Metalaren orroa ez da isildu

  • Euskal Herrian metal musika osasuntsu dago, eta aurkakoa dioen edonork Herriko Burdina webzinea bisitatu ez duelako da; edo bestela ez du Burdinola irratsaioa entzun. Ortots diskoetxearen inguruan ere ezer jakin gabe, nekez esan daiteke gurean heavyak lekurik ez duenik. Orain gainera Eusko Metal Label egitasmo berria jarri da martxan eszena hau bultzatzeko asmoz.
Ortots disko denda
Maddi Soroa
Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Ortzi zeruko jainkoaren ahotsa, horixe da Ortots. Trumoia, hain juxtu. Eta trumoi horren fruitu den metal diskoetxe euskaldun honek egitasmo berri bat jarri du martxan: Eusko Metal Label proiektua. Argitaletxe gabeko euskal metal talde gazteen ekoizpenak babestea du helburu. Ortots diskoetxearen filosofiari jarraiki, SGAE erakundetik kanpoko argitalpen independenteak babestuko dira soilik; diskook Ortotsen webgunetik (www.mundurat.net/ortots) eskuratu ahal izango dira. Euskal Herrian metala hilda dagoela diotenei, ezetz, gurean rock gogorrak oraindik lekua duela baieztatzen lagunduko duen proiektua izango da. “Gurean heavyaren panorama ez da soilik betiko lau taldeen artean banatzen; kalitatea soberan daukaten hamaika talde gazte daude” dio Inaxio Esnaola diskoetxearen sortzaileak; baina taldeok hedabideek eta diskoetxeek sostengatzen ez dituzten bitartean bigarren planoan geratuko dira. Hemen da ordea diskoetxe donostiarra eta bere Eusko Metal Label egitasmoa, egoera hankaz gora jartzeko intentzioarekin.

2006an Ortots sortu zenetik lan oparoa egin dute, lau disko eta bilduma bat plazaratuz; halere proiektu berri honekin beste planteamendu bati eman diote bide. Abenduan bilduma bat argitaratuko da, proiektuaren erakusleihoa, promozio lanak egiteko ere balioko duena. Hamabost musika talde bilduko ditu. Eusko Metal Labelek hainbat talderen erreferentziak eskainiko baditu ere, diskoa da proiektuaren zati eztabaidaezina.

Argitalpenaren espiritu heavya islatzeko datu bat: 666 ale banatuko dira, 3 euroren truke. Parte hartuko duen talde bakoitzak bilduma bere kasa saltzeko aukera izango du; “taldeek nahi duten disko kopurua erosiko dute salmenta prezioa baino merkeago, eta jasoko dituzten irabaziak eurentzako izango dira” azaldu du Esnaolak. Aurreko bildumarekin egin zen bezala, gastuak eta irabaziak taldeen eta diskoetxearen artean banatuko dituzte. Kooperatiba gisako planteamendu honekin musikariek, diskoetxeak eta Eusko Metal Label egitasmoak, denek irabaziko dute; bai ekonomikoki, bai promozionalki.

Hiruko metalikoa

Metala zaletasuna izan da beti Inaxio Esnaolarentzat, eta hobby hori aitzakia hartuta, euskal panorama musikalaren alde lan handia egin du urtetan. Hasierako pausoez ongi oroitzen da: “Fanzineek Interneterako urratsa eman zuten garaian, Espainian metalaren inguruko webzine batzuk bazeuden; baina euskal heavyaren ingurukorik bat ere ez”. Saiakera ugari egin zituen ildo horretan, baina denetan erratu zen. “Gerora Burdinola irratsaioan hasi nintzen lanean; Herriko Burdinak izeneko atala neraman, eta euskal metalaren aktualitatea eskaintzen nuen”. Esnaolak buruan zuen webzinearen izaera ere halakoa zenez, izen bera erabili zuen bere sareko proiekturako: Herriko Burdina (www.herrikoburdina.net). Gune horrek hainbat berri eskaintzeaz gain, diskoen kritikak, erreportajeak eta taldeen inguruko informazioa ematen dizkio irakurleari.

Diskoetxea berriz, webzinearen eskutik etorri zen. “Halako batean, Herriko Burdinaren foroan, pertsona batek hainbat talderekin bilduma egitea proposatu zuen”. Esan eta egin. “Medio posibleak ikusi nituen, eta aurrera egitea erabaki nuen. Garai haietan diskoetxe independente pila sortzen ari zen, AntiSGAE eta AntiCopyRight-aren booma zen; Euskal Herrian baziren erreferentziatzat hartzeko adibideak, MusikHerria kasu”. Filosofia horren hedapenarengatik, eta independente izateak eskaintzen duen erosotasunagatik, lan egiteko modu horren aldeko apustua egin zen, irabazi asmorik gabeko diskoetxea sortuz.

Ortotsen sorrerarekin Esnaolak irratsaio, webgune eta diskoetxearen hiruko metalikoa burutu zuen. Gogotsu egiten duen lana dela aitortu duen arren, gogorra ere egiten omen zaio, proiektu hauek guztiak askotan bakarrik eraman behar izan baititu aurrera. Hori dela eta, Ortotsek urtean lan gutxi argitaratzen ditu, bakoitzaren banaketak eta promozioak lan asko eskatzen baitu. “Beste hainbat diskoetxe independentek akats hori egiten dute, disko ugari argitaratu, baina behar bezalako promoziorik egin gabe”. Ortotsek taldeei eskaintzen dien laguntza berriz promozio lan horretan oinarritzen da, “ezin izango baitiegu lan osoa ordaindu”. Diskoetxea autoekoizpen lagundua da. Elkarlana eta babesa dira Ortots egokien definitzen dituzten bi hitzak.

Ekaitzaren parte izateko, halere, hainbat baldintza bete behar dira, Ortotsen filosofiak aurrera egingo badu. Rock gogorra edo metal alorra jorratzen duten taldeak izatea ezinbestekoa da; “egiten dutenak interesgarria izan behar du, ekarpen bat egin behar dio musikari; metal esperimentala izan ala metal klasikoa, ondo egina izan behar du” zehaztu du Esnaolak. Kultura librearen aldeko musikariak eta euskaldunak ere izan beharko dute, “eremuak zabaltzeko proposamenak egin dizkidaten arren”. Baina Ortots euskal musika bultzatzeko jaio zen, eta hala izaten jarraituko duela ziurtatu du bere sortzaileak.

Euskal metalaren erauntsia oraindik ez da atertu, eta ez dirudi akaberarik izango duenik; gogoko duena busti dadila zaparradaren pean. Entzun nahi ez duenak aterkia etxetik ateratzea beste erremediorik ez du izango.

Azkenak
Lurra eta konpromisoa ardatz, Bizkaiko hamar emakume baserritarren historia kaleratu dute

Maribi Ugarteburuk, EHNE Bizkaiaren enkarguz, herrialdeko hamar emakume baserritarren bizi historiak batu ditu Erein, Borrokatu, Bizi liburuan. Azken mende erdian Hego Euskal Herrian nekazaritzan eta abeltzaintzan izandako gertaerak bizi izan dituzten emakumeak dira protagonista.


2025-06-27 | Hala Bedi
Agurain eta Legasako ArcelorMittal enpresako langileek greba mugagabeari ekingo diote uztailaren lehenetik aurrera

Zuzendaritzak aurkeztutako Enplegu-erregulazioko espedientea (EEE) atzera bota eta "irtenbide bat bilatzeko negoziaketak hasteko helburuz", Agurain eta Legasako ArcelorMittal enpresako langileek greba mugagabeari ekingo diote.


LGTBIQ+ Komunitatearen Nazioarteko Egunaren bezperan, “sexu askapena eta harrotasuna” aldarrikatu ditu EHGAMek

Argitaratutako oharrean, EHGAM Euskal Herriko Sexu Askapen Mugimenduak ohartarazi du "faxismoa eta ideia faxistak" zabaltzen ari direla mundu mailan, eta "erresistitzeko prest" daudela: "Beldurra baino askoz handiagoa da sentitzen dugun amorrua". 


EHUn kitxuaz, komunitate indigenen erresistentzia aldarrikatzeko

María del Cielo Galindo Puyalek EHUn Master Amaierako Lana aurkeztu du ostegunean, ekainaren 26an. Galindok kitxuaz hitz egin du epaimahaiaren aurrean, Boliviako emakume indigena meatzarien parte-hartze politikoaz. Lana kitxuaz eta gaztelaniaz idatzi du, eta bere anaiak... [+]


'Missa Solemnis'
Bihotzetik zeruraino

Beethovenen 'Missa Solemnis'

  • Taldeak: Bilbao Orkestra Sinfonikoa (zuzendaria: Nuno Coelho), Bilbao Koral Elkartea (Enrique Azurza) eta Iruñeko Orfeoia (Igor Ijurra).
  • Bakarlariak: Mira Alkhovik (sopranoa), Nerea Berraondo (mezzoa), Michael Porter (tenorea)... [+]

Baztango Udalak “euskal errepublikaren parte” dela erabaki du

Aurrez, Plentziak, Alkizak eta Gernikak euskal errepublikaren parte izatea erabaki zuten. Baztanekin, dagoeneko Euskal Herriko lau herriek hartu dute erabakia.


'Artxibo biluzia'
Memoria indibiduala, memoria kolektiboa eraikitzeko

Artxibo biluzia
Nor: Intza Alkain eta Javi Barandiaran (Metrokoadroka).
Non: Lemoako Kotxepin aretoan.
Noiz: ekainaren 2an.

-------------------------------------------------------

Lemoan independentzia eguna ospatzen ari dira. Kotxepin kultur etxearen alboan,... [+]


Adin txikikoak dituzten Gasteizko bi familia kale egoeran geratzeko arriskuan daude

Duela urtebetetik duen aldi baterako harrera proiektua eten diote familia bati, eta bestea joan den astean etxegabetu zuten, inolako jakinarazpenik jaso gabe. Auzoan Bizi etxebizitza sareak agerraldia egin du ostegunean Txagoko Komunitate Sarearekin eta Federico Baraibar... [+]


2025-06-27 | Xuban Zubiria
Bretoiera eta Bretainiako kultura sustatzen zuen Breizh kooperatiba itxi dute

Bretainiako adierazpide musikal zein literarioen sustatzaile eta banatzaile nagusia izan da Breizh kooperatiba. Ia zazpi hamarkadetako ibilbidean ehunka egile bretainiarren lanak editatu eta ekoitzi ditu, horietako hainbat bretoieraz.


Frantziako Estatuak EEPn 100.000 euro gehiago inbertituko ditu, baina helburuetatik urrun

Maider Behotegi Euskararen Erakunde Publikoaren (EEP) lehendakariak inbertsio handitze guztiak berri onak direla adierazi zuen iaz. Hala ere, erakunde bakoitzak gutxienez 300.000 euro gehiago ipintzea "beharrezkoa" dela nabarmendu zuen, helburua 2050ean hiztun kopurua... [+]


Ed Rojas
“Trans legea onartu dute, baina zer gertatzen da identitate ez-bitarrekin?”

Tramite burokratikoetan murgilduta dago Ed Rojas. Kolonbian jaio eta bizi, 2022an Ikasketa Feministak eta Generokoak Masterra egin zuen EHUn. Baina titulua amaitu eta hiru urtera, ez du lortu bere izenean jasotzea. Arrazoia? 2022an ez-bitar markagailua jarri zuen bere... [+]


Azken hamar urteetan %21 jaitsi dira iktus kasuak Nafarroan

2009tik 2023ra izandako iktus intzidentziak jaso ditu Nafarroako Osasun Publikoko eta Lan Osasuneko Institutuak. Iktusa izan duten nafarren %84k arrisku faktoreren bat zuen.


2025-06-27 | ARGIA
Gatikako azpiestazio elektrikoak 2028an egon beharko luke martxan

REE Red Electrica Española-ren Euskadiko, Nafarroako eta Kantabriako ordezkari Antonio Gonzalez Urquijo egon da ostegun honetan Gatikako azpiestazio elektrikoan, kazetariekin batera. 


Espainiako Kongresuak gobernuari eskatu dio 78ko sanferminetako gertakariak “argitzeko” eta biktimei “aitortza” egiteko

1978ko sanferminetan gertatutako Poliziaren kargak argitzea, horiei buruzko dokumentuak desklasifikatzea eta gertakarietan hildako German Rodriguez biktima gisa aitortzea eskatzen diote Espainiako Gobernuari Kongresuak onarturiko dokumentuaren bidez.


2025-06-27 | Elhuyar
Adimen naturala

Adimen artifizialak adimenari berari buruzko eztabaida berpiztu du: zer da adimena, zertan bereizten dira giza adimena eta adimen artifiziala deritzoguna, zer egitura dute oinarrian… Eztabaida horrekin batera, animalien garunen egiturari eta gaitasun kognitiboei buruz... [+]


Eguneraketa berriak daude