«Pinudietako zorua konpost guztiaren aterabide izan liteke»
- Zaborren arazoari aurre egiteko konposta egitea alternatiba indartsua da. Baina nora eraman gero konpost hori guztia? Baso-plantazioen ustiaketa erasokorrak lur zorua txikitzen du; bere kalitatea hobetzeko erabil liteke etxean sortutako materia organikoa.
Egur plantazioak autosuntsiketarantz
Esan daiteke egur plantazioetan –pinudietan batez ere– 80ko hamarkadatik egiten den ustiaketa gogorrak galzorian utzi dituela baso horiek. Hegala riper (golde-makina) batekin garbitzen da, goldea harkaitzeraino sartu eta hautsi egiten du, zoru guztia hondatuz. Irakasleak azaldu duenez ICONAk (Naturaren Kontserbaziorako Institutu Nazionala) gomendatu zuen teknika hori erabiltzea, bertako lurrak buztin asko duelako eta urak arazoak izaten dituelako filtratzeko: “Arazoa da inork ez zuela kontuan izan zorua landarerik gabe uztean erosioa oso handia dela”. Gaur egun metodoa ez dago subentzionaturik eta ez dira asko erabiltzen dutenak. Horren ordez “pala pasea” deituriko modua da nagusi, guztiz gogorra hau ere, gainazaleko lurraren 5 cm emankorrenak deuseztatzen direlako.
Edesok eta bere lantaldeak ikerketa zabala egin zuten 90ko hamarkadan. 12 urtez, ustiaketa teknika ezberdinak erabiltzen ziren lekuetan lurraren elikagaiak aztertu eta pinuak neurtu zituzten. Emaitza izan zen gero eta ustiaketa gogorragoa orduan eta gutxiago hazten zirela landareak: “Zuhaitzek altuera berdina zuten, baina askoz maskalagoak ziren, errakitikoak”.
Nabarmena da esplotazio mota honek arazo ugari sortzen dituela: “Niri baso jabeek esan izan didate ez dakitela zer pasatzen den pinuekin, ez direla hazten”. Beraz, egoerari konponbidea emateko jabe pribatuek badute interesik. Horren harira, Edesok galdera kezkagarria egin du: “Soilik 35 urte daramagu erabilera agresiboekin eta pinuen mozketa bakarra egin da orain arte. Zer pasako da bigarren mozketa egitean? Pinuak berriz haziko al dira? Edo lurra pobreegia izango da?”
Konposta, “fama txarrekoa”
Konpostak izan behar lukeen kalitateaz galdetuta, kalitate eskasekoa izatea saihestu behar dela erantzun du Edesok. “Konpostak fama txarra dauka –dio irakasleak–, bai kalitate kontrol faltagatik, bai saltzen dena askotan ez datorrelako bat etiketan jartzen duenarekin eta baita marketin gutxi egin delako ere”. Baina esaterako, metal astunik ez du izaten –araztegietako lohiek ez bezala–, hortaz, ez da kutsagarria, eta egokia da erosioa geldiarazteko: “Organikoa denez splas-a ebitatzen du –ur tantak lurra jotzean eragindako kaltea–, lurraren porositatea handitu egiten da, ura errazago zurrupatuz, eta jakina, landareak azkarrago hazten dira”.
Bestalde, konposta pinudietan zabaltzeko makinak erraz molda daitezkeela azaldu du geomorfologoak: “Errepideetako ezpondatan makina hidro-ereileak erabiltzen dira, horrelako zerbaitek balio lezake”. Geratzen den zalantza bakarra finantzazioa da. Ekonomikoki errentagarria dirudi eta ekologikoki, zer esanik ez; baina Edesok esan bezala, gauza guztietan “kontuak egin behar dira”.
Informazio askea lantzen dugu ARGIAn, langileok gara proiektuaren jabeak eta gure informazioen atzean ez duzu sekula multinazionalik, bankurik edo alderdi politikorik topatuko. Gure ustez, burujabetza guztien oinarrian dago informazio burujabetza, ezagutzen dugunaren gainean pentsatzen eta erabakitzen dugu. Horregatik diogu kazetaritza independentea dela demokraziaren oinarrietako bat.
Aldizkaria paperean etxean edo e-postan PDFan jaso nahi duzu? Pozik hartuko zaitugu ARGIAko komunitatean. ARGIAkoa izateko, nahi eta ahal duzun ekarpena egin dezakezu, eta bueltan egoki ikusten duzuna eskatu. Indartu dezagun indartzen gaituena!
Fernando Aramburu idazle donostiarraren Patria eleberria irakurri berria naiz. Nire blogean haren gaineko iruzkina.
Azken egunotan, Nafarroako Gobernuak Maravillas Gaztetxearen desalojo kautelarra eskatu zuenetik eta bereziki, operatiboaren prestaketa dela eta helikoptero bat Gaztetxea aztertzen aritzen denetik, Geroa Bai-ren aldetik botatako adierazpenek bultzatzen naute idaztera.
Medioetan irakurritakoaren arabera, Foro Sozialeko ordezkaritza bat eta EPPK-ko bi mintzakide elkarrizketatu egin dira. Aipatzen dutenez, kolektiboko kideek espainiar eta frantses estatuetako legezko bideak jorratzeko prestutasuna erakusteaz gain, itxaropentsu daude, eta era berean, jarduera politikoagatik barkamena eskatzeko prest omen daude.
Yemenengo Saada departamentuan izan da bonbardaketa. Blokeatuta dago herrialdea hiru urteko gudan, Democracy Now-ek argitaratu duenez.
"Freedom for all Catalan political prisoners and exiles" leloa daramaten hiru autobus prestatu dituzte Katalunian, herrialdea bisitatzera joaten diren milioika turisten arreta deitu eta Espainiako Estatuaren errepresioa salatu asmoz. Òmnium elkartearen kanpaina da eta beren webgunean azaldu dituzte zergatiak.
Autismoa gizarteratzeko asmoz, uztailaren 7an eta 8an ehunka lagunek osatu zuten Marea Urdinak antolatutako Saturraran-Hondarribia itsas zeharkaldia. Horren inguruko dokumentala sareratu du Marea Urdinak; igeri egin zuten lagunei eta urte osoan ekimena sustatu dutenei esker ona adierazteko.
2013an Hazte Oír talde ultrakatolikoak sortua da CitinzenGo plataforma eta hainbat gutun zein prentsako iragarki argitaratu ditu abortuaren legearen aurka azken asteetan Argentinan. Danilo Albin kazetariak Públicon azaldu duenez, helburua zalantzan zeuden senatariak konbentzitzea zen.
Udaberrian loraldia izatea ohikoena da, baina Nafarroan autogestioa oinarritzat hartzen duten proiektuak aurtengo udan loratu dira: Burlatan, Lizarran, eta Tafallan hiru gaztetxe berri sortu dira. Eta hauekin, aldaketa politikoa Nafarrora iritsi zenetik, zerrenda haunditzen doa: Arrotxapeako gaztetxea, Maravillas gaztetxea, Berriozarko Taupada gaztetxea, Lodosako Matadero gaztetxea, Mendillorriko Antzara proiektua, Plazara Iruñeko Alde Zaharreko gune komunitarioa...
Gune hauetan... [+]
Irungo gaztetxe Lakaxitak egin duen bezala, Donostiako Txantxarreka gaztetxea ere errefuxiatuen betebeharrak asetzeko prest azaldu da.
2017ko jaietan egin bezala, aurtengo jaietan ere Altsasuko gazteen askatasuna eskatzeko elkarretaratzea egin dute Gasteizen.
