Fikziotik errealitatera

Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu

Niri, Beñatek argudiatu duen bidetik urrun, baina gero eta gehiago hazten ari zaidan neurekoikeriaz, nostalgiaren aldeko argumentuak pilatzen ari zaizkit, denei ezin erantzuteko moduan: zifra makroekonomikoak nire familiaren alde zeuden garai harekiko mira adibidez; edo are gehiago, azken aldian pentsatzen hasita nago nire bizitzako frustrazioa aristokrata bokazioari uko egin behar izana dela, ez dut ekintzaile (utziko didazue gaztelaniaz jartzen: emprendedor) arimarik. Marianismoak Espainia merkatuetan surfeatzen noiz jarriko zain (eta horrek lana sortu), momentuz lankideak nola kaleratzen dituzten begiratzen dut (oraindik ez naiz iritsi gure gaitza funtzionarioei kutsatzeko desio zitala izatera); eta bitartean nostalgia bezain iraultzailea den ihesbideei lotzen natzaie umorista batek gobernatzen duen herrialdean: futbola edo literatura. Ez dut krisiari buruz eransteko ezer berririk. Eta Beñat amaierez aritu zela aprobetxatuko dut aste honetan amaitu den prozesu bati buruz idazteko, Marta del Castillorena.

Beñatek esan bazuen Gartxot ikusi gabe zegoela, Cronenberg, von Trier eta Polanskiren pelikulei lehentasuna eman zielako, utziko didazue niri ere snob xamar jartzen (irain nazakezu Beñat) nire aristokrata arima frustratuaren salatari, eta esaten Perez Galdosen El crimen de la calle de Fuencarral irakurriz ari nintzela erreparatu niola epaiketa betean zegoen kasu luze honi; gero Kordobako haurrak desagertu ziren, telebistan erreleboa hartuz bezala.

Perez Galdosen kronikak fikziotzat leitzen nituen, aurkezten duten pertsonaia sorta mozkorgarria, narrazioaren erritmoak, duela mende pare bateko distantziak... errazten dute hori. Rafael Reig-ek prologoan dio: “Dashiell Hammett da, Chamberi bertsioan. Higinia neskame hiltzailea, kartzelatik sartu eta irten dabilen semea, Millan Astray, legioa sortu zuenaren aita...”. Badirudi hilketa bereziki korapilatsuek sortzen duten kuriositate morbosoa ez zela Alcaserren hasi. (Nire arima aristokratikoak gogorarazten dit protesta moduan fikziotzat ikusten nituen beste krimen batzuk Power, privilege and justice programakoak zirela, Dunnek aurkeztuak).

Eta horrela iritsi nintzen Marta del Castilloren kasura: Higiniarekin bezala, munstro sorta bat sortu da, adin txikiko kide eta guzti, nola hazten zen ikusi duguna, Barbara Goenaga bezala (baina maitasun gutxiagorekin); ikusi ditugu epaiketan desfilatzen, ordaindu egin zaie platoetan irainduak izan zitezen... eta Nacho Abad ikusi dugu batez ere, adibidez epaiketa zuzenean jarraituz SMS bidez.

Eta errealitatera jaitsi naute kolpetik lintxamendu gabe amaitu den gorroto pilaketa honen amaieran (Rene Girard-en Chivo expiatorio aipatzera nindoan, baina Camps bere kontrako epaiketan autorearen gaiari buruzko liburuarekin ikusi ondoren, nire arima aristokratikoak ez dit uzten, nahikoa du egiten ari naizen gainerako aipuekin), gogora dezagun, akusatuak jarraitzen ari ziren estrategiaren aurrean, tortura kasik hitza esanez eskatu den kasuan. Eta biktimaren gurasoek egitea normala iruditzen zait (hori topikoa da), baina gainerakook pentsatu behar genuke zergatik epaia entzun eta hasi garen justizia sistemak onetik duen bakarra erasotzen, eta jendea hiru hilabetera agertu den taxista baten lekukotza hutsik kondenatzeko eskatuz, eskuak zaplastako antzuetan airean astinduz bezala, fikziozko emozioa errealitateak zapuzturik; eta pentsatu behar genuke Higinia bezala garrotean ikusi nahi genukeenak ez hala bukatzeak, gu geu babesten gaituela.


Azkenak
Kaleratze kolektiboa ezarri nahi dute Maderas de Llodion

Asteleheneko bileran helarazi zioten asmo hori enpresa batzordeari, eta irailaren 9rako deitu dute hurrengo bilera. Fabrikak 151 behargin ditu gaur egun, baina ez dute zehaztu zenbat kaleratuko lituzketen.  


Herriko dantzan parte hartzen ari ziren emakumeei eraso egin diete Errioxako Cervera herrian

Emakumeak dantzara atera eta gizonezko dantzariek oztopatu egin dituzte, bultza egin diete eta haien dantza eragozten saiatu dira. Beste batzuetan musikariak geldiarazi dituzte eta ikusleetako batzuk bizkarra eman diete emakume dantzariei. Ez da Baztan, ez Hondarribia edo Irun;... [+]


2025-09-05 | Gedar
Gaztetxea lortu dute Etxaurin

"Bailara eraldatzeko ezinbesteko tresnatzat" hartzen dute Gaztetxea, eta elkartasuna adierazi diete "borrokan dauden beste Gaztetxe guztiei".


“Hondarribiko alardearen bi aldeak parez pare jartzea da zilegitasun bera ematea zapaltzaileari eta zapalduari”

Hondarribiko udal gobernuaren “ausardia faltaz”, kontsentsua bilatzearen tranpaz eta “gatazkaren espiritua berpiztu” nahi duen alarde tradizionalaren aldeko elkarteaz mintzatu zaigu Uxoa Anduaga, Jaizkibel konpainia berdinzaleko kidea. “Ez dira... [+]


Gipuzkoako Aldundiko zaintzaileek ez dute euskara jakin beharrik, EAEko Justizia Auzitegi Nagusiaren arabera

Donostiako epaitegi batek aurretik emandako epaia berretsi du EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak. ELAk eta LABek mobilizazioa antolatu dute ostiralerako, eta Euskalgintzaren Kontseiluak bat egin du.


2025-09-04 | Joseba Alvarez
Dena blokeatu!

Horixe da datorren irailaren 10ean Frantziako Estatua hankaz gora jarriko duen deialdi herritar berriaren lema. Sarean gaia lantzen ari diren gune asko daude, baina bi interesgarrienak aipatzearren, hor daude, besteak beste, @lessoulevements edota @bloquonstout atariak.

Izan... [+]


2025-09-04 | Karlos Zurutuza
Hizkuntzen museo txiki bat dago Parisen

Sena ibaitik metro eskasera egon arren, ez dago Mundolingua museoa aipatzen duen turismo gidarik. Kasualitateak baino ez gaitu eraman horra. Nolanahi, horrela aurkitzen dira, maiz, hiri baten sekretu gordeenak.


Magda Oranich i Solagran
“Ezin ahaztu dut Txiki azkenekoz besarkatu nuen momentu hura”

50 urte dira Francoren diktadura garaiko azken bost fusilamenduetatik. Jon Paredes, Txiki eta Angel Otaegi ETAko kideak, eta Sánchez Bravo, Humberto Baena eta Ramón García Sanz FRAPekoak. Txikiren abokatuetakoa izan zen Magda Oranich, mende erdia eta gero... [+]


María Chivite lehendakaria:
“Poliziaren abusuak eskala handikoak izan ziren eta garai batean baino gehiagotan gertatu ziren”

UPNk salatu du Nafarroan eskuin muturreko taldeen eta Poliziaren indarkeria aztertzen duen batzordeak ia edonor hartzen duela biktima gisa. María Chivite lehendakariak erantzun dio Poliziak egindako abusuen salaketak asko izan direla eta denboran hainbat garaitan... [+]


2025-09-04 | ARGIA
Erresuma Batuan 700 lagun atxilotu dituzte jadanik, Palestine Action taldeari babesa adierazteagatik

Uztailean Keir Starmerren gobernuak erakunde "terrorista" gisa izendatu zuenetik, Palestine Action taldearen aldeko mezuak erakusteagatik ehunka lagun atxilotu dituzte. Larunbatean manifestazioa antolatu dute Londresen eta beste mila pertsonatik gora atxilotzeko... [+]


Mirentxu Loyarte hil da, euskal zinemagile aitzindaria

Zinemagile iruindarrak, ibilbide labur baina baliotsua egin zuen zinemagintzan 1970eko eta 1980ko hamarkadetan, zuzendari lanetan emakumerik apenas zebilenean. Irrintzi lanarekin garai hartako errepresioa islatu nahi izan zuen, eta Ikuska proiektuan euskal emakumeak erretratatu... [+]


2025-09-04 | ARGIA
Hizkuntza politika “ausart eta berrituaz” eztabaidatuko dute TMeLaborategiaren udako eskoletan

Irailaren 9an eta 12an egingo dituzte udako eskolak. Telesforo Monzon eLab Euskal Herrigintzaren Laborategiak hizlari potenteak gonbidatu ditu, besteak beste, Iñaki Iurrebaso, Olatz Altuna, Jon Sarasua, Idurre Eskisabel, Josu Aztiria, Iñigo Urrutia eta Miren Zabaleta... [+]


2025-09-04 | Aitor Aspuru Saez
Sara Fantova
“Ez dugu film feminista edo bolleroa egin nahi izan, baina gure esperientzia hori da eta islatu dugu”

Sara Fantova zinemagile bilbotarraren Jone, batzuetan filma zinema aretoetara helduko da irailaren 12an. Pelikula komunitarioa sortu du Kaskagorri eta Kranba konpartsekin, Bilboko Aste Nagusian girotuta baitago amodioa, jaia, gaixotasuna eta zaintza ardatz dituen istorioa.


Barkoxeko pastoralaz

Usaiako "süjetik" gabea, esku andana batek idatzia, errejent multzo batek zuzendua, gertakizun askoren kontari, gisa guzietara kolektiboa da.


Elizondoko Benito Menni egoitzako langileek 60 greba egun bete dituzte

Greban dira Benito Menni egoitzako langileak joan den abuztuaren 25etik, irailaren 8ra bitarte. Hermanas Hospitalarias enpresak agindutako kaleratzeen eta unitate itxieren aitzinean, Nafarroako Gobernuak ez duela arduratsuki jokatzen ari salatu dute.


Eguneraketa berriak daude