Ñabarduretatik eta ñabardurei kantari
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Aurreko ostiralean izan zen Testurak ekimeneko lehen saioa, Eibarko Andretxean, Nerea Ibarzabal gai-jartzaile lanetan eta Saioa Alkaiza, Onintza Enbeita, Izarne Zelaia eta Ainhoa Agirreazaldegi bertso kantari ginela. Egitura zehatza izango dute Testurak saioek: gai-jartzaileak, bertsoaldi bakoitzerako, emakumezko idazle baten testu zati bat irakurriko du eta, ondoren, testu horretatik abiatuta, gaia emango die bertsolariei.
Argi geratu zen lehen ekitaldian, saioak Emakumeen Etxeetan izateak eta gaiak idazleen testuetatik abiatzeak bertsolarioi eta entzuleei zukua ateratzeko moduko hainbat abagune eskaintzen dizkigula.
Izan ere, bertso saio batean beti da interesgarria gai jakin baten barruko azpi-gaiak, matizak, ikuspegi desberdinak agertzea. Hain zuzen, bertsotan horixe izaten da batzuetan zailena, hiruzpalau bertsotan guztia egin behar baitu bertsolariak: gaiaren zein alderi helduko dion erabaki, hori publikoari ahalik eta ondoen adierazi, eta bizpahiru mezu eman. Eta publikoki gehiegi landu gabeko gaiak direnean, ez da erraza bertsolariarentzat matizetaraino iristea: gaiaren azaleko geruzan geratzeko arriskua egoten da.
Idazleen hitzek testuinguru zehatz batean kokatu gintuzten Eibarren. Gertakari baten inguruko gogoetek, pertsonaien arteko elkarrizketek… kontestu aberatsa ezarri zioten gerora etorriko zen gaiari: iragan bat, orain bat, emozio bat, leku bat, tonu bat… Eta hala, gerora gai izan ziren ahotsa, amildegia, adineko emakumeen gorputza, ezkontza, ama izatearen presio soziala, oroitzen ez diren harremanak, hilerokoa, bidaietako maletak, ligeak… hainbat ñabardurekin jaso genituen bertsolari eta entzuleek, eta ñabardura konpartitu haietatik abiatuta osatu genituen bertsoaldiak. Horrek, politikoki zuzenak diren bertsoen beharra uxatu eta mami aberatsagoak sortzeko aukera ezin hobea eman zigun. Eta hala agertu ziren pertsonaia tristeak, lotsagabeak, damutuak, goxoak, asaldatuak, beldurtiak, makarrak, kontraesankorrak… umore dosi handi batek lagunduta. Azken finean, bizitzaren testurak, fikziozko egoerak ziren arren, mamitik eta zintzotasunetik asko zutenak.
Saioak izan zuen beste opari bat ere: Ixiar Rozas, Eider Rodriguez, Miren Agur Meabe, Katixa Agirre, Leire Bilbao, Karmele Jaio, Ana Urkiza, Irati Jimenez, Castillo Suarez, Irati Goikoetxea eta Ana Malagon idazleen obrak gehiago ezagutzeko egarriz atera ginen Eibarko saiotik bai entzuleak, bai bertsolariak. Zeharkakoa bada ere, ez da lorpen makala hori bera.
Eskerrik asko, beraz, Emakumeen Etxeei, geure buruak –denona eta bakoitzarena– berrasmatzeko aukera emateagatik. Hurrengo ñabarduretarako gogoz…
Testurak
Emakume Etxeek antolatutako bertso saioetan
lehena izan zen Eibarkoa, irailaren 30ean egin zena.
Hurrengo emanaldiak (denak 19:00etan):
· Urriaren 5ean Ermuako Emakume Topalekuan.
· Urriaren 28an Ondarruko Etxelilan.
· Azaroaren 9an Azpeitiko Emakumeen Txokoan.
· Azaroaren 11n Arrasateko Emakumeen Txokoan.
· Azaroaren 18an Durangoko Andragunean.
· Abenduaren 1ean Basauriko Marienean.
Ohartarazi du ChatGPT lanketa emozional “sakonak” egiteko erabiltzea “arriskutsua” izan daitekeela ez duelako erabiltzailearen testuingurua ezagutzen eta “gehiago biktimizatu” dezakeelako.
Zer: Orquesta de la Comunitat Valenciana.
Zuzendaria: Mark Elder. Donostiako Orfeoia.
Zuzendaria: José Antonio Sáinz Alfaro.
Bakarlariak: Federica Lombardi (sopranoa), Paula Murrihy (mezzoa), Xabier Anduaga (tenorea), Will... [+]
Abuztuaren 29ko gaueko egitaraua bertan behera utzi dute, iazko jaietan gau horretan izan baitziren indarkeria kasuak: sumisio kimiko bidezko sexu erasoak eta borrokak "nabarmen" areagotu zirela azaldu du Amets Jauregizar herriko alkateak. Abuztuaren 28tik 31ra bitarte... [+]
Erabilera bakarreko plastikoen ekoizpenari eta erabilerari jarri nahi dizkiete mugak bereziki. Plastikoaren ekoizpena bikoiztu dute mende hasieratik, eta igoera horren arrazoia erabilera bakarreko plastikoak dira nagusiki.
Von der Leyenek eta Trumpek akordioa lortu eta astebetera egin du mehatxua AEBetako presidenteak, Europako herrialdeek hitzartutakoa beteko ez dutela kezkatuta. Europako produktuei %15eko muga zergak ipintzeaz gain, Europako Batasunak AEBetan 600.000 milioi euro gehiago... [+]
Suhiltzaileek kontrolpean dute Ibarbeibar ibarreko sutea, Eneritz, Muruzabal, Añorbe eta Obanos herrietan egondakoak hain zuzen ere. Nafarroako Gobernuak behin-behineko debekua ezarri dio nekazaritzan sua erabiltzen duen edo sor dezakeen makineriari.
The Lancet aldizkariak argitaratutako ikerketa batek eman du datua eta ohartarazi du plastikoaren ekoizpenak osasunean eragina duela bere ekoizpen prozesu osoan eta gazte zein helduei eragiten diela. Gehitu du 1950tik 200 aldiz biderkatu dela plastikoen ekoizpena.
Brasilgo Auzitegi Gorenak eman du sententziaren berri, Bolsonaro oraindik Luiz Inazio da Silva Lula Brasilgo egungo presidentea pozoitu eta Alexandre de Moraes epailea hil nahi izateagatik epaitzen ari diren bitartean. Sare sozialik erabili ezin zuenean,... [+]
Bilboko Konpartsen Federazioak 2025eko Aste Nagusirako prestatu duen egitaraua aurkeztu du Arriaga Plazan. Federazioak, konpartsek eta Jai Batzorde Mistoak 600 jarduera baino gehiago prestatu dituzte, "gustu guztientzako ekintzez betetako Aste Nagusiaz gozatzeko".
Hiroshima eta Nagasakiko masakre nuklearren 80. urtemuga heldu zaigu, eta inoiz baino eskasagoak dira itxaropentsu izateko inputak. Hala ere, No More Hibakusha! aldarrikatzen jarraitu beharko dugu... ordukoei ez ezik geure buruari zor diogulako.
Israelgo lehen ministroa Segurtasun Kabinetearekin biltzekoa zen asteartean, "Gaza osorik okupatzeko planaz" eztabaidatzeko eta hori aurrera eramateko; baina atzeratu egin dute bilera. Israelgo armadaren buru Eyal Zamirrek, aldiz, Gazan diharduten lurreko soldaduei... [+]
Zer: Orquestra de la Comunitat Valenciana
Zuzendaria: Mark Elder
Bakarlaria: Nelson Goerner (pianoa)
Egitaraua: Txaikovsky eta Xostakovitxen lanak
Lekua: Kursaal Auditorioa, Donostia.
Data: abuztuaren 3a.
-------------------------
Orquestra de la Comunitat Valenciana... [+]
Pablo Gonzalez Polonian atxilotu zuten 2022an espioitza leporatuta. 2024ko abuztuan aske utzi zuten baina ez zuten bere prozesua itxi. Orain, prozesua berriz ireki eta epaileek 2025eko udazkenean epaitu nahi dute Gonzalez.
Bigarren aldiz da El Salvadorko presidente Bukele, konstituzioak legegintzaldi bat baino gehiagoz presidente izatea debekatzen badu ere. Orain, konstituzioa aldatu eta nahi beste aldiz hautatu dezakete presidentea.
Gasteizen igandean eginiko agerraldian, Txosnak. Gureak, denonak dinamikako kideek gaitzetsi dute txosnak ez direla enpresen gisara tratatu behar: "Gure ospakizunak edukiz hustu nahi dituztenen kontra, konpromisoaren, aniztasunaren eta autogestioaren alde egiten... [+]