Ma danseuse!
- Larraldea, XVI. mendeko etxaldea Senpereko Amotz auzoan. Eta bertan XXI. mendeko mezenas bat, Andoni Iturrioz. Musika kaxa erraldoi bat balitz bezala, zabaltzen den ate bakoitzak kulturaren alor batera garamatza Larraldean.
Juan Gorritik Sarako elizan erretako egurrekin egindako eskultura parea, hormak Auxtin Zamoraren argazki eta poesiez atonduta. Lehen solairuan, ate bat zabaldu eta Iparraldeko Bertsularien Lagunak elkarteko egoitza. Iparraldeko I. Txapelketa hemendik antolatu da. Ondoan, Euskal Herrian Euskarazekoen bulegoa, gaur hutsik. “Hemen beste mota bateko jendea ibiltzen da, badakizu piercingdunak-eta”.
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Bigarren solairuan areto handiak, margolanez beteak. Udaro bezala, pintura erakusketa egon da zabalik, UR taldeak antolatuta, aurten Baztango pintoreak ardatz hartuta –Apezetxea, Arizmendi, Ana Marin, Tomas Sobrino–, gehi beste bidaide batzuk, tartean Gonzalo Etxebarria, Barkoxen kokaturiko bilbotarra.
Udatik kanpora, Senpereko Zirikolatz dantza taldeko nagusiek baliatzen dituzte gela hauek entseguetarako. Eusko Ikaskuntzakoek eta Herri Urratsekoek ere erabiltzen dute Larraldea batzarretarako. Udaberrian, Hatsa elkarteak antolatzen duen Poesia Eguna hemen ospatu zen.
Eskaileretan gora, ganbaran, beste asmo baten oinarriak: “hemen ari naiz prestatzen datorren urterako beste erakusketa bat. Hemen ditugu Antonio Valverdek egindako margolan eta marrazkien kopiak, denak bertsolarienak: Txirrita, Uztapide, Basarri...”. Baina Hegoaldeko bertsolariak bakarrik erretratatu zituen Ayaldek, eta hortaz Andoni Iturriozek Zoé Bray pintoreari eskatu dizkio Iparraldekoenak, Xalbador eta Mattinengandik hasi eta Arzallus eta Colinarenganaino. “Erakusketa prest dagoenean, bertsolari
gazteak etorriko dira erretratuen aurrean aritzeko”.
Bertsozaletasuna, aitarengandik datorkiola. Manuel Iturrioz, Orexakoa, mikeletea, gerra garaian Hernaniko Dragones batalloiarekin ibilia, Iparraldera ihes egin eta II. Mundu Gerran Comète sarearen laguntzaile... baina kontu hau oso berandu jakin zuen Andonik. Aita, 80 urtekoa zela, hasi omen zen koadernoan idatzi eta idatzi. Zertan ari zara? eta erantzun garbirik ez. Harik eta koadernoak senitartekoren bati utzi eta deskubritu zituzten arte: Comètekoekin egin zituen ibilerak kontatzen zituen. “Baina gehiago ikertu behar dut” dio Andonik, aitak bizi guztian gorde zuen sekretu hartaz.
Parisko erbestean, aita langile soila, ez zegoen dirurik ikasketetarako. Hamazortzi urterekin, lanera. 1972an, hamar lagunen artean informatikako zerbitzuak eskaintzen zituen enpresa bat sortu zuten. Bost mila enplegatu izatera iritsi ziren, guztiak bazkideak, eta Iturrioz zuzendari nagusia. Bere gogoz kontra, enpresa amerikanoei saltzea erabaki zuten. “Saldu eta gero, erretreta hartu eta izokinak bezala, sorlekurat, Euskal Herrira etorri nintzen”. Hori, Parisez gain, Kalifornian –Berkeleyn ikasten–, Londresen eta Bartzelonan bizitu eta gero.
Larraldeako sukaldeari gaztaina puska bakarreko mahai luzeak ematen dio neurria. Ordenagailuan berritzen hasi zireneko irudiak. Anaia zenari erosi zion etxea Andonik, hark emaztearen familiari erosi zion bezala, galtzeko zorian zegoela. Logelan, oheburuak emazte eder baten argazkia du zaindari, Paxkalin Zubieta, anaiarekin batera, Larraldeako azken biztanlea.
Museo bat muntatzea pentsatu zuen hasieran, baina laster ohartu omen zen museoa gauza hila zitekeela. Orduan bururatu zitzaion euskal kulturaren aldeko tresna bihurtu behar zuela XVI. mendeko etxaldea.
“Nik ez dut gastatzen. Mendizalea naiz, nere hobbya da sukaldaritza. Hau da... nola esango nizuke, frantsesek esaten duten bezala, ma danseuse! Hau ez dut egiten sosak irabazteko, baizik gastatzeko. Nere plazerra da, hori da...”.
Israelek aldebakarrez eraso egin dio Irani eta 585 pertsona baino gehiago hil ditu, horietatik %90 zibilak. Nazioartean atxilotzeko agindua duen Benjamin Netanyahu gerra-kriminalak dio "eraso prebentiboa" izan dela, bere inguruan inork ez dezan eduki berak aspaldian... [+]
Igandean iragarri du akordioa Pedro Sánchez Espainiako presidenteak. Espainiak gastu militarrera BPGaren %2,1 bideratuko dela ziurtatu du.
Israelek 33 palestinar hil ditu Gazan igandetik astelehenera bitartean, horietatik sei janari bila zihoazela. Israelgo armadak jakinarazi du Gazan bahituta zituzten hiru israeldarren gorpuak berreskuratu dituela. Bestetik, Mahmud Khali AEBetako Columbia Unibertsitateko ikaslea... [+]
Gasteizko Txosnek gaur aurkeztu dituzte ofizialki 2025eko Andre Mari Zuriaren jaietarako kartela eta musika zein kultur programazioa. Hirugarren urtez jarraian, Entxosnatu, etorri gugana! lelopean, gune autogestionatuak abuztuaren 4tik 9ra egongo da irekita, 40 kontzertu eta... [+]
Joan den igandean, ekainak 15, ugatzari buruzko artikulu interesgarria argitaratu zuen Rosa Canchok El Correo egunkarian. Azken urteotan hegazti sarraskijale adierazgarri honek Araban bizi duen itxaropen onaren egoeraz hitz egiten zen testuan. Arabako Foru Aldundiko Ingurumen... [+]
Irango hiru gune nuklear nagusiei eraso egin ostean, Donald Trump AEBetako presidenteak "Iran berriz handi egiteko" erregimen aldaketa bat behar dela adierazi du sare sozialetan. NBEren Segurtasun Kontseiluak larrialdizko bilera egin du, eta Errusiak, Txinak eta... [+]
"Oxala Mediterraneoko herrialdeek beren betebeharrak beteko balituzte, eta bilaketa eta erreskateko uretan eskura dauzkaten operatibo guztiak martxan jarriko balituzte, jendeak itsasoan arriskurik izan ez dezan". Mikel San Sebastian Aita Mari erreskate ontziko kidearen... [+]
Astelehenetik igandera askotariko 106 jarduera antolatu dituzte auzoko bizilagun eta eragileek, parte hartzea, auzo harrotasuna eta autogestioa ardatz. Aurten poliziak bortizki hustu berri duen Korda espazioa izango dute gogoan. Hamazazpigarren edizioa da aurtengoa.
Ostegunean hiru hilabete beteko dira Gasteizko lorezainek greba mugagabea hasi zutenetik aho batez, ELA, LAB eta ESK sindikatuek deituta. Gasteizko parke, igerileku eta berdeguneak belar eta sasiek hartuta ikusteak oso ikusgarri egin du greba, baina iragan astean “zerbitzu... [+]
Eskirozko BSH lantokia ixteko asmoa plazaratu zutenetik lan taldearen mediku-bajak bikoiztu baino gehiago egin direla salatu dute gaur: "Abenduan prozesua hasi zenean lan taldearen %4 zegoEn bajan, orain %13 baino gehiago dago", adierazi du Sergio Ayucar BSHko langile... [+]
David de Blasek abiatutako proiektua da Azpigorri Ahuntz Txorizoak, eta izenak argi uzten duenez, azpigorri arrazako ahuntzekin ari da lanean. “Urteetan industrian aritu nintzen lanean, baina pandemia garaian artzain eskolara joan nintzen, eta ikasketak amaitutakoan... [+]
Loratu da. Kostata baina loratu da, bai, arkakaratsa (Rosa spp.). Lore arin, mehe, hegalari itxurakoa da, arrosa bat da eta lorea ere arrosakara eta zuriaren arteko kolorea du. Urtero loratzen da lurrin fina zabalduz. Lore horiek destilatu egiten dira, ia erabat kosmetikan eta... [+]
Hau idazten ari naizela, kanpaina bukatzear dugu. Datorren astelehenean jetzaldi batera pasako gara. Horrek esan nahi du hiru egunetik behin egingo dugula gazta, eta gaztek izango dituztela bospasei kilo. Uztailaren bigarren astean edo utzi egingo diogu gazta egiteari.
Duela egun batzuk Zeraingo mendietan nenbilela, gorpu bat topatu nuen bidearen erdian. Lehen aldia zen halakorik ikusten nuela, eta kosta zitzaidan identifikatzea. Bere tamaina txikia ikusita, kume bat izan behar zuela pentsatu nuen; baina oker nenbilen. Munduko ugaztun... [+]