Guinness for strength
Hasieran ale motako garagardoa baino ez zuen egiten, ohiko garagardo horia, alegia. Baina 1770ean ekoizpena dibertsifikatzea erabaki zuen, eta garagardo ilunagoa, apar askokoa, zapore berezikoa egiten hasi zen. Produktu berriaren arrakastak egilea bera harritu zuen. Mendea amaitu baino lehen, gainerako garagardoak baztertu eta edabe iluna egitera bideratu zituen ahalegin guztiak.
XIX. mendean, enpresa Arthur Guinness II.aren eskuetan zela, ekoizpena eta esportazioa izugarri hazi ziren. Europako garagardo ezagunenetakoa bilakatu zen, besteak beste legenda bati esker: 1815ean Waterlooko guduan, zauritutako ofizial bat Guinness edateagatik atera omen zen onik.
1830ean Saint James’ Gateko fabrika Irlandako garagardo-fabrikarik handiena zen, eta 50 urte geroago, munduko handiena. 1886an Londresko Burtsan hasi zen kotizatzen. Fabrikak 24 hektarea hartzen zituen ordurako; 1759an alokatu zutenean bi baino ez zituen.
1890eko hamarkadan Robert Louis Stevensonek Guinness erreserba nahikoa eraman zuen Mendebaldeko Samoara egindako espediziora eta, hari ere, garagardo bereziak gripea sendatzen lagundu omen zion. Ernest Shackleton ere guinness zale amorratua zen, eta hark Antarktidaraino eraman zuen edabea. Guinnessak mundu konkistatu zuen.
Etxe barruan, berriz, XX. mendearen hasiera nahasia izan zen. Londresko gobernuaren aurkako gatazka amaituta, 1921ean Irlandako Estatu Librea onartu zuten. Guinness estatu berriaren sinbolo nagusietakoa bilakatu zen berehala; bitxia benetan, enpresak ordura arte britainiarren aldeko jarrera garbia erakutsi zuela kontuan hartuz.
1955ean, enpresaren orduko zuzendari Hugh Beaver ehizan ari zela, eztabaida bizia piztu zen lagunartean: zer hegazti da hegalari azkarrena? Orduan, halako eztabaidak saihesteko konponbidea bururatu zitzaion: Errekorren Guinness liburua sortu zen.
Eta Guinnessek berak, errekorrak biltzeaz gain, hautsi ere egin zituen. XXI. mendean, egunean hamar milioi edalontzi bete Guinness baino gehiago edaten dira munduan.
Von der Leyenek eta Trumpek akordioa lortu eta astebetera egin du mehatxua AEBetako presidenteak, Europako herrialdeek hitzartutakoa beteko ez dutela kezkatuta. Europako produktuei %15eko muga zergak ipintzeaz gain, Europako Batasunak AEBetan 600.000 milioi euro gehiago... [+]
Suhiltzaileek kontrolpean dute Ibarbeibar ibarreko sutea, Eneritz, Muruzabal, Añorbe eta Obanos herrietan egondakoak hain zuzen ere. Nafarroako Gobernuak behin-behineko debekua ezarri dio nekazaritzan sua erabiltzen duen edo sor dezakeen makineriari.
The Lancet aldizkariak argitaratutako ikerketa batek eman du datua eta ohartarazi du plastikoaren ekoizpenak osasunean eragina duela bere ekoizpen prozesu osoan eta gazte zein helduei eragiten diela. Gehitu du 1950tik 200 aldiz biderkatu dela plastikoen ekoizpena.
Brasilgo Auzitegi Gorenak eman du sententziaren berri, Bolsonaro oraindik Luiz Inazio da Silva Lula Brasilgo egungo presidentea pozoitu eta Alexandre de Moraes epailea hil nahi izateagatik epaitzen ari diren bitartean. Sare sozialik erabili ezin zuenean,... [+]
Bilboko Konpartsen Federazioak 2025eko Aste Nagusirako prestatu duen egitaraua aurkeztu du Arriaga Plazan. Federazioak, konpartsek eta Jai Batzorde Mistoak 600 jarduera baino gehiago prestatu dituzte, "gustu guztientzako ekintzez betetako Aste Nagusiaz gozatzeko".
Hiroshima eta Nagasakiko masakre nuklearren 80. urtemuga heldu zaigu, eta inoiz baino eskasagoak dira itxaropentsu izateko inputak. Hala ere, No More Hibakusha! aldarrikatzen jarraitu beharko dugu... ordukoei ez ezik geure buruari zor diogulako.
Israelgo lehen ministroa Segurtasun Kabinetearekin biltzekoa zen asteartean, "Gaza osorik okupatzeko planaz" eztabaidatzeko eta hori aurrera eramateko; baina atzeratu egin dute bilera. Israelgo armadaren buru Eyal Zamirrek, aldiz, Gazan diharduten lurreko soldaduei... [+]
Zer: Orquestra de la Comunitat Valenciana
Zuzendaria: Mark Elder
Bakarlaria: Nelson Goerner (pianoa)
Egitaraua: Txaikovsky eta Xostakovitxen lanak
Lekua: Kursaal Auditorioa, Donostia.
Data: abuztuaren 3a.
-------------------------
Orquestra de la Comunitat Valenciana... [+]
Pablo Gonzalez Polonian atxilotu zuten 2022an espioitza leporatuta. 2024ko abuztuan aske utzi zuten baina ez zuten bere prozesua itxi. Orain, prozesua berriz ireki eta epaileek 2025eko udazkenean epaitu nahi dute Gonzalez.
Bigarren aldiz da El Salvadorko presidente Bukele, konstituzioak legegintzaldi bat baino gehiagoz presidente izatea debekatzen badu ere. Orain, konstituzioa aldatu eta nahi beste aldiz hautatu dezakete presidentea.
Gasteizen igandean eginiko agerraldian, Txosnak. Gureak, denonak dinamikako kideek gaitzetsi dute txosnak ez direla enpresen gisara tratatu behar: "Gure ospakizunak edukiz hustu nahi dituztenen kontra, konpromisoaren, aniztasunaren eta autogestioaren alde egiten... [+]
Urtero legez, hitzordua izan dute igandean Sare eta Etxerat elkarteek Hego Euskal Herriko 11 hondartzatan. Euskal preso, iheslari eta deportatuak etxeratzearen aldeko aldarriak egin dituzte.
Bahituen "egoera larriaz" eztabaidatuko dute biltzarrean egongo diren herrialdeek, Danny Danon Israelek Nazio Batuen Erakundean duen enbaxadorearen arabera. Hamasek adierazi du bahituek osasun arreta jasoko dutela baldin eta Israelek Gazara laguntza humanitarioa... [+]
Euskal diasporaren Boiseko Jaialdiaren testuinguruan, Etxepare Euskal Institutuak eta AEBetako euskal erakunde NABOk euskararen irakaskuntza sustatzeko akordioa sinatu dute. Hori horrela, AEBetako Euskal Etxeek euskara "sustatuko eta trinkotuko" dute, eta Jaurlaritzak... [+]
Etxe pareko lokala itxita, obretan, zerbait berria irekiko dutelako susmoa. Ez da izanen mertzeria bat, ez eta loradenda bat. Kasurik onenean taberna bat, ohikoa, auzokoa, eta txarrenean gastrobarra edo specialty cafe bat. Ez duzu dirurik bost euroko kafea erosteko. Ez duzu... [+]