Astekaria egiteko fabrika

  • Argiako edukiak erabakitzen diren tokitik astekaria argitaratzen den lekuraino distantzia txikia dago, metro batzuk baino ez. Baina metro horiek egiteko egun batzuk eta pertsona zein makina askoren lana behar da.
Erredakzioa
Erredakzioa
Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Astelehenean, eguerdi partean, Argiako erredakziora hurbiltzen denak hutsik topatuko du seguruenik. Astekariaren edukiak erabakitzeko bilduta daude. Aste horretan osatu beharreko aldizkariaren edukiak zehaztuta daude ordurako. Baina aurrera begira lantzeko gaiak proposatzen dira, aurreikusitako gaiak zer datatan argitaratuko diren eta zenbat orrialde hartuko dituzten zehazten da, edo iragarkiak zer tokitan sartuko diren erabakitzen da, besteak beste. Kaleratutako azken aldizkariari ere errepasoa egiten zaio aste hasierako bileran, ondo eta gaizki egindakoa baloratzeko.

Argiako eduki batzuk erredakzioko kazetariek beraiek idazten dituzte eta beste batzuk kolaboratzaile sareak sortzen ditu. Erredaktoreek kolaboratzaileen testua jaso, atondu eta zuzentzen dute. Argazkiak edo irudiak lortuta, erredaktoreak berak egiten du erreportajearen maketa. Horrenbestez, erredakzioko kideen ordenagailuetatik edukiak maketatuta irteten dira, beranduenez ostegunean, osteguna baita astekaria ixteko eguna.

Argiak Antzarekin lotzen duen atea zeharkatzen du orduan, Antza arduratzen baita maketak bildu eta txukuntzeaz, eta publizitateak eransteaz. Halaber, astekaria filmatzea Antzako diseinu grafikoko kideen lana da.

Bide laburra egin behar du aldizkariak inprentara iristeko; Antza inprimategia Argiako egoitzaren pareko pabilioian dago.
Argiaren mamia itxita, ostiraletan azala finkatzen da. Astean zehar hainbat bide landu eta gero, azal bat baino gehiago izaten da aukeran. Irudia erabaki, titularrak zehaztu eta azala ere filmagailutik pasatzen da inprentara iritsi baino lehen.

Aldizkariak hurrengo astearen hasieran irtengo dira labetik. Eta astebururako harpidedunen etxeetan eta saltokietan izango dira. Ale batzuk ez dira urrutira joango; hurrengo astelehenean erredakzioko kideek erabiliko dituzte Argiaren zenbaki hori baloratzeko.

Baina erredakziora joan ordez eskilarak igotzen dituenak Argiak ideietatik paperera egiten duen bidea azaldutakoa baino konplexuagoa dela ikusiko du. Goiko solairuan daude kudeaketaz, publizitateaz, harpidetzez eta Argia.com-ez arduratzen direnak.

Eta edukiak erabaki, idatzi, maketatu, filmatu eta inprimatzeaz gain, goiko bizilagunak beharrezkoak izango dira, Argiak beste 90 urte iraungo badu.
Ordenagailuak? Bai, eskerrik asko
Astekaria argitaratzeko prozesua askoz gehiago aldatu da azken 30 urteotan, aurreko 60etan baino. 1980an Argia kaputxinoek Donostiako Okendo kalean zuten egoitzan egiten zen oraindik. Kazetariek idazmakinaz idazten zuten. Hizkien arrastoa plastikozko zinta baten gainean uzten zuten eta zinta fotokonposaketa enpresa batera eraman behar zen. Handik argazki-paper gisa jaso, muntatu eta fotomekanika eta inprimaketa lanak ere kanpora bidaltzen zituzten. Administrazio kontuak eskuz egin eta kutxa batean sartzen zituzten. Harpidedun bakoitzeko eztainuzko txapa bana egin eta horiek ere kutxatan gordetzen zituzten.

1982an Egia auzora aldatu arren, azpiegitura ez zen aldatu. Adizkari guztiak eskuz tolesten ziren eta, ondoren, harpidedunaren helbidea idatzita zeukan paperaz biltzen zituzten. Hurrengo urtean erosi zuten lehenengo ordenagailua, Altos izenekoa eta, hala, fotokonposaketa etxe barruan egin ahal izan zuten. Gainera, herrialde bakoitzeko harpidedunen zerrendak diskete banatan gordetzea lortu zuten.

Ondoren, El País egunkariari Harris markako bigarren eskuko TXT filmatzeko makina erosi zioten. Filmatze lanak ere etxera ekarri zituzten, baina, prozesagailurik ezean, errebelatzea eskuz egin behar zuten. Paisaia bitxia osatzen zuten astekariko edukiek, lehortzeko esekita.

1985ean astekaria Ametzagaña kaleko egoitzara aldatzean, izen bereko enpresa taldea gorpuzten hasi zen: Antza inprimategia eta Apika ordenagailu enpresa –egungo ASPren aurrekaria– jarri ziren abian. Argiaren prozesu osoa bertan egin zitekeen, filmagailu berria eta bi Europa ordenagailu baliatuz –eta ahalegin handia eginez–. Europa ordenagailuei esker “tz”, “ts” eta “tx” zuten hitzak zuzen mozteko lehen programa garatu zen egoitza horretan.

Ordutik hona aurrerapen handiak egin dira. 1988an bigarren kolorea sartu zen aldizkariaren orrietan eta 1997tik aurrera 4 koloretan inprimatuko da astekari osoa. Prozesu guztia Ametzagaña taldearen barruan egiten da oraindik, gero eta azkarrago eta zehatzago. Baina Argiako kazetariak, komertzialak, administrazioko langileak eta kudeatzaileak ordezkatuko dituen makinarik ez da asmatu gaur arte.

Azkenak
Fermin Leizaolaren mundu interesgarriak

Donostia, 1960. Fermin Leizaola 16 urteko gazteak San Telmo Museoan zegoen Aranzadi Zientzia Elkarteko idazkaritzara jo zuen, bertako Espeleologia Sailean aritzeko prest.  

Ez zen San Telmora egiten zuen lehen bisita izan; 1975eko ekainean Zeruko Argia-rekin... [+]


Lurra eta konpromisoa ardatz, Bizkaiko hamar emakume baserritarren historia kaleratu dute

Maribi Ugarteburuk, EHNE Bizkaiaren enkarguz, herrialdeko hamar emakume baserritarren bizi historiak batu ditu Erein, Borrokatu, Bizi liburuan. Azken mende erdian Hego Euskal Herrian nekazaritzan eta abeltzaintzan izandako gertaerak bizi izan dituzten emakumeak dira protagonista.


2025-06-27 | Hala Bedi
Agurain eta Legasako ArcelorMittal enpresako langileek greba mugagabeari ekingo diote uztailaren lehenetik aurrera

Zuzendaritzak aurkeztutako Enplegu-erregulazioko espedientea (EEE) atzera bota eta "irtenbide bat bilatzeko negoziaketak hasteko helburuz", Agurain eta Legasako ArcelorMittal enpresako langileek greba mugagabeari ekingo diote.


LGTBIQ+ Komunitatearen Nazioarteko Egunaren bezperan, “sexu askapena eta harrotasuna” aldarrikatu ditu EHGAMek

Argitaratutako oharrean, EHGAM Euskal Herriko Sexu Askapen Mugimenduak ohartarazi du "faxismoa eta ideia faxistak" zabaltzen ari direla mundu mailan, eta "erresistitzeko prest" daudela: "Beldurra baino askoz handiagoa da sentitzen dugun amorrua". 


EHUn kitxuaz, komunitate indigenen erresistentzia aldarrikatzeko

María del Cielo Galindo Puyalek EHUn Master Amaierako Lana aurkeztu du ostegunean, ekainaren 26an. Galindok kitxuaz hitz egin du epaimahaiaren aurrean, Boliviako emakume indigena meatzarien parte-hartze politikoaz. Lana kitxuaz eta gaztelaniaz idatzi du, eta bere anaiak... [+]


'Missa Solemnis'
Bihotzetik zeruraino

Beethovenen 'Missa Solemnis'

  • Taldeak: Bilbao Orkestra Sinfonikoa (zuzendaria: Nuno Coelho), Bilbao Koral Elkartea (Enrique Azurza) eta Iruñeko Orfeoia (Igor Ijurra).
  • Bakarlariak: Mira Alkhovik (sopranoa), Nerea Berraondo (mezzoa), Michael Porter (tenorea)... [+]

Baztango Udalak “euskal errepublikaren parte” dela erabaki du

Aurrez, Plentziak, Alkizak eta Gernikak euskal errepublikaren parte izatea erabaki zuten. Baztanekin, dagoeneko Euskal Herriko lau herriek hartu dute erabakia.


'Artxibo biluzia'
Memoria indibiduala, memoria kolektiboa eraikitzeko

Artxibo biluzia
Nor: Intza Alkain eta Javi Barandiaran (Metrokoadroka).
Non: Lemoako Kotxepin aretoan.
Noiz: ekainaren 2an.

-------------------------------------------------------

Lemoan independentzia eguna ospatzen ari dira. Kotxepin kultur etxearen alboan,... [+]


Adin txikikoak dituzten Gasteizko bi familia kale egoeran geratzeko arriskuan daude

Duela urtebetetik duen aldi baterako harrera proiektua eten diote familia bati, eta bestea joan den astean etxegabetu zuten, inolako jakinarazpenik jaso gabe. Auzoan Bizi etxebizitza sareak agerraldia egin du ostegunean Txagoko Komunitate Sarearekin eta Federico Baraibar... [+]


2025-06-27 | Xuban Zubiria
Bretoiera eta Bretainiako kultura sustatzen zuen Breizh kooperatiba itxi dute

Bretainiako adierazpide musikal zein literarioen sustatzaile eta banatzaile nagusia izan da Breizh kooperatiba. Ia zazpi hamarkadetako ibilbidean ehunka egile bretainiarren lanak editatu eta ekoitzi ditu, horietako hainbat bretoieraz.


Frantziako Estatuak EEPn 100.000 euro gehiago inbertituko ditu, baina helburuetatik urrun

Maider Behotegi Euskararen Erakunde Publikoaren (EEP) lehendakariak inbertsio handitze guztiak berri onak direla adierazi zuen iaz. Hala ere, erakunde bakoitzak gutxienez 300.000 euro gehiago ipintzea "beharrezkoa" dela nabarmendu zuen, helburua 2050ean hiztun kopurua... [+]


Ed Rojas
“Trans legea onartu dute, baina zer gertatzen da identitate ez-bitarrekin?”

Tramite burokratikoetan murgilduta dago Ed Rojas. Kolonbian jaio eta bizi, 2022an Ikasketa Feministak eta Generokoak Masterra egin zuen EHUn. Baina titulua amaitu eta hiru urtera, ez du lortu bere izenean jasotzea. Arrazoia? 2022an ez-bitar markagailua jarri zuen bere... [+]


Azken hamar urteetan %21 jaitsi dira iktus kasuak Nafarroan

2009tik 2023ra izandako iktus intzidentziak jaso ditu Nafarroako Osasun Publikoko eta Lan Osasuneko Institutuak. Iktusa izan duten nafarren %84k arrisku faktoreren bat zuen.


Espainiako Kongresuak gobernuari eskatu dio 78ko sanferminetako gertakariak “argitzeko” eta biktimei “aitortza” egiteko

1978ko sanferminetan gertatutako Poliziaren kargak argitzea, horiei buruzko dokumentuak desklasifikatzea eta gertakarietan hildako German Rodriguez biktima gisa aitortzea eskatzen diote Espainiako Gobernuari Kongresuak onarturiko dokumentuaren bidez.


2025-06-27 | Elhuyar
Adimen naturala

Adimen artifizialak adimenari berari buruzko eztabaida berpiztu du: zer da adimena, zertan bereizten dira giza adimena eta adimen artifiziala deritzoguna, zer egitura dute oinarrian… Eztabaida horrekin batera, animalien garunen egiturari eta gaitasun kognitiboei buruz... [+]


Eguneraketa berriak daude