XIX. mendearen erdialdean Espainiako Estatuko ekonomia zertxobait suspertzen hasi zen. Katalunian ehungintza fabrikak zabaldu ziren, Euskal Herrian altzairugintza sustatu zen, penintsulan ferrokarril linea berriak eraiki ziren... Emaitza positiboek adoretuta, Elisabet II.ak gobernuko adar aurrerakoia baztertu zuen. Eta nazioartean horren aldeko jarrerak bildu zituen, esaterako, Vatikanoarena.
Urte batzuk lehenago, Aita Santuak Elisabeten seme Alfontso XII.a bataiatzeari uko egin zion, adulterioaren emaitza zela argudiatuz. Baina 1868an bertan Pio IX.ak Urrezko Arrosa, Vatikanoko sari preziatuena, eman zion Espainiako erreginari. Elisabet II.a ez zen ezaguna bere moral katoliko zorrotzagatik eta kuriako kardinal batek bere desadostasuna adierazi zuen, erreginari puta esanez. “Puttana, ma pia” (puta, baina elizkoia) erantzun zuen Pio IX.ak. Erreginaren ospe txarra alde batera utzita, Aita Santuari monarkia kontserbadorearen aliatua izatea komeni zitzaion.
Espainia barruan giroa oso bestelakoa zen, eta irailean armadako aurrerakoien eta herritarren haserrea lehertu egin zen. Prim, Serrano eta Domínguez jeneralak buru zituen altxamendua, Iraultza Loriatsua izenez ezaguna, berehala zabaldu zen. Elisabeten eskolta moduan Donostian zeuden gerraontziak ere altxatuekin lerratu ziren. Elisabetek Pavia jenerala bidali zuen altxamendua itzaltzeko, baina alferrik.
Irailaren 26ko gauean, ministro kontseilua azkenekoz bildu zen Donostian. Ministroek Alfontso XII.aren alde abdikatzera behartu zuten Elisabet. Baina keinua berandu iritsi zen. Berehala Serrano jeneralak –urte batzuk lehenago erreginaren amorante izanak– Pavia garaitu zuen Alcolean. Irailaren 29an, erreginak gaua Irunen igaro zuen eta biharamunean muga zeharkatu eta Hendaiara iritsi zen.
Elisabet II.aren udaldia eta erregealdia hor amaitu ziren. 1868ko iraultzak ez zuen aldaketa handirik ekarri Espainian; bi urte geroago Alfontso XII.a eseri zen tronuan. Baina erreginak udak Donostian igarotzea erabaki izana erabakigarria izan zen hiriaren etorkizunean.
Informazio askea lantzen dugu ARGIAn, langileok gara proiektuaren jabeak eta gure informazioen atzean ez duzu sekula multinazionalik, bankurik edo alderdi politikorik topatuko. Gure ustez, burujabetza guztien oinarrian dago informazio burujabetza, ezagutzen dugunaren gainean pentsatzen eta erabakitzen dugu. Horregatik diogu kazetaritza independentea dela demokraziaren oinarrietako bat.
Aldizkaria paperean etxean edo e-postan PDFan jaso nahi duzu? Pozik hartuko zaitugu ARGIAko komunitatean. ARGIAkoa izateko, nahi eta ahal duzun ekarpena egin dezakezu, eta bueltan egoki ikusten duzuna eskatu. Indartu dezagun indartzen gaituena!
.jpg)
ARGIA-k eta Azpeitiako Elkar-ekin taldeak elkarlanean antolatuta "Faxismoa gaur eta hemen" hitzaldia eman zuen Hedoi Etxartek San Agustin Kultur Gunean. Hemen duzue hitzaldia osorik ikusgai.
Egurraren sektoreko enpresek jardunaldi bat antolatu zuten joan den ostiralean Hernanin, jarraitzen duten baso-kudeaketa ereduari euskarri zientifikoa eman nahian. Eta fundamentuzko ezer esan ez zen hitzaurrearen ondoren, saiatu ziren gure lurraldea gero eta sarriago estaltzen duten eukalipto espezieak inbaditzailek direla ukatzen. 20.000 inguru hektarea hartu dute eukaliptoek 2018an, eta gure lurraldeko harizti eta amezti guztiak baino azalera gehiago estaltzen dute dagoeneko.
Aspaldiko partez bisitatu dugu Xabierko gaztelua martxo hasieran. Ganbaraz ganbara, gurekin zetozen iparraldeko lagunei azaldu dizkiegu Xabierko Frantziskoren ibilerak, bere anaia Amaiurko gazteluaren defendatzaileetarik bat izan zela eta ohiko topikoak. Bapatean, burnizko hesiz itxitako kaperatxo batera heldu eta hara! Heriotzaren dantza! Oier Araolazaren bitartez izan nuen horma-irudi bitxi honen berri duela lau bat urte eta hemen zerbait idaztekotan geratu nintzen. Gaur arte! Tira...
Martxoaren 24an, igandea, bere buruaz beste egin du Oçalanen isolamendua salatzeko Medya Çınar preso politikoak, ANFn irakur daitekeenez. Mardin hiriko espetxean zeukaten eta 24 urte zituen.
2017ko azaroaren 13ean Koreako hainbat herri –tartean izena ematen diona– kaltetu zituen Pohang lurrikara bertan erregaiak fracking bidez erauzteko teknikak esperimentatzen dituen estazio geotermiko batek eragin zuela aitortu du herrialdeko gobernuak, gertakizuna ikertzeko izendatutako aditu taldea ondorio horretara iritsi denean.
Saharar errefuxiatuen kanpamenduetan jaio bazen ere, Fatimetu Zenan (1999) haurra zela iritsi zen Euskal Herrira; Bermeora, lehenik, eta Ikaztegietara, gero. Joan den martxoaren 8ko indar kolektiboa dario, oraindik, bere hitzei, eta feminismoa urte, herrialde, klase eta pertsona guztiengana iristeko modua aurkitu nahi du. Emakume sahararren nortasuna eta garrantzia plazaratzeko eguna antolatu dute bihar, herrian.
Allartean blogari txit handiari irakurri nion Txepetxek esan zuela militantzia “erotizantea” izan behar zuela, hau da, sormena eta gozamena dakarren militantzia, konpromisoarekin batera. Beste batean (non demontre? Tomas Villasanteri?) irakurri nuen herri mugimendu eraldatzaileak “hezeak” izan behar zirela.
Bego Zuza Hernanin (Gipuzkoa) jaio zen, 1960an. Bertan bizi da eta herriko gizarte mugimenduetan inplikatutako emakumea da. Zero Zabor taldeko kidea da. Argia aldizkariko lehendakaria da, baina ez dio karguari garrantzirik ematen. Ikusten dituen bidegabekeriei ematen die garrantzia gehiago. Halakoen aurrean, ez da hitz soiletan edo geldirik geratzen den horietakoa.
Beste urte bat, Ekozinemaldi berri bat, planetaren egoerari gainbegirada berri bat, eta aise nabari da hazkuntza infinitoaren makinak etenik gabe dirauela parean aurkitzen duen guztia birrintzen eta baliabide naturalak murrizten, hazkuntza kontsakratuaren eta kontsumo geldiezinaren erritmora. (Ikusi Ekozimenaldiaren egitaraua osorik).
