Lilia Brik eta zapatistak

  • Oier Guillan: Elkartasun basatia

    Susa, 2013

2013ko maiatzaren 08an
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu
Ufa, Oierrek hain gogor heltzen dio liburuari non malkoak eta amorrua nahastu baitzaizkidan odolean ia. Esan gabe doa lehen poema hori, kantu bat ia, sentikor eta biribila da; Benitoren antzera kokatzen gaitu munduan, Otamendiren gisara definitzen du nazio bat, gure Liberia, urruntzen ari dena.

Baina bere erara hunkitu gaitu oraingoan Guillanek, ez inoren diskurtsoarekin. Bera izateari utzi gabe eta prosaikokeriak aparte utziz aritu da buru-belarri. Entzun dut Oierren hankapean oholtza karraska –“salbatzeko modua izan daiteke Teatroa”– eta entzun dut musika bafleetatik –Baldin bada, Beti mugan, Silvio...– eta liburuak utzi nau lehengo antzera, baina askoz hobeto: “Maitatuak izatea merezi duten gauza guztiak/ maitatu nituen nik./ Desagertu egin naiz haietan./ Baina oraindik gorria da nire sudurra”.

Eskuen sustraiak
(Susa, 2009) baino aberatsagoa, kontraesan handiagokoa, gordinagoa da Elkartasun basatia. Titulutik bertatik hasita indar itsuei bide ematen die idazle askoz poetago batek, azkenean forma hartu balu legez ahalegin estetiko eta politikoaren nahaste zail horrek. Epika fin bat eta galtzailearen apologia astun ez den bat erabiliz lortzen du hori. Zelanbait, berdetzen eta itzultzen ari dira abandonatu genituen ametsak, antzaldaturik eder: “Eta onartu oraingo hauek direla garai onenak”. Optimismo hori da konpromisoa.

Eta denborak protagonismo itzela dauka. Batzuetan erraz ezagutu daiteke poetaren gaztaroa eta errepasatu 70eko hamarkadan jaiotakoen nahi eta ezina. Beste batzuetan inspirazio eta bulkada bat-batekoa da eta ez dauka nostalgia gramo bat ere. Astiro-arin, urrun-gertu, atzo-orain konbinatuz lortzen du argazki bat bizitzarena sano erreala, erdi ameslaria erdi desengainatua: “Ez gara inork idatzitako/ biografia baten jabe,/ baizik eta abailaren egarri diren/ hankarte guztien adin berekoak,/ inork gutxik ulertuko dituen lanak egiteko/ lanak hartzen ditugunean/ militantziaren zirku gorabeheratsu honetan”.

Elkartasun basatiak moralarekin du zerikusia. Antiheroiaren moralaz dihardu, demagun. Dena dela, duindu egin du Guillanek etika hori, polemikatik atera du, adjektiboak bilatu dizkio. Poesia munduaren ikuskera baten zerbitzura jarri ordez, mundua bihurtu du poesia-zelai. Horregatik irakurri arren urte batzuk barru, nago jazoeren gainetik iraungo duela bere musikak, danbor hotsaren durunduak.

Azkenak
Zuritxo, egon deseroso

Queer falafel
Non: Arberatze-Zilhekoan, EHZ festibalean.
Noiz: ekainaren 29an.

------------------------------------------------------

Hasi orduko, ohar bi. Bat: “Deseroso egongo zara apur batean, isildu eta entzun. Asko ikasiko duzu zure pribilegio... [+]


2025-07-11 | Gedar
700.000 etxegabetze baino gehiago 2012tik Espainiako Estatuan, eta ez da Poliziaren kontzientzia-objekzio bat bera ere izan

Kontzientzia-eragozpena aurkezteko aukera legala daukate poliziek, eta horretarako babes "sindikala" duten arren, bakar batek ere ez du eskubide hori baliatu hamarkada batean baino gehiagoan.


EHUk euskarazko 32 ikaspostu gehiago eskainiko ditu Medikuntza Fakultatean

2025-2026 ikasturtean, Medikuntza eta Erizaintza Fakultatean euskarazko 32 ikaspostu gehiago eskainiko ditu EHUk. Erakundeak adierazi du kopuru hori lortzea Eusko Jaurlaritzako Osasun Sailarekin eta Zientzia, Unibertsitate eta Berrikuntza Sailarekin izandako... [+]


Guraso batek 11.000 euroko isuna jaso dezake adin txikikoen futbol partida batean izandako irain eta erasoengatik

Gasteizko eskolako futbol partida batean guraso batek irainak bota, mehatxatu eta pertsona bati eraso egiten saiatu zen adin txikikoen aurrean. Arabako Foru Aldundiak kudeatzen duen mota horretako bigarren salaketa da. 


2025-07-11 | ARGIA
NBE-ren errelatore Francesca Albanese
“AEBek ni zigortu izana haien erruduntasunaren seinale da”

AEBek Francesca Albanese NBEk Palestinar Lurraldeetan duen errelatore berezia zigortu dute genozidioari buruzko txostena argitaratu eta egun gutxira. Albanesek sare sozialetan azaldu duenez, “boteregabeen alde hitz egiten dutenak boteretsuek zigortzea ez da indar... [+]


Israelgo Armadarentzat altzairua ekoitzi duen Sidenor enpresako burua saritu du Jaurlaritzak

LAB sindikatuak kritikatu du Sidenor enpresako buruari Joxe Mari Korta saria ematea, enpresa hori "Israelgo Armada indartzeko altzairua saltzen" aritu baita orain gutxira arte.


Zartako eta Radiocrimen taldeek baxu jotzailea kanporatu dute indarkeria matxista leporatuta

Instagrameko @denuncias_euskalherria kontuak publikatu ditu hainbat salatzaileren mezuak. Horietan salatu dute bi talde horien baxu jotzaileak haren bikotekide ohiak fisikoki eta psikologikoki eraso izana


“Pazienteen segurtasuna kolokan jartzen duena euskaraz ez dakien osasun profesionala da”

Hizkuntzak osasun arretaren kalitatean duen eragina aztertu dute EHEk eta EHUk. Jon Zarate Sesma EHEko kide eta EHUko ikertzaile doktoreak emaitzen xehetasunak eman ditu.


Ez onartu hiriaren salerosketa, ez irentsi itxurakeriaren amua

Azken urteotan Donostian gero eta ozenago entzuten ari gara bizilagunen ahotsa: turistifikazioa gure hiria itotzen ari da. Joan den ekainaren 15ean, ehunka donostiar atera ginen berriro kalera gure bizi-baldintzak eta bizimoduak defendatzera. Jendartearen eta auzoen beharrak... [+]


2025-07-11 | Enbata
Eztabaidaren gainetik… gazte batzuen bizipena

Azterketak euskaraz gaia aktualitatean jarri zen berriz ekainean, baxoaren hilabetean. Etxepare lizeoko ikasleek aldarrikatzen segitu dute Baionako suprefeturaren edo herriko etxearen aitzinean eta euskaraz ari diren irakasleek prentsaurreko bat eskaini dute azpimarratzeko... [+]


Hamar urte barru euskararen arnasgunerik ez dela egonen ondorioztatu dute

UEMA Udalerri Euskaldunen Mankomunitatearen eskariz, 2036an Hego Euskal Herrian euskararen egoera zein izanen den aztertu du Siadeco ikerketa etxeak. Hipotesi batzuk beteko balira, hemendik hamar urtera ukanen genukeen errealitate soziolinguistikoari begiratuta, "egoera... [+]


Eguneraketa berriak daude