Putak: XXI. mendeko heroiak

Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu

Azken aldi honetan asko entzun dugu puten inguruan. Frantziaren debekuak, erregulazionistak, abolizionistak. Hitz potoloz betetzen ditugu gure eztabaida publikoak, eta bide batez, joko magiko baten bitartez gure errealitatea desitxuratzen dugu. Berriro ere, batzuek beste batzuen ordez hitz egiten dute. Bitartean: gauzak berdin. Zergatik ez ditu gure jendarteak putak ikusi nahi?

Galdera honi erantzuteko hitz-joko alternatibo bat proposatu nahiko nuke. Horretarako lotu beharko dira lotzen ez diren egoera sozial ezberdin batzuk. Lan horretarako moral bikoitzez osaturiko betaurrekoak begietatik kendu, eta beste batzuen artean, sexu langileen eta ezkontzaren arteko loturak ulertu beharko dira.

Joko honetan putak protagonistak izango dira, gutxienez gure diskurtsoaren gunean jarriko ditugu. Gunean jartze horrek, periferian eta marginalitate ideologikoetan kokatzen ditugunean, jendartean betetzen duten funtzioa ikustera eramango gaitu. Ezkontza eta lan sexuala lotzea oso erraza da. Orain dela oso gutxi arte, lan sexuala ezkontza-kontratuetan zehaztu egiten zen. Egun maitasun erromantikoak emakume asko engainatu egiten ditu. Hain da indartsua engainua, ezen egunero emakumeak beren bizia ematera iristen diren, baina inork egiten du ezkontzaren abolizioaren alde?

Aldiz, sexu langileek, gehienek, borondatez akordatzen dituzte zerbitzuen zenbatekoak. Gainera, libre gelditzen dira ezkontzari lotzen zaizkion nahitaezko zaintza lanez. Nire iritziz, jende askok sexu lana baino gauza okerragoak saltzen ditu.

Horri batu egin beharko zaio, puten eta beste emakumeen arteko segregazioa. Zergatik bereizten dira erabateko inkomunikazioaren bitartez, sexu langileak, ezkontza-kontratua duten emakumeetatik? Kontratu bera duten gizonezkoek, aldiz, putengana iristeko aukera guztiak dituzte.

Zeintzuk dira sexu langileek gordetzen dituzten sekretuak? Gure plazagizonen sekretuak, askok trabestiak dituzte gustuko, oso zenbaki altu batek ipurditik hartu nahi du, beste batzuek bere bizitza sexuala diru truke garatzen dute... nik ez nuke esango horrek kaltegarria izan behar duenik.

Kaltegarria iruditzen zaidana estigmatizazioa da, gure jendarteak sexu langileak gogor zigortzen ditu. Biktimizatu egiten ditu eta ahotsa lapurtzen die. Hona hemen sexu langileen mundutik datozen superheroi batzuk, bizirik irauten duten iraultzaile batzuk: Virginie Despentes, Bea Espejo, Cristina Garaizabal, Itziar Ziga, Amaia Lasheras, Hetairak, L.I.C.I.T.... bilatu itzazue Interneten. 


Azkenak
Bikotekidea mugikorretik kontrolatzea gazteen artean ohikoa dela frogatu du EHUren ikerketa batek

Maitasun erromantikoari lotuta, nerabe askok normalizatuta eta barneratuta du bikotekideak mugikorraren eta sare sozialen bidez kontrolatu nahi izatea. “Inportantea da ziberbiolentzia gisa identifikatzea, eta ez maitasun seinale gisa”, gogorarazi dute ikertzaileek.


Sexu erasoei lotutako zenbait epaitan bost gizon zigortu dituzte azken egunetan

Sexu erasoei lotutako epai ugari eman dira azken egunetan, eta bost gizon zigortu dituzte. Tuteran izandako bortxaketa batengatik, bi gizoni 9,5 urteko kartzela zigorra ezarri diete. Gasteizen gizon bati bost urteko kartzela zigorra ezarri diote emakume bat bortxatzeagatik... [+]


Dagoeneko 400 gazatar hil dituzte Israelgo soldaduek, laguntza humanitarioa jasotzera bidean

3.000 zauritu ere utzi dituzte Israelgo armadaren erasoek. Maiatzaren bukaeran berrekin zioten laguntza humanitarioari, GHF fundazio estatubatuarraren eskutik; eta ordutik, bertaratutakoei tiro egin diete soldadu israeldarrek.


Oiher Urrutia. Marra gorriak argi
“Erabiltzen gaituzte herriok folklorismorako: landa, animaliak edo euskalkia bera”

Grabagailuari stop eman eta segituan galdetu dit Oiherrek: “Transkribatzean mantenduko duzu euskalkia?”. Baietz nik, batuaren mugek uzten didatenaren barruan baietz. “Arras inportantea da niretako”. Dutxa hartu eta Elizondora eginen du berriz, Aroztegiko... [+]


Amiantoaren biktimentzako konpentsazio-funtsa martxan jartzeko araudia onartu du Espainiako Gobernuak

Legea onartu eta ia hiru urte igaro direnean jarriko da martxan neurria. Espainiako Ministro Kontseiluak onartutako dekretuak dio biktima bakoitzak 32.000 eta 96.000 euro artean jasoko dituela kalte-ordain moduan.


Teknologia
“Bestea”

Bestea”-k gogaituta du gizateria, duena kenduko dio, duena eraldatuko du, kutsatuko du... “Bestea”-k definitzen gaitu... baina “bestea” denok izan gaitezke.

Egun, nor da “bestea”? Nork seinalatzen du izan behar ez dena?

Zapalduen... [+]


Itsas hondoen ustiapena: zientzialariak alarma jotzen, baina moratoriarik ez zerumugan

60 bat estatu eta gobernu buru elkartu dira Nizan (Frantziako Estatua) Ozeanoei buruzko Nazio Batuen Konferentziaren kari. Donald Trumpek itsas hondoen esplorazio eta erauzketa komertziala baimendu eta TMC enpresa kanadarrarekin tratua bideratu berri duen honetan –baita... [+]


Salbuespenak

Hainbeste jainko, arima, teontzi… beren izatea frogatu ezinik, eta jendeak ez ditu sinesten zientziak, kazetaritzak… ahal bezala, baina geure espezieaz harro egoteko moduan, frogatutakoak. Batzuek Lurra laua dela diote, eta debekatuta dagoela Antartikara... [+]


Zein ama ospatu?

Maiatza Birjina Mariaren hilabetea den bezala, amak ospatzeko aukera da Mendebaldeko jendartean. Kasualitatea? Ez dut uste. Frantses lurraldean, Vichyko gobernuak besta hori instituzionalizatu zuen. Helburua bertuteko eta sakrifizioak egiteko prest den pertsona hori handiestea,... [+]


Kantua gidari

Joan den maiatzaren 23an iragan da, Baigorriko elizan, aparteko kontzertu bat: 180 haurrek, 7 eta 15 urte artekoek, maila handiko kantu emanaldia eskaini diote eliza mukuru bete zuen jendeari. Haur horietarik batzuk Donazaharre eta Baigorri aldean kokatua den Iparralai musika... [+]


2025-06-18 | Jesús Rodríguez
PSOEren kea

Ekainaren 6an Presidente Autonomikoen Konferentzia egin zen Bartzelonan, Pedro Sánchez eta Felipe VI.a erregea –emeritu ustelaren oinordekoa, beti da ona gogoraraztea– buru zirela. Isabel Díaz Ayuso faxistak uko egin zion Salvador Illaren eta Imanol... [+]


Sodomia zigortua

Ascension uhartea, 1725eko maiatzaren 5a. “Holandar ontziteriako komandantearen eta kapitainen aginduz, ni, Leendert Hasenbosch, uharte bakartu honetan lehorreratu naute, nire zorigaitzerako”.  

Herbeheretar marinela, 1695ean Hagan jaioa, Ekialdeko... [+]


Eguneraketa berriak daude