Ajuria Enetik

Patxi Zubizarreta
Patxi ZubizarretaZaldi Ero
Lehendakari izendatu eta hilabete pare batera edo, batzuentzat susmagarria eta bestetzuentzat –“socio preferente” (sic) duen PPrentzat, esaterako– kritikagarria izan zen Patxi Lopezen desagerketa, ez Burgosen ez Mallorcan ez baitzen agertu atentatuen gaitzespen ekitaldietan. Ezagunen batek esan zigun zirujiaren bat –irudi kontuak, seguruenik– egiten ibiliko zela, baina nik pentsatu nuen litekeena zela bere aldi berria prestatzen jardutea; imajinatu ere egin nuen orain arte lehendakari bakar batek ere egin ez duena egin zezakeela, hau da, euskal idazle eta intelektualekin halako bilera klandestinoak prestatzea gizarteaz, kulturaz edota krisiaz mintzatzeko eta proposamen berritzaileak bideratzeko –eta bien bitartean, noski, gogotik ikasiko zuela euskara, gutxienez Ibarretxek bezain argi eta garbi hitz egiteko–.

Imajinatzen jarraiturik, lehendakari karguaz jabetzean erakutsi zuen literatur zaletasuna gogoan, aspaldian nerabilen proposamen bat egingo nion Xabier Urzanteren ipuin baten bitartez: antza, antzinako Tuteran hiru neska-mutiko lagun egin ziren eta hurrengo jaiegunerako geratu ziren, baina hitzorduan huts egin zuten Ali musulmana zelako eta ostiralean agertu zelako, Miriam judua zelako eta larunbata zuelako jaiegun, eta Joanes kristaua igandean agertu zelako. Baina huts egitearen arrazoia ezagutu zutelarik, erabaki ezin zentzundunago bat hartu zuten: aurrerantzean asteak zer eta hiru eguneko asteburua izango zuen!

Lehendakariari esango nion ipuinak aukera ematen ziola ere kulturartekotasuna aldarrikatzeko –baita Zapateroren aurrean, Espainiari begira–, eta nik ere neure aukera baliatuko nuen: krisi garaiotan, zergatik ez berak ere lau eguneko lan astea proposatu? Bai, neurria itxura batean oso populista izan daiteke, baina baita zinez bideragarria ere: lana solidarioki banatzearekin lotua dago, halako auzolan kontzeptu altermodern batekin, eta zeharka slow bizimoduarekin lotua dago, osasuna eta ongizatearekin alegia, etengabeko formazioarekin, edo baita kulturarekin ere: irakurtzeko astia izango genuke eta irakurketa kanpainetan aurreztuko genuke, estresa eta moobing bezalakoak ere nabarmen urrituko lirateke...

Proposamenak, bai gurean bai Europan, egundoko aldaketa ekar lezake, lehendakari bat Historiara pasatzeko adinakoa bai, behintzat.

Lehendakari izendatu eta lau bat hilabetera, baina, aurreko lehendakariek bezalaxe, Patxi Lopezek ez gaitu ez bilera klandestinoetara ez bestelakoetara deitu, eta ohartzen naiz, gainera, ideia berritzaileegia dela eta, gizartea ez bezala, PSE ez dagoela prestatua halako sozialismo pragmatiko eta solidarioa aurrera eramateko –zer esanik ez haren “socio preferente” (sic) den PP–.

Bai, irudimenak urrunegira eraman nau eta oroimenak bestela pentsarazi, zeren El País egunkarian, lehendakari izan aurretik (08-V-25), Patxi Lopez honela mintzatu baitzen: “PNVk herri honetako sortzaile ez ofizialak baztertu, eta kausara bideratutako kultura bultzatu du, haiek akabatu nahi izan ditu, edo kanpora joatera behartu”. Kulturara mugatuz, aitortu beharko nioke sortzaile, intelektual eta kultur eragile asko aspaldian politikoki umezurtz sentitu izan direla hemen, eta euskaraz oso kultura “ez ofiziala” ere sortua dela aspaldian, edota euskaraz idazteak edo grabatzeak ez dakarrela sintonia politiko ezinbestekorik, eta are gutxiago etekin ekonomikorik... Baina hori guztia ere ezin adierazi, ez bada Euskadi Sarien kokteleko solasaldiño protokolozkoan; baina agian ordurako euskara sakon ikasi, asko irakurri eta irudi berrituarekin etorriko zaigu. Hala ere, nork jakin, mezulari bat etorri berri da...

Azkenak
Bonba-jostailuen oroimena oraindik bizirik da Libanon

Ekialde Erdia dantzan jarri dute pertsona-bilagailuak eta walkie-talkieak lehergailu bihurtu dituzten erasoek. Israel isilik da, baina inork gutxik jartzen du zalantzan erasoen atzean hura dela. Besteak beste, iraganean aritu delako jada jolas hilgarri horietan, eta akusazio... [+]


2024-09-20 | Sustatu
Euskarabildua topaketa urriaren 17an: “Artifiziala ez den teknologia”

Aurtengo Euskarabildua topaketa teknologikoa (iAmetzak antolatzen duena urtero) urriaren 17an izango da Donostian, San Telmo Museoan. "Artifiziala ez den teknologia" jarri diote goiburu gisa, adimen artifizialaren oldarraldi garai honetan "inoiz baino... [+]


Zinemaldia. Sail Ofiziala. Irekierako filma
Apar gutxiko desioa


2024-09-20 | Gedar
Aurten ere, udako erailketa matxisten %15 egin dute poliziek edo polizia ohiek Espainiako Estatuan

Uda honetan, gutxienez hemeretzi erailketa matxista izan dira, eta horietatik gutxienez hiru kasutan, poliziak edo polizia ohiak dira hiltzaileak. Donostian, gainera, erailketa saiakera bat ere izan da ertzain baten partetik: bere bikotekidea hiltzen saiatu zen abuztuan.


2024-09-20 | George Beebe
Ez dago irismen luzeko misil nahikorik Mendebaldean Ukrainako egoera aldatzeko

(Baina Kievek Errusiari eraso egiten uzteak gerrara eraman gaitzake zuzenean).

George Beebe CIAko Errusiako analisi zuzendari ohia da eta bere artikulu hau Rafael Poch kazetariaren blogean argitaratu dute gaztelaniaz eta Brave New Europe webgunean ingelesez.


Edmundo González Venezuelako “presidente legitimo” gisa aitortu du Europako Parlamentuak

Europako Alderdi Popularrak ultrakontserbadoreekin eta eskuin muturrarekin landuriko ebazpenak aldeko 309 boto, kontrako 201 eta hamabi abstentzio jaso ditu. Ekaineko Europako hauteskundeez geroztik, lehen aldia da eskuina eta eskuin muturra baturik agertzen direla Estrasburgon.


Mozal Legearen erreforma eskatu du Nafarroako Legebiltzarrak

Foru Legebiltzarraren arabera, “oinarrizko eskubideak eta askatasunak murrizten dituen legea da, eta zigor-atal neurrigabea du, demokrazia aurreratu bati ez dagokiona”.


Internet demokratiko eta burujabe baten alde lanean

Internet hasieran askatasunaren espazio izan zen, baina gaur egun enpresa handien esku dagoen lurralde kontrolatu bihurtu da. Testuinguru honetan, teknologia burujabetza eta ongizate komuna lortzeko Internet berreskuratzeko beharra gero eta premiazkoagoa da. Egile eta aktibista... [+]


2.500 euroko isuna ezarri die Ertzaintzak sei aiaraldearri, iazko greba feminista orokorragatik

"Mozal legea" baliatuta jarri ditu poliziak isunak. Tubacexen eginiko piketegatik izan dira zigor gehienak.


2024-09-20 | Gedar
Balmasedako Glefaran enpresak etengabe gainditu ditu ezarritako kutsadura-mugak

2016tik 2023ra bitartean, Pastguren paper-fabrika izandakoa erraustegi modura erabili zuen Glefaranek, elektrizitatea ekoizteko. Zazpi urte horietan zehar, errauts-partikulen isurketa-mugak urratu zituen, eta "gizakien eta ingurugiroaren osasuna arriskuan jarri" zuen... [+]


2024-09-20 | Euskal Irratiak
Maider Mourgiart eta Paul Laborde
“Pastoralari esker Xarnegu eskualdeko herritarrak elkar lotu gira”

Azken aukera asteburu honetan 'Inexa de Gaxen' pastorala ikusteko.


2011 eta 2023 arteko epealdia
Amnistia Legea aplikatzea eskatu dezakete Kataluniako prozesuarekin lotuta zigortutako euskal herritarrek

Bizkaiko Probintzia Auzitegiak amnistia aplikatu die Kataluniako prozesu independentistarekin lotutako mobilizazio batengatik kondenatutako lau gazteri. Kataluniarekin elkartasun ekimenengatik herritar gehiago ere zigortu zituzten Euskal Herrian 2011 eta 2023 artean, bide... [+]


2024-09-19 | Nicolas Goñi
Saguzarren osasunak gure osasuna babesten du, ezusteko moduan

Ameriketako Estatu Batuen ipar ekialdean azken urteotan maila handiko fenomeno batek eragin garrantzitsua izan du osasun publikoan, eta basa animalien osasunaren garrantzia oroitarazten du. Argitaratu berri den ikerketa baten arabera, gertaera hori eta sortu dituen ondorioak... [+]


Eguneraketa berriak daude