Jendaurreko jarduna elkarrekin eraikitzen

  • Gaur egungo gizartean, ezinbestekoa da komunikatzaile eraginkorra izatea. Jendaurrean komunikatzeko izua gainditu beharra daukagu. Euskarak erabileran ugaritu eta zorroztu beharra dauka bere izatea… Helburu horiek erdieste bidean, ahozko hizkuntzak aspaldi ez bezalako indarra hartu du geure diskurtsoetan.
Ahozkotasuna
AhozkotasunaAlai Zubimendi
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
Ezagun eta errepikatuak dira ahozkotasunaren aldarriaren oihartzunak hizkuntza irakasle eta ikasleongan; komunikatzaileen artean ere bai, zalantzarik gabe. Deiadarrak izanagatik, ez dira egote hutsean dauden diskurtso antzuak. Gaiari erantzuten ari gatzaizkio Huhezi fakultatearen Mendeberri hezkuntza proiektuan (Mondragon Unibertsitatea), eta geure egitekoa ere bada hainbatentzat ezezagun diren asmo onen berri ematea.

Lehenik, konturatzea

Irakasletza Ikasketak egiten hasten direnei euskara irakasleok bi galdera egin ohi izan dizkiegu eskolara etortzearekin bat: “Zure ustez, beharrezkoa da ahozko hizkuntza ikastea? Eta ahozko hizkuntza irakastea?”. Irakasle-gaiek zalantza gutxirekin erantzun ohi diote ustezko galdera errazari: “Ez, hitz egitea nahikoa da horretarako”.

Haren ondotik, gure galderak: “Zenbat hitz egin izan duzu eskolan? Zer egiteko, nori erantzuteko hitz egin duzu? Nola sentitu izan zara horrelakoetan? Ahozko azterketarik egin al duzu sekula?” Eta erantzunetan, aurreko ukazioaren kontraesanak: “Irakasleari erantzuteko hartu izan dut hitza; ikasgairen batean aurkezpenen bat egin izan dut; ahozko azterketarik ez dut sekula egin eta ez nuke egiterik nahi; oso deseroso sentitu izan naiz jendaurrean hizketan”.

Egoera ikusita ondorioztatzen duguna da eskolan ahozkotasunak, oraindik orain, ez duela toki handirik, egiaz deseroso egoten garela ahoz jendaurrean komunikatu behar dugunean… Horretan trebatu beharra daukagula sentitzen dugu. Konturatzen gara zeinen beharrezko den txiki-txikitatik ahozko jarduna lantzea, izan geure lehen hizkuntzan, izan gainerako hizkuntzetan: alderdi ludikoa landuz lehenik, eta komunikazio konplexuagoetan murgilduz ondoren.

Hurrengo urratsa izaten da ahozkotasunean murgiltzea. Jendaurrean ahoz komunikatzen ikasteko tresnak ikasleei eskura jartzea. Eta garrantzitsuena, ahozko komunikazioaren lanketak samurrak eta gozagarriak izan daitezen lortzea. Malkarra gustuko tokian jartzea. Horretarako zer? Hausnarketa, trebakuntza, talde-giro ona eta hizkuntzarekiko jarrera baikorra lortzea dira lehenesten ditugun eginkizunak.

Bigarrenik, bakar-lana

Ahozko hizkuntzaz dihardugunean, badaukagu ulerkuntza murriztaile bat: jendaurrean ahoz komunikatzen trebatzea, oro bat, bakar-lana da. Azalpen zientifiko bat ematea, ipuin bat kontatzea, gertaera jakin baten berri ematea, bertso bat osatzea… hartzaile kopuru jakin baten aurrean eraginkortasunez ideiak adierazi eta eragitearekin lotzen dugu jardun mota hau.

Oro har, ikasleek gisa horretako lanketa sistematikoak aurrez egin izan ez badituzte ere, aurkezpenak egiten jarri izan dira, beraz, lehenik, ezagun dituzten egoeratan prestatzen ditugu. Aldaketa handiena egoeraren formaltasuna izan ohi da. Ikasleak unibertsitatean izaki, diskurtso formalak eraikitzen ikastea zilegi da, etorkizunean ere gisa horretako testuinguruetan ekoiztea egokituko baitzaie: gurasoei azalpenak ematea, lanen aurkezpenak egitea… Jardun honetan, egokitasunak hainbateko garrantzia hartzen du zuzentasunak, jakina.

Bakar-lan horretan trebatzeko tresna nagusiena da Genevako eskolak proposatzen duen Sekuentzia Didaktikoa: azken helburu komunikatibo bat lortzeko eraikia den jarduera antolatu eta jarraitua. Ikasle gehienentzat ezezaguna, eta denborak aurrera egin ahala ikasgela bezain eguneroko bihurtzen dena.

Etsaitzat jotzen dugun bideo-kamerarekin ikasten dugu ikaskideak grabatzen, eta hark gordeak ikus-entzunez ohartzen gara nola eraikitzen ditugun geure ahozko berbaldiak gorputz eta arima. Bakar-lana talde-lan bihurtzen hasten da, eta abiapuntu malkartsuak zelaitzeari ekiten dio, nahiz askorentzat penitentzia denik ezin uka dezakegun.

Hirugarrenik, elkarlana

Baina, elkarrekintzan komunikatzen gara… bakarkako ahozko berbaldiak komunikazioaren izkina txiki besterik ez dira, eta, unibertsitatea ezagutza eraikitzeko gune izaki, ezin konforma gintezke komunikazio gaitasuna hizkuntza eskoletan bakarrik garatzearekin. Izan ere, elkar-trukean antolatzen ditugu munduarekiko eginak dauzkagun errepresentazioak, pentsamoldeak, sentimenduak eta usteak… beraz, eduki bidez eta elkarrekintzan ikasten dugu hizkuntza ere.

“Nik betidanik ikasi dut gelan isilik egon behar dugula irakasleak azalpena eman bitartean, eta badakit orain guztiz kontrakoa dela. Gu garela hitz egin behar dugunak”. Aurten, 2. mailako ikasle bati hartutako hausnarketa idatziaren aipua zen. Hizkuntza elkar-lanean ulertu eta garatzen delako kontzientziaren aztarna adierazle bat.

Ahozko komunikazioa eta jakintza espezifikoak dialektikan eraikitzen ere ikasi egiten da, eta horixe da hezkuntzaren erronka nagusietako bat. Baina zein estrategia erabili behar ditu irakasleak ikasleen ahozko jarduna susta dezan? Zein tresna didaktiko ditu irakasleak ikasleen diskurtsoaren bideratzaile eta zuzentzaile lanetarako?

Elkarrekintzan parte hartzen duten pertsonen ezaugarri psikosozial eta hizkuntzazkoek eragiten dute komunikazioaren eraikuntzan. John J. Gumperz adituak (1982) elkarrekintzaren ikuspegitik zorroztu zuen konpetentzia komunikatiboaren azalpena: “Elkarrizketa-kooperazioa sortu eta iraunarazteko hiztunek eduki behar duten konbentzio linguistiko eta komunikatiboen ezagutza” da.
Komunikazio gaitasuna eragile askok baldintzatzen dute: pertsonen jarrerak, komunikazioa hasteko moduak, partaideen jatorriak, pentsamoldeak, hiztunek euren arteko harremanaren gainean egin duten interpretazioak… Hizkuntzalaritza eta pedagogiaren alorrean jakintza ahaztezinak dira horiek.

Hizkuntza-elkarrekintzaren ikerketari berariaz dagokio, beraz, ekintza komunikatiboetan pertsonarteko harremanak aztertzea; arrakasta lortu edo porrot egin. Ahozkotasunaren lanketan, horretan ari gara burugogor.

Azkenak
2024-11-01 | Sustatu | Sustatu
Wikipedia AA eduki okerretik (baina ez AA orotatik) askatzeko premia eta proiektua

WikiProject AI Cleanup proiektuari ekin diote Wikipedian: "Adimen Artifizialaren garbiketa", nolabait esatearren. Wikilari boluntarioak momentuz ingelesez, frantsesez eta alemanez hasi dira adimen artifizialaren bidez sortutako materialak detektatu eta (okerrak... [+]


‘Lo que no te cuentan de Donosti’-ren kontrako elkarretaratzea antolatu dute, beren deialdiarekin bat eginez

Hainbat eragile antifaxista eta antirrazistak antolatuta, Lo que no te cuentan de Donosti (LQNTCDD) taldearen kontrako elkarretaratzea antolatu dute, datorren astelehenean 20:00etan, Amarako Easo plazan. Telegram kanal horretatik, leku horretan deitua dute asteroko... [+]


2024-11-01 | Gedar
Portugaleteko Sastraka Gaztetxeko bederatzi kide epaituko dituzte

2020an birjabetu zuten espazioa Portugaleten, eta horren harira epaituko dituzte bederatzi pertsona azaroaren 5ean. Ostiral honetan manifestaziora deitu dute, 'Okupazioaren kontrako erasoak gelditu' lelopean.


2024-11-01 | Hala Bedi
Gorka Erostarbe (Badok)
“Edukiak gorantz egin du eta sorkuntza aldetik une polita bizitzen ari da euskal musika”

Badok-ek, Berriako musika atariak, 15 urte bete ditu. Bi ekitaldi ezberdin antolatu dituzte urteurrena ospatzeko, bata Hendaian azaroaren 16an eta bestea Durangoko Azokan. Hainbat artista izango dira bertan. Euskal musikaren gaur egungo egoeraren erradiografia txikia ere eskaini... [+]


Estatuaren biolentziaren beste 93 biktima aitortu ditu EAEko Balorazio Batzordeak

Asteazken honetan beste 93 biktima aitortu ditu estatuaren eta talde parapolizialen biktimen azterketak egiten dituen Balorazio Batzordeak. Baliabide faltagatik, bere lanarekin aurrera jarraitzeko zailtasunak ere aitortu ditu. Egiari Zor Fundazioak ongi baloratu du batzordearen... [+]


2024-10-31 | Leire Ibar
Ostegunetik igandera, Gazte Topagune Sozialista antolatu dute Altsasun

"Alternatiba sozialista indartzera bidean" GKSk eta IAk eztabaidarako, hausnarketarako eta aldarrikapenerako espazioak antolatzeko beharra azpimarratu dute, eta horren baitan antolatu dute Gazte Topagune Sozialista. Ostegunetik hasita igandera arte izango da Altsasun.


2024-10-31 | Andoni Mikelarena
“Haurrek Halloween ospatzeari esker jakin dugu gurean ere kalabazekin jolasten zutela duela ehun urte”

Halloween ospatzera gonbidatu zutela esan zion alabak Jaime Altunari eta honek festara joaten utzi zion, baina deseroso sentitu zen. Altunak bere aitari kontatu zion gertaturikoa, eta honek erantzun, eurek ere ospatzen zutela halakorik. Fenomenoa ikertzen urte eta erdi eman dute... [+]


2024-10-31 | Leire Ibar
Korrikaren karbono isuria nola murriztu daitekeen ikertu dute lehenengo aldiz

Ingurumen-inpaktuaren berri izateko eta, hurrengo edizioei begira emisioak murrizteko egin du azterketa Lander Crespo klima adituak. Garraioa izan zen Korrikako azken edizioan isurketa gehienen jatorria.


2024-10-31 | Justus Johannsen
ANALISIA
Öcalan gabe ez dago konponbiderik Turkiaren eta PKKren artean

Abdullah Öcalanek, Kurdistango Langileen Alderdiko (PKK) buruzagi espetxeratuak, bere iloba Ömer Öcalanen lehen bisita izan du. Ia lau urtez ukatu dizkiote bisitak, telefono deiak eta kanpoaldearekiko komunikazio oro. Azken 25 urteetan ia erabateko isolamendu... [+]


2024-10-31 | Julene Flamarique
Energia konpainien gaineko zerga berezia bertan behera uztea adostu du Espainiako Gobernuak, EAJ eta Juntsekin

Enpresek presio handia egin dute azken boladan eta “inbertsio estrategikoak arriskuan egon daitezkeela” mehatxu egin zuten. Iberdrolako presidenteak ordea, zerga honek bere kontuetan “oso gutxi suposatzen duela” adierazi zuen duela aste bi. Bankuen... [+]


2024-10-31 | Euskal Irratiak
Baigorri-Tafalla egunak ospatuko dituzte asteburuan Baigorrin

Baigorri eta Tafalla herrien arteko senidetzea ospatuko dute asteburuan Baigorrin. 1978an hasi ziren lehen harremanak, baina hautetsien aldaketarekin pixka bat galdu zen ondotik. Haatik, duela hiru urte Tafallakoak berriz Baigorrira hurbildu ziren.


2024-10-31 | Iñigo Satrustegi
Bizitza ez da esateko erraza

MIÑAN
NORK: Artedrama. Sambou Diaby, Ander Lipus, Eihara Irazusta, Mikel Kaye.
NON: Bilboko Arriaga Antzokian.
NOiz: Urriaren 25ean.

----------------------------------------------

Euskaraz kontatu zuten Ibrahima Baldek eta Amets Arzallusek Miñan 2019an. Bost urte... [+]


2024-10-31 | Nicolas Goñi
Zuhaitzen migrazioa dugu oihanek klima larrialdiari aurre egiteko soluzioetariko bat

Gero eta egoera larriagoan daude munduko oihanak, klima aldaketak ekarritako bero uhin eta lehorteek bultzatzen dituzten suteengatik, bertzeak bertze. Latitude ertain eta borealetan klima jadanik aldatu arren, oihanak orain arte oso guti prestatu ditugu aldaketari, batez ere... [+]


Murrizketak, bazterkeria eta negozio interesak: hondamendi batentzako koktel hilgarria Valentzian

Valentzian denboraleak eragindako hildakoen eta kalteen atzean faktore meteorologiko hutsak daudela pentsatzea inozoegia litzateke. Generalitateak larrialdia nola kudeatu duen salatu du askok, baita multinazionalen negozio egarria lehenetsi dela ere. Eta gune pobreenak kaltetu... [+]


Eguneraketa berriak daude