Mugetaren merindadeak

Plazer dira loreak sortan, buketan edo, bizkaierak izurtutako Goierrin esaten duten eran, erramilotan. Atsegin zaizkio emaileari eta hartzaileari; bere buruarentzat egiten dituenarentzat, bi halako gozamena... Derrigorrak zapuzten du laketa, eta gogokoa gogaikarri, baita goragalegarri ere, bihurtzen. Buketa izanagatik ere... Nafarroa Behereko merindadekoek, ustezko maitasunaren adierazle, maiatzaren lehenean emazteei oparituko dietena, euro ziztrin batzuen truke eskuratutako buketak izango dira. Ez nolanahiko buketa, sorta mugeta, Convalaria majalis. Era guztietara biziko da egun horretakoa, derrigor, maitasunez, amodioz, onginahiz, musu-truk...
Musu-truk arabarrek dute eskura. Bertan dugu ugarien mugeta, harizti eta pagadietako erreka ondoetan. Gipuzkoako mendi garaienetan eta mugante dituzten Araba eta Nafarroako goietan, 600 eta 1.500 metro arteko harkaitz karetsuen gainetako belaze ospeletan bizi da. Udaberriaren ikur honek ura eta karea maite ditu.

Mugeta, mugetatzea eta larlirijua izenak topatu dizkiot geurean. Lehen parea Pirinioen iparraldera, frantsesezkoaren eraginez, inondik ere. Hirugarrena hegoaldera. Lakoizketak ere jasoa du azken hau 1.888ko hiztegi paregabean.“Lirijua” liriotik eta “lar”-ek arantza esanez, basoetakoa adierazten omen du. Lar horrek ez ote du urrutikoa esan nahi? Etxeetatik urrutikoa, larlur hitzaren gisara... Bere etimologiari eusteko Bibliara jotzen du Narbarteko erretore izan zenak, Salomonena omen Eresien eresia-ra. Bertan, Sicut lilium inter spinas sic amica mea inter filias, senar zoragarriak emaztea arantza artean hazten den lirioarekin parekatzen duela dio.

Nafarroako iparreneko merindadeko Baigorriko kantonamenduko Larla mendian ba ote da mugetarik? Eta ekialdeko mugetako Zangotzako merindadeko mendi eta erreketan? Untzitiko Mugetaxarra eta Longidako Mugeta, larlirijo ala muga ote?

ASTEKARIA
2009ko maiatzaren 10a
Irakurrienak
Matomo erabiliz
Azoka
Azkenak
Elektrizitate kontsumoa geldituta dago Espainiako Estatuan 2004ko mailan

Espainiako Sare Elektrikoak jakinarazi berri du ekaineko elektrizitate kontsumoa zein izan zen Espainiako Estatuan: 19.422 gigawat orduko. Hau da, 2004ko datuaren oso antzekoa: orduan 19.384 gigawat izan ziren.


Bilboko genero-indarkeriagatiko epaiketetan kolore bereizgarriak jartzeko neurria ezabatzea erabaki du EAEko Auzitegi Nagusiak

Emakumeen Aurkako Indarkeriaren Bilboko bi Epaitegiek neurri hori onartu dute. Bilboko epaile dekano Aner Uriartek neurria emakumeak babesteko eta ez birbiktimizatzeko helburuarekin hartu dela esan du, baina Bilboko Abokatuen Elkargoak salatu du kolokan jartzen dituela ikertuen... [+]


Menditik hirira: zer ezkutatzen digu Pirinioetako sendabelar saltzaileen lanak?

XIX. eta XX. mendeetan ohikoa zen hiri nagusietako kaleetan ikustea janzkera tradizional ikusgarria zuten emakume batzuk, sendabelarrak saltzen. Ansotarrak ziren, Aragoiko Ansó ibarrekoak. Erakusketa batek haien historia kontatu digu, eta bide batez azalerazi du atzean... [+]


2024-08-30 | Gedar
Pertsona migratuen deportazioaren alde agertu da Pedro Sanchez

"Migrazio zirkularra" sustatu nahi du PSOEren gobernuak, langile batzuek behin-behineko hainbat lan egiteko migra dezaten Espainiako Estatura, eta gero euren jatorrizko herrialdeetara itzul daitezen.


Talgo erosteko eskaintza kenduko du Ganz MaVag talde hungariarrak

Ganz MaVag-ek adierazi du ez diola uko egiten etorkizunean tren-enpresa erosteko beste eskaintza bat egiteari. Talde hungariarraren ekintzari esker, Talgok eskaintza berriak entzun ditzake.


2024-08-30 | ARGIA
Polio txertaketa igandean hasiko da Gazan

Igandean hasiko dira polio txertaketa egiteko su-etenak, goizeko 6:00etan hasi eta 15:00ak arte. Osasunaren Mundu Erakundeak (OME) eman du operazioaren berri eta bederatzi egunetan hiru esparrutan emango da: iparraldean, zentroan eta hegoaldean.


Amezketako paper fabrikako langilearen heriotza salatu dute

30 urteko behargina hil da Amezketako (Gipuzkoa) paper fabrikan. Ibarra Argi Lanak enpresak azpikontratatuta zegoen. Elkarretaratzea egin dute ostiralean, 11:00etan, gertatutakoa salatzeko. 2024an hil den 38. langilea dela adierazi du LABek.


2024-08-30 | Axier Lopez
Espainiar eta britainiar kolonialismoaren arrastoak ezabatzen hasi da Trinidad eta Tobago

Karibeko bi irletan kolonialismoaren loriarako dauden monumentu, iker eta izendapenak ezbaian jartzen hasi dira herritarrak eta gobernua. Lehen pausua eman dute agintariek eta erabaki dute herrialdearen armarritik Cristobal Colonen lehen espedizioaren hiru karabelak kentzea.


2024-08-30 | ARGIA
Aurtengo hiru disko on eta gomendagarri

ARGIAko erredakzioak aurtengo zortzi hilabeteotan kaleratu diren diskoen artean hiru hautatu ditu, gomendatzeko.


Eskoletan eduki sexualeko irudi faltsuak zabaltzen ari direla salatu dute Hego Koreako feministek

Neska gazteak agertzen dira irudietan eta Telegram bidez zabaltzen dituzte. Irailaren 1ean kanpaina bat abiatuko dute sare sozialen bidez, gobernuak neurriak hartu ditzan.


Europako Mugikortasun Astea irailaren 16tik 22ra egingo da Iruñean

Iruñeak bat egiten du irailaren 16tik 22ra egingo den Mugikortasunaren Europako Astearekin, mugikortasun iraunkorra eta espazio publiko partekatuari buruzko hausnarketa sustatzeko diseinatutako jardueraz betetako programa batekin. "Konbinatu eta mugitu"... [+]


2024-08-29 | Sustatu
Suitzan diote: Diru publikoa, kode publikoa

Duela aste batzuk Suitzak lege federal aitzindaria onartu du (Europako legedietan aitzindaria), LMETA delakoa, Loi fédérale sur l’utilisation de moyens électroniques pour l’exécution des tâches des autorités frantsesez,... [+]


2024-08-29 | Gedar
Aurrekontuetan aitortutakoa baino are handiagoa da Espainiako Gobernuaren gastu militarra

2022an, urteko aurrekontuan onartutakoa baino %20 handiagoa izan zen inbertsio militarra; 2023an, %30 handiagoa. Europako herrialdeen gastu militarra Gerra Hotzaren amaierakoa baino handiagoa da une honetan.


Eguneraketa berriak daude