Munduko lotsaren zenbakiak

CADTM, Hirugarren Munduko Zorra Baliogabetzeko Batzordeko aditu taldea – besteak beste, Damian Mollet eta Eric Toussaint adituek osatzen dute–, aurtengo martxoan Kuban bildu da, munduko ekonomiaren eta kanpo zorrak itotako eta jazarritako Hirugarren Munduko herrialde askoren egoera aztertzeko. Iparraldeko herrialde aberats nagusiak kanpo zorraz aprobetxatu dira. Zorra neurrigabe hazi da 1980tik, Hegoaldeak esportatutako oinarrizko ondasunen nazioarteko prezioek behera egin dutelako eta interes tasak hazi egin direlako. Lehenik eta behin, garapen bidean dauden herrialdeek, 2007a arte, 102 aldiz ordaindu dute 1970ean zor zutena eta, tarte horretan, kanpo zorra 48z biderkatu da. Zorraren diferentzia garbia –jasotako maileguen eta diru-itzultze guztien arteko aldea–, osotara minus 759.000 milioi dolarretakoa izan da 1985etik 2007ra.

Gaur egun, Amerikako Estatu Batuetako kanpo hartzekodunek guztira sei bilioi dolarretatik gora (6.642.000 milioi) zor dituzte, eta horietatik bi bilioi baino gehiago (2.055.000 milioi) garapen bidean dauden herrialdeei dagozkie.

Munduko errealitateari buruzko datu estatistiko hauetan oinarrituta, giza garabide negargarria, desoreka izugarriak, zor gorrotagarria, herrialde aberatsen aldeko lukuruzko transferentzia finantzarioak eta herrialde aberatsen mesedetako lehengaien nazioarteko prezioen jaitsiera sortzen direla ondorioztatu daiteke. Segidan, mundu lotsagarri hori islatzen duten zenbait datu estatistiko eskainiko ditugu.

Munduko desorekak

2006an munduan 6.500 milioi biztanle zeuden. Horietatik %77 Hirugarren Mundukoak dira, %7 PECOTeko herrialdekoak (Erdialdeko eta Ekialdeko Europa, Turkia eta Erdialdeko Asia), eta %16 herrialde aberatsetakoak. Barne Produktu Gordina (BPG) 48,46 bilioi dolarretakoa zen 2006an. Horietatik %19 Hirugarren Munduari dagozkio, %6 PECOTeko herrialdeei eta %76 herrialde aberatsei. Biztanleko BPGaren batez bestekoa 5.800 dolarretakoa da mundu osoan, 1.520 dolarretakoa Hirugarren Munduan, 2.700 dolarretakoa PECOTeko herrialdeetan eta 28.600 dolarretakoa herrialde aberatsetan.

Jarraian datozen datuak zehatzagoak dira eta ederki adierazten dute Iparraldearen eta Hegoaldearen arteko desoreka sakona. Planetako 500 pertsona aberatsenen errenta 416 milioi pertsona pobreen errenta baino handiagoa da. 2005ean, 2.600 milioi pertsona eguneko bi dolar baino gutxiagorekin bizi ziren eta 1.400 milioi, 1,25 dolar baino gutxiagorekin. 1981etik 2004ra egunean dolar bat baino gutxiagorekin bizi ziren pertsonen kopurua asko hazi zen. Hala, Saharaz azpiko Afrikan, 1981an 214 milioi pertsona zeuden egoera horretan; 2004an, aldiz, 391 milioi. Hego Amerikan eta Karibean, 1981ean 46 milioi pertsona ziren, eta 2004an 46 milioi. Hegoaldeko Asian, datu hori 584 milioi pertsonatan zegoen 1981ean, eta 2004an 596 milioitara iritsi zen. Azkenik, munduan goseak diren pertsonen kopurua 848 milioikoa zen 2005ean, eta 2008an, aldiz, 963 milioikoa.

Zorrak oztopatutako gizarte zerbitzuak

Hirugarren munduan 100 milioi haur daude eskolatze adinean (Lehen Hezkuntza) baina eskolatu gabe. Urtean 500.000 emakume hiltzen dira haurdunaldiari eta erditzeari lotutako konplikazioak medio. 1.100 milioi pertsonek eskura edateko ura. 2.600 milioi pertsonek ez dute oinarrizko saneamendu sistemarik.

Egoera hau ulertzeko, nahikoa da Hirugarren Munduko zenbait herrialdetan, 1992tik 1997ra, oinarrizko gizarte zerbitzuetara bideratutako aurrekontua eta kanpo zorra ordaintzeko erabilitako dirua alderatzea. Hala, Kamerunek %4 bideratzen du gizarte zerbitzuetara, eta %36 kanpo zorra estaltzera. Boli Kostak, %11,4 gizarte zerbitzuetara eta %36 kanpo zorrera. Kenyak, %12,6 gizarte zerbitzuetara eta %40 zorrera. Zambiak, %6,7 gizarte zerbitzuetara eta %40 zorrera. Nigerrek, %20,4 gizarte zerbitzuetara eta %33 zorrera. Tanzaniak, %15 gizarte zerbitzuetara eta %46 zorrera. Nikaraguak,%9,2 gizarte zerbitzuetara eta %14,1 zorrera.

Munduko Bankuaren, OMEren, UNESCOren eta nazioarteko beste erakunde batzuen arabera, munduko biztanleria osoari oinarrizko gizarte zerbitzuak –lehen hezkuntza, osasuna, ura eta saneamendua– bermatzeko, hamar urtetan, urteko 80.000 milioi dolar beharko lirateke.

Aberatsak gero eta aberatsago

2001ean 1.000 milioi dolar baino gehiago zituzten 497 aberats zeuden munduan, eta guztien artean 1,5 bilioi dolarreko ondasuna zuten. 2007an kopuru hori 1.125era iritsi zen eta guztira 4,4 bilioi dolarretako ondasuna osatzen zuten.

CADTMko adituen arabera, kopuru horietan oinarrituta, ondasun horien gaineko urteko %2ko zerga nahikoa litzateke 88.000 milioi euro lortzeko eta, beraz, Hirugarren Munduko oinarrizko beharrak asetzeko.