Abarrak: Atlantikoko horma, bunkerren arkeologiaren arrastoan
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Mixel Estebanen –Regards sur La Seconde Guerre mondiale en Pays Basque liburuaren egilea– inaugurazio hitzaldiarekin zabaldu da erakusketa. Euskaldunek II. Mundu Gerran –eta Atlantikoko hormaren inguruan– bizitako pasadizoak eta nondik norakoak jaso ditu lapurtarrak.
Lapurdi aldean bizi garen askok Atlantikoko hormaren inguruak ibili ditugu engoitik. Erakusketak hormaren izari alimalea nahiz geure historia hurbila hobeto ezagutzeko parada eskaintzen digu. Hormaren berririk ez baduzu, horra hor erakusketa bisitatzeko nahiz hormaren arrastoa ezagutzeko parada, bakarka edota museoak berak eskaintzen dituen bisita gidatuek lagundurik. Anartean, gogoa pizteko eta hormaren arrastoari segitzeko hainbat datu eta akuilu.
Hormak 4.000 kilometroko itsasertza hartzen du, Lapurditik Norvegiaraino. 12.000 eraikinek osatuta dago, 600 motakoak dira, hormigoiz edo betonez, 291.000 pertsonak bortxaz eginak. Hendaiako eta Norvegiako ipar lurmuturretan eraiki ziren defentsa gune trinkoenak. Normandiako gunea (tankera hartzeko Steven Spielberg-en Saving Private Ryan filma gogora ezazu) ere hagitz sendoa izan zen, defentsarako ez ezik britainiaren aurkako erasoa ongi antolatzeko xedetan.
Bunkerrak 1942tik 1944ra bitartean altxa ziren, Adolf Hitlerren aginduz, prefosta. Joseph Goebbels, Erwin Rommel mariskala eta Fritz Todt ingeniaria jardun ziren Führer-aren alboan. Goebbels propaganda Ministro maltzurra, Rommel Basamortuko azeria eta Todt –Todt erakundearen burua– Ingeniari iaioa imajina ditzakegu Hendaiako Anton Abbadia Gazteluan ostatu hartuta: Europa osoa ez ezik mundu osoaren jaun eta jabe izatearekin amets egiten dute.
Hormaren egile Fritz Todt-en ametsak Heinkel He 111 hegazkinean amaitu ziren alta. Adolf Hitlerren aginduz izan ote zen? Erran dezagun heriotzaren kausak ez zirela argitu. Führer-aren aginduz ez zirela argitu, alegia. Horrela idatzita dago. Bunkerren arkeologian duzu arrastoa.
2009tik 2023ra izandako iktus intzidentziak jaso ditu Nafarroako Osasun Publikoko eta Lan Osasuneko Institutuak. Iktusa izan duten nafarren %84k arrisku faktoreren bat zuen.
REE Red Electrica Española-ren Euskadiko, Nafarroako eta Kantabriako ordezkari Antonio Gonzalez Urquijo egon da ostegun honetan Gatikako azpiestazio elektrikoan, kazetariekin batera.
1978ko sanferminetan gertatutako Poliziaren kargak argitzea, horiei buruzko dokumentuak desklasifikatzea eta gertakarietan hildako German Rodriguez biktima gisa aitortzea eskatzen diote Espainiako Gobernuari Kongresuak onarturiko dokumentuaren bidez.
Adimen artifizialak adimenari berari buruzko eztabaida berpiztu du: zer da adimena, zertan bereizten dira giza adimena eta adimen artifiziala deritzoguna, zer egitura dute oinarrian… Eztabaida horrekin batera, animalien garunen egiturari eta gaitasun kognitiboei buruz... [+]
Klimaren aldeko mundu mailako martxak oldar handia hartzen ari ziren 2018tik 2020ra, mundu mailako osasun krisia piztu arte. Hasieran krisi horrek mundua hobera aldaraziko zuelakoan ziren asko, baina oraingoz hasierako itxaropen hari gailendu zaizkio mesfidantza, etsipena eta... [+]
Euskal Herriaren nazio izaera eta burujabetza aldarrikatzeaz gain, "erresistentzia eta borroka antifaxistari gorazarre egitea eta berrespen antifaxista egitea" jarri dute helburuen artean.
Horbel kooperatibaren proiektu bati esker, errefuxiatuen kanpamenduetan bizi diren Saharako hamabi haur hartuko dituzte bi hilabetez Goierriko udalerri horretan. Orkli kooperatibaren Orklidea ekimeneko dirulaguntza jaso du proiektuak.
Osakidetzak berak aitortzen duenez, “komunikazioa tresnarik garrantzitsuenetako bat da jarduera asistentzialean; beraz, zerbitzuaren kalitatea bermatzeko, ezinbestekoa da paziente eta erabiltzaileak erosoen eta seguruen sentitzen diren hizkuntza ofizialean jardutea”.
Aiaraldeko Hizkuntzen Mapa proiektuarekin bat egin dute Amurrioko Amaurre, Zaraobe, Aresketa Ikastola, Mendiko Eskola eta Zabaleko ikastetxeek. Aiaraldeko Euskalgintza Kontseiluarekin elkarlanean udalerrian presente dauden hizkuntzak ikertu dituzte.
Asteazkenean, NATOren goi-bilera hastearekin, aliantzak herrialdeei inposaturiko gastu militarraren aurkako mobilizazioak izan dira Hego Euskal Herriko hiriburuetan. Ostegunean eta ostiralean Iranen eta Palestinaren aurkako gerrak salatuko dituzte.
Hamar urteko epea dute NATOko estatu-kideek helburu hori lortzeko. Espainiak ere sinatu du akordioa, baina, aldi berean, Mark Rutte aliantza atlantikoko idazkari nagusiaren gutun bat eskuratu du Pedro Sánchezek, ustez "malgutasuna" emango liokeena. Donald Trumpek... [+]
Zergatik eskaintzen dira Lanbide Heziketako hainbeste ziklo erdara hutsean EAEn? Zergatik jarraitu behar dituzte ikasketak gaztelaniaz ordura arte D ereduan euskaraz aritu diren ikasle andanak? Lanbide Heziketa euskalduntzeko behingoz plan estrategiko bat gauzatu dezala eskatu... [+]
Mauleko Chaumes gasnategian langile eta CGTko sindikatu ordezkaria izandako gizon baten kontrako lau salaketa dira pausaturik, eta Larraine gaineko Iratiko Txaletetan lankide ukandako bosgarren emakume batek ere gehitu du berea. Uztailaren 3an iraganen da auzia Pauen. Erasoa... [+]
Iazko udazkenean egin zuten sinadura bilketa, eta abenduaren 12an entregatu zituzten atxikimendu guztiak Osakidetzaren Gasteizko zerbitzu zentraletan.
Bai Euskarari ziurtagiria lortzeko interesa agertu duten herriko 42 elkarte eta establezimenduekin Euskararen Mapa osatu dute Urruñan. Euskara «biziago» egiteko pausoak emateko prest liratekeen eragileak identifikatu ondoren, urratsak egiteko laguntza emango zaie,... [+]