Ez nator lan jakin batez hitz egitera, ibilbide literario oso batez baizik. David John Moore Cornwell, John le Carré ezizenez ezagunagoa, ingelesa eta espioi ohia (barka kakofonia). Le Carré-ri aspaldi ezarri zioten “espioitza nobelen errege” titulua; sinplifikazio justifikaezina, nire uste apalean. Zuzenago litzateke “XX. mendeak eman duen giza arimaren esploratzailerik bikainenetakoa”, baina besteak erosle gehiago erakartzen du seguruenik.

Le Carré-ren nobelen ardatza jendearen pasioak dira, maitasuna eta traizioa, gugan kabitzen diren miseria guztiak eta dohainen bat edo beste. Espioitza, harentzat, eszenatokia da, bere pertsonaien ahuldadea erakusteko eskaparate ezin hobea. Akaso, bere aurreko lanbideak besterik ezagutzea eragotzi ziolako hautatu zuen Le Carrék itzalen mundua, akaso gure barne-muinaren erretratua egiteko oihal hoberik ez dagoelako. Nik behintzat, zantzu autobiografikoak sumatzen ditut zenbait pertsonaiaren patetismoan, egileak “begira zer ergelak ginen” aitortu eta barkamena eskatu nahi baligu bezala.

Hala ere, espioitzaren errege etiketa zeraman besteren bati ez bezala, Cornwelli ez dio kalterik egin Gerra Hotza amaitzeak. Aitzitik, orduan eman ditu nobela onenak nire aburuz. Modu bikainean uztartu ditu sentimenduei buruzko istorioak gaur egungo arazo sozial batzuen kontrako salaketarekin, ez baita ahaztu behar Le Carré espioi ohi (barka berriz) ingeles batengandik espero daitekeen bezain ezkertiarra dela.

Salaketa etxe-kalte izan du batzuetan ordea. The constant gardener (2001) farmazia-industriaren gehiegikerien aurkako aldarritzat goraipatua izan da, eta hori ere bada, baina nobela horrek literaturari egindako ekarpenik handiena, gutxiagotan aipatua, alargundu ostean hildako emazteaz maitemintzen den gizonaren istorio hunkigarria da. Le Carréren lanean konstantea da, izan, hunkitzeko gaitasuna.