Normalkuntzaren ARGI-itzalak
Ez da akats tipografikoa izenburua horrela idatzi izana, V. Inkesta Soziolinguistikoaren balantze laburra baizik. Izan ere, Hizkuntza Politikarako Sailburuordetzak kaleratu berri duen ikerlanaren ondorioetako bat, hauxe da: “EAEn gero eta pertsona gehiagok erabiltzen du euskara eta gero eta gutxiago dira erdara hutsean aritzen direnak”. Horretan datza emaitza soziolinguistiko horien ikuspegi pozgarri eta itxaropentsua. Ea baikortasun hori berresterik dagoen hurrengo hilabeteetan Soziolinguistika Klusterrak argitaratuko dituen kale-erabilerako datuekin. Horrela balitz, zorionekoak gu, euskaldun euskaltzaleak; zorionekoak gu denok, euskal herritarrok.
Botila erdi huts ikusi nahi duenak ere badu zeri erreparatu inkesta horretan, dudarik gabe, baina lerro hauen lehenengo zirriborroari ekiterakoan debekatu diot nire buruari hortik jotzea. Izan ere, burura etorri zait Komunikazioaren (h)egia blogean egiten zen galdera: Nolako ondorio afektiboa izango luke euskaltzaleengan eta besteengan euskarari buruzko berri onen ehunekoa handituko bagenu? Bai, euskaldun zintzoak zein euskalgintzak badute/badugu albiste baikorren beharra, urte askoko ahalegin eskergaren ordain.
Horregatik, galdera hori bihurtu dut lerro hauen zio. Izan ere, nago euskarari askoz gehiago lagunduko diola irribarre alaiak, asmo oneko imintzio ilunak baino. ARGI-itzalen tirabira horretan, ARGIak gehiago lagunduko digu aurrerapausoak ematen, itzalen iluntasunak baino.
Inkesta horren emaitzetan murgilduz gero, aurrerapausoen sendotasuna adierazten duten zenbait zantzu aurki daiteke: euskararen erabilerak gora egin izana toki-administrazioko eta osasun zerbitzuetako harremanetan; baita, banan-banan hartuta, EAEko hiru lurraldeetan ere. Era berean, ezagutzaren hedapena ere pozgarria da, erabilerarako ezinbesteko baldintza delako.
Aurrerapauso horiek onartu eta gero ekin beharko zaio/diogu gabezien inguruko hausnarketa egiteari, ez lehenago. Eta bistan da euskararen normalkuntzarako bidean badagoela/badugula zer zuzendu edo hobetu, besteak beste, zonalde euskaldunenetako erabilerak atzera egin izana edo familia mistoen herenak transmisioan huts egitea; baita prozesua sendotu eta azkartzeko aukerez hausnartzea ere.
Inkesta horren emaitzetatik harago badaude konpondu edo bir-bideratu beharreko beste alderdi batzuk ere euskararen eremuan. Horietako bat, euskaldunok pairatzen dugun bortizkeria sinbolikoa; alegia, inkontzienteki barneratu dugun erdal munduarekiko mendekotasuna. Adibideak, non-nahi: erdaldun (edo ia-euskaldun) bakar baten aurrean solaskide guztiek erdaraz jardutea; ezezagunei lehen hitza erdaraz egitea; hizpide garrantzitsuenetarako (medikua, lana, dirua...) erdarara pasatzea eta abar. Mendekotasun horretatik askatzeko eta portaera auto-suntsitzaile horiek iraultzeko zenbait baldintza objektibo zein subjektibo bete behar dira; adibidez: euskaldunen kopurua hedatzea; pairatzen dugun mendeko egoeraz euskaldunak jabetzea eta euskaraz egiteko konfiantza eta legitimitatea irabaztea. Kosta hala kosta, lehenbiziko baldintza hori badoa pixkanaka betetzen eta, hortaz, besteak ditugu orain lehentasun.
Baina, zuzendu beharreko alderdi horiek lortu denaren ARGItan aztertu behar da; alegia, prozesuaren baitako hobekuntza bezala, ez urteetako ahaleginak zalantzan errotik jartzen dituen kritika gisa.
Bilboko Errekalde auzoko igerileku batean gertatu zen ezbeharra. Larrialdi zerbitzuek erreanimazio lanak egin zizkioten adin txikikoari, eta Gurutzetako ospitalera eraman zuten; hiru egunetara hil egin da.
Ostiralean Alaskan izango duten bileraren bezperan heldu da mehatxua. Friedrich Merz Alemaniako kantzillerrak deituta, gailur birtual bat egin dute asteazkenean Zelenskik, Trumpek eta Europako hainbat agintarik. Ukrainako presidenteak adierazi du Trumpen eta Putinen arteko... [+]
Ostegunean eman dituzte asilo eskaera tramitatzeko lehen txandak: bederatzik lortu dute, irailerako. Eusko Jaurlaritzak ebazpena arintzea, eta migiratzaileak ostatzeko zentroetara mugitzea eskatu dio Espainiako Gobernuari.
Aurten Txiki eta Otaegi fusilatu zituztela 50 urteko beteko direnean, Alonsok adierazi du ETAko bi kideek ez zutela nahi Franco osteko gizarte demokratiko bat: "Diktaduraren aurka borrokatzen ziren, baina diktadurak erabilitako tresna berberekin".
Bilboko Aste Nagusia pertsona autistentzat irisgarriagoa izateko zenbait gako dakartzate Oihan Iriarte Eletxigerrak eta Iker Boveda Martinek, euren esperientziatik.
Tenperatura igoera dago aurreikusita datozen egunetarako, eta, sute arriskuak ekiditeko, ostegun iluntzeko 20:00etatik aurrera debekatuta egongo da uzta lanak egitea. Aurretiaz ere neurriak hartuta zituen gobernuak, baina Zarrakazteluko sutea kontrolpean izanda, neurriak malgutu... [+]
Ezagutu dezakezu Euskal Herria gure txoko eder eta famatuenak bisitatuta, Instagramerako edo postal baterako argazkiak aterata zure buruari, kostaldeko paisaietan edo monumentu bisitatuenetan irri eginez. Baina ez duzu Euskal Herria guztiz ezagutuko. Horretarako, hobe zenuke... [+]
Ostiraletik aurrera ur murrizketak ezarriko dituzte Euskal Hirigune Elkargoak barne hartzen dituen eta alerta egoeran dauden 158 herritan, eta metereologia zerbitzuek abisu horia ezarri dute trumoien arriskuagatik. Hego Euskal Herrian, berriz, leku ugaritako termometroek 40... [+]
Bakoitzak 1.680 eguzki panel izango ditu, eta megawatt bateko potentzia. Enpresak hiru urteko epea izango du Muga eta Val izeneko instalazio fotovoltaikoak eraikitzeko.
Erresuma Batuko gobernuak proposatu du delituak dituzten migratzaileak berehalakotasunez deportatzea, ekainean onartutako legearen bide beretik. Lege horrek baimentzen du sententzien %30 beteta dutenak deportatzea; igandeko proposamenarekin ez dute zigorrik bete beharko... [+]
.JPG)
7 urteko umea oporretan zegoen Fuenmayorren (Errioxa). Logroñoko San Pedro ospitaletik Nafarroako ospitalera eraman zuten eta bertan hil zen.
Astelehenetik asteazkenera bitarte eginiko aire erasoetan gutxienez ehun palestinar hil ditu Israelek, horietatik gehienak Gaza hirian, hura osorik okupatzeko asmotan. Gazako Osasun Ministerioaren arabera, 2023ko urriaren 7az geroztik 227 lagun hil dira elikagai eskasiagatik... [+]
Txiki eta Otaegiren fusilamenduen 50. urteurrenaren harira jarritako olana kendu du Zarauzko Udalak. Sortuk salatu du udalak, EAJ eta PSE-EEk osatuta, "zaborra izango balitz bezala" tratatu zuela olana. Zenbait herritarrek berreskuratu eta Azken Portuko plazan ireki dute.
Zer: Biarritz Piano Festival. Amaierako errezitaldia. Benjamin Grosvenor, pianoa.
Egitaraua: Schumann eta Moussorgskyren lanak
Lekua: Biarritzeko ‘Espace Bellevue’.
Data: abuztuaren 8a.
-------------------------
Biarritz Piano Festival... [+]
Munduko hainbat txoko zeharkartzen dituzten ibaiek, bizirik dauden heinean, euren begirada propioa dute mundua bera ikusteko. Gizakiaren garapenaren testigu isilak dira: hirigintza, gerra, kutsadura, uholdeak... dituzte ikusmiran, baita euren bazterretan etengabe ernetzen diren... [+]