G kontua

Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu
    I
Genuinoa, bat-batekoa,
sortzen dutena bi zirik,
gene “razioz” generazio
mantendu dena bizirik.
Jakinekoa eta jeniala
bereizten ditu Andonik,
baina bertsoa “degeneratzen”
hasia sumatzen dut nik:
Bertsolaritzak genitalekin
ez ei du zerikusirik,

azken aldian, aldiz, dena da
generoa, ez besterik.
        IV
Nahiz eurak izan gaia bertsotan
gizarteratzen lehenak,
genero kontu hauek ez dira
soilik emakumeenak.
Ezetz aurkitu bi “ardo-gizon”
zapore bera dutenak
nahiz kristalezko gorputz arretan
etortzen diren den-denak;
ziur ozpindu izan direla
inoiz batzuen barrenak
gorputzez arrak izatearren
kexatu ezin direnak.
 
        II
Emakumeek sufritu zuten
matxismoaren geriza
seiko saioan bost morroirekin
bakarra zenean missa;
gaur egun, aldiz, ganbaran dago
orduko argazki grisa
eta oholtzan jarduten dugu
Apolo zein Artemisa.
Zer inporta du hanken artean
izan zozo edo ziza,
generoa ez da zein komunetan
egin behar duzun txiza.
    V
Jon Sarasuak egin berri du
sekulako esklusiba
BECeko azken final handiko
bertsolariei begira:
“bertso gehienak euren artean
truka litezke” Mobida 8-O!!!
Denek ez dute genero bera
afaritik jaialdira,
baina hamalau mila pertsona
dauzkazunean begira…
tira, agian, genero batzuk
generalizatzen dira…
        III
Emakumeen umore motez
hasita gaude hizketan
komiko nola izan litezkeen
arte eszenikoetan.
Nik etsenpluak aurkitu ditut
Beterriko Txapelketan,
Kabaretean, neskaz beteta
dauden bertso-eskoletan
eta uste dut, oinarriturik
beste batzuen hitzetan,
pomada jartzen ari garela
itxitako zaurietan.
    VI
Kontrolik gabe biratu arren
gogoetaren noriak,
bada garaia praktikan jartzen
hasteko queer teoriak.
1) Denak ezberdin eta berdintsu
egin gintuen zoriak.
2) Generoaren zauririk ez du
hurrengo belaunaldiak.
Ahantz ditzagun iraganeko
damuak eta fobiak
beste zentzu bat izan ez dezan
genero indarkeriak.


Doinua: “Abokatuak esan berri dit”.

Bidali zure sortak bertsoak@argia.eus helbidera. Aukeratuak orri honetan argitaratuko ditugu.


Azkenak
Itsaso zakar bat eta bi ahots poetiko

Xak eta Ekiza

Non: Ondargain txiringitoan (Deba)
Noiz: abuztuaren 27an.

-------------------------------------------------------

Euri langarraren eta lanbro-lainoen artean pasatu dugu Gipuzkoako muga, kostaldean zehar doan errepidetik itsaso zakarrari beha. Bandera... [+]


“Inoizko euskal zinemarik indartsuena” izango da 73. Zinemaldian

Astelehenean jakinaraziko dituzte ordutegiak, eta hilaren 14an, igandean, jarriko dituzte salgai lehen egunetako sarrerak. 254 film egongo dira ikusgai, 56 herrialdetakoak.


26 herrialde prest dira Ukrainan esku hartzeko, baina Putinek erantzun die helburutzat joko dituela

Emmanuel Macron Frantziako lehendakariak adierazi du 26 herrialde prest direla gerra amaitu ondoren Ukrainan indar militarra zabaltzeko, “lurrez, airez edo itsasoz” parte hartuz. Vladimir Putin buruzagi errusiarrak erantzun die ez duela horrelakorik onartuko, ez... [+]


Hizkuntza bat gutxiago munduan: azken caddo hiztuna hil da

Caddo hizkuntza gorde eta biziberritzeko ahaleginean ari den ekintzailea da Alaina Tahlate. AEBetako jatorrizko caddo herriko hizkuntza hori jario oneko hiztun bakarrarekin gelditua zen: Edmond Johnson, 95 urteko hiztunarekin. Tahlate gazteak aitortu zion estutasunez bizi zuela... [+]


Asimilazioaren kontrako topagune izanen da Izpegi irailaren 19 eta 20an

Izpegiko besten hirugarren edizioa ospatuko dute, Basaizea Baigorriko kultur elkarteak, Baztango Gazte Asanbladak eta Baigorriko zein Erratzuko gazteek elkarlanean prestaturik. Hitzaldiak, bazkaria, ibilaldia, kontzertuak... izanen dute zeregina.


Azpiegitu handiak
Osasunak bat egin du Nafarroako AHTren aldeko Plataformarekin

Osasuna futbol taldeak bat egin du Nafarroako Abiadura Handiaren aldeko plataformarekin, azken honek ostegun honetan jakinarazi duenez. UGT sindikatuak eta Eraikuntzaren Industrializatzearen Aldeko Nafarroako Klusterrak ere bai.


Bilboko etapa Palestinak “irabazi” zuela azpimarratu dute, eta protestan jarraitzera deitu

Palestinarekin Elkartasunak manifestazio nazionala antolatu du urriaren 4rako. Ostiral honetan Euskal Herriko 130 udaletxeren aurrean protestatzera deitu du Gernika-Palestina ekimenak.


2025-09-05 | Sustatu
Itzulbide jarri dute martxan Osakidetzan, euskarazko lan-hizkuntza eraginkorragoa izateko

Osakidetzak Itzulbide aurkeztu berri du. Itzultzaile neuronal bat da EAEko osasuneko profesionalentzat, euskaraz egiten diren kontsulta medikoetako informazioa gaztelaniara itzultzen duena. Euskara lan-hizkuntza eraginkorra izateko baliabide gehiago eskainiko dizkie... [+]


Ikasle nafarren %30ak ikasiko du aurten euskarazko D ereduan

Hiru urte bete dituzten 1.404 ikasle berri matrikulatu dituzte D edo B ereduetan, Nafarroan. Adin guztiak kontuan hartuz, 27.334 ikaslek ikasiko dute euskaraz. Matrikulen 67,8% ikastetxe publikoen sarean izan da.


Pantailen gehiegizko erabilera, desinformazioa eta indarkeria praktikak identifikatu ditu adingabeen artean Macsonrisas-ek

Ikasleek pantailekin duten harremana aztertu eta "Heziketa digitala LH eta DBH" izeneko txostenean jaso dituzte ondorioak Macsonrisas-eko kideek.


Kaleratze kolektiboa ezarri nahi dute Maderas de Llodion

Asteleheneko bileran helarazi zioten asmo hori enpresa batzordeari, eta irailaren 9rako deitu dute hurrengo bilera. Fabrikak 151 behargin ditu gaur egun, baina ez dute zehaztu zenbat kaleratuko lituzketen.  


Herriko dantzan parte hartzen ari ziren emakumeei eraso egin diete Errioxako Cervera herrian

Emakumeak dantzara atera eta gizonezko dantzariek oztopatu egin dituzte, bultza egin diete eta haien dantza eragozten saiatu dira. Beste batzuetan musikariak geldiarazi dituzte eta ikusleetako batzuk bizkarra eman diete emakume dantzariei. Ez da Baztan, ez Hondarribia edo Irun;... [+]


2025-09-05 | Gedar
Gaztetxea lortu dute Etxaurin

"Bailara eraldatzeko ezinbesteko tresnatzat" hartzen dute Gaztetxea, eta elkartasuna adierazi diete "borrokan dauden beste Gaztetxe guztiei".


Eguneraketa berriak daude