Sentitu, pentsatu eta idatzi

  • Arantxa Agirreurreta ::Simone de Beauvoir, emakume libre bat XX. mendean

    Elkar

    orrialdeak ::132

    prezioa ::11.15€

Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu
Aurten 100 urte bete dira jaio zenetik eta 2009an berak idatzitako Le deuxième sexe lanak 60 urte beteko ditu. Hori dela-eta aurten ekitaldi batzuen bidez haren ekarpena zabaltzen ibili dira han eta hemen. “Bigarren sexua” kontzeptuaren sortzailea da gehienentzat, bazterrak nahastu zituen liburu horrek eragin handia izan du argitaratu zenetik gaur egunera arte. Teoria feministaren oinarri eta abiapuntu izan da, besteak beste, mugimendu identitario honen lehen eta bigarren olatuaren artean agertu zelako.

Bere buruaren gainean hitz egin nahian jaio zen liburu hura, galdera hau eginez: “Zer da emakume izatea?”. Ikertzen hastean espero gabeko gauzak agertu zitzaizkion begien aurrean. Bi urte pasatu zituen lan zientifiko mardula egiten eta honako tesiak dakarzkigu: mundu humano edo maskulinotik (gauza bera baitira biak) baztertu dituzte emakumeak, gizonen arauak ezarri zaizkie menpeko bihurtuz eta berdinarekin (subjektuarekin, gizonarekin) elkarrekikotasunik gabeko bestearen (objetuaren, emakumearen) kategoria eman diete, bigarren sexuarena, alegia.

Jean Paul Sartre eta filosofia esistentzialista dira Beauvoirri buruz pentsatzean datorkigun bigarren datu ezaguna. Sartre bere kidearekin ibili zen munduan zehar hitzaldiak ematen. Ezkerreko intelektual hauen hitzek pisu handia izan zuten mendebalde eta ekialdean. Idazle konprometituak izan ziren biak. Sartrerekin izan zuen harremana ere berritzailea izan zen: askatasun eta gardentasunean oinarritutako maitasun ituna egin zuten. Elkarrekin zuten harremana, baina bakoitzak bere bizitza indibiduala bizitzeko aukera ere bazuen.

Dena dela, “Bigarren sexua”-z eta Sartrez harago badago Beauvoirri buruzko jakingarri ugari. Bizitza idatzi eta idazteko bizi. Hori izan zen bere aukera. Fikzio lanak, saiakerak eta oroitzapen liburuak utzi dizkigu. Berak sentitu eta pentsatzen zuena besteekin konpartitu nahi zuen: gizartearen hipokrisia salatu, klase-borroka sustatu, emakumearen liberazioa bultzatu, herri kolonizatuen askatasuna eskatu eta zahartzaroaren tabua pitzatu nahi izan zituen bere lan oparoaren bidez.

Sorbonako ikaskideek horrela ikusten zuten: “Ahots zakar eta etorri handikoa, buru argia, iritzi zorrotzekoa eta adimen garratzekoa”. Sartrek Castor ezizena ipini zion, “kastoreek konpainia maite dutelako eta ikaragarri langileak direlako”. Mariasun Landarentzat aitzindari eta erreferente ukaezina izan zen, Beauvoir belaunaldiari buruz hitz egiteraino heltzen da biografiari egin dion hitzaurrean, (eragin handia izan zuen Zortzi unibertso liburuko idazleengan, adibidez, gaztetan Arantxa Urretabizkaiari Simona deitzen zion Ramon Saizarbitoriak).

Bere bizitzari buruzkoak hobeto ezagutzeko zabal ezazu emakume aske honi buruzko biografia hau eta ea beste liburu batzuetara zaramatzan, niri gertatu zaidan moduan.

Azkenak
2025-06-19 | Axier Lopez
Banco Santanderrek armagintzan eta genozidioan duen parte-hartzea salatzeko ekintza egin dute Azpeitian

Azpeitiko Elkar-ekin taldeak protesta ekintza egin du asteazken gauean. 1.000 kilo obra-hondakin utzi dituzte bankuko sarreran, hildakoak irudikatzeko panpinak jarri eta porlanez zikindu dute egoitza.


Iruñeko eta Gasteizko gertakarien gaineko erantzukizuna aitor dezala eskatu diote Espainiako Gobernuari

78ko Sanferminak Gogoan plataformak eta Gasteizko Martxoak 3ko ekimenak bat egin dute espainiar estatuak gertakari latz horietan bere erantzukizuna onartu eta biktimen aitortza ofiziala egin dezan. 'Estatua Erantzule!' izena darama kanpainak.


Prostituzioa debekatzeko lege proposamena aurkeztuko du Espainiako Berdintasun ministroak irailean

Birritan saiatu da PSOE legea aurrera ateratzen. "Berriro ekingo diogu, beharra bertute bihurtu behar dela uste baitut. Benetan, unea dela uste dut", adierazi du Ana Redondo Berdintasun ministroak.


BVE talde parapolizialak gutxienez 40 lagun hil zituen 1975 eta 1983 artean, Iñaki Egañaren arabera

Iñaki Egaña historialak Impunes (Txalaparta, 2025) liburuan dio frankismoak talde parapolizialetara jo zuela errepresioa "itxurak mantenduta" ezartzen jarraitzeko, eta beren kideen "inpunitatea" azpimarratu du. Duela 50 urte sortua, bederatzi... [+]


Teresa Zavaleta 
“Euskararen bidez Euskal Herriko egoera politikoa ulertu nuen”

Argentinarra da, baina sustraiek errotzen dute. Euskararekin maiteminduta dago, 25 urterekin ikasten hasi zenetik. Arbasoetako batzuk Euskal Herrikoak zituen, Soraluzekoak eta Azagrakoak, eta bizpahiru urterekin hasi zen Arrecifeseko Euskal Etxera joaten; arbasoa sortzaileetako... [+]


PSNko idazkariorde Ramón Alzórrizen dimisioak ustelkeria eta krisi politikoa Euskal Herrian kokatu ditu

María Chivite Nafarroako Presidentearen "konfiantza galdu" duela eta, Ramón Alzórrizek PSNko idazkariorde nagusi eta Nafarroako Parlamentuko bozeramaile izateari utziko dio. Bere bikotekidea Servinabar enpresan lanean aritu zela publiko egin ostean eman du... [+]


Papax Fagoaga, mutil-dantzaria 1970eko hamarkadatik
“Ezin nuen ulertu emakumeok herriko bestetan ezin genuela mutil-dantzetan parte hartu, horregatik hasi nintzen dantzan”

Elkarrizketa ilustratzeko erabili dugun argazki nagusia 1970eko hamarkadan hartua da. Erratzuko plaza festetarako apainduta ageri da, ezpelez atonduriko ohiko eszenatokiarekin eta etxetik etxera zintzilik, dilindan dauden xingolekin. Urrunean bi soinulari agertzen dira, Maurizio... [+]


Faxismoaren aurka borrokan, munduan zein Euskal Herrian

Lanaren Ekonomia irratsaioan faxismoaren gorakada aztertu dugu, munduan eta Euskal Herrian gertatzen ari dena.


Aroztegiko Elkartasun Komiteak salatu du bi kidek jazarpenak eta irain matxistak jasan dituztela

Taldeko kideen aurkako eraso matxistak talde osoaren aurkako eraso gisa ulertzen dituela adierazi du Aroztegiko Elkartasun Komiteak. Komiteak salatu duenez, Aroztegiko epaiketara ikusle gisa sartu nahi zuen jendearen zerrendatik "Baztango mutil-dantzari talde... [+]


Aurten ere batxilergoko ahozkoa euskaraz pasatzeko aukera irekiko dute hainbat irakaslek

Ekainaren 23aren eta uztailaren 2aren artean iraganen da ahozko azterketa. Frantsesez pasa beharreko azterketa izanda, Seaskako, sail publikoko eta pribatuko irakasle batzuek publikoki jakitera eman dute euskaraz bideratzeko aukera eskainiko dietela ikasleei.


Umandi ikastolak 50 urte
Euskara, bizikidetza eta berrikuntza pedagogikoa ardatz

Gasteizko Umandi ikastola duela 50 urte sortu zuten hainbat familia aski ausartek –herri ekimena, orduan ere–, euskararen transmisioa ardatz hartuta. Mende erdia joan da, ikastola hazi egin da, belaunaldi berriak hezi ditu ez gutxi, komunitate baten erreferente ere... [+]


Bikotekidea mugikorretik kontrolatzea gazteen artean ohikoa dela frogatu du EHUren ikerketa batek

Maitasun erromantikoari lotuta, nerabe askok normalizatuta eta barneratuta du bikotekideak mugikorraren eta sare sozialen bidez kontrolatu nahi izatea. “Inportantea da ziberbiolentzia gisa identifikatzea, eta ez maitasun seinale gisa”, gogorarazi dute ikertzaileek.


Sexu erasoei lotutako zenbait epaitan bost gizon zigortu dituzte azken egunetan

Sexu erasoei lotutako epai ugari eman dira azken egunetan, eta bost gizon zigortu dituzte. Tuteran izandako bortxaketa batengatik, bi gizoni 9,5 urteko kartzela zigorra ezarri diete. Gasteizen gizon bati bost urteko kartzela zigorra ezarri diote emakume bat bortxatzeagatik... [+]


Dagoeneko 400 gazatar hil dituzte Israelgo soldaduek, laguntza humanitarioa jasotzera bidean

3.000 zauritu ere utzi dituzte Israelgo armadaren erasoek. Maiatzaren bukaeran berrekin zioten laguntza humanitarioari, GHF fundazio estatubatuarraren eskutik; eta ordutik, bertaratutakoei tiro egin diete soldadu israeldarrek.


Eguneraketa berriak daude