Errespetu osoz

Kazetaritza independenteak herritarren babesa du arnas

Denbora batez ezbaian ibili ondoren, engainua eta normaltasun-itxura luzatu ala ez, gertatutakoa kontatzea erabaki dut, artatzen nauten medikuek hala aholkatuta, euskaltasunarekiko nire harremana egoki hasiko badut berriro ere.

Nire kasua ez da lehenengoa. Medikuntza-bibliografiak beste asko jaso ditu. Shock traumatiko batek hainbat afasia-klase (zenbaitetan, itzulgarriak) eragin ditzake. Batzuetan, hizkuntza-ahalmen zehatzak desagertzen dira (alexian, esaterako, irakurtzeko gaitasuna, baina ez idaztekoa, galtzen da; paziente anomikoek, berriz, lexikoaren biltegia dute kalteturik: batzuek ezin dituzte izen konkretuak burura ekarri, baina bai abstraktuak; bestetzuek ezin dituzte gauzaki bizigabeak izendatu…), kaltearen kokapena zein den. Ama-hizkuntzak eta helduaroan ikasitakoek garuneko alde ezberdinak hartzen dituzte. Garezurra irekirik egindako ebakuntzetan lokalizatu ahal izan da ikasitako mintzairak non kokatzen diren (zona horiei deskarga elektriko txikiak emanez, hizkuntza horien mintzamena inhibitu ahal izan da tarte batez). Kalte neuronal zehatz batek hizkuntza bat ezaba dezake disko gogorretik, desinstalatu.

Horixe gertatu zait niri. Modu partzialean ingelesa (7 urterekin ikasten hasi nintzena, honek garrantzirik baldin balu) eta euskara oso-osorik (17rekin ikasten hasia) ahaztu ditut.

Senide eta adiskide guztien babesa eskertu nahi dut; bereziki Patxi Larrionek eta Alberto Barandiaranek jokatu duten papera, asteotan ni estaltzeaz gain, beren burua eskaini baitute euskara niri berrirakasteko, prozesuak berak oroimenaren gorua askatu eta orain arteko bizitzaren haria birlotu ahal izatearen uste zintzoan. Bihotzez estimatzen diet.

Baina, errespetu osoz, hizkuntza berri bat ikasteko nekeak gainditzen nau. Euskara bezain korapilatsua, gainera. Dagoeneko ez dut burua holako kontuetarako. Gazteago banintz... Lanak ez dit ezertarako astirik uzten eta krisialdiak ez ditu gauzak errazten. Nork bere gaitasunak neurtzen jakin behar. Ingelesa ezinbestekoa da gaur egun, eta, bestela, aspaldian dut alemana (gaurko egoera ekonomikoan irteera franko eskaintzen duena bidenabar) ikasteko apeta, eriondoan hainbeste lagundu nauten Schuberten Lieder azkenik ulertu eta Zettels Traum jatorrizkoan leitu ahal izateko, besteak beste.

Argi eta garbi maitasun berezia diot eta beti gordeko diot euskarari, ez alferrik haren abaroan pasa dut (kasualitatea da?) zehazki neure bizialdiaren erdia. Egiazki opa diot, ahal duen neurrian, gara dadila eta sarbidea izan dezala oraindik debeku zaizkion alorretan, pluraltasun eta hiztunen askatasunetik, inposaketarik gabe. Ez gutxitan, euskal kantak aditzean, melankolia nagusitzen zait; hitzen esanahiaz ez naiz jabetzen, baina sakonean ulertzen ditut, sentimena –txorien txorrotxioek itzultzaileen beharrik ez duten modu berean– bihotzeraino iristen baita. Nik idatzitako euskarazko liburuak ezin irakurtzeak ere tarteka bihozmintzen dit; baina hainbeste dago leitzeko eta zerbaitegatik diraukete itzuli gabe...

Lehengo ezagunak, batzuk lagun-minak, itzurtzen ditut orain, gogaitzen baitit nik gaztelaniara behartzeak eta gogaitzen baitit nitaz ahaztu eta, solasa biziagoturik, haien artean euskaraz jarraitzeak ere, irri edo apalago hitz egiten dutenean neure baitan galdetzen dudalarik nitaz arituko ote diren.

Hona bidali gutun ireki honen bidez, adiorik ez, eskarrik asko danori eta betira arte.

(Erredakzioan itzulia).


Azkenak
Ultraeskuinak etorkinen aurkako “ehiza-gauak” egin ditu Espainiako herri batean, antolatuta eta inpunitate osoz

Hainbat gauez jarraian, gorrotoa eta arrazakeria hedatu eta "etorkinen aurkako ehiza" egin dute Murtziako herri batean, "Espainia garbitzeko". Kolektibo antiarrazistek ultraeskuinaren inpunitatea salatu dute.


2025-07-14 | ARGIA
Sanferminak “nahi bezala gozatzeko eskubidea” aldarrikatu dute Iruñean, ostiraleko sexu erasoa eta gero

Mugimendu Feministak deituta, ehunka herritar, ordezkari politiko eta jaietako talde bildu dira uztailaren 13an Iruñeko Gaztelu Plazan. Intentsitate handiko eraso baten eta intentsitate txikiko beste hainbat erasoren testuinguruan egin dute elkarretaratzea. Eraso sexistarik... [+]


PKK-k armen suntsiketa irudikatu du, eta Erdoganek iragarri du legebiltzarrean batzorde bat osatuko dela prozesua jarraitzeko

Bere buruzagi historiko Abdullah Öcalenek joan den astean Turkiako Imraliko espetxetik eskatutakoari men eginez, PKK Kurdistango Langileen Alderdiak ekin dio armagabetzeari. Ostiralean egin dute ekitaldia, Iraken menpeko Kurdistango Sulaimaniya hirian, eta 30 gerrilari... [+]


Frantziako Legebiltzarrak dei egin dio Europari “harreman ekonomikoen estrategia aldatu” eta Txinarekin lankidetzak garatzera

153 orrialdeko txosten bat kaleratu du parlamentuak. AEBak ez ditu apenas zuzenean aipatu, baina horretarako "ikuspegi atlantista" terminoa erabili du: "Europak darabilen ikuspegi horrek gerra-komertziala ekarri du Europaren eta Txinaren artean, ageriko kalte eta... [+]


“Kaledonia Berriko Estatua” Frantziako Estatuaren barnean aitortuko lukeen akordioa aurkeztu dute Kanaky herriko indarrek

Konfiantzaren erronka izenburua jarri diote Kanakyko indar independentisten eta leialistean arteko akordioari. Ozeano Bareko uhartedia herrialde europarraren parte izaten jarraituko luke, baina estatu izaera lor dezake kaledoniarrek hala bozkatzen badute. 


Askatasunaren Ontzidia berriz saiatuko da Gazako blokeoa apurtzen: Handala ontzia martxan da

Israelek maiatzean Conscience itsasontzia bonbardatu eta ekainean Madleen itsasontzia bahitu ostean, nazioarteko ekimena berriz saiatuko da laguntza humanitarioa Gazara sartzen. "Erronka hau Gazako umeengatik da", adierazi du Askatasunaren Ontzidiak Siziliatik (Italia)... [+]


ZERO CHOU
“Pertsona homosexualak eta tradizioa adiskidetzea nahi dut”

30 urte baino gehiago daramatza Zero Chou zinemagile taiwandarrak istorioak kameraren atzetik kontatzen, bai zinemarako, bai telebistarako. Aurten, Zinegoak jaialdiaren 22. edizioko ohorezko saria jaso du.


2025-07-14 | Sustatu
Ez fidatu Osakidetzan ‘Quantus Skin’ azterketa egiten badizute

Civio fundazioak salatu duenez, Osakidetzak darabilen AA sistema batek (Quantus Skin) kontratuan agindutakoa baino askoz efikazia gutxiago dauka. 1.6 milioi euroko inbertsioa da, larruazalaren melanoma minbiziak detektatzea du helburu, eta bere emaitzak eskatu zuen %85eko... [+]


2025-07-14 | Ahotsa.info
Euskaldunon bazkari antiarrazista Sanferminetan

Laba, EHE eta Harituk antolatuta, bazkaria Oko Plazako Herri Sanferminak gunean izan da. Bertan, antolaketaren zergatiak azalduko dizkiguten galderak egingo dizkiegu.


2025-07-14 | Garazi Zabaleta
Mustai Ortua
“Baratzetik bizitzea erronka da, batez ere jendearen kontsumo ohiturengatik”

Marurin kokatutako proiektua da Mustai Ortua, Gorka Areitio Elorduik eta Marcela Pava Gomezek bultzatua. Diseinu grafikoko ikasketak egin zituen Areitiok eta horretan ari zen lanean, baina gainezka eginda zebilen. Pava, berriz, abokatua da lanbidez, baina ezin zuen horretan... [+]


2025-07-14 | Jakoba Errekondo
Akainen eta eulien erasoak

Ekainak akainak ekarri ditu: uda iritsi da. Udaberriko egun beroetan hasten dira akainak ehizean, udako ehizaldi nagusirako hankak prestatzen. Garo arruntaren (Pteridium aquilinum) garomenetan izaten da batez ere, bide ertzera zintzilik diren orri muturretan kulunka, gustuko... [+]


2025-07-14 | Antxeta Irratia
Irunen hizkuntza politikak aldatzeko «borondate berri baten hasiera izatea» espero du Aski Da! kolektiboak

40 elkarte biltzen dituen kolektiboa baikor agertu da, azken hilabeteetako hartu emanetan Irungo Udalak hizkuntza politikak elkarlanetik zuzentzeko borondate berria erakutsi duelako. «Hasierako alde bietako mesfidantzak gaindituz, adostasunak bilatu eta Hizkuntza Plan... [+]


Xilokopa: meatzari hegalaria

Tarteka bada ere, inoiz ikusiko zenuten hego beltzeko “erle erraldoi” eta potolo bat zuen inguruan hegan. Hala bada, ziur izan intsektuen artean ikusgarrienetako bat ikusi duzuela. Eta ziur izan, baita ere, ez duzuela inongo arriskurik, itxura itzeleko erlastar honek... [+]


Kriminalizazioaren gainetik Lurrezko herria

Euskal Herrian zein munduan, gero eta ugariagoak dira lurraren defentsan sortzen diren mugimenduak, bizitzari eusteko ezinbestekoa den lurraren balioa aldarrikatzen dutenak. Borroka hauek ez dira soilik erresistentzia; itxaropenaren eta konplizitatearen oinarri ere bihurtu dira... [+]


Eguneraketa berriak daude