Gaia plazara dator gaur. Eko-gudari eta pentsalari ezkel guztiek ez dute besterik ahoan. Atzerrietako pantailetan agertzen da Serge Latouche jauna, garapen ezaren on-gaitzak aipatuz, azalpenak eskura ditzakegun bere liburu ugarietan ereinik. Iruditzen zait petrolio txokerik txoke goazela xingola xinxilatua dela eta nehoiz bezain premiazkoagoa dugula Latouchek a-croissance deitzen duenaren gerizpea. Hitza aditzean batzuk malgortzen dira: menskeria horiek Neandertalen garaira itzularaziko gaituztela diote, garapena dogma sakratua dela edo garapenak baizik ez dezakeela gehiengoaren ontasun-maila berma, pastetxa handiago, ahotarak halaber. Eta pastetxa zitala balitz?

Ezagutzen, partitzen, partekatzen, biderkatzen dugun garapen ekonomikoa kontsumo itsu tarrapatatsuan oinarritzen da. Prestamoek, publizitateak eta gauzen iraungitze agudoak akuilatzen gaituzte beti eta gehiago erostera, irenstera, aurtikitzera, eliteko dirudunek eredu gutiziatuaren mazelak milikarazten dizkigutela. Goizetik arrats frustratuak, haserre, jeloskor eta berdin hain dominatuak gara, sangreatuak, laidoztatuak, lobotomizatuak, hauteskundeetan demagun nori bozka ere ez dakigula. Distiratsuena eta orrolariena bulkatzen dugu boterera. Gure antzekoa omen, soilik merezi duguna. Etxeetan ehorzten gaituzte, ordenadorea aitzinean, liburu elektronikoa saihetsean, telefonoa eskuinaldean eta 568 kanaletako telebista ezkerraldean. Protesi teknologikoak dauzkagu buru-muinen ordez.

Garapen morbidoaren izenean –dirua behar da, denbora dirua da bezalako perpausak darabilzkigu eta denbora osorik merkatugarri egin digute, librea barne– alde batetik lana desitxuratzen da, suizidioak eta langabetuak zenbatu ezinak direla dagoeneko, eskubideak ezabatzen dituzte, bereziki gazteentzat, eta bestetik munduko aberastasun naturalak ekoizpen etengabearen zerbitzuko pribatizatzen dira, hala nola ura, petrolioa, janariak, haziak, lurraldeak, hauekin abilenek espekulatzen darraitela lotsarik gabe. Planetako jendetzaren herena pobreziatik miseria gorrira lerratu da hamarkada honetan. Zikindegi eta kutsadura: neoliberalen ekarria.

Zergatik neurrigabe kontsumitu? Bi urteetarik autoz aldatu? Pizinarekiko etxeaz jabetu? Zaborraragia jan egunean bietan? Oporretan Karibetan nagitu? Haur hotzei wii eta playstation famatuak oparitu? Zein da planetarekiko gure harremanaren funtsa? Gogoetaz linburtzean, errealitate artifizial honen absurduak larrutzen gaitu oka egiteraino, putzuan laster buruz behera eroriko garela nabarituz. Baina eskuinak, ezkerrak, elizek eta anonimoek sustatzen dute derrigorrezko garapen gizarte monolitikoa.

Arrazoi du Latouchek: debaldeko beharrak mugatuz, gurbilki bizitzen hasten baldin bagara ez dugu halako diru-falangarik jasanen eta politikariei, noizbehinka, ezezko borobilak botatuko dizkiegu. Jendeekin jendeago sentituko gara.

Eroa izan oraino hirurogeita hamazazpi urteetan.