Bizkarra min arrastorik gabe
Hamar biztanletik sei bizkarreko minaz kexatzen dira beren eguneroko bizimoduan. Baina osasun-arloko aditu guztien iritziz, molestia horien %80 ez lirateke gertatu ere egingo jendeak ohitura osasungarriak edukiko balitu. Hain ugariak den min hori eskoliosia bezalako bizkarreko desbideraketekin, edo hernia diskalen moduko arazo larriagoekin lotu izan den arren denbora luzean, duela gutxi argitaratu diren ikerketek argi eta garbi frogatu dute estresa eta gorputz-atal horretan pilatutako tentsioa izan ohi direla kasurik gehienetan mina abiarazi eta hor mantentzen duten benetako eragileak.
Dena den, mina oso zorrotza bada, analgesikoekin desagertzen ez bada, astebetetik gora ere hor jarraitzen badu edo sukarrarekin edo indar-galerarekin batera agertzen bada, onena medikuarengana joatea izango duzu, zure kasua behar bezala aztertzeko.
Postura zuzena mantendu
Bizkarra jarrera egokian edukitzea ezinbestekoa da inguru horretan tentsiorik ez pilatzeko eta minari aurre hartzeko. Lanean, edo ikasterakoan, baita etxeko lanak egiterakoan ere, arreta pixka bat jartze hutsarekin %70ean gutxituko da lunbagoa –bizkarraren behe aldeko min zorrotza– jasateko arriskua. Hona hemen lagungarri gertatuko zaizkizun aholku sinple batzuk:
Luzatu gorputza ohetik jaikitzerakoan. Ez atera ohetik bat-batean, iratzargailuak jo orduko. Aurrena luzatu itzazu besoak eta zangoak, nagiak ateratzeko, eta gero eser zaitez poliki-poliki ohe ertzean.
Ez eman ordu gehiegi zutik. Zutikako jarrera da bizkarrezurrarentzat okerrena. Beraz, zutik ordu asko egitea beste erremediorik ez baduzu, pasatu gorputzaren pisua txandaka zango batetik bestera eta erabili aulki baxu bat atsedeneko hanka horren gainean bermatuz.
Ondo eseri. Eserlekuak ez du bigunegia izan behar, ezta baxuegia ere. Bizkarra zuzen eta aulkiaren kontra mantendu, tartean inolako hutsunerik utzi gabe. Zure gorputzak L baten moduan geratu behar du eserita zaudela.
Lotarako hartu jarrera fetala. Albo baten gainean etzanda, belaunak bularraldera bilduta dauzkazula. Horixe da bizkarreko minak saihesteko posturarik onena, fetuak amaren sabelean dagoenean berez hartzen duena.
Oinez ibiltzean, eduki bularra aurrera irtenda. Bizkarra ez da okertuko, eta etorkizunean ager daitezkeen molestiak prebenituko dituzu.
Mina arintzeko ariketak
Eman ditugu bizkarreko minak prebenitzeko aholku sinple baina aldi berean eraginkor batzuk. Hala ere mina agertzen bada, zer egin?
Lepoko estiramenduak. Lepoko minari aurre egiteko, makurtu burua eskuinera eta ezkerrera, eta jarraian jaso bi sorbaldak aldi berean.
Lasaitu bizkarraren goiko aldea. Jar zaitez belauniko koltxoneta baten gainean eta makurtu gerria eta gorputz-enborra aurrerantz, erabat luzatuta dauzkazun besoak zoruan bermatzeraino.
Gerrian presiorik gabe. Etzan ahoz gora eta besarkatu zangoak, belaunak bularreraino jasotzen dituzun bitartean.
Joan den astean Trumpek ohartarazi zion Putini hamar eguneko epean Ukrainarekin su-eten akordio bat sinatu ezean, zigor ekonomikoak ezarriko dizkiola. Zelenskik sare sozialetan adierazi du ezinbestekoa dela Errusiako presidentearekin bildu aurretik lehenbizi su-etena... [+]
Manteroekin Bat plataformak eta Mbolo Moye Doole elkarteak elkarretaratzea egin zuten astelehenean Bilbon, azken asteetan poliziak manteroen aurka eginiko eraso "arrazistak" salatzeko. Izan ere, Boubacar Diouf kale saltzailearen arabera, poliziaren jazarpena... [+]
338 hektarea erre ditu astearteko suteak. Nekazarien sindikatuak haserre agertu dira Nafarroako Gobernuak suteak saihesteko ezarritako murrizketekin. Asteazkenean beste sute bat piztu da Artaxoa eta Añorbe artean, baina hura ere kontrolpean dute suhiltzaileek.
Ohartarazi du ChatGPT lanketa emozional “sakonak” egiteko erabiltzea “arriskutsua” izan daitekeela ez duelako erabiltzailearen testuingurua ezagutzen eta “gehiago biktimizatu” dezakeelako.
Urtebetetzeek eta urte aldaketek pilaketa bidezko eragina dute: alegia, banaka, gertatzen direnean, nik ez dut ezer sumatzen. Urtebetetzeetan, ondo xamar egin badut segundo batzuez olgatzen naiz (nire baitarako), nire garunaren zati batek ezin dio utzi zoriontzen dutenean... [+]
Apirilean argitaratu zuen Amorante frantsesa (Susa) Miren Agur Meabek (Lekeitio, 1962). Thriller ukitua du poemen bidez idatzitako nobela deigarriak eta, istorioa fikziozkoa den arren, badu idazlearen aurreko lanak markatu dituen kutsu autobiografikoaren arrastorik. Hortaz,... [+]
Zer: Orquesta de la Comunitat Valenciana.
Zuzendaria: Mark Elder. Donostiako Orfeoia.
Zuzendaria: José Antonio Sáinz Alfaro.
Bakarlariak: Federica Lombardi (sopranoa), Paula Murrihy (mezzoa), Xabier Anduaga (tenorea), Will... [+]
Abuztuaren 29ko gaueko egitaraua bertan behera utzi dute, iazko jaietan gau horretan izan baitziren indarkeria kasuak: sumisio kimiko bidezko sexu erasoak eta borrokak "nabarmen" areagotu zirela azaldu du Amets Jauregizar herriko alkateak. Abuztuaren 28tik 31ra bitarte... [+]
Erabilera bakarreko plastikoen ekoizpenari eta erabilerari jarri nahi dizkiete mugak bereziki. Plastikoaren ekoizpena bikoiztu dute mende hasieratik, eta igoera horren arrazoia erabilera bakarreko plastikoak dira nagusiki.
Von der Leyenek eta Trumpek akordioa lortu eta astebetera egin du mehatxua AEBetako presidenteak, Europako herrialdeek hitzartutakoa beteko ez dutela kezkatuta. Europako produktuei %15eko muga zergak ipintzeaz gain, Europako Batasunak AEBetan 600.000 milioi euro gehiago... [+]
Suhiltzaileek kontrolpean dute Ibarbeibar ibarreko sutea, Eneritz, Muruzabal, Añorbe eta Obanos herrietan egondakoak hain zuzen ere. Nafarroako Gobernuak behin-behineko debekua ezarri dio nekazaritzan sua erabiltzen duen edo sor dezakeen makineriari.
The Lancet aldizkariak argitaratutako ikerketa batek eman du datua eta ohartarazi du plastikoaren ekoizpenak osasunean eragina duela bere ekoizpen prozesu osoan eta gazte zein helduei eragiten diela. Gehitu du 1950tik 200 aldiz biderkatu dela plastikoen ekoizpena.
Brasilgo Auzitegi Gorenak eman du sententziaren berri, Bolsonaro oraindik Luiz Inazio da Silva Lula Brasilgo egungo presidentea pozoitu eta Alexandre de Moraes epailea hil nahi izateagatik epaitzen ari diren bitartean. Sare sozialik erabili ezin zuenean,... [+]
Bilboko Konpartsen Federazioak 2025eko Aste Nagusirako prestatu duen egitaraua aurkeztu du Arriaga Plazan. Federazioak, konpartsek eta Jai Batzorde Mistoak 600 jarduera baino gehiago prestatu dituzte, "gustu guztientzako ekintzez betetako Aste Nagusiaz gozatzeko".
Hiroshima eta Nagasakiko masakre nuklearren 80. urtemuga heldu zaigu, eta inoiz baino eskasagoak dira itxaropentsu izateko inputak. Hala ere, No More Hibakusha! aldarrikatzen jarraitu beharko dugu... ordukoei ez ezik geure buruari zor diogulako.