ematen ditu eta egia esan, gustuko dut etorkizuna idatzi barik ikusi eta aurreikusi gabe sentitzea. Inork ez du liburu bat irakurtzean azkeneko orrialdeetara jotzen amaiera ezagutzeko, bestela, grazia guztia galduko luke. Bizitza, niretzat, halako zerbait da, nahiz eta beti ez den horrela izaten. Lehen, ezjakintasunak eta kontrol ezak antsietatea sorrarazten zidaten. Orain, hau sentitzea ikaragarria egiten zait, eta bizimodu honekin askatasuna sentitzen dut.

Argazkia: Enraizadas

Enraizadas-en eskutik han eta hemen bizi zara, hori da zure bizimodua?
Nire bizitza azken urteetan asko aldatu da eta poliki-poliki moldatzen ari naiz. Bidaiatzea asko gustatzen zait, eta orain, ordenagailua hartu eta munduko edozein tokitik lan egin ahal izatea plazer hutsa da.

Bukatzeko, zein toki du musikak orain zure bizitzan?
Musika beti dago eta beti egongo da presente, nire pasiorik handiena delako eta zoriontsu egiten nauelako. Urte asko eman ditut fokuen azpian, baina orain beste toki batean kokatuta dago. Musika egiteko eta kantatzeko beste espazio batzuk ezagutzen ari naiz.

Eta Enraizadas proiektuan?
Ezagutu berri nauen pertsona orok minutu gutxi beharko ditu jakiteko kantatzea maite dudala, orduak eta orduak ematen baititut kantuan. Musika nire bizitzako espazio guztietan presente dago, baita Enraizadas-en ere.  
 

Emakumeen zaintza eta ongizatea oinarri

“Lehen aldiz 2020an joan nintzen erretiro batera, Sri Lankara. Ordurako autoezagutza eta ziklo menstrualaren munduan bete-betean murgilduta nengoen. Formakuntza jaso eta gai hauek zabaltzeko helburuz, hainbat tailer egin nituen Euskal Herrian. Sororitatea praktikara eramateko hautu pertsonala egin nuen, baina nire nahia haratago zihoan: autoezagutza eta sororitatea, besteak beste, kolektibotasunetik landu nahi nituen. Emakumeei zuzendutako espazio seguruak sortzeko beharra ikusi nuen, baina ez nekien espazio hauek zein formatutan antolatu. Sri Lankako erretiroak asko lagundu ninduen eta argi ikusi eta sentitu nuen: tailer formatua motz geratzen zen, eta, beraz, esperientzia luzeagoak sortzea oso aberasgarria izan zitekeela ikusi nuen". 

 


Azkenak
Israelek beste mediku palestinar bat hil du torturapean

Azken urtean Gazan gutxienez 60 pertsona hil dituzte sionistek torturapean, horietariko hiru medikuak, eta beste 1.000 osasun langile baino gehiago hil dituzte, Gazako Osasun Ministerioaren arabera. Osasun sistemaren aurkako eraso “sistematiko eta berariazkoa” salatu... [+]


Trenetik salto egin nahi

Hemen gatoz, atzera ere, hausnarra berritzera. Edo behintzat saiatzera. Edo horrekin amestera. Ez dakit, ordea, berritik zer izango dugun; izan ere, antza, munduak lehengo lepotik burua jarraitzen du. Barkatu okerra: gizakiok jarraitzen dugu lehengo lepotik.


2024-09-23 | Nagore Zaldua
Adiorik ez, J.

A ze fauna! atalaren lehen denboraldian, olatuz-olatu hainbat  itsas izaki aurkeztu dizkizuet txoko honen traineruko kareletik. Ordea, bigarren denboraldiko nire lehen artikulua lagun bati gorazarre egin eta bere lanaren garrantzia  azpimarratzeko erabili nahi dut:... [+]


2024-09-23 | Garazi Zabaleta
Birika permakultura
“Lurra lantzen hasi aurreko diseinua gakoa da permakulturan”

2014an sortu zuten Birika Permakultura proiektua Leioako lursail okupatu batean. Jurgi Uriarte Idiazabalek eta beste bi kidek jarri zuten martxan egitasmoa. “Lursail hartatik bota egin gintuzten gerora, aparkalekua egin behar zutelako, eta, etenaldi baten ondoren, bakarrik... [+]


2024-09-23 | Estitxu Eizagirre
"Ilargia eta landareak" 2025eko agendaren aurkezpena
Landareei eta piztiei buruzko hitzaldia, ilustrazioak eta bertsoak Tolosan irailaren 26an

Jakoba Errekondok Ilargia eta landareak aurtengo agenda eskutan, ilargiaren arabera baratzeko lanak nola antolatu azalduko du eta entzuleen galderak zuzenean erantzungo ditu. Antton Olariagak argitalpen horretarako egin dituen hamabi piztiren ilustrazioak erakutsiko ditu eta... [+]


Komunikazio-bitartekarien I. topaketak
“Komunikazio zailtasunak dituzten pertsonen beharrak ia ezezagunak zaizkigu”

Ikusgarritasun gutxi dute gure gizartean komunikazio zailtasunak dituzten pertsonak eta bizi dituzten oztopoak. Ezezaguna da esparru horretan aritzeko formatzen diren komunikazio-bitartekarien lana: zailtasunak dituzten pertsonek beren gaitasunak garatu ditzaten laguntzen dute,... [+]


Gaztetxe eta gazte asanbladen topaketak:
“Azken urteotako desadostasunek gaztetxeen eraldaketarako gaitasuna eta erakargarritasuna gutxitu dute”

Euskal Herri mailako topaketak antolatu dituzte hainbat gaztetxe eta gazte asanbladatako gaztek urriaren 19rako, Leitzan (Nafarroa). Mugimenduaren egoeraz eta egitekoez hausnartu, elkarren artean saretu, eta borrokarako indartzea dute helburu. Idatziz erantzun diete ARGIAren... [+]


2024-09-23 | Jakoba Errekondo
Sagardoaren kurkubitatik plastikora

Plastikoan bilduta saltzen dizkigute zuritutako sagarra, mandarina, ahuakatea eta abar. Eta ez gaitu lotsagorritzen.


2024-09-23 | Garazi Zabaleta
Bero latzaren aurrean hiriak birnaturalizatzeko beharra

Euskal Herriaren zatirik handiena klima zonalde epelean kokatuta egon arren, Arabako eta Nafarroako hegoaldean ez ezik, edonora hedatzen dira udako bero bolada latzak. Eta, dirudienez, klima aldaketarekin okerrera eginen du egoerak –edo egiten ari da, honezkero?–... [+]


2024-09-22 | Eneko Atxa Landa
Donostiako Zinemaldia. 2.eguna
Ondo kiribilduta


Sail Ofiziala. 2.eguna
Mus jarraituan


2024-09-21 | Eneko Atxa Landa
Donostiako Zinemaldia. 1.eguna
Zerk egiten duen pertsona

Urduritasunaren alarmak mugikorrekoak baino ordubete lehenago jota hasi da niretzat Donostiako 72. Zinemaldia, edo halabeharrak edo oparitu didan rol honetan. Goiz gosaldu eta akreditazioaren bila joan ostean, Victoria Eugenia antzokira hurbildu naiz 9:00etarako saiora, Emilia... [+]


Eguneraketa berriak daude