Libre izan nahi zuen presoa
Josu Martinez::Tunelak, izarak, mozorroak eta bafleak
Elkar, 2014
Imajinazioa eta errealitatea nahastu du Josu Martinezek Tunelak, izarak, mozorroak eta bafleak (Elkar, 2014) liburuan. Azken 50 urteetan preso politikoen hamar ihesaldi saiakeraren bilduma plazaratu du, arrakastatsuak batzuk eta arrakastarik gabeak besteak. Dena den, arrakastak gutxi inporta du hemen, idazleak berak onartu duen bezala aniztasunaren bila lerratu baita batez ere. Preso ororen betebeharra libre izatea den neurrian, hari heltzeko baliatu dituzten imajinazio molde desberdinak batu dira irakurlearen intereserako; ihesaldi frustratuak eta garaituak, barregarriak, hunkigarriak, harrigarriak, eta abar. Batzuk oso ezagunak izango ditugu ─Sarrionandia eta Pikabearen ihesaldi mitikoa bafleen barruan, edo Segoviako ihesaldia, esaterako─; eta beste batzuk aldiz, isilpean mantendu direlako, ez dira hain ospetsuak.
Tonu eta forma periodistikoa da nagusi. Esan nahi baita, Josu Martinezek lekuko zuzenekin izandako elkarrizketen partaide bihurtzen duela irakurlea. Horri esker inpaktua, sorpresa eta intriga are handiagoa da, abentura artistikotzat har genitzakeen ihesaldi hauen pertsonaia oro hezur-haragizkoak direla dakigunean. Bestela, “horrelako kontuak filmetan bakarrik ezagutu dituenaren ignorantziaz” (68. orialdean), dena asmatua dela pentsa genezake. Hala gertatzen da, adibidez, Kabraren ihesaldiarekin; ospitaleko leihotik salto egiten du azpian lagunen kotxe bat zain duela, baina espontaneoki beste bide bat hartzen du. “Hori bai ihesaldia Kabrarena; poliziei ez ezik, kideei ere eskapatzea!” (60. orrialdean). Harrigarriak ere Berasategi anaien aldaketa eta Iparretarren operazioa Paueko espetxean. Kartzelan sartuz, gero ateratzeko egindako ihesaldiak biak.
Josu Martinezek hamar ihesaldi hautatu ditu guri liburu batean eskaintzeko. Hau da, bere irudipen pertsonalagatik hauek eta honela konbinatu ditu, ene ustez, emaitza egokia lortuz. Irakurketa arina, informazio iturri, datu eta elementu interesgarriz hornitua eta ihesen inguruko Sarrionandiaren burutazio batek koroatua. Amaiera aldera, azken 50 urteetako ihesaldien kronologia bat topatuko dugu eta liburuaren prozesuan lagungarri izan dituen hemerotekako informazio iturrien bilketa.
Irakurgai zinez gomendagarria.
Ostiraletik aurrera ur murrizketak ezarriko dituzte Euskal Hirigune Elkargoak barne hartzen dituen eta alerta egoeran dauden 158 herritan, eta metereologia zerbitzuek abisu horia ezarri dute trumoien arriskuagatik. Hego Euskal Herrian, berriz, leku ugaritako termometroek 40... [+]
Bakoitzak 1.680 eguzki panel izango ditu, eta megawatt bateko potentzia. Enpresak hiru urteko epea izango du Muga eta Val izeneko instalazio fotovoltaikoak eraikitzeko.
Erresuma Batuko gobernuak proposatu du delituak dituzten migratzaileak berehalakotasunez deportatzea, ekainean onartutako legearen bide beretik. Lege horrek baimentzen du sententzien %30 beteta dutenak deportatzea; igandeko proposamenarekin ez dute zigorrik bete beharko... [+]
.JPG)
7 urteko umea oporretan zegoen Fuenmayorren (Errioxa). Logroñoko San Pedro ospitaletik Nafarroako ospitalera eraman zuten eta bertan hil zen.
Astelehenetik asteazkenera bitarte eginiko aire erasoetan gutxienez ehun palestinar hil ditu Israelek, horietatik gehienak Gaza hirian, hura osorik okupatzeko asmotan. Gazako Osasun Ministerioaren arabera, 2023ko urriaren 7az geroztik 227 lagun hil dira elikagai eskasiagatik... [+]
Txiki eta Otaegiren fusilamenduen 50. urteurrenaren harira jarritako olana kendu du Zarauzko Udalak. Sortuk salatu du udalak, EAJ eta PSE-EEk osatuta, "zaborra izango balitz bezala" tratatu zuela olana. Zenbait herritarrek berreskuratu eta Azken Portuko plazan ireki dute.
Zer: Biarritz Piano Festival. Amaierako errezitaldia. Benjamin Grosvenor, pianoa.
Egitaraua: Schumann eta Moussorgskyren lanak
Lekua: Biarritzeko ‘Espace Bellevue’.
Data: abuztuaren 8a.
-------------------------
Biarritz Piano Festival... [+]
Munduko hainbat txoko zeharkartzen dituzten ibaiek, bizirik dauden heinean, euren begirada propioa dute mundua bera ikusteko. Gizakiaren garapenaren testigu isilak dira: hirigintza, gerra, kutsadura, uholdeak... dituzte ikusmiran, baita euren bazterretan etengabe ernetzen diren... [+]
AEBetako presidenteak Ukrainarekin su-eten akordio batera iristeko ezarritako epea amaituta, Alaskan bilduko dira Trump eta Putin ostiralean. Bloomberg hedabidearen arabera, Errusia eta AEBak gerra "izozteko" plan bat prestatzen ari dira, Moskuk orain arte Ukrainan... [+]
IB3 telebista publikoaren neurria "katalanaren aurkako erasotzat" jo dute katalanaren normalizazioaren aldeko zenbait eragilek, eta "berehalako zuzenketa" eskatu dute. Zuzendaritza aldaketa izan da berriki kate publikoan, PP eta VOXen botoei... [+]
Zer: Euskadiko Orkestra
Zuzendaria: Diego Martin-Etxebarria. Easo Abesbatza
Zuzendaria: Gorka Miranda
Bakarlariak: Arantza Ezenarro, Gillen Munguía, Marifé Nogales, Lucía Gómez, Juan Laborería, José Manuel Díaz, Darío Maya, Luken... [+]
Eusko Jaurlaritzako Industria, Trantsizio Energetiko eta Jasangarritasun sailak ingurumen baimena ukatu dio Piaspe egitasmoari, Statkraft enpresak Azpeitia, Zestoa eta Errezil artean eraiki nahi dituen errotek eta argindarra garraiatzeko azpiegiturek eragingo... [+]
Russell mendian gertatu da ezbeharra, amildegi batetik jausita. Gaztea Iruñekoa zen.
Suhiltzaileek itzaltze lanetan jarraitzen duten arren, egonkortu dute kontrolik gabeko sutea. Espainiako Gobernuak larrialdi aurreko faserako plana onartu du, autonomia erkidegoen eta Espainiako Gobernuaren arteko komunikazioa hobetzeko; dena den, larrialdien kudeaketa autonomia... [+]