Makroa eta agian mikroa

Europako BPG puntu batetik gora hazi zen 2010ean, baina desberdintasun handiak izan ziren estatutik estatura; Frantzian %1,5 hazi zen bitartean, Espainian %0,2 txikitu zen”. “Espainiako langabezi-tasa 2010ean azken 15 urteetako mailarik handienean dago”. “2010ean munduko batez besteko tenperatura 0,2ºC hazi da”. Estilo honetako izenburuak irakurtzen ditugu egunkarietan eta entzuten ditugu telebistan, eta informazio-mota horiekin gure iritzia nahiz egoera animikoa baldintzatuta geratzen dira. Baina aipatutako izenburuak egia baldin badira ere, norberaren bizitzari dagokionez ez dira hain egiak.

“Euskadiren BPGa %0,2 hazi da 2010. urtean eta langabezia %2 hazi bada ere, Europako batez bestekoaren antzekoa da”. “Euskal Herrian 2010. urtea hamarkadako hotzenetakoa izan da”. Azken esaldi hauek hurbilago daude gure errealitatetik aurrekoak baino, baina ezin uka guztiak egia direla.

Aipatu adibideak makro egoerak (Mundua, Europa, Espainia, Frantzia, Euskal Herria,...) adierazteko esaldiak dira eta makro datu horietaz baliatzen dira estatuak eta botere ekonomikoak, euren negozio-estrategiak bideratzeko garaian; gainera sinestarazten digute horrelakoa dela bizitza. Bestalde, jakin ongi dakigu norberaren bikirik ez dagoela mundu osoan; ni hemen bizi naiz, horrela pentsatzen dut, senide hauek ditut, nire pentsamendua horrelakoa da, nire herrian euria ari duen bitartean ondoko herrian agian ez..; ni, ni naiz, ni mikroa naiz mundu honetan.

Mikroa gara, baina makroak agintzen du eta utzi egiten diogu agintzen. Makroak agintzen digu Iberiar penintsularen iparraldean, Bilbokoaz gainera, beste superportu bat ere behar dugula, Euskal Herrian zikinkeriak ezabatzeko erraustegiak behar ditugula, Eusko Jaurlaritzako Zientzia eta Teknologiaren planak Europako makroidea multzoarekin osatu behar direla esatean. Mikroak agintzen digunaz ez gaude oso ziur, agian superportuen ordez portu eraginkorragoak eta hobeto konektatuak, agian erraustegien ordez muturreko birziklapena Zientzia eta Teknologiako planaren laguntzarekin.

Agian mikrotik sortutako ideiak, asmoak edo negozioak norberaren ekosistemarekin naturalago uztartuko dira eta ondorioz globalizazioaren bidez transmititu zaigun krisiaren eragina txikitzeko bidea izan dezakegu; agian mikroetan oinarritutako ekonomien bidez, munduko mikroen aurrean errespetua erakusten duen ekonomia globala sortu dezakegu, agian.

Azkenak
Euskara okupatu, marisolasteko

Urtez urte eta belaunaldiz belaunaldi hitzak aldatzen doaz, eta horiekin batera hitzen esanahia. Modu asko daude norbere burua izendatzeko: soropil, biziosa, marioker, ez-binario, maritxu, eta beste. Pertsona sexu-genero disidenteen beharrak asetzeko euskara zikintzeaz eta... [+]


Peio Ormazabal eta Beñat Aldalur
"Batasun estrategikoa lantzen ari gara Europako Alderdi Komunista sortzeko"

Joan den abenduan aurkeztu zuten Euskal Herriko Kontseilu Sozialista (EHKS), Euskal Herrian Mugimendu Sozialista egituratzea helburu duen alderdia. Europan Alderdi Komunista eratzea dute helburu eta iraultza sozialista gauzatzea. Peio Ormazabalek eta Beñat Aldalurrek EHKS... [+]


Belaunez belaun, egunez egun

Lizar Begoñak eleberri honen aurretik bi poema liburu argitaratu ditu: Aro beilegia (Balea Zuria, 2020) eta Geopardo japoniarrak (Susa, 2022). Hirugarren liburuan ere badira zenbait irudi poetiko trama harilkatzen laguntzen dutenak: hodeiak eta basamortua, metafora gakoak... [+]


2024-05-05
Hinteligentzia

Pedro Sánchezek demokrazia burgesaren egiazko aurpegiaren laztanak gertutik ezagutu dituen aste berean, berezkoa duen antzezle sena galdu barik, bere gobernuko gerra buru Margarita Roblesek esan du gastu militarra handitzea bakearen alde jardutea dela. Gernika bonbardatu... [+]


Amador Fernández-Savater. Filosofia pirata
"Gure gizartean desira gutxi dago, eta obedientzia asko agindu neoliberalei"

Martxoaren amaieran Donostiara etorri zen Amador Fernández-Savater bere liburu berria aurkeztera: Capitalismo libidinal [Kapitalismo libidinala]. Bisita labur batek mami handia izan dezake. Madrilera itzuli aurretik elkarrizketatu genuen, harilkatuz politika,... [+]


Eguneraketa berriak daude