Eta beldurrik gabe

Patxi Zubizarreta
Patxi ZubizarretaDani Blanco
Kazetaritza independenteak herritarren babesa du arnas
Munduan toki askotan bezala, Bagdad hirian izan zen behin sultanarentzat lan egiten zuen poeta bat. Ilunabar batez, poeta azokara abiatu zen, baina iluntze hura ez zen beste iluntzeak bezalakoa izan, zeren, iluna sartzearekin batera, poetak Herio ikusi baitzuen azokan, eta harritu egin baitzen, ustez, bere asmoari antzeman ziolako. Keinurik ttikiena ere egin gabe, Herio poetarengana, hurbildu, hurbildu zen, baina neskatxa baten atzetik jarraitu zuen. Poetak, orduan: “Geldi hor! Ez, ez, horri ez! Ez da hemen, ez da orain!”. Herio, poetarengana jiraturik, zaputz mintzatu zitzaion: “Baietz, ba. Alaintsot! Gaurko egitekoa Bagdaden diat; biharkoa, ostera, Ispahanen”. Eta hirazko begirakunea josi ziolarik, poetaren asmoari igarri gabe, neska xarmantari luzatu zion erpea.

Jendeak bibaka eta bizibedika hartu zuen Heriori aurre egin zion poeta. Hura, baina, nahigabeturik aienatu zen eta biharamun goizean sultanari esan zion: “Utzidazu behorrik onena, moxalduna ahal dela. Gaur iluntzerako Ispahan hiri apartatuan egon nahi nuke”. Sultanak pentsamendua bezain azkarra zen behorra eskaini zion, baina ez, noski, eguneroko poema eskatu gabe. Poetak, orduan: “Hilerrian izan nauk/Bertaraino lagundu diat/Gorpu hotz hi/Masailak bero guk/Ahanzturaren amildegirantz/bultza egin ziotek/kaxa kaobazkoari/Bahoa hi.../gau ilunean bidaiari.../hil ahantzien uhartera/sufrimendurik eza/gozatzera.../gozatzera...”.

Poeta Ispahanera lehen izarrarekin batera heldu zelarik, zuzenean jo zuen zigurat-era. Baina behorra lotu gabe, ukaldi bat eman zion gibelaldean Bagdadera itzul zedin: moxala zain edukirik, ziur zegoen senak harengana gidatuko zuela eta tximistotsean helduko zela. Gero, begirakunea dorre tantaira altxaturik, zeru-lurrak batzen zituen 52 metro bertikalei erreparatu zien. Zalantzarik gabe, eraikina zirkuluka inguratzen zuen barandarik gabeko mailadi estuari lotu zitzaion. Gailurrera iritsirik, eguzkiaren azken printzak jaso zituen eta bihotz erdiragarria iritzi zion zerumugari, zinez igarri ezin izarrak osatzen hasiak ziren hieroglifikoari: toki hoberik ez mundualdia amaitzeko, bizitzaz beste egiteko. Alabaina, begirakunea harresira zuzendu, eta, uste baino beranduago bazen ere, Herio bistatu zuen. Orduan, berriro ere zalantzarik gabe, derbitxe baten gisara, Herio doi bat hil, eta utzi egin zuen bere burua aire epel zabalean hegaldatzen.

Heriori aurrena susmagarria iruditu zitzaion zaldunik gabeko behorra, eta hurrena haserre gorriak hartu zuen poetaren gorpua artean bero topatzean. Orduan ulertu zituen gizonaren hitzak: “Geldi hor! Ez, ez, horri ez! Ez da hemen, ez da orain!”. Eta zuhurrago jokatu ez izanaz damuturik, mendeku bila, heriosuhar abiatu zen behorraren atzetik. Egunsentiak laster pausatuko zituen bere atzamar gorriztak Bagdadeko harresietan, baina azoka jendez beterik zegoen artean. Istorio erraileek Heriori aurre egin eta aurrea hartu zion poeta goraipatzen zuten, hiritarrek haren idazkiak zituzten hizpide, eta txerpolariek poetaren azken hegaldi hilgarria antzezten zuten: albistea, antza, sua gari artean bezala hedatu zen, eta Herio baino lehenago heldu. Harridurazko keinu bat etorri zitzaion orduan begietara: han inortxok ere ez zerabilen ispilu edo maskararik bera nahasteko eta, aitzitik, pozarren eta alegera zebiltzan, eta beldurrik gabe... Eguna zabaldu aurretxoan, bakarren bati erpea luzatzeko ere gogogabeturik, burumakur eta mingulin aienatu zen inor ohartu gabe. Hitza zilarrezkoa bada, isiltasuna urrezkoa da.

* Ipuina Atxaga eta Joxan Ormazabalen testuez osatua dago, eta izenburua Borgesen hilobiko idazkun berbera da.

Azkenak
Konstituzioa aldatu eta betiereko presidente bihurtzeko ateak zabaldu ditu Nayib Bukelek

Bigarren aldiz da El Salvadorko presidente Bukele, konstituzioak legegintzaldi bat baino gehiagoz presidente izatea debekatzen badu ere. Orain, konstituzioa aldatu eta nahi beste aldiz hautatu dezakete presidentea.


20.000 sinadura bildu dituzte txosnak Euskal Herriko ondare immaterial izendatzeko

Gasteizen igandean eginiko agerraldian, Txosnak. Gureak, denonak dinamikako kideek gaitzetsi dute txosnak ez direla enpresen gisara tratatu behar: "Gure ospakizunak edukiz hustu nahi dituztenen kontra, konpromisoaren, aniztasunaren eta autogestioaren alde egiten... [+]


Sarek eta Etxeratek mobilizazioak egin dituzte Hego Euskal Herriko 11 hondartzatan

Urtero legez, hitzordua izan dute igandean Sare eta Etxerat elkarteek Hego Euskal Herriko 11 hondartzatan. Euskal preso, iheslari eta deportatuak etxeratzearen aldeko aldarriak egin dituzte. 


NBEren Segurtasun Kontseilua Gazan bahituta dauden israeldarrez mintzatuko da asteartean

Bahituen "egoera larriaz" eztabaidatuko dute biltzarrean egongo diren herrialdeek, Danny Danon Israelek Nazio Batuen Erakundean duen enbaxadorearen arabera. Hamasek adierazi du bahituek osasun arreta jasoko dutela baldin eta Israelek Gazara laguntza humanitarioa... [+]


AEBn euskararen irakaskuntza bultzatzeko akordioa sinatu dute Etxepare Euskal Institutuak eta NABOk

Euskal diasporaren Boiseko Jaialdiaren testuinguruan, Etxepare Euskal Institutuak eta AEBetako euskal erakunde NABOk euskararen irakaskuntza sustatzeko akordioa sinatu dute. Hori horrela, AEBetako Euskal Etxeek euskara "sustatuko eta trinkotuko" dute, eta Jaurlaritzak... [+]


2025-08-04 | Behe Banda
Kale estuak dituzten hiriak

Etxe pareko lokala itxita, obretan, zerbait berria irekiko dutelako susmoa. Ez da izanen mertzeria bat, ez eta loradenda bat. Kasurik onenean taberna bat, ohikoa, auzokoa, eta txarrenean gastrobarra edo specialty cafe bat. Ez duzu dirurik bost euroko kafea erosteko. Ez duzu... [+]


Turismoaren negozioaren aurka mobilizatu dira Zarautzen

"Gure herria izugarrizko irabazi-iturria da turismotik negozioa egiten dutenentzat. Bertako langileok, berriz, horren albo-kalteak jasaten ditugu: miseria eta esplotazioa", seinalatu dute mobilizazioa deitu duten Kontseilu Sozialistak eta Etxebizitza Sindikatu... [+]


Requiem batekin abiatzea?

Zer: “Requiem (s)”. Ballet Preljocaj.
Koreografia: Angelin Preljocaj.
Eszenografia: Adrien Chalgard.
Argiztapena: Éric Soyer.
Jantziak: Eleonora Peronetti.
Bideoak: Nicolas Clauss.
Lekua: Kursaal Auditorioa, Donostia.
Data: abuztuaren... [+]


Fusilatutako bi pertsonaren gorpuzkiak atera dituzte Muniainen

Gorpuzkiak aurkitu eta lurpetik atera ahal izateko ezinbestekoa izan da Gesalaz Muniango bi bizilagunen testigantza: Lucio eta Domingo Zabalza anaiek adierazi zuten, haur zirela, hainbat pertsona lurperatu zituztela leku horretan Guesalazko haranean, herri horretako... [+]


2025-08-04 | Gedar
“Sinpatiaren Festak” Lizarran: erasoak Bajadika alternatiboari

Ukabilkadak, bultzadak, blokeoa, izotz jaurtiketak eta abar jasan behar izan dituzte Bajadika aldarrikatzailea egin duten pertsonek.


HAMABI URTEZ ETXEA EZKUTALEKU
“Zorte asko ukan dugu, eta bizitza interesgarria”

Marijo Louis paristarra da sortzez, 1977an heldu zen Miarritzera Euskal Herriko borrokek erakarrita. Josetxo Otegi zizurkildarrak 1983an pasa zuen muga Gipuzkoatik Lapurdira, Poliziatik ihesi. AEK-ko irakasle eta ikasle zirela ezagutu zuten elkar. 1986an, GALen atentatuen,... [+]


Auzo ibilbideak (V)
Baiona Ttipia: babes eta arnasgune

Ibilbideen serie honetako ezberdinena dirudike Baiona Ttipiak, bere antzinako eraikinei beha jarriz gero: ez blokerik, ez adreilurik, ez maldarik.... herrixkatxo lasai bat da. Aitzitik, Errobi ondoko auzo honen historian barrena eginez gero, konturatuko gara borroka politiko... [+]


Auzo ibilbideak (IV)
Adurtza: adreiluzko itsasoa

Kostako zaizu Adurtza baino auzo zaharragorik aurkitzea Euskal Herrian: aurten 1.000 urte bete ditu, Donemiliagako Goldea dokumentuan ageri denez (ikusi Gakoak honetan Josu Narbartek idatzitako erreportajea horri buruz), eta merezi bezala ospatu dute bertan bizi direnek. Baina... [+]


Auzo ibilbideak (III)
Txantrea: konfliktiboa, eta zer!

Euskal Herrian auzo borrokalaririk bada, hori Txantrea da zalantzarik gabe. Herritarrek euren eskuz eraikia (literalki), auzoa defendatzen ikasi dute kalez kale, izan poliziarengandik, izan agintarien utzikeriatik, izan ugazaben diru-gosetik. Baina auzoa hori baino gehiago da,... [+]


Auzo ibilbideak (II)
Egia: aldapa alai bat

Donostiako hirigunetik Urumeak banandua, nekazaritza eremu zabala zen Egia: Nabarrizene, Txurkoene, Mikelaene, Polloene...  70 baserri baino gehiago zeudela uste da. Trenbidearen etorrerak beste destino petral bat ekarri zien lur horiei, ordea: zerbitzuetarako eta... [+]


Eguneraketa berriak daude